مجازات رشا و ارتشا چیست؟

در مشاوره حقوقی جرم رشا و ارتشا باید به این مبحث‌ها توجه شود که آیا رشوه گرفتن از افراد عادی در زمره جرائم رشا و ارتشا است؟ آیا شرایط خاصی برای تحقق جرم ارتشا لازم است؟ آیا معافیت از مجازات برای فرد راشی یا مرتشی وجود دارد؟ این سؤالاتی است که ممکن است برای افراد درگیر در طرح دعاوی جرائم رشا و ارتشا پیش آید. مشاوره حقوقی رشا و ارتشا می‌تواند برای تنظیم شکواییه یا دفاعیه در تعیین مجازات در جرم رشا و ارتشا کمک کند.

پلتفرم هوشمند لامینگو، خدمات مشاوره حقوقی رشا و ارتشا را برای افراد درگیر در طرح دعاوی این جرائم انجام می‌دهد و با ارائه مشاوره و راهنمایی به افراد کمک کرده تا در پرونده‌های کیفری جرایم رشا و ارتشا موفق عمل کنند. بررسی راهکارهای حقوقی عوامل و عناصر این جرائم با کمک مشاوره حقوقی رشا و ارتشا، سبب شده تا تمامی موارد دخیل در این جرم مورد توجه قرار گیرد و با آگاهی و دانش کافی اقدامات و تحقیقات لازم در این پرونده‌ها انجام پذیرد. مشاوره تخصصی تیم لامینگو در زمینه جرایم رشا و ارتشا یاری‌رسان شما است.

خدمات مشاوره حقوقی رشا و ارتشا در لامینگو

با توجه به این‌که جرم رشا و ارتشا در جامعه با پیشرفت جوامع بشری و زندگی اجتماعی پا بر عرصه تاریخ نهاده است، این جرایم روزبه‌روز گسترش یافته‌اند. برای حفظ حقوق و پیشگیری از انحطاط رفتاری کارکنان و همچنین جلوگیری از تضییع حقوق افراد، این اعمال جرم‌انگاری شده و مجازات برای آن‌ها در نظر گرفته شده است. مشاوره حقوقی رشا و ارتشا به افراد درگیر در پرونده‌های این‌جنینی کمک شایانی می‌کند.

مشاوران متخصص در مجموعه حقوقی لامینگو، خدمات زیر را برای مشاوره حقوقی رشا و ارتشا ارائه می‌دهند:

1. مشاوره حقوقی رشا و ارتشا تمامی عناصر مادی و معنوی و همچنین موضوع و شرایط تحقق جرم را مورد بررسی قرار می‌دهند.
2. توصیه‌ها و پیشنهادات لازم را برای اثبات یا برائت از جرم رشا و ارتشا در نظر می‌گیرند.
3. طرح شکایت یا طرح دفاعیه عالی برای دفاعیه یا برائت از جرم رشا و ارتشا ارائه می‌دهند.
4. در مرحله تحقیقات پرونده و سایر ابعاد مورد بررسی در پرونده کیفری رشا و ارتشا، تمامی موانع پیش رو را حل‌وفصل می‌کنند.

مشاوره حقوقی لامینگو با ارائه خدمات مشاوره‌ای به کاربران، سبب می‌شود تا طرح دفاعیه یا طرح شکایت در دادسرا و یا دادگاه‌های قضایی با موفقیت به اتمام برسد، ازاین‌رو، قبل از هر اقدامی مشورت کردن با مشاوران متخصص مجموعه لامینگو می‌تواند برگ برنده‌ای در دستان شما باشد. کاربران گرامی توجه داشته باشید که در مجموعه لامینگو مقالات متعددی در زمینه جرم رشا و ارتشا و انواع مجازات این جرایم و شرایط تخفیف و … گردآوری شده است که شما می‌توانید از این مقالات برای افزایش دانش و آگاهی خود استفاده کنید.

