طرح مالیات بر عایدی سرمایه چیست و شامل کدام دسته از دارایی‌ها می‌شود؟

یکی از مهم‌ترین منابع درآمد دولت‌ها، مالیات است که از شهروندان و به موجب قانون دریافت می‌گردد. به صورت کلی، دو نوع مالیات مستقیم و غیرمستقیم وجود دارد که هر کدام مربوط به موارد مخصوصی است و میزان انواع مالیات به موجب قانون تعیین می‌گردد. دولت پس از دریافت مالیات از افراد، باید این مالیات را صرف آبادانی کشور و مصارف دیگری که به موجب قانون تعیین شده است نماید. یکی از انواع مالیات، مالیات بر عایدی سرمایه است. طرح مالیات بر عایدی سرمایه مالیاتی است که از افرادی که اقدام به خرید و فروش در حوزه بازار مسکن، خودرو، طلا، املاک و غیره می‌نمایند دریافت می‌شود. نرخ مالیات بر عایدی سرمایه بین 0 تا 40 درصد متغیر بوده و بر اساس فاکتورهای مشخصی در نوسان است. همانطور که بیان شد، مالیات بر عایدی سرمایه انواع مختلفی داشته و موارد مختلفی را شامل می‌شود.

با توجه به اینکه مالیات یکی از مهم‌ترین مسائل مالی در زندگی افراد است و هر یک از شهروندان باید بخشی از درآمد خود را به پرداخت مالیات اختصاص دهد، به همین دلیل در این نوشتار تصمیم گرفتیم تا درباره این نوع از مالیات توضیحات لازم را بیان کنیم. علاوه بر این، با توجه به رشد نرخ تورم در کشور، افراد زیادی برای حفظ سرمایه خود اقدام به خرید ارزهای خارجی و یا ملک و خودرو می‌کنند و در نتیجه باید مالیات بر عایدی سرمایه را بپردازند. با توجه به این توضیحات، اگر قصد کسب اطلاعات در این زمینه را دارید، این نوشتار را تا انتها مطالعه نمایید. در این مطلب علاوه بر بیان توضیحات کلی در ارتباط با طرح مالیات بر عایدی سرمایه در ارتباط با مالیات بر عایدی سرمایه طلا و مالیات بر عایدی سرمایه خودرو نیز نکات لازم را بیان خواهیم کرد.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

طرح مالیات بر عایدی سرمایه چیست؟

همانطور که در مقدمه این مطلب بیان شد، یکی از اصلی‌ترین منابع درآمد دولت‌ها مالیات و عوارضی است که از شهروندان دریافت می‌کنند. مالیات مستقیم نوعی از مالیات است که به صورت بدون واسطه از محل دارایی و حقوق افراد دریافت می‌شود. از سوی دیگر، مالیات غیرمستقیم مالیاتی است که مصرف‌کنندگان کالا و خدمات باید آن را پرداخت کنند. برای مثال، مالیاتی که فرد با توجه به حقوق دریافتی خود باید پرداخت کند مالیات مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده که مصرف‌کنندگان کالا باید با خرید یک کالا پرداخت نمایند، نوعی مالیات غیرمستقیم است. در اینجا ممکن است این سؤال برای شما ایجاد شود که مالیات بر عایدی سرمایه یک مالیات مستقیم است یا مالیات غیرمستقیم که در پاسخ به این سؤال باید گفت که مالیات بر عایدی سرمایه یک مالیات غیرمستقیم است.

مالیات بر عایدی سرمایه مالیاتی است که بر افزایش سرمایه وضع می‌گردد. تصور کنید شخصی برای افزایش سرمایه خود اقدام به خرید ارزهای خارجی و یا طلا کرده و پس از مدتی، طلا و ارز در کشور گران شده و ارزش آن بالا رفته است. در چنین شرایطی، شخصی که درآمد و دارایی خود را در بازار طلا و ارز سرمایه‌گذاری کرده است و پس از مدتی سرمایه وی افزایش یافته، باید به نسبت این افزایش در سرمایه، مالیاتی به دولت بپردازد. نکته مهمی که درباره این نوع از مالیات وجود دارد این است که این مالیات به همه شهروندان تعلق نمی‌گیرد و تنها اشخاصی باید این مالیات را بپردازند که با هدف کسب سود و افزایش سرمایه اقدام به خرید و فروش می‌نمایند. در همین راستا دولت طرحی تحت عنوان طرح مالیات بر عایدی سرمایه را تصویب کرده است تا مشمولان مالیات خود را بپردازند.

