نکات حقوقی مشارکت در چاپ کتاب کدامند؟

با توجه به هزینه‌های روزافزون چاپ کتاب، امروزه توجه به حقوق مادی ناشی از چاپ کتاب بسیار بیشتر از پیش اهمیت پیدا کرده است. مؤلفان و مترجمان باید اطلاعاتی در خصوص حقوق خود و ناشران داشته باشند. حقوق طرفین بسته به شرایط می‌تواند متفاوت باشد و جزئیات دقیقی را شامل شود. مباحث حقوقی مربوط به مشارکت بین ناشر و مؤلف، طیف گسترده‌ای از موضوعات را شامل می‌شود؛ از حقوق مالکیت فکری مالک اثر گرفته تا مسائل مربوط به هزینه‌ها و حق‌الزحمه طرفین و سود مشارکت.

نه تنها در زمینه چاپ کتاب، بلکه افراد در هر زمینه‌ای موظف هستند به منظور جلوگیری از پایمال شدن حقوق خود و دیگران، در مورد حقوق و تعهدات خود و دیگران آشنایی کامل داشته باشند. مؤلفان و محققان هزینه‌های مادی و معنوی زیادی در مورد خلق اثر خود متحمل شده‌اند؛ لذا شایسته است از حقوق مادی و معنوی متعددی نسبت به آثار خود برخوردار باشند. از این رو باید بدانند با توجه به شرایط چه نوع قرارداد و همکاری را باید انتخاب کنند تا برایشان مناسب‌تر باشد.

در این مقاله قصد داریم تا شما را با شرایط و حقوق مالکیت فکری طرفین انواع قراردادهای مربوط به چاپ کتاب و نمونه قراردادهای مشارکت در چاپ کتاب آشنا کنیم تا با توجه به شرایط خود انتخاب مناسبی داشته باشید. مشارکت در چاپ کتاب فقط یکی از انواع همکاری‌های بین مؤلف و ناشر است و انواع دیگری نیز وجود دارد که به صورت خلاصه در این مقاله به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

دانلود قرارداد مشارکت چاپ کتاب

 اما چرا باید کتاب چاپ کنیم؟

شما در هر زمینه‌ای که فعالیت می‌کنید، با چاپ کتاب می‌توانید اعتبار شخصیتی برای خود بسازید. همچنین چاپ کتاب می‌تواند رزومه شما را کامل‌تر کرده و در یافتن شغل مورد علاقه به شما کمک شایانی کند. همچنین در صورتی که دانشجو بوده و یا قصد ورود به مقطع دکتری را دارید، چاپ کتاب امتیاز مثبتی برای شما ایجاد کرده و در دید اساتید نسبت به شما به هنگام مصاحبه تأثیرگذار است.

اگر در حوزه‌ای دانش آن را دارید با چاپ کتاب، می‌توانید اطلاعات و علم خود را به دیگران منتقل کرده و با چاپ کتاب و ثبت این دانش اثر جاودانه‌ای را از خود به‌جا بگذارید.

قرارداد مشارکت در چاپ کتاب ؛ هر آنچه باید بدانید

مالکیت فکری در قرارداد مشارکت در چاپ کتاب

سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO)، یکی از سازمان‌های بین‌المللی است که به حمایت از انواع دارایی‌های فکری افراد و نحوه حفاظت از آن می‌پردازد و قوانین متعددی را در این خصوص وضع کرده است. یکی از معاهده‌هایی که در خصوص حفاظت از آثار ادبی و هنری و حمایت از خالق اثر ایجاد شده است، کنوانسیون برن است.