دریافت مشاوره حقوقی رشاء و ارتشاء

پیشگفتاری برای مجازات جرم رشا و ارتشا

برای اینکه با مجازات جرم رشا و ارتشا آشنا شوید، ابتدا باید در مورد جرم رشا و ارتشا و همچنین عناصر تشکیل‌دهنده یا شرایط تحقق جرم ارتشا نکاتی را بیاموزید. مجازات جرم رشا و ارتشا به شرایط و احوال تحقق جرم ارتشا بستگی دارد. لذا قبل از بیان مجازات جرم رشا و ارتشا، ابتدا تمامی عناصر معنوی و مادی را تشریح می‌کنیم.

نکته: کاربران عزیز توجه داشته باشید که برای بهره‌مندی از خدمات مشاوره حقوقی رشا و ارتشا در لامینگو و طرح سؤالات خود در این زمینه می‌توانید از قسمت دیدگاه‌ها، نظرات خود را بیان نمایید.

رشا و ارتشا چیست؟

رشا و ارتشا از اصطلاحات علم حقوق بوده که به‌معنی رشوه دادن و رشوه گرفتن است. رشوه به‌معنای مال یا وجهی است که توسط کارکنان دولت به سبب انجام یا ترک وظیفه سازمانی دریافت می‌شود. از نظر حقوقی، جرم رشا و ارتشا از جرائم عمومی غیرقابل‌گذشت است.

• واژه رشوه از معنای لغوی از ریشه «رشو» به‌معنای کود و خاشاک است و در اصطلاح عبارت‌ است از: «چیزی که به کسی می‌دهند تا کارسازی به ناحق کند.»
• از منظر حقوقی، ارتشا به‌معنی «اخذ وجه یا مال یا سند تسلیم به کارمندان شاغل در نهادهای دولتی برای انجام یا ترک انجام از وظایف سازمانی محل اشتغال آن‌ها است.»

وجه ارتباط بین معنی لغوی و حقوقی آن به این دلیل است: همان‌طور که کود و خاشاک زمین را برای کشت آماده می‌کنند، رشوه دادن نیز کارمند را برای انجام کار مورد نظر رشوه دهنده آماده می‌کند.

نکته: دریافت مشاوره حقوقی رشا و ارتشا در مؤسسات حقوقی می‌تواند به شما در مورد انواع تبصره و مفاد تعیین‌شده در قانون، اطلاعات کاملی ارائه داده و برای اثبات یا برائت در طرح دعوی برگ برنده را به دست شما بدهد.

عنصر مادی جرم ارتشا چیست؟

عناصر تشکیل‌دهنده ارتشا عبارت است از سه عنصر قانونی، مادی و معنوی. در این بخش، به توضیح عنصر مادی این جرم می‌پردازیم.

عنصر مادی ارتشا را می‌توان براساس نظر برخی از حقوق‌دانان، متشکل از سه جزء رفتار فیزیکی، شرایط و نتیجه حاصله دانست. انواع ابعاد عنصر مادی جرم ارتشا را در ادامه شرح می‌دهیم.

نکته: مشاور حقوقی رشا و ارتشا با بررسی عناصر تشکیل‌دهنده شرایط تحقق جرم و بررسی ابعاد مختلف پرونده در طرح دعاوی با ادله کافی شکایت یا دفاعیه را مطرح می‌کند.

برای آشنایی با عنصر معنوی رشا و ارتشا، این مطلب را بخوانید: جرم رشا و ارتشا چیست؟

رفتار فیزیکی عنصر مادی جرم ارتشا

عمل فیزیکی لازم برای تحقق عنصر مادی جرم ارتشا، عبارت است از: پرداخت یا قبول وجه یا مال یا سند مال و وجه به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم و همچنین انجام معامله با مبلغ غیرواقعی و به‌صورت صوری.

