محرمانگی چیست؟

محرمانگی، محرمانه بودن یا رازداری، عباراتی برای یک مفهوم مشترک هستند. همه آدم‌ها اطلاعات محرمانه‌ای در زندگی خود دارند؛ چه زندگی شخصی شامل اطلاعات خانوادگی و رازهای فردی و چه زندگی کاری و اطلاعات محرمانه محیط کار و اسرار تجاری. نمونه قرارداد محرمانگی یک جانبه ابزار مهمی است که می‌تواند محرمانگی اطلاعات را تأمین کند. درواقع بسیاری از این اطلاعات به‌شرطی دارای ارزش هستند که محرمانه باقی بمانند.

محرمانگی یعنی چه؟

محرمانگی دارای دو معنای عام و خاص است:

محرمانگی در معنای کلی:

محرمانگی به‌معنای عام کلمه، یعنی موقعیتی که در آن به شخصی اعتماد می‌کنید تا اطلاعات خصوصی یا محرمانه‌ای را که با او به اشتراک گذاشته‌اید، به دیگران نگوید. دانش و علمی که به‌صورت مخفیانه نگه‌داری می‌شود و یا رابطه شخصی یا کاری بین افراد مختلف که تمایلی به فاش شدن آن ندارند، از نمونه‌هایی است که برای تعریف و توضیح مفهوم محرمانگی می‌توان به کار برد.

محرمانگی در معنای حقوقی

محرمانگی اما به‌عنوان یک اصطلاح حقوقی، به وظیفه یک شخص اشاره می‌کند که از به اشتراک گذاشتن اطلاعات محرمانه با دیگران خودداری کند؛ مگر با رضایت صریح طرف مقابل. قوانین و مقرراتی وجود دارد که شرایط به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات را محدود می‌کند که در آن به‌طور مثال یک شخص متخصص یا پزشک یا وکیل، ممکن است اطلاعات مربوط به یک مشتری، بیمار یا موکل را فاش کند. سایر شرایط مورد نیاز برای حفظ محرمانگی اطلاعات را می‌توان با استفاده از یک نمونه قرارداد محرمانگی یک جانبه یا دو جانبه تعیین و تأمین کرد.

طبق قانون، برخی از متخصصان موظف‌اند اطلاعات به‌اشتراک‌گذاشته‌شده توسط یک موکل یا بیمار را بدون افشای اطلاعات حتی برای مجریان قانون – مگر در شرایط خاص – محرمانه نگه دارند. اصل محرمانگی بیشتر در زمینه پزشکی و حوزه حقوقی مورد اهمیت و توجه قرار گرفته است.

این مطلب را حتماً بخوانید: نمونه قرارداد محرمانگی یک جانبه و همه نکات حقوقی آن

رابطه بیمار و پزشک

حفظ محرمانگی، بخشی جدایی‌ناپذیر از مراقبت از افراد در زمینه بهداشت روانی و جسمانی است. پزشکان و کلیه کارکنان و مراکز ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی و پزشکی، طبق قانون موظف به حفظ محرمانه بودن اطلاعات بیماران هستند. درحالی‌که محرمانه بودن در زمینه پزشکی به سوگند بقراط برمی‌گردد، قوانین حاکم بر این اصل در دهه‌های اخیر سخت‌گیرانه‌تر شده است.

در قوانین ایران، به حفظ محرمانگی اطلاعات بیمار پرداخته شده است. ازجمله این قوانین می‌توان به منشور حقوق بیمار در ایران اشاره کرد.

رابطه موکل و وکیل

هنگامی‌که شخصی، چه حقیقی یا حقوقی با وکیلی مشورت می‌کند، قانون حفظ محرمانگی اطلاعات در این رابطه را مطالبه می‌کند. این الزام بدین معنی است که وکیل و کارکنانش نمی‌توانند این اطلاعات را با شخص دیگری در میان بگذارند؛ مگر با رضایت صریح موکل.

این الزام به محرمانگی که از آن به «امتیاز رابطه وکیل و موکل» یاد می‌شود، به اشخاص این امکان را می‌دهد که هنگام مشورت با وکیل، بدون ترس از عواقبی که ممکن است با افشای اطلاعات به وجود آید، با صراحت و آشکار صحبت کنند. در ماده 30 قانون وکالت (مصوب 1315) و ماده 81 آیین‌نامه لایحه قانونی استقلال کانون وکلا دادگستری به حفظ محرمانگی اسرار بین موکل و وکیل تصریح شده است.

