شکواییه تخریب یا آتش زدن اموال خصوصی و دولتی چیست؟
همانطور که قانون برای جان افراد حرمت و احترام قائل است و کسی را که به جان دیگران تعرض نموده و فردی را به قتل رسانده یا مورد ضرب و جرح قرار داده، مجازات مینماید، برای اموال دیگران نیز حرمت قائل است و برای شخصی که اقدام به تخریب اموال دیگران میکند مجازات در نظر گرفته است. جرم تخریب و آتش زدن اموال دیگران که نوعی تخریب میباشد، در قانون مجازات اسلامی جرمانگاری شده است و به همین دلیل بزهدیده جرم تخریب میتواند با تنظیم شکواییه تخریب یا آتش زدن از مرتکب جرم شکایت نماید و در صورتیکه جرم مزبور اثبات و احراز گردد، مرتکب مجازات خواهد شد و علاوه بر این، باید خسارت بزهدیده جرم را نیز جبران نماید.
در این مقاله قصد داریم تا به ابعاد مختلف جرم تخریب از جمله ارکان این جرم، مجازات جرم تخریب، مصادیق جرم تخریب، اثبات جرم تخریب و… بپردازیم. پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید!
جرم تخریب چگونه جرمی است؟
تخریب به معنای ویران کردن و نابودن کردن و از بین بردن است و جرم تخریب یا آتش زدن اموال دیگران، جرمی است که در آن شخصی اقدام به تخریب و نابود کرن اموال یک شخص حقیقی یا حقوقی مینماید. قانونگذار در قانون مجازات اسلامی بهصورت مستقیم به تعریف جرم تخریب نپرداخته است، اما مصادیق این جرم را مشخص نموده است و از بررسی مصادیق جرم تخریب میتوان متوجه شد که تخریب، جرمی است که در آن شخصی بهصورت عمدی اقدام به نابود کردن و ویران نمودن اموال سایر اشخاص حقیقی یا حقوقی مینماید. این لطمه زدن ممکن است جزئی و یا کلی باشد. شخص حقوقی یا حقیقی که بزهدیده جرم تخریب میباشد، میتواند با تنظیم و ارائه شکواییه تخریب یا آتش زدن از مرتکب جرم شکایت نماید.
عناصر تشکیلدهنده جرم تخریب چه مواردی هستند؟
برای اینکه جرمی به وقوع بپیوندد و بتوان بر آن عمل، لفظ جرم را از نظر معنایی و مصداقی اطلاق نمود، باید عناصر تشکیلدهنده این جرم در کنار یکدیگر جمع شوند. این موضوع در تمام جرایم صدق مینماید و هر جرمی تنها زمانی وقوع مییابد که عناصر قانونی، مادی و معنوی آن در کنار یکدیگر جمع باشند. جرایم از طریق انجام فعل مثبت یا منفی محقق میگردند و در این میان، برخی از آنها هم با فعل مثبت و منفی و برخی دیگر یا با فعل مثبت و یا منفی محقق میشوند.
جرایم علیه امنیت و اموال اما تماماً با انجام فعل مثبت تحقق مییابند و برای اینکه جرمی مشمول این عنوان وقوع یابد، مرتکب باید حتماً فعلی را انجام دهد؛ یعنی اگر با ترک فعل مرتکب، نتیجه تخریب یا آتش زدن اتفاق بیفتد در این صورت جرم تخریب محقق نشده و مرتکب حتماً باید فعل مثبت انجام داده باشد. باید توجه داشت موضوع جرم تخریب، اموال دیگران میباشد و اگر شخصی اقدام به نابودی اموال خود نماید، این کار عنوان مجرمانهای ندارد و شکواییه تخریب یا آتش زدن در این مورد قابل ثبت و پیگیری نخواهد بود.