• در نظر داشته باشید که کلمه «قبول کردن» به این معنی است که کارمند دولت وجه یا مال را اخذ کرده است. صرف اینکه پیشنهاد جرم را بپذیرد از شرایط تحقق جرم ارتشا نیست؛ بلکه باید کارمند سند تسلیم یا وجه و مال را دریافت نماید.
• نکته دیگری که باید توجه داشته باشید این است که کلمه «معامله» به این معنی است که معامله باید حتماً انجام شده باشد و انتقال مالکیت یا مال عملاً صورت گیرد. مالکیت راشی (رشوه دهنده) نسبت به مال شرط نیست. راشی می‌تواند مال مسروقه یا مالی که مالکیت آن را ندارد نیز به کارمند بفروشد.

نکته: دریافت مشاوره حقوقی رشا و ارتشا با لحاظ کردن عناصر فیزیکی در پرونده طرح شکایت جرایم رشا و ارتشا، می‌تواند به‌راحتی فرد راشی یا مرتشی را در دادگاه محکوم کند.

شرایط عنصر مادی جرم ارتشا

برخی از شرایطی که جهت تحقق جرم ارتشا لازم است عبارت‌اند از: سمت مرتشی و موضوع ارتشا.

سمت مرتشی یا گیرنده رشوه:

سمت مرتشی در تحقق جرم ارتشا اهمیت دارد. مرتشی باید کارمند دولت باشد. درصورتی‌که رشوه گیرنده غیرکارمند باشد، عمل وی رشوه محسوب نمی‌شود، بلکه حکمی مستقل خواهد داشت. نکته دیگر این است که اخذ مال یا سند وجه یا مال برای انجام یا ترک انجام کاری باید در حیطه وظایف سازمان محل اشتغال وی باشد؛ هرچند که مستقیماً وظیفه وی نباشد. یعنی حتی اگر کارمند دولت وظیفه همکار خود را در قبال رشوه انجام دهد، جرم ارتشا تحقق یافته است.

موضوع ارتشا:

تسلیم مال یا وجه باید اتفاق افتاده باشد. پیشنهاد یا وعده اعطای مال از تحقق شرایط جرم ارتشا نیست. گاهی ممکن است راشی در شرایط اضطرار و برای احقاق حق خود این پیشنهاد را ارائه داده است؛ اما فرد مرتشی یا رشوه گیرنده به ارتشا محکوم می‌شود.

نکته: مشاور حقوقی رشا و ارتشا هم جایگاه و هم موضوع ارتشا و عنصر مادی و معنوی را برای تخفیف مجازات یا طرح شکایت لحاظ می‌کند تا پرونده کیفری در دادگاه بدون چالش پیش برود.

نتیجه حاصله؛ از دیگر عناصر مادی جرم ارتشا

جرم ارتشا از جرایم مطلق است؛ یعنی تحقق جرم منوط به نتیجه خاصی نیست. به‌عبارتی، تحقق جرم ارتشا بستگی به این ندارد که آیا کارمند دولت آن کاری را که به ازای آن رشوه گرفته است، انجام داده یا انجام نداده است.

مجازات جرم رشا و ارتشا

با توجه به شرایط تحقق جرم رشا و ارتشا و عناصر مادی مطرح‌شده، مجازات‌های مختلفی برای مرتکبین این جرائم در نظر گرفته شده است که مشاور حقوقی رشا و ارتشا تمامی این موارد را در پرونده شکایت در نظر می‌گیرد.

رشوه دهنده و رشوه گیرنده هر دو مجرم هستند و بر اساس ماده 3 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری و همچنین مواد 588 تا 594 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، برای رشوه دهنده و مرتشی مجازات تعیین شده است. همچنین باید مالی که به‌عنوان رشوه بین طرفین ردوبدل شده است، به‌نفع دولت ضبط شود.

مجازات مرتکبین جرم رشا و ارتشا بستگی به حدود و شرایط آن دارد. مطابق با ماده 3 قانون تشدید مجازات برای مرتشی یا رشوه گیرنده مجازات‌های زیر تعیین شده است:

1- اگر قیمت مال یا وجه مأخوذ بیش از 20 هزار ریال نباشد:

• مرتکب جرم از انفصال موقت بین 6 ماه تا 3 سال محکوم می‌شود.
• درصورتی‌که مرتشی در مرتبه مدیر کل یا همتراز با مدیر کل باشد، به انفصال دائم از مشاغل دولتی محکوم خواهد شد.