مالکیت ادبی و هنری امروزه در سطح بین‌ا‌لمللی و ملی، به دلیل روابط اقتصادی کشورها و الزامات تجارت بین‌الملل به صورت جدی مورد حمایت و پیگیری قرار گرفته است. به عنوان مثال، حقوق مالکیت فکری به مؤلف اجازه می‌دهد که مالکیت مادی و معنوی بر اثر خود داشته باشد. وقتی نویسنده‌ای عنوانی را برای کتاب خود انتخاب می‌کند فرد دیگری اجازه استفاده از اعتبار آن کتاب را برای گمراه کردن مخاطبان خود ندارد و در صورت تخلف تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرد. همینطور طراحی جلد، نقش، تصویر کتاب و غیره، در انحصار مالک آن می‌باشد و دیگران اجازه سوءاستفاده و کپی‌برداری ندارند.

مالکیت ادبی و هنری یا در اصطلاحی دیگر حقوق کپی‌رایت، به مالک اثر حق بهره‌مندی معنوی به صورت مادام‌العمر و مادی به مدت مشخص و محدود از اثر را اعطا می‌کند و پس از مرگ وی، تا مدت زمان معینی، این حقوق را برای ورثه شناسایی می‌کند. ماده 22 قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان مصوب 1348 تصریح می‌کند: “حقوق مادی پدیدآورنده موقعی از حمایت این قانون برخوردار خواهد بود که اثر برای نخستین‌ بار در ایران چاپ یا پخش یا نشر یا اجرا‌ شده باشد و قبلاً در هیچ کشوری چاپ یا نشر یا پخش و یا اجرا نشده باشد”.

درادامه انواع قراردادهای بین مؤلف و ناشر را مرور می‌کنیم.

انواع قرارداد یک مؤسسه چاپ کتاب

از انواع قراردادهای رایج میان بین ناشران و مؤلفان موارد زیر را می‌توان نام برد:

• قرارداد حق تألیف کتاب
• قرارداد سرمایه‌گذاری مؤلف
• قرارداد مشارکت در چاپ
• قرارداد واگذاری اثر

البته امروزه انواع دیگری از قراردادها نیز بین مؤلف و ناشر منعقد می‌گردد که در این مقاله فقط به توضیح انواع یادشده می‌پردازیم.

قرارداد حق تألیف کتاب

در این نوع قرارداد، تمام هزینه‌های مربوط به چاپ کتاب از قبیل چاپ، توزیع و فروش آن به عهده ناشر بوده و در مقابل، ناشر درصدی از قیمت پشت جلد کتاب را به عنوان حق تألیف به مؤلف پرداخت می‌کند. این قرارداد را به مؤلفینی پیشنهاد می‌کنیم که سرمایه کافی به منظور چاپ اثر خود را ندارند و از طرفی اطمینان لازم را نسبت به فروش کتاب خود دارند و در نتیجه به وسیله این قرارداد می‌توانند اثر فکری خود را به چاپ برسانند و عموم را از آن منتفع کنند. لذا اگر سرمایه کافی برای چاپ کتاب خود دارید، این قرارداد مناسب شما نیست؛ چرا که از سود کلان آن بی‌بهره خواهید ماند.

نکته حائز اهمیت این است که مؤلف با انتخاب این قرارداد، کلیه حقوق مادی خود را نسبت به اثر از دست داده و آن را به ناشر واگذار می‌کند. البته مؤلف با توافق با ناشر می‌تواند این حقوق را به طور موقت و مدت مشخص به ناشر واگذار کند و این حقوق را برای خود محفوظ نگه دارد.

قرارداد سرمایه‌گذاری مؤلف

در این قرارداد تمامی هزینه‌های چاپ کتاب از قبیل چاپ، نشر و توزیع به عهده مؤلف است. امتیاز این نوع قرارداد، اختصاص تمام سود حاصل از فروش کتاب و همچنین حفظ تمامی حقوق مادی برای خود مؤلف اثر خواهد بود. این قرارداد را به دانشجویان، اساتید و سایر اشخاصی که قصد ثبت آثار خود و در نتیجه شناساندن خود به دیگران از رهگذر آن را دارند، پیشنهاد می‌کنیم.

