اظهارنامه قضایی چیست و چگونه باید آن را نوشت؟

عمدتاً افراد جهت مطالبه حقوق خود به تنظیم دادخواست و طرح دعوا متوسل می‌شوند. این در حالی است که قانونگذار این امکان را به وجود آورده است تا افراد بتوانند پیش از طرح دعوا، حقوق خود را به موجب ارسال یک اظهارنامه قضایی از طرف مقابل مطالبه نمایند. اظهارنامه قضایی از جمله طرق قانونی مطالبه حق می‌باشد و در بسیاری از مواقع موجب می‌شود که فرد حقوق خود را بازپس گرفته و اختلاف به وجود آمده، بدون مراجعه به دادگاه و درگیری در روال دادرسی پایان یابد. تنظیم اظهارنامه بایستی مطابق قوانین و مقررات خاصی انجام شود که به تفصیل در این گفتار بیان خواهد شد.
‌

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

اظهارنامه قضایی چیست؟

اظهارنامه قضایی نوشته‌ای است که مطابق قانون به منظور مطالبه حق تنظیم می‌شود. ماده 156 قانون آیین دادرسی مدنی، اظهارنامه را از جمله یکی از طرق قانونی مطالبه حق محسوب نموده است. تنظیم اظهارنامه، جز در مواردی خاص اختیاری می‌باشد و بایستی پیش از تنظیم و تقدیم دادخواست انجام شود.

افراد جهت مطالبه حقوق خود، زمانی می‌توانند متوسل به اظهارنامه قضایی شوند که موعد مطالبه حق رسیده باشد. در واقع، پیش از زمان سررسید دین، ارسال اظهارنامه ممکن نخواهد بود. البته کاربرد اظهارنامه تنها منحصر به مطالبه دیون نمی‌باشد، بلکه افراد می‌توانند هرگونه تعهدی که دیگری نسبت به آنان دارد را به موجب اظهارنامه قضایی از وی مطالبه نمایند.
‌

به منظور آشنایی با سازش و ساز و کار آن می‌توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: سازش چیست و مراحل و نحوه درخواست آن چگونه است؟

مندرجات اظهارنامه قضایی

هر اظهارنامه بایستی مشتمل بر برخی از موارد ضروری به شرح زیر باشد:

1. مشخصات اظهارکننده: فرستنده اظهارنامه (اظهارکننده) بایستی مشخصات هویتی و نشانی اقامتگاه خود را به درستی و به صورت کامل در اظهارنامه قضایی قید نماید.

2. موضوع اظهارنامه: اظهارکننده بایستی حق مورد مطالبه خود را به صورت دقیق در اظهارنامه قید نماید.

3. مشخصات گیرنده: علاوه بر اهمیت مشخصات هویتی و اقامتگاه اظهارکننده، مشخصات هویتی و نشانی اقامتگاه گیرنده اظهارنامه نیز از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و بایستی به درستی در اظهارنامه درج گردد.

4. خلاصه اظهارات: در این قسمت، اظهارکننده موضوع مورد مطالبه خود را به صورت کامل و دقیق توضیح داده و بیان می‌نماید.

5. خلاصه جواب: گیرنده اظهارنامه در نسخه‌ای دیگر نسبت به اظهارات اظهارکننده، پاسخ داده و جواب را برای وی ارسال می‌نماید.

طرق ارسال اظهارنامه

امروزه افراد از دو طریق می‌توانند اقدام به ثبت اظهارنامه قضایی و ارسال آن نمایند. این روش‌ها عبارتند از:

1. مراجعه به درگاه خدمات الکترونیک قضایی: افراد آشنا به نحوه کار با سامانه عدل ایران می‌توانند به صورت شخصی به این سامانه مراجعه نموده و اظهارنامه قضایی خود را تنظیم، ثبت و در نهایت ارسال نمایند.

2. مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی روشی ساده و آسان جهت تنظیم اظهارنامه و ارسال آن می‌باشد. فرد متقاضی می‌تواند با در دست داشتن مدارک مورد نیاز به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نماید. متصدی دفتر با توجه به مدارک موجود، اظهارنامه قضایی را ثبت نموده و در پایان کد رهگیری دریافت می‌نماید.

دریافت مشاوره حقوقی

نکاتی در خصوص تنظیم اظهارنامه

از آنجا که اظهارنامه نوشته‌ای جهت مطالبه قانونی حق است، توجه به نکات ذیل در تنظیم آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد:

• در تنظیم اظهارنامه از ذکر مواردی که به ضرر خود می‌باشد پرهیز نمایید. چرا که فرد اظهارکننده ذیل این برگه را امضاء نموده و در صورتی که بعدها این موضوع در دادگاه طرح شود، موارد مندرج در اظهارنامه نوعی اقرار محسوب شده و می‌تواند به ضرر فرد تلقی شود.
• نحوه نگارش اظهارنامه بایستی به صورت رسمی و مؤدبانه باشد. استفاده از الفاظ عامیانه و توهین‌آمیز در نگارش اظهارنامه قضایی صحیح نمی‌باشد.
• در تنظیم اظهارنامه از نسبت دادن یک جرم به طرف مقابل و یا ذکر موارد دروغی پرهیز نمایید. چرا که در چنین صورتی، طرف مقابل می‌تواند به جرم افترا یا نشر اکاذیب علیه اظهارکننده شکایت کیفری نماید.
  ‌