2- اگر مبلغ رشوه بیش از 20 هزار ریال تا 200 هزار ریال باشد:

• مرتشی به 1 سال تا 3 سال حبس محکوم می‌شود.
• حکم جزای نقدی معادل قیمت مال یا وجه مأخوذه اجرا می‌شود.
• مرتشی به انفصال موقت از 6 ماه تا 3 سال محکوم خواهد شد.
• چنانچه مرتشی در حکم مدیر کل یا هم‌تراز به مرتبه مدیر کل باشد، به انفصال دائم از مشاغل دولتی محکوم خواهد شد.

این مطلب را بخوانید: رشا و ارتشا و قوانین مربوط به آن

3- اگر قیمت مال یا وجه مأخوذ بیش از 200 هزار ریال تا یک میلیون ریال باشد:

• مرتکب جرم به 2 تا 5 سال حبس محکوم می‌شود.
• جزای نقدی معادل قیمت مال یا وجه مأخوذ به نفع دولت ضبط می‌شود.
• مرتکب جرم به انفصال دائم از خدمات دولتی محکوم می‌شود.
• برای مرتکب 74 ضربه شلاق اجرا می‌گردد.
• چنانچه مرتکب در مرتبه پایین‌تر از مدیر کل یا همتراز آن باشد، به‌جای انفصال دائم، به انفصال موقت از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.

4- اگر قیمت مال مأخوذ بیشتر از یک میلیون ریال باشد، مرتکب به موارد زیر مجازات خواهد شد:

• پنج تا ده سال حبس
• جزای نقدی معادل قیمت مال یا وجه مأخوذ
• انفصال دائم از خدمات دولتی
• تا ۷۴ ضربه شلاق
• چنانچه مرتکب در مرتبه پایین‌تر از مدیر کل یا همتراز آن باشد، به‌جای انفصال دائم، به انفصال موقت از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.

 میزان مجازات ارتشا برای تشکیل رهبری باند ارتشا

کسانی که با تشکیل یک باند یا رهبری شبکه به ارتشا مبادرت ورزند، بر اساس قانون تشدید مجازات با آن‌ها برخورد خواهد شد. براساس ماده 4 قانون تشدید مجازات، مجازات تشکیل یا باند رهبری ارتشا:

• ضبط اموال کسب‌شده از طریق رشوه و جزای نقدی معادل مجموع آن اعمال می‌شود.
• حبس از 15 سال تا ابد اجرا می‌شود.
• درصورتی‌که مصادیق مفاسد فی‌الارض رخ داده باشد، برای آن‌ها مجازات مرتکبین فساد فی‌الارض اعمال می‌شود.

شدت مجازات در این جرم، به این دلیل است که ارتکاب جرم از طریق تشکیل یا رهبری شبکه چندنفری است و ممکن است سبب اخلال در نظم اقتصادی کشور شود.

نکته: مشاوره حقوقی رشا و ارتشا در زمینه جرائم باند ارتشا برای طرح دعاوی کیفری می‌تواند مشاور و راهنمای خوبی باشد.

مجازات شروع به جرم ارتشا از نظر حقوقی چیست؟

مطابق با ماده 3 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری، مجازات شروع به جرم ارتشا برحسب مورد حداقل مجازات مقرر تعیین خواهد شد. نظرات مختلفی در مورد شروع جرم و امکان یا عدم امکان شروع به جرم در ارتشا و مصادیق آن ارائه شده است. براساس نظر برخی حقوق‌دانان، بعید است که بتوان صرف بیان درخواست را به‌منزله شروع به ارتکاب دانست. به هر حال، در قوانین کیفری ایران مقرراتی در مورد شروع به جرم ارتشا مدون نشده است. در تبصره 3 ماده 3 قانون تشدید و در ماده 594 قانون تعزیرات، حداقل مجازات مقرر در جرم تام برای شروع‌کننده در نظر گرفته شده است.