عنصر روانی جرم تخریب یا آتش زدن
عنصر روانی جرم تخریب، به معنای نیت و قصد مرتکب برای ارتکاب جرم میباشد. عنصر روانی هر جرمی از دو بخش سوءنیت عام و سوءنیت خاص تشکیل میگردد؛ سوءنیت عام به معنای علم مرتکب از جرم بودن عمل ارتکابی و قصد عامدانه انجام جرم میباشد و سوء نیت خاص، به معنای انگیزه و قصد مرتکب برای زیان زدن به دیگران با ارتکاب جرم میباشد. سوءنیت عام در جرم تخریب، آگاهی مرتکب به جرم بودن عمل تخریب و نابودی اموال دیگران و داشتن قصد عامدانه در از بین بردن اموال عمومی یا خصوصی میباشد و سوء نیت خاص در جرم تخریب، قصد مرتکب مبنی بر ضرر زدن به دیگران با تخریب نمودن و یا آتش زدن اموال آنها میباشد.
عنصر مادی جرم تخریب یا آتش زدن
عنصر مادی جرم تخریب، اعمالی است که یک شخص برای اینکه جرم تخریب وقوع یابد، باید انجام دهد. این اعمال، مادی هستند و هر عملی که در نتیجه آن به اموال دیگران یعنی اشخاص حقیقی یا حقوقی آسیبی وارد آید، عنصر مادی تخریب میباشد. در نتیجه، ارتکاب جرم تخریب توسط یک شخص تنها زمانی صورت میگیرد که مرتکب، یک فعل مادی مثبت برای آسیب زدن و ویران نمودن اموال دیگران انجام داده باشد.
عنصر قانونی جرم تخریب
هر فعلی برای آنکه جرم محسوب شود و قابل پیگیری باشد، باید در قانون مجازات اسلامی جرمانگاری شده باشد و تنها در این شرایط است که عمل ارتکابی جرم محسوب میگردد. عنصر قانونی جرم تخریب، مواد 675 تا 689 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 میباشد که قانونگذار در این مواد، عمل آسیب زدن و تخریب و نابودی اموال دیگران را جرم دانسته و مجازات لازم برای این عمل را تعیین نموده است و بزهدیده جرم تخریب، میتواند با تنظیم شکواییه تخریب یا آتش زدن از مرتکب این جرم شکایت نماید.
مصادیق جرم تخریب در قانون مجازات اسلامی
قانون مجازات اسلامی در مواد مرتبط با جرم تخریب، انواع تخریب و مصادیق این جرم را برشمرده است که به شرح زیر میباشد. اشخاص باید از مصادیق جرم تخریب بهخوبی آگاه باشند تا در صورتیکه اموالشان مورد ارتکاب این جرم قرار گرفت، بتوانند در موعد مقرر، شکواییه تخریب یا آتش زدن را تنظیم و ثبت نمایند تا مرتکب به مجازات متناسب محکوم گردد. مصادیق جرم تخریب به شرح زیر میباشد:
1. تخریب اموال، اسناد و نوشتههای دولتی
براساس قانون مجازات اسلامی، چنانچه شخصی اقدام به تخریب یا آتش زدن یا نابودی و تلف نمودن اموال عمومی نماید، به حبس از سه تا ده سال محکوم میشود. در صورتیکه اعمال مذکور به منظور اخلال در نظم و امنیت جامعه و مقابله با حکومت اسلامی باشد مجازات محارب را خواهد داشت. علاوه بر این، یکی دیگر از مصادیق جرم تخریب، تخریب، آتش زدن و معدوم نمودن اسناد و نوشتههای دولتی میباشد. بر اساس قانون مجازات اسلامی، هر شخصی که مرتکب آتش زدن، تلف نمودن و از بین بردن اسناد و نوشتههای دولتی گردد، به مجازات حبس از دو تا ده سال محکوم میگردد. در صورتیکه اسناد دولتی نزد مأموران رسمی دولتی نگهداری گردد، این مأمورین نیز به دلیل اهمال در نگهداری اسناد دولتی، به مجازات حبس از شش ماه تا دوسال محکوم خواهند شد.