قراداد واگذاری اثر

این نوع قرارداد مخصوص زمانی است که ناشر سفارش تألیف کتاب را به نویسنده می‌دهد و در قبال تألیف اثر سفارشی، دستمزد دریافت می‌کند. طبیعی است که مؤلف صرفا حق‌الزحمه مقرر را از ناشر دریافت می کند و از منفعت حاصل از فروش کتاب بی‌بهره می‌ماند. همچنین به جهت سفارشی بودن اثر، مؤلف هیچگونه حق مادی و معنوی نسبت به اثر ندارد.

قرارداد مشارکت بین مؤلف و ناشر

همانطور که از اسم این قرارداد برمی‌آید، طرفین آن یعنی مؤلف و ناشر، در چاپ کتاب با یکدیگر مشارکت می‌کنند و تمام هزینه‌ها اعم از چاپ، توزیع و فروش به طور مشترک به عهده آنان است. نکته مهم این قرارداد، تسهیم شدن در سود و زیان حاصل از فروش چاپ کتاب برای هر دو طرف مطابق توافق آنان است.

این نوع قرارداد به مؤلفانی پیشنهاد می‌شود که از سرمایه کافی به منظور چاپ کتاب در مدت طولانی بهره‌مند نبوده و از سویی دیگر نمی‌خواهند حق تألیف خود را تماما به ناشر واگذار کنند. این قرارداد دارای نکات حقوقی فراوان بوده و پیشنهاد می‌شود در هنگام تنظیم آن از یک مشاور حقوقی خبره کمک بگیرید.

قرارداد مشارکت در چاپ کتاب

تا به حال دیده و شنیده‌ایم که افراد به هنگام بستن قرارداد و حتی پس از انعقاد آن دچار مشکلات فراوان می‌شوند. بروز اینگونه مشکلات ناشی از عدم اطلاع افراد از روش و نحوه بستن قرارداد و نکات حقوقی و کلیدی مهم بین طرفین است. قرارداد مشارکت در چاپ کتاب از انواع قراردادهای مشارکت مدنی  محسوب می‌شود. در ماده ۵۷۱ قانون مدنی شرکت به این شکل تعریف شده است: «شرکت عبارت است از اجتماع حقوق مالکین متعدد در شیء واحد به نحو اشاعه».

با توجه به مقررات داخلی مؤسسات چاپ مختلف، می‌توان چند نمونه قرارداد مشارکت در چاپ کتاب را از یکدیگر تفکیک کرد.

چه نکاتی را باید در نمونه قرارداد مشارکت چاپ درنظربگیریم؟

نحوه نوشتن نمونه قرارداد مشارکت در چاپ کتاب

هنگام نوشتن قرارداد شراکت بین مؤلف و ناشر، چند نکته باید در متن قرارداد شراکت ذکر گردد که عبارتند از:

• عنوان قرارداد
• مشخصات طرفین قرارداد
• موضوع قرارداد
• مبلغ سرمایه‌گذاری
• سهم افراد در سرمایه‌گذاری
• سهم افراد در سود و زیان
• تعهدات طرفین
• حقوق طرفین
• مدت زمان قرارداد
• تعیین جریمه در صورت‌ عدم پایبندی به تعهدات از سوی هر یک از طرفین
• تضمین‌ها
• حل‌وفصل اختلافات
• شرط محرمانگی و عدم افشاء
• خاتمه قرارداد
• تعداد صفحات، نسخ، ضمائم و پیوست‌ها

عنوان قرارداد در نمونه قرارداد مشارکت در چاپ کتاب

منظور از عنوان قرارداد نام و اسمی است که طرفین برای قراردادشان انتخاب می‌کنند و معمولاً در ابتدای صفحه‌ی اول قراردادها نوشته می‌شود؛ مانند قرارداد استخدام، قرارداد اجاره، قرارداد خریدوفروش و غیره. در این مورد عنوان قرارداد معمولا قرارداد مشارکت در چاپ کتاب می‌باشد.