نکته: دریافت مشاوره حقوقی رشا و ارتشا در زمینه مجازات شروع جرم رشا و ارتشا می‌تواند برای پرونده‌های کیفری کارساز باشد.

مجازات رشوه دهنده یا راشی و موارد تخفیف و معافیت از مجازات

مطابق تبصره 2 ماده 3 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری، مال ناشی از ارتشا به‌عنوان تعزیر رشوه دهنده به‌نفع دولت ضبط خواهد شد و چنانچه راشی به‌وسیله رشوه امتیازی تحصیل کرده باشد، این امتیاز لغو خواهد شد. همچنین، در ماده 592 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، مجازات حبس از شش ماه تا سه سال و یا تا 74 ضریه شلاق برای راشی پیش‌بینی شده است.

موارد تخفیف و معافیت از مجازات

• رشوه دهنده درصورتی‌که برای حفظ حقوق حقه باشد و از روی اجبار مجبور به پرداخت پول یا مال شود، تحت تعقیب کیفری نیست. همچنین پول یا وجهی که به مرتشی داده است، به او باز خواهد گشت.
• اگر راشی یا رشوه دهنده قبل از کشف جرم مأموران را از وقوع بزه یا جرم ارتشا خبردار کند، از حکم تعزیر مالی معاف خواهد شد.
• اگر راشی قبل از کشف جرم مأمور ذیصلاح را آگاه نسازد، بلکه در زمان تعقیب کیفری با اقرار خود سبب تسهیل امور دادرسی و تعقیب مرتشی شود، نصف مال به وی بازگردانده می‌شود و امتیازی که به وی داده شده، لغو می‌گردد.
• اگر راشی قصد رشوه دادن نداشته باشد و نیت و فروض مختلفی غیر از جرم رشا و ارتشا داشته باشد، تأثیری در جرم کیفری آن نداشته و البته ممکن است در یک طرح دعوی راشی تبرئه شده و مرتشی مجازات شود.
• اگر شرایط اضطرار برای راشی ایجاد شده باشد، تخفیف در مجازات برای وی اعمال می‌شود.

نکته: مشاوره حقوقی رشا و ارتشا تمامی ادله‌های قانونی و محکمه‌پسند در دفاعیه از جرایم رشا و ارتشا را در دادگاه مطرح می‌نماید.

نکاتی در مورد تخفیف مجازات رشا و ارتشا

• برای تحقق رشا (رشوه دادن)، مالکیت راشی نسبت به مال یا وجه شرط نیست و اگر راشی حتی مال مسروقه را به‌عنوان رشوه پرداخت کند، از مصادیق رشا به‌حساب می‌آید. اما برای تحقق ارتشا (رشوه گرفتن)، اخذ مال توسط مرتشی یا رشوه گیرنده لازم و ضروری است و وعده یا پیشنهاد برای تحقق جرم کافی نیست.
• دادن انعام به کارمند دولت درصورتی‌که کارمند هیچ نوع فعل و انفعالاتی در کار نداشته، رشوه محسوب نمی‌شود و ازاین‌رو مشمول مجازات نخواهد شد.
• توجه داشته باشید که هر فردی که مال یا وجهی را بدهد، راشی محسوب شده و مجازات رشا برای وی اجرا خواهد شد. خواه طرف مقابل پول را قبول کند یا نکند، انجام این عمل از طرف راشی سبب طرح دعاوی جرم رشا علیه او خواهد شد.

نکته: مشاور حقوقی رشا و ارتشا با بررسی تمامی شرایط تحقق حکم و یا بررسی رد شرایط جرم رشا و ارتشا در پرونده کیفری، استنادات محکمه‌پسند ارائه می‌دهد.

مجازات معاونت در رشا و ارتشا چیست؟

مطابق ماده 593 کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی، «هرکس عالماً و عامداً موجبات تحقق جرم ارتشا را ازقبیل مجازات مذاکره، جلب موافقت یا وصول و ایصال وجه یامال یا سند پرداخت وجه را فراهم نماید، به مجازات راشی برحسب مورد محکوم می‌شود.»

