آیا ضبط صدا بدون اجازه جرم است؟ | مجازات ضبط صدا
ممکن است هرکدام از ما در شرایط مختلف با ضبط شدن صدایمان بدون اجازه مواجه شده باشیم. مثلاً زمانی که با تلفن صحبت می‌کنیم شاید طرف مقابل بدون کسب اجازه صدای ما را ضبط کند یا حتی فراتر از این تهدید شدن از طریق ضبط صدا بدون اجازه بیشتر از قبل میان افراد رواج پیدا کرده است. امروزه گوشی‌های هوشمند و تکنولوژی، بخشی جدا ناپذیر از زندگی ما شده‌اند و زندگی بدون آنها مسلماً دشوار و یا ناممکن است. اما هر پدیده، فارغ از مزیت‌ها ممکن است معایبی هم داشته باشد. مثلاً گوشی‌های هوشمند که توانایی ضبط صدا در زمان مکالمه را دارند یا به‌صورت کلی هر دستگاهی برای ضبط کردن صدای شخص مقابل، در کنار فایده‌مندی ممکن است تبعات خطرناکی برای افراد پدید آورد.
در این مقاله قصد داریم در خصوص اینکه آیا ضبط کردن صدا بدون اجازه توسط دیگران جرم است یا خیر صحبت کنیم؛ زیرا ضبط صدا بدون اجازه، زمینه سو استفاده از افراد را فراهم کرده است. همچنین لازم است بدانیم که حکم ضبط صدا و مجازات ضبط صدا بدون اجازه چیست؟ درصورتی‌که در این زمینه مشکلات حقوقی برای شما یا اطرافیانتان به وجود آمده است می‌توانید با مراجعه به لینک زیر و با استفاده از تخصص و دانش حقوقی متخصصین گروه حقوقی لامینگو مشکلات خود را برطرف نمایید:
حریم خصوصی
هر فردی در طول زمان زندگی خود دارای حقوق و تکالیفی است که یکی از بنیادی‌ترین حقوق افراد، حفظ حریم خصوصی آنها است که موارد بسیاری مانند مسکن، جان، مال، آبرو و حیثیت افراد را در برمی‌گیرد. حریم خصوصی افراد همواره لازم است مورد تکریم و توجه قانون‌گذار باشد تا از تعرض و تجاوز به حریم خصوصی افراد جلوگیری شود. پس باید در نظر گرفت که ضبط صدا بدون اجازه از مواردی است که به حریم خصوصی افراد خدشه وارد می‌کند.
اصل ۲۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران درباره موضوع مورد بحث ما بیان می‌کند که «بازرسی و نرساندن نامه‌ها، ضبط و فاش کردن مکالمات تلفنی، افشای مخابرات تلگرافی و تلکس، سانسور، عدم مخابره و نرساندن آنها، استراق سمع و هرگونه تجسس ممنوع است مگر به‌حکم‌قانون.»
در اصل فوق قانون‌گذار به‌صورت واضح ضبط و فاش کردن مکالمات تلفنی را ممنوع اعلام کرده است. در نتیجه در صورت تحقق یافتن این امر باید ضمانت اجرا و مجازات ضبط صدا برای فرد مرتکب در نظر گرفته شود.
ضبط صدا بدون اجازه
مطابق مقررات و اصول قانون اساسی ضبط و فاش کردن صدای افراد امری ممنوع و غیرمجاز است. لازم است قانون‌گذار مجازاتی برای ضبط کردن صدا بدون اجازه در نظر بگیرد. با بررسی قانون مجازات اسلامی متوجه می‌شویم که قانون‌گذار کاملاً به این موضوع توجه نکرده است؛ بلکه تنها با تدوین ماده قانونی، باعث دسته‌بندی انجام‌دهندگان این امر شده است.
ضبط صدا بدون اجازه توسط مستخدمین و مأمورین دولتی
تنها در ماده 582 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) به بیان تقصیرات مقامات و مأمورین دولتی در این خصوص اشاره شده است که یکی از این موارد ضبط مکالمات تلفنی افراد است. یعنی هرگاه مأمور دولت صدای افراد را بدون اجازه آنها ضبط کند مورد مجازات واقع می‌شود.
ماده ۵۸۲ قانون مجازات اسلامی بیان می‌کند «هر یک از مستخدمین و مأمورین دولتی، مراسلات یا مخابرات یا مکالمات تلفنی اشخاص را در غیر مواردی که قانون اجازه داده حسب مورد مفتوح یا توقیف یا معدوم یا بازرسی یا ضبط یا استراق سمع نماید یا بدون اجازه صاحبان آنها مطالب آنها را افشاء نماید به حبس از یک سال تا سه سال و یا جزای نقدی از شش تا هجده میلیون ریال محکوم خواهد شد.»
