عقد رهن چيست و چه زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد؟

گاهی افراد برای ایفا یا ضمانت ایفای دین خود، مالی را به‌عنوان وثیقه يا اعتبار به طلبکار خود تحویل می‌دهند که در عالم حقوق به آن «رهن» گفته می‌شود. باید توجه کرد که هر مالی را نمی‌توان به‌عنوان وثیقه قرار داد. مال مورد رهن و افراد دخیل در آن می‌بایست اوصاف مشخصی را برای انعقاد عقد رهن دارا باشند. همچنین، عقد رهن خود دارای اوصاف و ویژگی‌هایی است که افراد می‌توانند پیش از تنظیم آن از طریق مشاوران و کارشناسان حقوقی از این شرایط آگاهی پیدا کنند. كارشناسان این حوزه از طریق مشاوره‌های حقوقی ازجمله مشاوره حقوقی عقد رهن، طرفین این قرارداد را با این پیچیدگی‌ها، شرایط، مفاد و بندهای آن آشنا می‌کنند. در اين مطلب، ما نگاه مختصری به مفاهيم، اوصاف عقد رهن و … داريم. با ما همراه باشيد.

پیش از هر صحبتی، لازم است یادآور شویم که مشاوران و کارشناسان در لامینگو با توجه به تجربه و تخصص خود با تمام نیازها و درخواست‌های کاربران خود آشنا هستند و سعی می‌کنند خدمات مشاوره‌ای خود را در بالاترین سطح کیفیت ارائه دهند. کاربران نیز در پایان کار با خیالی آسوده برای دریافت حقوق خود اقدام می‌کنند. شما نیز درصورتی‌که به‌دنبال استفاده از خدمات مشاوره حقوقی عقد رهن هستید، می‌توانید این خدمات را در بالاترین سطح ممکن در لامینگو در اختیار داشته باشید. برای اینکه بتوانید مسائل و مشکلات مربوط به مسائل عقد رهن را بدون هیچ دغدغه‌ای حل کنید، تنها کافی است با ما در لامینگو تماس گرفته و مجرب‌ترین و متخصص‌ترین مشاورین ما را در کنار خود ببینید.

دریافت مشاوره حقوقی عقد رهن

عقد رهن به چه معنا است؟

پیش از آنکه در خصوص عقود رهن و ارکان آن صحبت کنیم، لازم است با مفهوم و معنی آن آشنا شوید. بنا بر ماده 771 قانون مدنی کشور، قراردادی که در آن فرد مدیون مالی را به‌عنوان وثیقه به طلبکار (دائن) می‌دهد، رهن نام دارد. به‌عبارت روشن‌تر، هرگاه شخصی معامله‌ای با دیگری انجام دهد و در برابر دین و قرض خود بخواهد مالی را به‌عنوان وثیقه نزد طلبکار قرار دهد تا در صورت عدم وصول به‌موقع دین، طلبکار طلب خود را از آن مال دریافت کند، به این قرارداد، عقد رهن گفته می‌شود. باید به این نکته توجه کرد که رهن تنها به‌معنی پول پیش قرارداد اجاره نیست و در مواقع زیادی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

حتماً بخوانید: آیا با فوت مرتهن در عقد رهن، این قرارداد اعتبار خود را از دست می‌دهد؟

 مفاهیم اوليه عقد رهن

مهمترین مفاهیم مرتبط با عقد رهن عبارت است از:

راهن: فردی که مالی را به‌عنوان وثیقه قرار می‌دهد.

مرتهن: فردي که در مقابل دین و قرض خود وثیقه را قبول می‌کند.

عین مرهونه: به مال مورد رهن گفته می‌شود.

شرایط  مورد قبول راهن و مرتهن

 اوصاف مال مرهونه در عقد رهن

عینی بودن: مالی که به‌عنوان رهن به مرتهن داده می‌شود، می‌بایست وجود خارجی داشته باشد و اموالی مثل حق تألیف، سرقفلی و مطالبات و … را که غیرقابل‌دسترس برای مرتهن هستند، نمی‌توان به‌عنوان رهن قرار داد.

قابلیت نقل‌وانتقال داشتن: مطابق با موارد قانونی، مالی که قابل نقل‌وانتقال قانونی نباشد نمی‌تواند مورد رهن واقع شود. به همین جهت، برخی از اموال مانند موارد زیر را نمی‌توان موضوع عقد رهن قرار داد:

1- اموالی مانند اموال موقوفه که از مالکیت خارج شده است.

2- اموالی مانند اموال عمومی که قابلیت تملک ندارد.

3- اموالی مانند مواد مخدر که منفعت عقلایی و مشروع ندارد.

4- اموالي مانند زمین موات یا آب‌های مباح که به مالکیت در نمی‌آید.

باید این نکته را یادآور شد که مالک می‌تواند اموالی را که برای مدت محدودی حق فروش آن را دارد نیز، برای همان مدت، به‌عنوان وثیقه قرار دهد. رهن مال آینده که هنوز وجود ندارد نیز باطل است. رهن اسکناس یا اسناد در وجه حامل یا سهام بی‌نام شرکت‌ها صحیح است. همچنین، راهن نمی‌تواند دین خود را به‌عنوان رهن قرار دهد؛ چون دین یک امر کلی است که در عالم خارج وجود ندارد تا قابل قبض باشد. همچنین، رهن منفعت نیز باطل است.

اوصاف و قواعد عمومی عقد رهن

قرارداد رهن دارای شرایط و مفاد قانونی بسیار و پیچیده‌ای است که لازم است افراد از طریق مشاوره حقوقی عقد رهن از این شرایط آگاهی پیدا کنند. در ادامه، برخی از این مفاد قانونی را بیان می‌کنیم:

1 – وجود دین: اولین شرط برای رهن یک مال، وجود دین مابین راهن و مرتهن است. 

2- تلف مال مورد رهن: اگر فردی مال مورد رهن را تلف کند، می‌بایست بدل آن را به طلبکار (مرتهن) بدهد؛ حتی اگر شخص راهن مال را از بین ببرد.

3- ممنوعیت تصرف راهن در عین مرهونه: در مدت رهن، مال در اختیار مرتهن است و راهن نمی‌تواند کاری خلاف حقوق مرتهن انجام دهد. به‌عنوان نمونه، حق ندارد مال وثیقه را هدیه بدهد یا بفروشد.

4- تعیین زمان برای مال مورد رهن: برای رهن نمی‌توان زمان مشخص کرد؛ بلکه تا زمانی که دین باقی است، وثیقه نزد طلبکار باقی می‌ماند.

5- ممنوعیت سلب حق فروش از مرتهن: اگر در عقد رهن شرط شود که مرتهن حق فروش مال مورد رهن را ندارد، شرط باطل خواهد بود.

کانال تلگرام لامینگو

در انتها باید بدانید

در این مطلب در خصوص مفاهیم، اوصاف و مسائل مربوط به عقد رهن به گفتگو پرداختیم. لازم است یادآوری کنیم که عقد رهن نیاز به مشاوره حقوقی دارد. با توجه به پیچیده شدن قوانین و همچنین نیاز به طی کردن مراحل مختلف، استفاده از خدمات مشاوره حقوقی عقد رهن برای این منظور می‌تواند یک راه‌حل عالی باشد. کاربران می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشتر و مطالعه مقالات مربوط به این موضوع، از وبلاگ حقوقی لامینگو  استفاده نمایند. در انتهای این مقاله نیز می‌توانید نظرات و سؤالات خود را در این باره درج کرده و پاسخ مشاورین باتجربه ما را جویا شوید.