نکات مهم در مورد مجازات جرم رشا و ارتشا

در این بخش، برخی از نکات مهم در مجازات جرم رشا و ارتشا را بیان می‌کنیم:

• درصورتی‌که سند پرداخت وجه یا مال برای مثال چک بین طرفین مبادله شود، حتی اگر چک برگشت بخورد، تأثیری در مسئولیت کیفری ندارد و از ارکان ارتشا محسوب می‌شود. زیرا به‌محض دادن و گرفتن چک، شرط جرم ارتشا تحقق یافته است.
• مال ناشی از ارتشا باید به‌نفع دولت ضبط شود و مصرف آن تغییری در حکم جرم ارتشا ایجاد نمی‌کند.
• درصورتی‌که کارمند دولت برای اقدام یا ممانعت از انجام کاری که در شرح وظایف سازمانی وی نیست وجهی از فردی قبول کند، این عمل رشوه محسوب می‌شود.
• در نظر داشته باشید که فاعل جرم رشا دارای شرط و شرایط اختصاصی نیست و هر فردی می‌تواند فاعل جرم رشا باشد. اما فاعل جرم ارتشا الزاماً باید کارمند دولت باشد.
• تقدم تحصیل مال یا وجه بر انجام کار در جرم ارتشا از شروط تحقق جرم نیست. بنابراین ممکن است کارمند ابتدا اقدامات ممنوعه را انجام دهد و سپس وجه یا مال یا سند را دریافت کند.
• توجه داشته باشید که الزاماً نباید مال به مرتشی داده شود، به هر طریقی چه مستقیم و چه غیرمستقیم مال یا وجه به دست وی برسد، از مصادیق جرم ارتشا محسوب می‌شود.
• شرط تحقق رشا، تحقق ارتشا است؛ زیرا لازمه تحقق این دو جرم، این است که قبض و اقباض بین گیرنده و دهنده رشوه انجام شود.
• اگر شرایط و عنصر مادی و معنوی تحقق جرم رشا و ارتشا انجام شده باشد و دادگاه حکم را صادر کند، مجازات مقرر در قانون برای این جرایم اجرا خواهد شد.

کانال تلگرام لامینگو

در انتها باید بدانید

پلتفرم هوشمند لامینگو خدمات مشاوره حقوقی رشا و ارتشا را با در نظر گرفتن تمامی بندها و تبصره‌های قوانین مرتبط با این حوزه انجام می‌دهد. این مجموعه مشاوره حقوقی رشا و ارتشا را برای اثبات یا برائت از افراد به‌گونه‌ای ارائه می‌دهد که طرح دعاوی بدون هیچ چالشی در محاکم قضایی مطرح شده و احتمال موفقیت در دعاوی به حداکثر برسد.

در این مقاله، سعی بر آن شد تا جرائم رشا و ارتشا و همچنین شرایط تحقق جرم رشا و ارتشا و مجازاتی که برای این جرایم تعیین شده است، مورد بررسی قرار گیرد. همچنین مجازات فرد معاون جرم رشا و ارتشا معاونت نیز تشریح شد. از دیگر مطالبی که در این مقاله عنوان شد، اهمیت بهره‌مندی از خدمات مشاوره حقوقی رشا و ارتشا در پرونده‌های کیفری و حقوقی است.

کاربرانی که به‌دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع مجازات جرم رشا و ارتشا بوده و تمایل دارند که با آگاهی کامل‌تری طرح دعاوی شکایت یا دفاعیه را پیش ببرند، می‌توانند سایر مقالات ما را در بلاگ حقوقی لامینگو مطالعه کنند. در بلاگ لامینگو مجموعه‌ای کامل از مقالات در زمینه رشا و ارتشا، شرایط تحقق و مجازات جرم رشا و ارتشا، مجازات جرم باندهای ارتشا و … گردآوری شده است. کاربران گرامی دقت داشته باشید که با طرح سؤالات حقوقی خود در زمینه جرم رشا و ارتشا در قسمت دیدگاه‌ها، چالش‌های ذهنی خود را برطرف کنید.