2. تخریب اموال و ابنیه تاریخی و فرهنگی
بر اساس ماده 558 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375، هر کس به تمام یا قسمتی از ابنیه، اماکن، محوطهها و مجموعههای فرهنگی، تاریخی یا مذهبی که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و یا تزئینات، ملحقات تاسیسات، اشیاء و لوازم و خطوط و نقوش منصوب یا موجود در اماکن مذکور، که مستقلاً نیز واجد حیثیت فرهنگی، تاریخی یا مذهبی باشد، خرابی وارد آورد و اقدام به نابودی یا آتش زدن یا ایجاد عیب و ایراد در این اماکن و بناها نماید، علاوه بر جبران خسارات وارده به حبس از یک تا ده سال محکوم میشود. نکتهای که باید به آن توجه داشت این است که اگر شخصی اقدام به تخریب ملکی شخصی نماید که این ملک بدون اطلاع مالک در لیست آثار ملی و تاریخی و میراث فرهنگی ثبت شده باشد، جرم مزبور، تخریب اموال تاریخی و فرهنگی نبوده و مجازاتی متفاوت خواهد داشت.
این مطلب را نیز بخوانید: شکواییه ورود غیر قانونی و مجازات این جرم براساس قانون مجازات اسلامی
3. اتلاف و تخریب اموال و حیوانات
بر اساس ماده 677 قانون فوقالذکر، هرکس عمداً اشیاء منقول یا غیرمنقول متعلق به دیگری را تخریب نماید یا به هر نحو کلاً یا بعضاً تلف نماید و یا از کار اندازد به حبس از سه ماه تا یک سال و شش ماه و در صورتیکه میزان خسارت وارده یکصد میلیون ریال یا کمتر باشد، به جزای نقدی تا دو برابر معادل خسارت وارده محکوم خواهد شد و در صورتیکه میزان خسارت وارده بیشتر از یکصد میلیون ریال باشد، مرتکب به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد. توجه داشته باشید برای آنکه جرم مزبور اثبات شده و مجازات اجرا گردد، بزهدیده جرم باید شکواییه تخریب یا آتش زدن را به مراجع قضایی مربوطه ارائه نماید.
علاوه بر این، مطابق ماده 684 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375، هر کس محصول دیگری را بچراند یا تاکستان یا باغ میوه یا نخلستان کسی را خراب کند یا محصول دیگری را قطع و درو نماید یا به واسطه سرقت یا قطع آبی که متعلق به آن است یا با اقدامات و وسایل دیگر خشک کند یا باعث تضییع آن بشود یا آسیاب دیگری را از استفاده بیاندازد، به حبس درجه شش و شلاق تا 74 ضربه محکوم میشود. همچنین، مطابق ماده 685 قانون مجازات پیشگفته، هرکس اَصله نخل خرما را به هر ترتیب یا هر وسیله، بدون مجوز قانونی از بین ببرد یا قطع نماید به چهل و پنج روز تا سه ماه حبس یا از پانزده تا بیست و پنح میلیون ریال جزای نقدی یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد و شکواییه تخریب یا آتش زدن بر علیه این شخص، قابل ثبت و پیگیری خواهد بود.
4. تخریب و آتش زدن فضای سبز و محیط زیست
ماده یک قانون گسترش فضای سبز چنین بیان مینماید که «به منظور حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بیرویه درختان، قطع هر نوع درخت و یا نابود کردن آن به هر طریق در معابر، میادین، بزرگراهها، پارکها، بوستانها، باغات و نیز محلهایی که به تشخیص شورای اسلامی شهر، باغ شناخته شوند در محدوده و حریم شهرها بدون اجازه شهرداری و رعایت ضوابط مربوطه ممنوع است». ماده 4 این قانون نیز بیان میدارد «هر کس درختان موضوع ماده (۱) قانون گسترش فضای سبز را عالماً و عامداً و بر خلاف قانون مذکور قطع یا موجبات از بین رفتن آنها را فراهم آورد، علاوه بر جبران خسارت وارده، حسب مورد به جزای نقدی از یک میلیون ریال تا ده میلیون ریال برای قطع هر درخت و در صورتیکه قطع درخت بیش از سی اصله باشد به حبس تعزیری از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد».
