نمونه قرارداد اعطای سهام تشویقی و چالش‌های حقوقی واگذاری سهام به کارکنان

شرکت‌ها و به‌خصوص استارتاپ‌ها همواره باید سازوکارهایی جهت حفظ نیروی انسانی خود اتخاذ نموده و اجرا نمایند. نیروی انسانی بخش بزرگی از سرمایه غیرمادی شرکت و سازمان محسوب می‌شود و بخش وسیعی از موفقیت یک شرکت و یا کسب‌وکار، مدیون حضور این افراد و عملکرد آن‌ها می‌باشد. سازوکارهای حفظ نیروی انسانی ممکن است افزایش حقوق، فراهم کردن امکانات بهتر و یا هر چیز دیگری باشد و این موضوع به تصمیمات مدیران شرکت بستگی دارد. در همین راستا بهترین سازوکاری که استارتاپ‌ها و شرکت‌های نوپا می‌توانند جهت حفظ نیروی انسانی خود در نظر داشته باشند، اعطای بخشی از سهام شرکت از طریق عقد نمونه قرارداد اعطای سهام تشویقی می‌باشد. سهام تشویقی را شرکت با اهدافی مانند حفظ وفاداری نیروهای خبره، ایجاد انگیزه برای تلاش بیشتر و افزایش بازدهی کاری کارکنان به آن‌ها اختصاص می‌دهد.

اعطای سهام تشویقی با وجود مزایای بسیاری که برای شرکت دارد، ممکن است چالش‌های حقوقی مختلفی نیز داشته باشد که باید پیش از تصمیم به عقد نمونه قرارداد اعطای سهام تشویقی مدیران شرکت این موضوع را در نظر داشته و آن را بررسی نمایند. در این مقاله قصد داریم تا ضمن توضیحات لازم درباره سهام تشویقی و قراردادی که برای اعطای این سهام منعقد می‌شود، چالش‌های حقوقی واگذاری سهام به کارکنان را نیز با یکدیگر بررسی کنیم. در این نوشتار با ما همراه باشید و اگر پرسشی در ارتباط با این موضوع در ذهن دارید، سؤال خود را در انتهای این مطلب با ما به اشتراک بگذارید.

دانلود نمونه قرارداد اعطای سهام تشویقی (ESOP)

سهام تشویقی چیست؟

سهام تشویقی (Option Pool) نوعی از سهام در شرکت‌ها است که مفهومی نوین بوده و با اهداف خاصی به برخی از کارکنان و مدیران شرکت اختصاص می‌یابد. سهام تشویقی اغلب با هدف افزایش انگیزه کاری در کارمندان شرکت و همچنین تقویت حس وفاداری آن‌ها به شرکت، به این افراد اعطا می‌گردد. اعطای سهام تشویقی به‌خصوص در شرکت‌ها و استارتاپ‌هایی که تازه فعالیت خود را آغاز کرده و سرمایه مالی چندانی برای افزایش حقوق کارکنان خود ندارند، گزینه بسیار مناسبی جهت حفظ نیروی انسانی ماهر و متخصص می‌باشد.

موقعیت‌های بسیاری ممکن است در یک شرکت اتفاق افتد که شرکت لازم بداند از طریق اعطا و انتقال بخشی از سهام، تحت عنوان سهام تشویقی به کارمندان، بازدهی کاری شرکت را افزایش داده و مسیر پیشرفت را هموار سازد. میزان ارزش سهام تشویقی ارتباط مستقیم با میزان ارزش سهام عادی شرکت دارد و این سهام عموماً بر اساس سابقه کاری یک کارمند و موارد دیگری مانند اهمیت مسئولیتی که در شرکت دارد و نحوه انجام امور و تخصص شخص به وی اعطا می‌گردد و اینگونه نیست که تمام کارمندان و کارکنان یک شرکت مشمول دریافت سهام تشویقی گردند.

نمونه قرارداد اعطای سهام تشویقی و انعقاد و تنظیم این قرارداد

قرارداد واگذاری سهام تشویقی قراردادی است که طی آن سهام شرکت به کارکنان منتقل می‌شود. سازوکار اعطای سهام تشویقی به کارمندان شرکت باید در قالب قراردادی تنظیم شود و تمامی مواردی که برای انجام صحیح این موضوع مورد نیاز است، در متن این قرارداد قید گردد. شرکت‌ها عموماً 5 تا 25 درصد از سهام کل شرکت را به‌منظور واگذاری به کارمندان تحت قالب سهام تشویقی در نظر می‌گیرند و پیش از انعقاد قرارداد با کارمند مربوطه باید جوانب گوناگون این امر مانند شایستگی کارمند شرکت جهت دریافت این سهام و چالش‌های حقوقی واگذاری سهام به کارکنان از طریق این قرارداد بررسی گردد.

