مهریه پس از فوت شوهر چگونه قابل مطالبه است؟

مطابق شرع و قانون مدنی کشور ما به محض وقوع عقد نکاح، زن مالک مهریه شده و هر زمان که بخواهد می‌تواند آن را مطالبه نماید. در واقع، مهریه دینی است که بر گردن زوج قرار گرفته و به محض مطالبه، زوجه بایستی آن را پرداخت نماید. بسیاری از افراد جامعه تصور می‌نمایند که مطالبه مهریه منوط به زمان حیات زوج بوده و زوجه تنها تا زمانی که همسرش در قید حیات است می‌تواند مهریه خود را مطالبه نماید. این در حالی است که امکان مطالبه مهریه پس از فوت شوهر نیز برای زنان وجود دارد. از این رو، این گفتار به بررسی این موضوع و قواعد و ضوابط حاکم بر مطالبه مهریه زن پس از فوت همسر خواهد پرداخت.

‌‌

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

مهریه چیست؟

وفق ماده 1078 قانون مدنی، هر آنچه که مالیت داشته و قابل تملک باشد می‌تواند به عنوان مهریه تعیین شود. حال این مال ممکن است ارزش مادی بالا و یا پایینی داشته باشد. مهریه می‌تواند به صورت وجه نقد، مال منقول یا غیرمنقول در نظر گرفته شود. امروزه اکثر زوجین تعدادی سکه تمام بهار آزادی را به عنوان مهریه تعیین می‌نمایند.

با وقوع عقد نکاح، زن مالک مهریه شده و می‌تواند آن را مطالبه نماید. مهریه به عنوان یک دین تا زمانی که پرداخت نشود بر گردن زوج قرار دارد. بنابراین، حتی امکان مطالبه مهریه پس از فوت شوهر نیز وجود دارد. تنها در صورتی که زوجه تمام یا قسمتی از مهریه خود را ببخشد، این دین از ذمه شوهر ابراء خواهد شد.
‌

جهت آشنایی با شرایط تغییر مهریه پس از ازدواج می‌توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: آیا تغییر مهریه بعد از ازدواج امکان‌پذیر است یا خیر؟

شرایط مطالبه مهریه پس از فوت شوهر

با توجه به آن که مهریه به عنوان یک دین بر ذمه شوهر قرار دارد، حتی پس از فوت شوهر نیز زن می‌تواند مهریه خود را مطالبه نماید. بدین منظور تفاوتی میان زوجه دائم و موقت نیست، هر یک از آنان می‌توانند مهریه خود را پس از فوت همسرشان مطالبه نمایند. مهریه زن پس از فوت همسر از محل ترکه باقی‌مانده از متوفی پرداخت می‌گردد. پرداخت مهریه زوجه نسبت به تملک ترکه به وراث متوفی ارجحیت دارد.

تحقق یا عدم تحقق نزدیکی در مطالبه مهریه پس از فوت شوهر هیچ تأثیری ندارد. در هر صورت، زوجه مالک مهریه بوده و می‌تواند تمام مهریه خود را از محل ترکه همسر متوفایش دریافت نماید. در حالی که تحقق یا عدم تحقق نزدیکی در مطالبه مهریه به موجب طلاق تأثیر بسیاری دارد. چنانچه پیش از وقوع نزدیکی میان زوجین، مفارقت حاصل شود، زن مالک نیمی از مهریه بوده و تنها همین میزان را می‌تواند مطالبه نماید.

چگونگی مطالبه مهریه پس از فوت شوهر

همانگونه که زوجه می‌تواند جهت مطالبه مهریه خود در زمان حیات همسرش از طریق اجرای ثبت و دادگاه عمل نماید، جهت مطالبه مهریه خود پس از فوت همسرش نیز می‌تواند به یکی از این دو طریق پیش برود. بنابراین، در صورتی که زوجه پس از فوت شوهرش خواهان دریافت مهریه خود باشد می‌تواند به یکی از دو طریق ممکن به شرح ذیل اقدام نماید.
‌

به منظور آشنایی بیشتر با تفاوت مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت و دادگاه می‌توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت و دادگاه چه تفاوتی دارد؟

1. مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت

با توجه به آن که سند ازدواج یک سند رسمی می‌باشد، زوجه می‌تواند به منظور مطالبه مهریه، به عنوان تعهد مندرج در سند رسمی، از طریق اجرای ثبت اقدام نماید. چنانچه زوجه قصد داشته باشد مهریه خود را پس از فوت همسرش از این طریق مطالبه نماید، بایستی با در دست داشتن سند ازدواج به دفترخانه محل وقوع عقد مراجعه نماید.

سردفتر مربوطه با بررسی مدارک لازم، اجرائیه پرداخت مهریه را صادر نموده و به وراث اطلاع رسانی می‌نماید. در صورتی که وراث ظرف ده روز پس از دریافت ابلاغیه، اقدامی جهت پرداخت مهریه زوجه ننمایند، ترکه متوفی مهر و موم و توقیف می‌شود.

در صورتی که از شوهر، اموالی بجای مانده باشد مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت امر ساده‌ای خواهد بود. اما در صورتی که ترکه‌ای از متوفی باقی نمانده باشد، بهتر است که زوجه مهریه خود را از طریق دادگاه مطالبه نماید.