با توجه به موارد بالا میتوان اینچنین نتیجهگیری نمود که با وجود اینکه فضاهای سبز دارای مالک خاص نمیباشد و اشخاص خصوصی اقدام به ارائه شکواییه تخریب یا آتش زدن در ارتباط با جرم تخریب فضای سبز نمینمایند، اما قانونگذار برای فضاهای شهری که فضای سبز نیز یکی از آنها است احترام قائل بوده و تخریب این فضاها مجازاتی برای مرتکبین آن در پی دارد.
5. تخریب وسایل و تأسیسات عمومی
براساس ماده 687 قانون فوق، هر کس در وسایل و تأسیسات مورد استفاده عمومی از قبیل شبکههای آب و فاضلاب، برق، نفت، گاز، پست و تلگراف و تلفن و مراکز فرکانس و ماکروویو (مخابرات) و رادیو و تلویزیون و متعلقات مربوط به آنها اعم از سد و کانال و انشعاب لولهکشی و نیروگاههای برق و خطوط انتقال نیرو و مخابرات (کابلهای هوایی یا زمینی یا نوری) و دستگاههای تولید و توزیع و انتقال آنها که به هزینه یا سرمایه دولت یا با سرمایه مشترک دولت و بخش غیردولتی یا توسط بخش خصوصی برای استفاده عمومی ایجاد شده و همچنین در علائم راهنمایی و رانندگی و سایر علائمی که به منظور حفظ جان اشخاص یا تأمین تأسیسات فوق یا شوارع و جادهها نصب شده است، مرتکب تخریب یا ایجاد حریق یا از کار انداختن یا هر نوع خرابکاری دیگر شود به حبس از سه تا ده سال محکوم خواهد شد.
توجه داشته باشید در صورتیکه انجام اعمال و اقدامات فوق به منظور اخلال در نظم و امنیت جامعه و مقابله با حکومت اسلامی باشد، جرم مزبور مجازات محاربه را خواهد داشت و مرتکب به اعدام محکوم خواهد شد.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید
آیا جرم تخریب قابل گذشت است یا خیر؟
جرم تخریب در مواردی قابل گذشت بوده و در مواردی نیز غیرقابل گذشت است که این موارد در قانون مشخص شده است. از جمله جرایم تخریب که قابل گذشت است عبارت است از مصادیق تخریب در ماده ۶۸۴ که به تخریب محصول باغ یا نخلستان یا زمین کشاورزی یا آسیاب دیگری اشاره دارد، ماده ۶۸۵ که به تخریب اصله خرما اشاره دارد و ماده ۶۷۷ که در ارتباط با تخریب اموال منقول و غیرمنقول دیگران است. همچنین ماده ۶۹۰ که در ارتباط با انجام اعمالی است که منجر به تخریب محیط زیست میگردد در مواردی که املاک و اراضی متعلق به اشخاص خصوصی باشد قابل گذشت است. علاوه بر این، تخریب اسناد تجاری و غیرتجاری اشخاص نیز جرم قابل گذشت میباشد.
در سایر مصادیق تخریب، تخریب جرمی غیرقابل گذشت میباشد و میتوان چنین گفت که تخریب در مواردی که موضوع تخریب اموال عمومی و دولتی است، جرمی غیرقابل گذشت است که حتی اگر شخصی از این تخریب صدمه دیده باشد و گذشت نماید، مدعیالعموم شاکی این پرونده بوده و جرم مذکور قابل گذشت نمیباشد.
تنظیم و ارائه شکواییه تخریب یا آتش زدن
بزهدیده جرم تخریب باید برای طرح شکایت علیه مرتکب جرم، شکواییه تخریب یا آتش زدن تنظیم و به مراجع قضایی ارائه نماید. برای این کار شاکی باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نموده و شکایت خود را به این دفاتر ارائه نماید تا شکواییه از طریق دفاتر خدمات به دادسرای مربوطه ارجاع گردد و مورد رسیدگی قرار بگیرد. پرونده پس از رسیدگی در دادسرا، به دادگاه کیفری ارسال میگردد تا قاضی دادگاه، حکم مقتضی را صادر نماید.