امتیاز رابطه وکیل و موکل در هر نوع موضوعی اعم از دعاوی مدنی، تجاری یا جنایی اعمال می‌شود. درصورتی‌که وکیل محرمانگی مورد انتظار را نقض کند، ممکن است تحت مجازات‌های جدی مدنی و همچنین مجازات انضباطی از سوی کانون وکلا قرار گیرد.

آیا سایر مشاغل نیز الزامی به حفظ محرمانگی دارند؟

سایر مشاغل حق دارند از کارکنان یا سایر همکاران تجاری حفظ اطلاعات محرمانه خود را انتظار داشته باشند. این الزام در اکثر موارد به‌طور خودکار وجود ندارد؛ بلکه مستلزم توافق صریح بین طرفین است که چنین اطلاعاتی معمولاً در قالب یک قرارداد محرمانگی امضاشده مخفی می‌ماند.

این مطلب را نیز بخوانید: همه‌چیز درباره تنظیم قرارداد محرمانگی و عدم افشای اطلاعات به انگلیسی

تفاوت محرمانگی یا حریم خصوصی

محرمانه بودن به اطلاعات شخصی اشاره می‌کند که با وکیل، پزشک، درمانگر یا سایر افراد به اشتراک گذاشته می‌شود و بدون رضایت صریح مشتری نمی‌توان آن‌ها را به اشخاص ثالث فاش کرد؛ مگر با احکام قضایی در مواردی خاص. از سوی دیگر، حریم خصوصی به‌معنای داشتن آزادی به مسائل شخصی و اطلاعات شخصی است. ما اغلب از اصطلاحات «محرمانگی» و «حریم خصوصی» به‌جای یکدیگر در زندگی روزمره خود استفاده می‌کنیم. بااین‌حال، آن‌ها معنای کاملاً متفاوتی از نظر حقوقی دارند.

درحالی‌که بنیان حفظ محرمانگی یک وظیفه اخلاقی است، حفظ حریم خصوصی حقی است که ریشه در حقوق موضوعه دارد. درک تفاوت بین محرمانگی و حریم خصوصی، می‌تواند در هنگام نگارش قراردادها، ایجاد رابطه موکل و وکیل و به‌طورکلی به آگاهی از حقوق شما کمک کرده و از سردرگمی زیاد جلوگیری کند.

نمونه قرارداد محرمانگی یک جانبه چگونه به حفظ محرمانگی کمک می‌کند؟

نمونه قرارداد محرمانگی یک جانبه که با عنوان «قرارداد عدم افشای اطلاعات» یا «NDA» نیز شناخته می‌شود، یک قرارداد حقوقی است که در آن اطلاعاتی را که یکی از طرفین قرارداد می‌خواهد با طرف دیگر به اشتراک بگذارد، اما تمایل ندارد که آن اطلاعات برای طرف‌های دیگر فاش شود، مشخص می‌کند.

قراردادهای محرمانگی معمولاً در روابط تجاری و در کسب‌وکارها و شرکت‌ها استفاده می‌شود. اطلاعات محرمانه در یک محیط تجاری ممکن است شامل اسرار تجاری، مشخصات کارمندان و مشتریان یا سایر اطلاعات باشد. قراردادهای محرمانگی ممکن است به‌صورت یک طرفه یا دو طرفه منعقد شود.

دریافت قرارداد محرمانگی یک جانبه

کلام آخر

در این یادداشت سعی کردیم که مفهوم محرمانگی را توضیح دهیم و از معانی عام و خاص آن بگوییم. سپس به شرح چگونگی محرمانگی در مشاغل پرداختیم و اشاره‌ای به قوانین داخلی داشتیم. در پایان نمونه قرارداد حفظ محرمانگی یک جانبه به‌عنوان ابزاری برای حفظ محرمانگی معرفی شد. برای کسب راهنمایی بیشتر و نیز مشاوره حقوقی پیرامون نمونه قرارداد محرمانگی یک جانبه، تیم حقوقی لامینگو آماده خدمت‌رسانی و همکاری با شما است.

کانال تلگرام لامینگو

شما می‌توانید در بخش دیدگاه‌ها سؤالات و نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید. همچنین، برای خواندن سایر مطالب به بلاگ لامینگو مراجعه نمایید.