متأسفانه افراد غیرمتخصص در تنظیم قرارداد، برای این بخش اهمیت زیادی قایل نمی‌شوند و در انتخاب عنوان مناسب برای قرارداد دقت کافی را به خرج نمی‌دهند. در حالی که عنوان قرارداد به نوعی نشان‌دهنده هدف و قصد واقعی طرفین از انعقاد قرارداد می‌باشد. لذا انتخاب یک عنوان نامناسب می‌تواند موجب گمراهی در تشخیص صحیح قصد واقعی طرفین به هنگام بروز اختلاف و یا تفسیر قرارداد، گردد. طرفین با توافق یکدیگر می‌توانند نام کلی یا جزئی برای قرارداد خود تعیین کنند.

مشخصات طرفین در قرارداد مشارکت در چاپ کتاب

قرارداد، توافقی است که حداقل بین دو نفر صورت می‌گیرد که به هر یک از این افراد، طرف قرارداد می‌گویند. در این بخش از قرارداد چاپ کتاب، باید مفصلا و با ذکر جزئیات دقیق، طرفین قرارداد یعنی ناشران و مؤلفان معرفی شوند. این بخش باید به گونه‌ای دقیق تنظیم شود که در مورد هویت طرفین هیچگونه ابهامی وجود نداشته باشد.

ذکر موضوع در نمونه قرارداد مشارکت در چاپ کتاب

موضوع قرارداد یا همان مورد معامله در حقیقت عملی است که طرفین متعهد به انجام آن می‌شوند؛ این عمل می‌تواند تسلیم مال یا انجام دادن یک کار مشخص باشد. در مورد مشارکت در چاپ کتاب تمامی موضوعات را قبلا توضیح دادیم. در نمونه قرارداد مشارکت در چاپ کتاب طرفین متعهد می‌شوند تا در تمامی مراحل چاپ، توزیع و فروش مشارکت فعالی داشته باشند و هزینه‌های آن‌ را بین خود تقسیم کنند.

مبلغ سرمایه‌گذاری در قرارداد مشارکت در چاپ کتاب

در این بخش تمامی هزینه‌هایی که طرفین به منظور چاپ کتاب متحمل می‌شوند باید به صورت دقیق برآورد و ذکر شود؛ از قبیل کلیه هزینه‌های مربوط به چاپ، نشر و فروش کتاب، هزینه‌های طراحی، هزینه‌های اخذ مجوز و غیره.

سهم افراد در سرمایه‌گذاری مشارکت در چاپ

در این بخش میزان مبلغی که طرفین باید سهیم شوند ذکر می‌شود؛ بدین معنا که مشخص می‌گردد سهم ناشر و مؤلف در تأمین این هزینه‌ها به چه نحو و مقدار است. معمولا در نمونه قراردادهای چاپ کتاب، سهم طرفین به صورت برابر تعیین می‌گردد ولی بسته به توافقات طرفین، درصد تعلق‌یافته به آنان می‌تواند متغیر باشد.

سهم افراد در سود و زیان در نمونه قرارداد مشارکت چاپ کتاب

در این بخش میزان سود و زیان طرفین با توجه به سهم آن‌ها در سرمایه‌گذاری و میزان مشارکت آن‌ها مشخص می‌شود. این میزان توافقی است ولی معمولا به هردرصدی که طرفین سرمایه‌گذاری کرده‌اند، به همان میزان هم در سود و زیان شریک می‌شوند.

وظایف طرفین در قرارداد مشارکت در چاپ کتاب

در این بخش وظایف و تعهدات طرفین و کارهایی که طرفین ملزم به انجام دادن آن‌ها هستند، به صورت دقیق و مشخص ذکر می‌شود.

حقوق طرفین در نمونه قرارداد مشارکت چاپ کتاب

در این بخش تمامی حقوقی مادی و معنوی برای طرفین قرارداد از جمله حق تألیف، حق چاپ، حق انتشار مجدد و … به طور دقیق مشخص و قید می‌شود.