ما را در اینستاگرام دنبال کنید
ضبط صدا بدون اجازه توسط سایر افراد
نکته لازم توجه این است که قانون‌گذار به‌صورت کلی در خصوص ضبط کردن صدا بدون اجازه توسط سایر افراد صحبت نکرده است. در هیچ ماده قانونی حکم ضبط کردن صدا بیان نشده است؛ یعنی صرف ضبط کردن صدا بدون اجازه صاحب آن جرم نیست و مجازاتی برای آن تعیین نشده است. اما اگر صدای افراد به دلیل سو استفاده ضبط شود تا بر علیه آنها مورد استفاده قرار گیرد با توجه به شرایط به وجود آمده، جرم است و مجازات دارد. مثلاً زمانی که از صدای ضبط شده برای اخاذی و تهدید استفاده شود تا آسیب و ضرری به فرد وارد شود، مسئولیت کیفری برای ضبط کننده صدا در نظر گرفته می‌شود.
مجازات ضبط صدا چیست؟
قانون‌گذار تنها ضبط صدا توسط مستخدمین و مأمورین دولتی را جرم دانسته و مطابق ماده 582 قانون مجازات اسلامی، یک تا سه سال حبس یا جزای نقدی برای مرتکبین در نظر گرفته است. از آن‌جایی‌که ضبط کردن صدا بدون اجازه توسط سایر افراد جرم نیست، در نتیجه هیچ مجازاتی ندارد. اما اگر ضبط صدا به دلیل سو استفاده مثل اخاذی، تهدید، کلاهبرداری و … باشد، برای مرتکب مجازاتی در نظر گرفته می‌شود. اما این مجازات برای ضبط صدا نیست، بلکه برای جرمی است که به‌واسطه ضبط صدا انجام شده است.
شنود یا ضبط صدا؟
تا به اینجا متوجه شدیم ضبط کردن صدا جرم نیست و حکمی برای ضبط صدا در نظر گرفته نشده است. اما باید میان شنود و ضبط صدا تفاوت قائل شویم؛ چون در ماده 2 قانون جرائم رایانه‌ای، قانون‌گذار بیان کرده است که هر كس به‌طور غیرمجاز محتوای در حال انتقال ارتباطات غیرعمومی در سامانه‌‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا امواج الكترومغناطیسی یا نوری را شنود كند به حبس یا جزای نقدی یا هر دو محکوم می‌شود.
پس با این حساب اگر تماس تلفنی توسط افراد دیگر شنیده شود یا به قول معروف استراق سمع صورت بگیرد، بر خلاف ضبط صدا مورد نکوهش قانون‌گذار است و مجازاتی برای آن در نظر گرفته شده است.
این مطلب را هم بخوانید: از مصادیق جرائم رایانه‌ای که باید با آنها آشنایی داشته باشید!
حکم ضبط صدا در سایر شرایط
از جمله سایر شرایطی که ممکن است ضبط کردن صدا بدون اجازه صورت بگیرد این است که برخی از گوشی‌های هوشمند به‌صورت اتوماتیک قابلیت ضبط صدا بدون اجازه در تماس‌های انجام شده را دارند یا ممکن است در صحبت‌های عادی و روزمره، فارغ از تماس تلفنی، افرادی صدای دیگران را بدون اجازه ضبط کنند. در این حالت چون به‌صورت کلی با سکوت قانون‌گذار مواجه شده‌ایم هیچ جرمی صورت نگرفته و هیچ مجازاتی برای آن تعیین نشده است. البته این شرایط تا زمانی است که صرفاً ضبط کردن صدا صورت‌گرفته باشد و فرد قصد سو استفاده و اقدام دیگری نداشته باشد.
انتهای کلام درباره ضبط صدا بدون اجازه
با بررسی قوانین مختلف، توجه به حریم خصوصی افراد امری لازم و ضروری است. اما در خصوص ضبط کردن صدا با سکوت و اهمال قانون‌گذار مواجه شده‌ایم؛ بدین صورت که تنها ضبط صدا توسط مأمور و مستخدمین دولت امری مجرمانه می‌باشد و هیچ توجهی به انجام این عمل توسط سایر افراد عادی نشده است. از همه مهم‌تر بی‌توجهی به بستر رایانه‌ای و الکترونیکی می‌باشد؛ چون ابزار رایانه‌ای و ابزار الکترونیکی با سرعت برق‌آسا در زندگی روزمره افراد درحال‌رشد است. سکوت قانون‌گذار در خصوص ضبط صدا در بستر رایانه‌ای نشان از بی‌توجهی قانون‌گذار به این موضوع دارد. قانون‌گذار تنها زمانی ضبط صدا بدون اجازه را مجرمانه می‌داند که فرد به‌صرف ضبط صدا بسنده نکند و قصد استفاده با هدف ضرر مادی و معنوی داشته باشد.
با توجه به سکوت قانون‌گذار و وجود ابهامات در این زمینه برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص ضبط صدا و مجازات آن می‌توانید با مراجعه به لینک زیر از متخصصین حقوقی گروه حقوقی لامینگو جهت رفع مشکلات حقوقی خود استفاده نمایید:
همچنین اگر علاقه‌‌مند به کسب اطلاعات و افزایش دانش حقوقی خود هستید به بلاگ حقوقی لامینگو مراجعه کرده و از سایر مطالب حقوقی دیدن نمایید. همچنین در صورت وجود هرگونه ابهام و سؤال در خصوص متن فوق، سؤالات خود را در قسمت دیدگاه‌ها با کارشناسان و متخصصان مجموعه در میان بگذارید. کارشناسان ما در سریع‌ترین زمان پاسخگوی شما عزیزان هستند.
.svg)
دیدگاه شما