این مطلب را نیز بخوانید: مالیات چیست و نحوه اعتراض به آن چگونه است؟

طرح مالیات بر عایدی سرمایه چه انواعی دارد؟

در قسمت قبل به توضیح مالیات بر عایدی سرمایه پرداختیم و بیان شد که مالیات بر عایدی سرمایه مالیاتی است که دولت از برخی افراد که به صورت مکرر اقدام به انجام معاملات در حوزه‌های مختلف و افزایش سرمایه خود می‌کنند، دریافت می‌نمایند. توضیح دیگری که باید در این زمینه بیان شود این است که ممکن است بسیاری از افراد در کشور با اشتغال به مشاغلی که مولد است و اقتصاد کشور را به حرکت درمی‌آور اقدام به افزایش سرمایه خود نمایند، اما مالیات بر عایدی سرمایه به این اشخاص تعلق نخواهد گرفت، زیرا فعالیت آن‌ها مولد بوده و مشمول فعالیت سوداگری نمی‌باشد. یکی از مهم‌‌ترین موضوعاتی که در ارتباط با مالیات بر عایدی سرمایه وجود دارد، انواع و اقسام این نوع از مالیات است و به همین دلیل در این بخش از مطلب قصد داریم به توضیح انواع این نوع از مالیات بپردازیم.

مالیات بر عایدی سرمایه ملک

اولین نوع از انواع طرح مالیات بر عایدی سرمایه و دارایی، ملک و املاک است. خرید ملک به صورت کلی با این هدف انجام می‌شود که اشخاص در آن سکونت گزینند. علاوه بر این، ممکن است برخی از افرادی که دارای سرمایه لازم هستند، اقدام به خرید یک ملک و اجاره دادن آن نموده و از این طریق منبع درآمدی برای خود ایجاد نمایند. در این شرایط، این افراد مشمول طرح مالیات بر عایدی نخواهند شد و نیازی به پرداخت این مالیات وجود ندارد. اما گاهی ممکن است اشخاصی اقدام به خرید و فروش ملک به فاصله زمانی بسیار کم نمایند که در این شرایط مشخص است هدف اصلی این افراد، کسب سود و افزایش سرمایه خود است. به عبارت دیگر، این اشخاص پس از مدتی تبدیل به دلالانی خواهند شد که تأثیری مستقیم بر روی بازار ملک و مسکن خواهند داشت.

بدیهی است که این افراد که با هدف افزایش سرمایه خود به امر معامله ملک مشغول هستند، مشمول مالیات بر عایدی سرمایه خواهند شد. همانطور که بیان شد، معاملات متعدد در بازار، تأثیر مخربی بر روی افزایش تورم و بازار مسکن و ملک می‌گذارد و به همین دلیل دولت به دنبال راهی برای کنترل این معاملات بوده و در نتیجه طرح مالیات بر عایدی سرمایه تصویب شده است.

این مطلب را نیز بخوانید: چه مشاغل و اشخاصی مشمول معافیت مالیاتی می‌شوند؟

مالیات بر عایدی سرمایه طلا

یکی دیگر از انواع مالیات بر عایدی سرمایه، مالیات بر طلا و سایر جواهرآلات می‌باشد. با توجه به اینکه نرخ طلا در ایران همواره در حال رشد است و از سوی دیگر افراد از این موضوع که ارزش طلا هیچ گاه سقوط نخواهد کرد مطمئن هستند، در نتیجه بسیاری از افراد اقدام به خرید طلا برای حفظ دارایی خود می‌کنند و به عبارت دیگر، دارایی خود را تبدیل به طلا می‌کنند. اما از سوی دیگر، افرادی وجود دارند که با سرمایه خود اقدام به خرید طلا کرده و پس از مدتی که طلا در بازار گران شد، طلاهای خریداری‌شده را می‌فروشند و سپس اقدام به خرید دوباره طلا می‌کنند و به همین ترتیب، اقدام به انجام معاملاتی در زمینه بازار طلا می‌کنند و سرمایه خود را افزایش می‌دهند.

