تصرف عدوانی به چه معناست؟

دعاوی تصرف که در رابطه با اموال غیرمنقول اقامه می‌شوند به سه دسته تقسیم می‌شوند:

1- تصرف عدوانی

2- مزاحمت

3- ممانعت از حق

در این مقاله می‌خواهیم به شرح و توضیح تصرف عدوانی بپردازیم.

تصرف همان‌طور که از عنوان آن پیداست به معنای سلطه و تسلط بر مالی است و زمانی که از تصرف عدوانی صحبت می‌کنیم به سلطه نامشروع فردی بر مالی اشاره داریم.

برای توضیح بیشتر تصرف عدوانی و دعوای مربوط به آن باید ابتدا به شرح اماره ید بپردازیم.

دریافت مشاوره حقوقی

اماره ید به چه معناست؟

ماده 35 قانون مدنی مقرر می‌دارد: تصرف به‌عنوان مالکیت، دلیل مالکیت است مگر آنکه خلاف آن اثبات شود.

درواقع مفهومی که از این ماده استنباط می‌شود بدین شرح است که هر مالی که در دست هرکسی است برای او شناخته می‌شود مگر آنکه خلاف آن ثابت گردد. این ماده درواقع بیانگر اماره ید است.

دعوای تصرف عدوانی

در دعوای تصرف، کسی که ادعا می‌کند مالی در دست کسی به نحو عدوان در تصرف است باید ادعای خود را ثابت کند چون بنا بر آنچه در اماره ید توضیح دادیم هر مالی که در دست کسی قرار دارد گویی برای خود اوست و تصرفش قانونی است.

برای اینکه خواهان در دعوای تصرف عدوانی بتواند ادعای خود را ثابت کند تنها کافی است سبق تصرف خود را به اثبات برساند بدون اینکه به مالکیت ملک اشاره‌ای کند. برای روشن شدن مطلب مثالی را توضیح می‌دهیم:

تنظیم قرارداد سفارشی

آقای الف مستأجر ملکی در تهران است و ملک موردنظر را از ابتدای سال 98 به مدت یک سال اجاره کرده است. اما چندی پیش آقای ب این ملک را از تصرف ایشان خارج کرده و به همین دلیل دعوایی علیه ایشان از سوی آقای الف مطرح گردیده است. در این مورد کافی است آقای الف سبق تصرف خود را بر ملک موصوف اثبات کند تا بتواند مجدد بر آن تسلط پیدا کند. همان‌طور که ملاحظه می‌فرمایید آقای الف مالک ملک موردنظر نیست و نیازی هم ندارد دعوای مالکیت علیه آقای ب مطرح کند و تنها با اثبات سابقه تصرف خود بر ملک می‌تواند حکم دادگاه را از آن خود کند حتی اگر آقای ب مالک ملک باشد.

دعوای خلع ید چیست؟

دعوای خلع ید با دعوای تصرف عدوانی متفاوت است. در دعوای خلع ید شما در پی اثبات مالکیت خود بر مالی هستید. در همین مثال بالا تصور کنید که مدت قرارداد اجاره آقای الف به اتمام رسیده است و آقای ب درصدد بازپس‌گیری ملک خود است. چنانچه در بالا توضیح دادیم الف با طرح دعوای تصرف عدوانی و اثبات سابقه قبلی تصرف خود بر ملک توانسته بود حکم از دادگاه علیه ب بگیرد.

کانال تلگرام لامینگو

در این مرحله کافی است که ب دعوای خلع ید علیه الف اقامه کند و درواقع برای دادگاه محرز شود که مالکیت ملک موصوف با آقای ب است و الف بر اساس قرارداد اجاره مجاز به استفاده از ملک بوده و حال که مدت قرارداد به اتمام رسیده است باید ملک را تخلیه کرده و آن را به مالک عودت دهد.

همان‌طور که بیان شد دعوای تصرف عدوانی و دعوای خلع ید باهم متفاوت هستند و برای هرکدام باید مدارک خاص خودش را به دادگاه اقامه کنیم.

برای مطالعه سایر مقالات می‌توانید به بلاگ لامینگو مراجعه کنید. فراموش نکنید حتما نظراتتان را از طریق کامنت با ما در میان بگذارید.