توجه داشته باشید که بزهدیده جرم تخریب برای دریافت خسارات مالی خود، باید دادخواستی مجزا تحت عنوان دادخواست مطالبه خسارت به دادگاه حقوقی ارائه نماید و مرتکب جرم باید این خسارت را پرداخت نموده و جبران خسارت نماید؛ زیرا بر اساس قانون مدنی، هر کس سبب اتلاف اموال دیگران گردد، در این باره مسئولیت قهری داشته و ضامن است و باید فوراً خسارت وارده را از طریق پرداخت مثل یا قیمت آن جبران نماید و در این زمینه، تفاوتی میان اتلاف عمدی یا غیرعمدی وجود ندارد. از آنجایی که تنظیم و ارائه شکواییه تخریب یا آتش زدن نیاز به اطلاعات جامع حقوقی و اشراف بر قوانین و مقررات مرتبط با جرم مذکور دارد، به همین دلیل توصیه میگردد پیش از طرح شکایت، حتماً با مشاورین حقوقی در این زمینه مشورت نموده و مشاورههای لازم را دریافت نمایید!
شکواییه تخریب یا آتش زدن لامینگو در اختیار شماست!
در صورتیکه قصد طرح شکایت علیه مرتکب جرم تخریب را دارید، میتوانید با برقراری تماس با مشاوران حقوقی لامینگو، مشاوره حقوقی لازم را در این زمینه دریافت نمایید! علاوه بر این، شما میتوانید شکواییه هوشمند تخریب یا آتش زدن را از بانک اسناد قضایی دریافت نموده و مورد استفاده قرار دهید! شکواییه هوشمند تخریب، پس از یک پرسش و پاسخ ساده برای شما تنظیم و در اختیارتان قرار میگیرد و شما میتوانید از همین شکواییه برای طرح شکایت علیه مرتکب جرم تخریب یا آتش زدن استفاده نمایید!
نکته پایانی شکواییه تخریب یا آتش زدن
تخریب یا آتش زدن اموال و اشیاء اشخاص خصوصی و عمومی، جرم محسوب میگردد و مرتکب این جرم به مجازات مذکور در قانون مجازات اسلامی محکوم خواهد شد. پس از ارائه شکواییه تخریب یا آتش زدن و رسیدگی به پرونده در دادسرا، اثبات جرم تخریب در دادگاه با استفاده از ادله اثبات کیفری انجام میگردد که عبارتند از اقرار مرتکب، شهادت شهود و یا علم قاضی. در اقرار مرتکب، فرد در دادگاه حاضر شده و اقرار به ارتکاب جرم مینماید. اما ممکن است خود مرتکب به جرم تخریب اقرار ننماید و ممکن است جرم مزبور از طریق شهادت دو شاهد عاقل و بالغ بر وقوع جرم ثابت گردد. علاوه بر موارد بالا و در شرایطی که مرتکب به جرم تخریب اقرار ننماید و شاهدی نیز در این پرونده وجود نداشته باشد، قاضی دادگاه باید بر اساس ادله و اطلاعات موجود در پرونده، رأی مقتضی را صادر نماید.
مطلبی که مطالعه نمودید، یکی از محتوای بلاگ حقوقی لامینگو میباشد و پیشنهاد میگردد اگر به دنبال افزایش دانش حقوقی خود هستید، وارد این بلاگ شده و سایر مطالب را نیز مطالعه نمایید. علاوه بر این، توصیه میگردد پیش از انجام هر اقدام حقوقی، اطلاعات لازم را کسب نمایید. در پایان، اگر در ارتباط با این نوشتار پرسش یا ابهامی در ذهن دارید، سؤال خود را در بخش دیدگاهها بنویسید تا همکاران ما در اسرع وقت به آن پاسخ دهند.
دیدگاه شما