از آنجایی که خرید و فروش‌های متعدد در بازار طلا با اهداف افزایش سرمایه ممکن است سبب ایجاد التهاب در بازار شود، در نتیجه دولت با ایجاد طرح مالیات بر عایدی سرمایه اقدام به ایجاد تعادل در این زمینه نموده و مالیاتی که از این طریق دریافت می‌کند را صرف مصالح عامه و ایجاد آبادانی و کاهش اختلاف طبقاتی در جامعه خواهد کرد.

مالیات بر عایدی سرمایه از انتقال سهام

یکی دیگر از انواع مالیات بر عایدی سرمایه که مشمول طرح مالیات بر عایدی سرمایه می‌شود، مالیات بر نقل و انتقال سهام است. از آنجایی که نقل و انتقال سهام یکی از معاملاتی است که مشمول افزایش سرمایه و دارایی می‌شود، در نتیجه مشمول طرح مزبور می‌شود. نکته‌ای که در این زمینه باید توجه داشته باشید این است که با توجه به اینکه معاملات سهام نیز مشمول مالیات مزبور می‌شوند، اما در حال حاضر دریافت این نوع از مالیات در نقل و انتقال سهام منتفی است و مالیات مزبور از طرفین این معاملات دریافت نمی‌گردد.

مالیات بر عایدی سرمایه ارزهای خارجی

یکی دیگر از معاملاتی که مشمول مالیات بر عایدی سرمایه می‌شود، مالیات ارزهای خارجی است. خرید و فروش ارز در ایران با توجه به افزایش مستمر و شدید ارزهای خارجی در بازار، از سالیان پیش آغاز شده است و طیف بسیاری از مردم را در برمی‌گیرد. با توجه به سقوط نرخ ریال در مقابل ارزهای خارجی و جهانی، مردم به این نتیجه رسیده‌اند که اگر دارایی یا سرمایه و پس‌اندازی در دست دارند، بهتر است هر چه سریع‌تر آن را تبدیل به ارزهایی مانند دلار و یورو نمایند تا از این طریق بتوانند ارزش پول خود را حفظ کنند. البته که همین خرید و فروش‌های ارز، تأثیر زیادی بر بازار داشته و در مواقعی افزایش نرخ ارزی مانند دلار را تسریع کرده است. اما با این وجود، افراد تبدیل ریال به دلار را یکی از روش‌های مطمئن برای حفظ دارایی خود می‌دانند.

همانطور که بیان شد، نرخ ارزهای خارجی مانند دلار در ایران به سرعت در حال افزایش است و برخی از اخبار و اتفاقات مربوط به روابط ایران با سایر کشورها نیز در این موضوع تأثیر مستقیم دارد. همین موضوع سبب شده است که برخی افراد اقدام به خرید و فروش متعدد دلار و یورو نمایند. بدین صورت که در زمانی‌که مثلاً نرخ دلار در بازار پایین‌تر است اقدام به خرید کرده و پس از آنکه شرایطی ایجاد می‌شود که نرخ دلار را افزایش می‌دهد، اقدام به فروش آن می‌کنند. عمل این اشخاص مشمول مقررات دلالی در قانون تجارت نمی‌شود. از آنجایی‌که این معاملات، التهابات و نوسانات بازار ارز را تشدید می‌کند، در نتیجه دولت تصمیم به اجرای طرح مالیات بر عایدی سرمایه نموده است و اشخاصی که به خرید و فروش مستمر ارز مشغول هستند و از این طریق دارایی خود را افزایش می‌دهند، مشمول پرداخت مالیات مزبور خواهند بود.

دریافت مشاوره حقوقی

مالیات بر عایدی سرمایه خودرو

مالیات بر عایدی خودرو، مالیاتی است که دولت از سود حاصل از انتقال و فروش خودرو، از جمله خودروهای خریداری‌شده به واسطه شرکت در طرح دولتی فروش یکپارچه خودرو دریافت می‌نماید. به عبارت دیگر، مالیات بر عایدی خودرو، مالیاتی است که از خرید و انتقال خودرو از جمله خودروهایی که اشخاص از طریق ثبت نام در سامانه‌های دولتی مالک می‌شوند، دریافت می‌شود. به‌صورت کلی، افراد با دو دلیل اقدام به خرید خودرو می‌نماید؛ هدف اول افراد از خرید اتومبیل، استفاده از آن برای مصارف شخصی است. اما گروهی دیگر از مردم با هدف فروش و انتقال خودرو اقدام به خریداری اتومبیل می‌کنند تا بتوانند از این طریق کسب سود نمایند و سرمایه خود را افزایش دهند. دسته اول از افراد نیازی نیست برای خرید خودرو مالیاتی بپردازند اما دسته دوم، مشمول طرح مالیات بر عواید سرمایه می‌شوند.