پس از اینکه مدیران شرکت تصمیم قطعی مبنی بر اعطای سهام تشویقی به کارمند مذکور را أخذ نمودند، کارمند مربوطه نیز باید رضایت خود از دریافت این سهام را اعلام نموده و در نهایت، شرکت و کارمند باید قرارداد خود را در قالب سندی قانونی مکتوب نمایند و الزامات و مفاد حقوقی لازم را در متن آن قید نمایند. با توجه به نوین بودن بحث اعطای سهام تشویقی به کارکنان و کارمندان شرکت از طریق عقد نمونه قرارداد اعطای سهام تشویقی، به سهام تشویقی در قانون تجارت و قانون مدنی اشاره نشده است و این قرارداد مطابق با ماده 10 قانون مدنی منعقد می‌شود. در ذیل نمونه قرارداد اعطای سهام تشویقی باید مواردی از جمله مشخصات طرفین قرارداد که کارمند و مدیر شرکت است، میزان و مبلغ سهام تشویقی، حقوق کارمند پس از دارا شدن این سهام، مدت اعتبار این قرارداد و ضمانت اجرای تخلف از مفاد قرارداد درج شود.

چالش‌های حقوقی واگذاری سهام به کارکنان

واگذاری بخشی از سهام شرکت به کارکنان از طریق عقد قرارداد واگذاری اعطای سهام تشویقی، الزامات و چالش‌های حقوقی مختلفی نیز به همراه دارد که طرفین این قرارداد و به‌خصوص مدیران شرکت باید پیش از عقد این قرارداد، این موارد را بررسی نمایند. اگر پیش از تنظیم و عقد قرارداد این چالش‌ها مورد توجه و بررسی قرار نگیرد، ممکن است موجب ایجاد اختلافاتی میان طرفین قرارداد اعطای سهام تشویقی شود و این موضوع را با موانعی مواجه نماید. در ادامه مطلب به توضیح و بیان برخی از این چالش‌های حقوقی خواهیم پرداخت.

کانال تلگرام لامینگو

1. حق رأی کارمندی که سهام تشویقی به وی واگذار شده است

یکی از چالش‌های اصلی اعطای سهام تشویقی به کارمندان و کارکنان شرکت، موضوع حق رأی این افراد می‌باشد. به‌طور کلی سهامداران شرکت، دارای حق رأی در تصمیمات شرکت هستند و نظر خود را از طریق رأی خود در مسائل مختلف بیان می‌کنند. به همین دلیل، ممکن است تصور کنید که فردی که دارای سهام تشویقی شرکت شده است نیز دارای حق رأی است، اما باید بدانید که اینگونه نبوده و کارکنان شرکت که از طریق عقد نمونه قرارداد اعطای سهام تشویقی صاحب سهم می‌شوند، دارای حق رأی نبوده و در تصمیم‌گیری‌های شرکت سهیم نیستند.

به‌عبارت دیگر، آن دسته از کارکنانی که سهام تشویقی دریافت کرده‌اند، سهامدار اصلی شرکت محسوب نشده و از حقوقی که سهامداران اصلی شرکت برخوردار هستند، محروم می‌باشند. در شرایطی، ممکن است با تصمیم مؤسسین شرکت، این افراد نیز دارای حق رأی شوند که این موضوع به‌ندرت اتفاق افتاده است. عدم حق رأی فردی که دارای سهام تشویقی است زمانی به یک چالش تبدیل خواهد شد که این فرد، تقاضای شرکت در رأی‌گیری را داشته باشد.

در برخی موارد نیز ممکن است کارمندی که طرف قرارداد واگذاری سهام تشویقی است، درخواست نماید تا دارا شدن حق رأی را ضمن بندی در قرارداد شرط نماید. بدین ترتیب، اگر در قرارداد اعطای سهام تشویقی شرط شده باشد که با انعقاد این قرارداد کارمند دارای حق رأی خواهد شد، از این پس کارمندی که سهام تشویقی به وی واگذار شده است نیز حق دخالت در تصمیم‌گیری‌های شرکت را خواهد داشت.

این مطلب را نیز بخوانید: انواع شیوه‌های اعطای سهام تشویقی از طریق عقد نمونه قرارداد اعطای سهام تشویقی

2. میزان سهام تشویقی که شرکت به کارکنان خود اعطا می‌کند

همانطور که پیش از این در این نوشتار مطرح شد، سهام تشویقی موضوع نوینی در حقوق شرکت‌ها است و به همین دلیل به مقررات و قوانین مربوط به این نهاد حقوقی در قوانین ایران اشاره نشده است. یکی از این موضوعات که به یکی از چالش‌های واگذاری سهام تبدیل شده است، میزان دقیق سهامی است که شرکت می‌تواند و مدیران حق دارند تحت قالب سهام تشویقی به کارکنان خود واگذار نمایند.