دریافت مشاوره حقوقی

2. مطالبه مهریه از طریق دادگاه

چنانچه امکان مطالبه مهریه زن پس از فوت همسر از طریق اجرای ثبت وجود نداشت، زوجه بایستی با مراجعه به دادگاه دادخواست مطالبه مهریه خود را به طرفیت ورثه همسر متوفایش تنظیم و تقدیم نماید.

مهریه زوجه از جمله دیون ممتازه محسوب شده و پرداخت آن نسبت به پرداخت سایر دیون ارجحیت دارد. البته این دین تنها از محل ترکه متوفی پرداخت می‌گردد. چنانچه ترکه متوفی جهت پرداخت مهریه زوجه کافی نباشد، زوجه نمی‌تواند مابقی مبلغ مهریه خود را از ورثه مطالبه نماید. هیچ یک از ورثه ملزم به پرداخت دیون متوفی نمی‌باشد. بنابراین، امکان مطالبه مهریه از پدر شوهر یا اقوام شوهر پس از فوت وی وجود نخواهد داشت.

شایان ذکر است که دریافت مهریه پس از فوت شوهر، مانع بهره‌مندی زوجه از سهم‌الارث معین خود نخواهد بود. زوجه دائمی علاوه بر آن که می‌تواند مهریه خود را پس از فوت همسرش مطالبه نماید، سهم‌الارث معین خود (یک هشتم یا یک چهارم از ترکه متوفی) را نیز به ارث خواهد برد.
‌

مطالبه مهریه زن دوم پس از فوت شوهر

چنانچه متوفی دو یا چند همسر، اعم از دائمی و موقت داشته باشد هر یک از زوجات می‌توانند پس از فوت همسرشان به صورت جداگانه مهریه خود را مطالبه نمایند. در پرداخت مهریه، هیچ یک از زنان نسبت به دیگری برتری نداشته و در صورتی که ترکه متوفی جهت پرداخت مهریه آنان کافی باشد در صورت مطالبه، تمام مهریه خود را دریافت خواهند نمود. زوجات دائمی علاوه بر مهریه از همسر خود ارث نیز خواهند برد، اما زوجات موقت تنها حق مطالبه مهریه خود را خواهند داشت.
‌

به منظور آشنایی بیشتر با سهم‌الارث زوجه می‌توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: نحوه تقسیم ارث بر اساس قانون | سهم ارث فرزندان | سهم ارث همسر

مطالبه مهریه پس از فوت زوجه

مطابق آنچه پیش‌تر بیان شد، مهریه دینی است که بر ذمه شوهر قرار داشته و حتی پس از مرگ وی نیز زوجه می‌تواند مهریه خود را مطالبه نماید تا از محل ترکه متوفی پرداخت گردد. بنابراین، مطالبه مهریه منوط به حیات شوهر نمی‌باشد. این در حالی است که حیات زوجه شرط مطالبه مهریه می‌باشد. چنانچه زوجه در طول دوران حیات خود مهریه را مطالبه و دریافت ننموده باشد، ورثه زوجه نمی‌توانند پس از فوت وی از همسرش مطالبه مهریه نمایند؛ برخلاف فرضی که زوج فوت نموده و زوجه در قید حیات است.

کانال تلگرام لامینگو

کلام پایانی

به محض وقوع عقد نکاح، زن مالک مهریه شده و می‌تواند آن را مطالبه نماید. مطالبه مهریه محدود به زمان خاصی نیست و زوجه در هر زمانی که بخواهد می‌تواند آن را مطالبه نماید. حتی امکان مطالبه مهریه پس از فوت شوهر نیز برای زوجه وجود دارد. چنانچه زوج فوت نموده و زوجه در قید حیات باشد، زوجه می‌تواند مهریه خود را مطالبه نموده تا از محل ترکه متوفی پرداخت شود. مطالبه مهریه زن پس از فوت همسرش مجزا از سهم‌الارث وی بوده و مانع بهره‌مندی وی از ارث نخواهد شد. زوجه می‌تواند به منظور مطالبه مهریه پس از فوت شوهر از طریق اجرای ثبت یا مراجعه به دادگاه پیگیری نماید.

مقاله فوق به منظور آشنایی با شرایط و ضوابط مطالبه مهریه پس از فوت شوهر نگارش یافته است. در صورتی که پس از مطالعه این گفتار، با پرسشی در خصوص مطالبه مهریه مواجه شدید، می‌توانید پرسش خود را در قسمت دیدگاه‌ها درج نمایید تا کارشناسان متخصص مجموعه لامینگو در اسرع وقت به آن‌ها پاسخ دهند. همچنین در صورت نیاز به دریافت مشاوره تخصصی در این خصوص و ارتباط با مشاورین متخصص مجموعه لامینگو می‌توانید به قسمت دریافت مشاوره مراجعه نمایید.

در پایان، پیشنهاد می‌شود با مراجعه به بلاگ لامینگو مطالب حقوقی گوناگون در حوزه‌های مختلف را مطالعه نموده و اطلاعات حقوقی خود را افزایش دهید.