خرید و فروش ماشین برای کسب سود، با توجه به ثبت نام برای خرید خودرو در طرح‌های دولتی تشدید شده است. همانطور که احتمالاً باخبر هستید، شرکت‌های خودروسازی در ایران در فواصل زمانی مختلفی اقدام به ثبت نام برای فروش خودرو می‌کنند و اگر افراد بتوانند در قرعه‌کشی‌هایی که انجام می‌شود پذیرفته شوند، در این صورت می‌توانند با پرداخت مبلغ کمتری نسبت به بازار آزاد، صاحب خودرو شوند.

در همین راستا دولت برای جلوگیری از کسب سود از این طریق، درصدد تصویب طرح مالیات بر عایدی خودرو می‌باشد. از جمله شرایط تعلق مالیات بر عایدی خودرو در خصوص خودروهای خریداری‌شده به واسطه شرکت در طرح فروش یکپارچه خودرو این است که چنانچه خودرو کمتر از سه سال نگهداری شده و در این بازه فروخته شود، مشمول مالیات می‌گردد.

این مطلب را نیز بخوانید: 10 مورد از مهم‌ترین خطرات خرید حواله خودرو که باید بدانید!

نرخ مالیات در طرح مالیات عایدی بر سرمایه

در بخش‌های پیش از این نوشتار به بررسی این موضوع پرداختیم که مالیات بر عایدی سرمایه نوعی مالیات غیرمستقیم است که بر برخی از خرید و فروش‌ها وضع می‌گردد و نوعی ابزار کنترل بازار است. علاوه بر این، به توضیح انواع مالیات بر عایدی نیز پرداختیم. در این بخش از مطلب اما قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم که نرخ مالیات در این طرح به چه میزان است و چگونه محاسبه می‌شود. در پاسخ به این سؤال باید گفت از آنجایی که طرح مالیات بر عایدی هنوز به صورت کامل در مجلس شورای اسلامی به تصویب نرسیده است، در نتیجه نرخ مشخصی برای این نوع از مالیات وجود ندارد. چرا که دریافت مالیات در صورتی‌که به موجب قانون نباشد و به تصویب مجلس و تأیید شورای نگهبان نرسیده باشد، امکان‌پذیر نمی‌باشد.

مالیات بر عایدی ملک

اما بر اساس طرح مالیات بر عایدی سرمایه، میزان مالیات بر عایدی سرمایه در خصوص املاک، به این صورت است که اگر ملک مورد نظر، کمتر از یک سال نگه داشته شود مشمول 40 درصد مالیات بر عایدی سرمایه است. اما اگر صاحب ملک اقدام به نگهداری ملک بیش از یک سال نماید، به ازای هر یک سال، 3 درصد از نرخ مالیات کاهش پیدا می‌کند تا زمانی که به سال دوازدهم و نرخ ثابت 4 درصد برسد.

مالیات بر عایدی خودرو

در مورد مالیات خودرو نیز بر اساس این طرح مقرر شده است که نگهداری خودرو کمتر از یک سال مشمول 30 درصدمالیات بر عایدی سرمایه می‌شود و در صورت نگهداری آن بیشتر از یک سال، به ازای هر سال 10 درصد از این نرخ کم شده و از سال چهارم به بعد، مالیات بر عایدی سرمایه با نرخ صفر درصد محاسبه خواهد شد. به عبارت دیگر، فروش خودرو در فاصله زمانی خرید تا سه سال، مشمول مالیات بر عایدی می‌باشد و پس از آن دیگر مالیاتی بر فروش خودرو وضع نخواهد گشت.

