تفاوت تصرف عدوانی حقوقی و تصرف عدوانی کیفری چیست؟

در این نوشتار ابتدا به تعریفی اجمالی از تصرف عدوانی حقوقی و تصرف عدوانی کیفری می‌پردازیم و سپس تفاوت‌های این دو را مورد بررسی قرار خواهیم داد. ابتدایی‌ترین تفاوت میان این دو در این است که اگر شکایت کیفری از تصرف عدوانی صورت بگیرد به آن تصرف عدوانی کیفری می‌گویند و در صورتی‌که اقامه دعوی حقوقی از تصرف عدوانی صورت بگیرد، تصرف عدوانی حقوقی نامیده می‌شود.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

شرایط اساسی تحقق دعوای تصرف عدوانی حقوقی

در ابتدای مطلب به تفاوت دعوای تصرف عدوانی حقوقی و کیفری اشاره شد. دعوای حقوقی تصرف عدوانی، زمانی قابل طرح است که سه شرط اساسی زیر وجود داشته باشد و احراز شود:

۱. سبق تصرف خواهان (تصرف سابق خواهان): یعنی کسی که قصد طرح این نوع دعوا (خواهان دعوا) را دارد قبل از متصرف عدوانی (خوانده دعوا) متصرف مال غیرمنقول موضوع دعوا بوده باشد. به عنوان مثال اگر کسی خانه‌ای را در حال حاضر مورد تصرف قرار دهد، در صورتی می‌توانیم علیه او دعوای تصرف عدوانی حقوقی مطرح کنیم که خودمان در گذشته متصرف آن خانه بوده باشیم. به این شرط اساسی، سبق تصرف مدعی یا سبق تصرف خواهان گفته می‌شود.

2. لحوق تصرف خوانده (تصرف فعلی خوانده): در صورتی خواهان می‌تواند به طرح دعوای مورد بحث بپردازد که علاوه بر تصرف گذشته خودش بر مال غیرمنقول مورد نظر، تصرف فعلی متصرف عدوانی نیز به وقوع پیوسته باشد.

3. عدوانی بودن تصرف (تصرف بدون مجوز قانونی): تصرفی می‌تواند دارای صفت «عدوانی» شود که بدون مجوز قانونی صورت گرفته باشد. پس در صورتی‌که تصرف در مال غیرمنقول به هر طریقی دارای جنبه قانونی باشد، نمی‌توان عنوان تصرف عدوانی را بر آن گذاشت و به تبع آن امکان طرح دعوای مورد بحث نیز وجود ندارد.

چند نکته حائز اهمیت در مورد دعوای تصرف عدوانی حقوقی

الف.‌ موضوع دعوای تصرف مذکور حتما باید مال غیر منقول باشد، مثل زمین یا خانه. در نتیجه نسبت به اموال منقول مانند وسیله نقلیه امکان طرح دعوای تصرف عدوانی وجود ندارد.

ب. مرجع صالح برای اقامه دعوای تصرف، دادگاهی است که مال غیر منقول در حوزه آن واقع شده است.

ج. از مهم‌ترین ویژگی‌های طرح دعوای مذکور آن است که نیازی به مالک بودن خواهان و همچنین اثبات مالکیت از سوی او نیست. همین که خواهان بتواند تصرف سابق خود بر مال غیرمنقول موضوع دعوا را اثبات کند، امکان طرح دعوای تصرف عدوانی حقوقی وجود دارد.

د. یکی دیگر از ویژگی‌های مهم احکام رفع تصرف عدوانی، اجرای فوری رأی دادگاه است. رأی دادگاه مبنی بر رفع تصرف فوری اجرا شده و دادگاه می‌تواند حکم به رفع آثار ناشی از تصرف بدهد.

تصرف عدوانی کیفری

تصرف عدوانی کیفری عبارت است از اخراج مال غیر منقول بدون رضایت مالک یا اجازه از طرف مالک توسط دیگری با علم به موضوع و از روی عمد. موضوع تصرف عدوانی کیفری مال غیر منقول متعلق به دیگری است.

این مطلب را نیز بخوانید: تصرف عدوانی به چه معناست؟

تفاوت تصرف عدوانی حقوقی و  کیفری

اولاً در اقامه دعوای تصرف عدوانی حقوقی، احراز مالکیت خواهان لازم نیست و همین که خواهان تصرف سابق خود بر مال غیرمنقول را اثبات کند کافی است. اما در دعوای کیفری، شرایط این‌ گونه نیست. در تصرف عدوانی کیفری، احراز مالکیت شاکی دعوا از ارکان اصلی طرح دعوای کیفری رفع تصرف محسوب می‌شود. در نتیجه در تصرف عدوانی کیفری، دادگاه فقط پس از احراز مالکیت می‌تواند حکم به محکومیت متصرف یا همان متشاکی بدهد ولی در تصرف عدوانی حقوقی نیازی به احراز مالکیت خواهان نیست.

ثانیاً تصرف عدوانی کیفری یک عمل مجرمانه است، اما تصرف عدوانی حقوقی، نیازی به اثبات ارکان جرم ندارد.

ثالثاً مرجع رسیدگی به تصرف عدوانی کیفری، دادسرای محل وقوع مال است. در حالی‌که مرجع رسیدگی کننده به تصرف عدوانی حقوقی، دادگاه حقوقی حوزه وقوع مال است.

شما می‌توانید با مراجعه به لینک زیر نسبت به دریافت مشاوره از لامینگو در خصوص تصرف عدوانی اقدام نمایید:

دریافت مشاوره حقوقی

شیوه صحیح پیگیری مطالبات خود را از ما بخواهید!

جدای از آنچه که در این نوشتار به آن پرداختیم، انتخاب اینکه کدام یک از شیوه‌های احقاق حق برای شما مناسب‌تر است نیازمند اطلاعات وسیع حقوقی و همچنین تجربه در این زمینه است. شما می‌توانید مشکلات حقوقی خود در زمینه تصرف عدوانی را با مشاوران ما در لامینگو در میان بگذارید و از علم و تجربه آن‌ها بهره‌مند شوید. در پایان شما می‌توانید سوالات حقوقی خود را با ثبت در قسمت دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید تا کارشناسان حقوقی لامینگو به پرسش‌های شما پاسخ دهند. برای خواندن مطالب بیشتر به بلاگ حقوقی لامینگو مراجعه کنید.