این موضوع به این دلیل تبدیل به چالش شده است که قانون و یا آیین‌نامه خاصی در این زمینه وجود ندارد و مدیران شرکت‌ها رویه خاصی برای پیروی در این زمینه نخواهند داشت و در نتیجه، مجامع عمومی شرکت باید در این‌باره تصمیم‌گیری نمایند. این تصمیم‌گیری کار ساده‌ای نبوده و دشواری‌های مخصوصی دارد و حتی در صورتی‌که مجمع عمومی بتواند میزان این سهام را مشخص کند، باز هم چالش دیگری وجود دارد و آن چالش نیز این است که از آنجایی که به این موضوع در قوانین اشاره نشده است، هر شرکت نظر خود را در این راستا اعمال می‌نماید.

3. مالیات سهام تشویقی

موضوع دیگری که ممکن است در بحث اعطای سهام تشویقی به کارکنان شرکت موجب ایجاد چالش شود، مالیات سهام تشویقی است. سهامداران شرکت که صاحب سهام اصلی هستند، باید مالیات سهام خود را سالانه پرداخت نمایند. در این شرایط، ممکن است این سؤال پیش بیاید که آیا صاحبان سهام تشویقی نیز ملزم به پرداخت مالیات هستند یا خیر؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت پرداخت مالیات سهام، مختص به سهام اصلی است و از آنجایی که سهام تشویقی جزو سهام اصلی شرکت محسوب نمی‌شود، در نتیجه فردی که صاحب سهام تشویقی شده است، ملزم به پرداخت مالیات بر سهام نیست.

جمع‌بندی

اعطای سهام تشویقی به کارمندان و کارکنان شرکت یکی از سیاست‌هایی است که مدیران شرکت‌ها با هدف حفظ نیروی انسانی ماهر و متخصص و افزایش انگیزه و بازدهی کاری، إتخاذ می‌کنند. سهام تشویقی از طریق عقد قراردادی تحت عنوان نمونه قرارداد اعطای سهام تشویقی به کارمند مربوطه منتقل می‌شود. اعطای سهام تشویقی با وجود داشتن مزیت‌هایی، هم برای کارمند و هم برای شرکت، ممکن است شرکت را با چالش‌هایی نیز روبه‌رو نماید. از جمله این چالش‌ها عبارت است از چالش‌های مرتبط با حق رأی فردی که صاحب سهام تشویقی شده است، میزان و مبلغ سهامی که به کارکنان شرکت تحت قالب سهام تشویقی انتقال می‌یابد، شروط ضمن عقد قرارداد اعطای سهام تشویقی و غیره. به‌دلیل چالش‌هایی که اعطای سهام تشویقی به همراه دارد، بهتر است اگر قصد عقد چنین قراردادی را دارید، پیش از آن از مشورت مشاوران حقوقی استفاده نمایید!

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

نمونه قرارداد اعطای سهام تشویقی را از لامینگو بخواهید!

اگر به‌عنوان مدیر یک شرکت یا استارتاپ قصد تنظیم و عقد قرارداد واگذاری سهام تشویقی را دارید، می‌توانید این قرارداد را از لامینگو دریافت کنید. تنظیم قرارداد اعطای سهام تشویقی ممکن است چالش‌ها و دشواری‌هایی با خود به همراه داشته باشد و اگر این قرارداد صحیح و قانونی تنظیم و منعقد نشود، در ادامه ممکن است سبب ایجاد اختلافاتی میان طرفین قرارداد یعنی کارمند و شرکت شود. به همین دلیل، تیم حقوقی لامینگو این قرارداد را آماده و در اختیار شما گذاشته است. شما می‌توانید نمونه قرارداد اعطای سهام تشویقی را از لامینگو دریافت نمایید و علاوه بر این، اگر قصد ایجاد تغییر در مفاد آن را داشتید، این موضوع را با همکاران ما در تیم حقوقی لامینگو در میان بگذارید.

اگر مطالعه این مطلب برای شما مفید بوده است، شما می‌توانید وارد بلاگ حقوقی لامینگو شوید و سایر محتواهای حقوقی این بلاگ را نیز مطالعه نمایید. همکاران ما در تیم تولید محتوای لامینگو همواره در تلاش هستند تا محتواهایی با موضوعات مختلف حقوقی تهیه و در این بلاگ منتشر نمایند. شما می‌توانید در صورتی‌که پس از مطالعه این مطلب پرسش یا ابهامی در این زمینه دارید، پرسش خود را برای ما بنویسید و منتظر پاسخ خود بمانید. علاوه بر این، از شما خواهشمندیم تا نظرات و انتقادات خود در ارتباط با هر مطلب را با نوشتن دیدگاه خود در انتهای هر مقاله با ما به اشتراک گذاشته و ما را در بهبود کیفیت مطالب همراهی نمایید.