مالیات بر عایدی سایر دارایی‌ها

در ارتباط با مالیات بر انواع دارایی‌ها مانند طلا و ارز نیز نحوه محاسبه مالیات به این صورت است که  با نگهداری آن‌ها برای کمتر از یک سال، مالیاتی معادل 30 درصد مقرر شده و با نگهداری بیش از یک سال تا دو سال، به میزان 20 درصد و نگهداری بیشتر از دو سال به میزان 10 درصد مالیات بر عایدی سرمایه به آن‌ها تعلق خواهد گرفت.

نحوه پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه چگونه است؟

همانطور که در بخش پیش نیز بیان شد، مجلس شورای اسلامی هنوز طرح مالیات بر عایدی سرمایه را به صورت کامل تصویب نکرده است و در نتیجه با توجه به اینکه در حال حاضر تنها کلیات این طرح تصویب شده است، هنوز مواردی مانند نرخ دقیق این مالیات مشخص نیست. با توجه به این توضیح، باید این موضوع را بدانید که نحوه پرداخت مالیات بر عایدی نیز هنوز به صورت دقیق مشخص نیست و همچنان مشخص نیست که آیا پرداخت این نوع از مالیات نیاز به تنظیم اظهارنامه مالیاتی دارد یا پرداخت این نوع از مالیات از طریق دیگری نیز ممکن است.

احتمالی که در این زمینه داده می‌شود این است که پس از تصویب کامل این طرح مالیاتی، ممکن است مشمولان پرداخت مالیات بتوانند از طریق استعلام پرونده مالیاتی خود در سایت سازمان مالیات کشور، قبض مالیاتی خود را مشاهده کرده و به صورت مستقیم اقدام به پرداخت مالیات خود نمایند. پرداخت مالیات در ارتباط با سکه و خودرو نیز در حال حاضر از همین طریق صورت می‌گیرد و مؤدیان می‌توانند از این طریق مالیات خود را پرداخت نمایند. با توجه به اینکه تا کنون این طرح به صورت کامل تصویب نشده است، در نتیجه این نوشتار پس از تصویب کامل طرح مالیات بر عایدی سرمایه و دارایی، به روزرسانی خواهد شد.

کانال تلگرام لامینگو

جمع‌بندی

مالیات بر عایدی سرمایه نوعی مالیات مستقیم است و از افرادی که در حوزه ملک، خودرو، طلا و ارز اقدام به انعقاد معامله می‌نمایند و از این طریق قصد کسب سود دارند، دریافت می‌شود. میزان مالیات بر عایدی سرمایه در ارتباط با مسکن، خودرو، طلا و ارز به صورت تفکیک‌شده در طرح مجلس شورای اسلامی تعیین شده که بین صفر تا چهل درصد در نوسان است و بر اساس شرایط مختلف و زمان نگهداری دارایی، این نرخ متغیر خواهد بود. نحوه پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه هنوز مشخص نشده است، اما به احتمال زیاد مؤدیان از طریق تنظیم اظهارنامه مالیاتی در سایت سازمان امور مالیاتی می‌توانند آن را پرداخت نمایند. با توجه به آنچه در این نوشتار مطرح شد، غالباً افرادی مشمول مالیات بر عایدی می‌شوند که از قشر ثروتمند جامعه بوده و از طریق دارایی خود، اقدام به انجام معاملاتی برای افزایش سرمایه می‌نمایند.

دلیل اصلی تصویب طرح مالیات بر عایدی، کنترل التهاب بازار و ایجاد تعادل و همچنین جلوگیری از رواج سوداگری در بازار است. در این مقاله به صورت تفصیلی درباره طرح مالیات بر عایدی سرمایه صحبت شد و اطلاعات لازم بیان شد. با این وجود شما می‌توانید در صورتی که قصد کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه را دارید با همکاران ما در تیم حقوقی لامینگو در ارتباط بوده و اقدام به دریافت مشاوره حقوقی حضوری یا تلفنی نمایید. با توجه به اینکه بسیاری از معاملات اشخاص در زمینه ملک، مسکن، طلا، ارز و خودرو ممکن است مشمول این طرح مالیاتی شود، در نتیجه بدیهی و قابل پیش‌بینی است که از این پس اشخاص نیاز به دریافت مشاوره حقوقی در این زمینه خواهند داشت.

بلاگ حقوقی لامینگو