جهت آشنایی با جرم نشر اکاذیب، نحوه تحقق و مجازات آن می‌توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: جرم نشر اکاذیب چیست؟ | شرایط تحقق و مجازات نشر اکاذیب

نحوه پاسخ‌دهی به اظهارنامه

دریافت‌کننده اظهارنامه می‌تواند پس از دریافت آن، اقدام به پاسخ‌دهی نماید. با توجه به آن که قانونگذار مهلتی جهت پاسخ‌دهی به اظهارنامه تعیین ننموده است، شایسته است تا فرد دریافت‌کننده در این خصوص عجله ننماید. بهتر آن است که دریافت‌کننده اظهارنامه پس از مشورت با یک وکیل اقدام به پاسخ‌دهی نماید. چرا که درج مواردی که به ضرر فرد می‌باشد می‌تواند در فرایند دادرسی و دادگاه فرد را با مشکل مواجه نماید.

موارد اجباری تنظیم و ارسال اظهارنامه قضایی

همانطور که پیش‌تر بیان شد، تنظیم و ارسال اظهارنامه عمدتا امری اختیاری است. با این حال، در برخی از موارد به شرح ذیل تنظیم اظهارنامه امری ضروری محسوب می‌شود:

1. عدم تحویل ملک توسط مستأجر پس از پایان مدت قرارداد اجاره (ماده 13 قانون روابط موجر و مستأجر)

2. عدم پرداخت اجاره بها توسط مستأجر (ماده 14 قانون روابط موجر و مستأجر)

3. عدم معرفی داور از جانب یکی از طرفین معامله یا قرارداد (ماده 459 قانون آیین دادرسی مدنی)

4. امتناع از تعیین داور جهت حل اختلاف (ماده 460 قانون آیین دادرسی مدنی)

5. عدم اطلاع اداره ثبت از معاملات نقل و انتقال (ماده 43 قانون ثبت)
‌

کانال تلگرام لامینگو

تفاوت دادخواست و اظهارنامه قضایی

تنظیم و ارسال اظهارنامه قضایی پیش از تنظیم دادخواست انجام می‌شود و کاملا متفاوت از آن می‌باشد. افراد با ارسال اظهارنامه این امکان را خواهند داشت تا بدون نیاز به طرح دعوا و به صورت مسالمت‌آمیز، اختلاف خود را حل و حق خود را مطالبه نمایند. بنابراین، اظهارنامه صرفا جنبه اعلامی داشته و به دنبال حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات می‌باشد. این در حالی است که پس از ثبت دادخواست، فرایند دادرسی آغاز شده و اختلافات موجود جز با صدور رأی از جانب دادگاه خاتمه نخواهد یافت.
‌

به منظور آشنایی بیشتر با دادخواست و نحوه تنظیم آن می‌توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: دادخواست چیست و چگونه تنظیم می‌شود؟

کلام پایانی

در نتیجه، تنظیم و ارسال اظهارنامه قضایی یکی از طرق رسمی و قانونی مطالبه حق می‌باشد. فرد اظهارکننده پیش از ثبت دادخواست و طرح دعوا در مراجع قضایی می‌تواند با تنظیم اظهارنامه و به موجب آن حقوق خود را از طرف مقابل مطالبه نماید. همین موضوع موجب می‌شود تا در بسیاری از موارد، اختلاف به صورت مسالمت‌آمیز و بدون نیاز به طرح دعوا در دادگاه خاتمه یابد. تنظیم اظهارنامه بایستی مطابق قانون و مواردی که در این گفتار بیان شد انجام شود.

مجموعه لامینگو تلاش نموده است تا با تهیه این گفتار، اظهارنامه قضایی و نحوه تنظیم آن را به تفصیل توضیح داده باشد. با این حال، در صورتی که پس از مطالعه این گفتار با هر سؤال یا ابهامی در خصوص اظهارنامه قضایی و نحوه تنظیم آن مواجه شدید، می‌توانید سؤالات خود را به منظور پاسخ‌دهی توسط کارشناسان مجموعه لامینگو در قسمت دیدگاه‌ها درج نمایید. در صورت نیاز به دریافت مشاوره تخصصی در این خصوص نیز می‌توانید با مراجعه به قسمت دریافت مشاوره از این خدمت بهره‌مند شوید. شما می‌توانید با مراجعه به بلاگ لامینگو، مطالب حقوقی منتشر شده در این سایت را مطالعه نموده و دانش حقوقی خود را در حوزه‌های مختلف معاملات و قراردادها، خانواده، املاک و غیره افزایش دهید.