مدت زمان قرارداد در نمونه قرارداد مشارکت در چاپ کتاب

مدت زمان قرارداد به معنای مدتی است که در طول آن، طرفین به تعهدات مندرج در قرارداد پایبند بوده و مکلف به انجام آن‌ها می‎‌باشند. به معنایی دیگر، تعیین مدت در قرارداد، مشخص کردن تاریخ شروع و پایان مشارکت طرفین است.

در نمونه قرارداد مشارکت در چاپ کتاب باید مدت زمان اتمام فعالیت‌ها مانند چاپ، توزیع و اخذ مجوز، اخذ فیپا، کارهای اداری و … مشخص شده و طرفین باید در زمان مشخص‌شده در قرارداد مشارکت در چاپ کتاب خود تعهدات خود را انجام دهند.

تعیین جریمه در صورت ‌عدم پایبندی به تعهدات از سوی هر یک از طرفین

در این بخش میزان جریمه طرفین در صورت عمل نکردن به تعهدات خود به صورت توافقی تعیین می‌شود. این بخش از واجبات تمام قراردادها بوده و موجب پایمال نشدن حقوق طرفین در صورت‌ عدم انجام وظیفه از طرف خاطی می‌باشد و باید به صورت دقیق و با ذکر جزئیات در قرارداد مشخص گردد. به طور مثال اگر ناشر وظیفه چاپ کتاب را به موقع انجام ندهد، باید ضرر مؤلف را تمام و کمال پرداخت کند.

تیراژ قرارداد مشارکت در چاپ کتاب

در این مرحله میزان چاپ کتاب در هر نوبت مشخص می‌شود، به طور مثال هزار نسخه در چاپ اول.

تضمین‌ها در قرارداد مشارکت در چاپ کتاب

در این بخش مواردی به عنوان تضمین یا وجه التزام، در صورت عدم انجام تعهدات قراردادی تعیین می‌شود. در انتها موارد دیگری از قبیل مرجع صالح به منظور حل اختلاف، تعداد صفحات و نسخ قرارداد و ضمائم و پیوست‌ها در قرارداد مشارکت در چاپ کتاب مشخص گردیده و از سوی طرفین امضاء می‌گردد.

کانال تلگرام لامینگو

در انتها بدانید

در انتها بدانید که قرارداد مشارکت در چاپ کتاب، دارای نکات، بندها، تبصره‌ها و جزئیات بسیار دقیق و ریز هست که نیازمند مشورت با یک متخصص حقوقی جهت تنظیم و یا به منظور بررسی قرارداد تنظیم‌شده است. پیشنهاد ما این است که برای تنظیم نمونه قرارداد مشارکت در چاپ کتاب خود قطعا از یک مشاور حقوقی کمک بگیرید تا بدین‌وسیله از هرگونه ورود زیان احتمالی به خود در آینده جلوگیری کنید.

در قراردادهای مشارکتی نمی‌توان از یک نمونه قرارداد کلی استفاده کرد. کلی بودن قرارداد کارکرد آن را زیر سؤال می‌برد. پس قرارداد شما زمانی مفید و مناسب خواهد بود که توسط یک متخصص تنظیم شده و یا با مشورت وی باشد یا اینکه از سوی وی بازبینی گردد. در این صورت از نتیجه کار راضی خواهید بود و اختلافی پیش نخواهد آمد.

کاربران می‌توانند برای کسب اطلاعات کامل‌تر در زمینه چاپ کتاب، به صفحه نمونه قرارداد مشارکت در چاپ کتاب ما در پلتفرم هوشمند لامینگو مراجعه نمایند و پس از مطالعه آن، در صورت تمایل و نیاز از قرارداد مربوطه استفاده نمایند. همچنین امکان درج سؤالات و ابهامات دراین‌باره در انتهای این مقاله نیز برای کاربران وجود دارد.