قرارداد برنامه نویسی، یک ضرورت خوشایند

امروزه دارا بودن یک سیستم نرم‌افزاری کارآمد و استاندارد، برای شرکت‌ها و کسب‌وکارها اهمیت بسیاری دارد. برنامه‌نویسی نرم‌افزارها از وب‌سایت و اپلیکیشن گرفته تا سرویس و API همگی را می‌توان در قالب طراحی و توسعه نرم‌افزار گنجاند. با توجه به جایگاه برنامه‌نویس‌ها در کسب‌وکار و گرایشی که در تولید نرم‌افزارها ایجادشده است، هرکدام از طرفین درخواست‌کننده و ارائه‌کننده این خدمات با چالش‌هایی در نحوه تعامل با یکدیگر و روند این همکاری مواجه شده‌اند. این مسائل سبب شده است تا اکثر افراد تمایل به داشتن یک قرارداد کتبی جامع‌ومانع را احساس کنند. ما در لامینگو با همکاری Quera در این گفتار تلاش خواهیم نمود اطلاعات ضروری و مفیدی در خصوص قراردادهای طراحی نرم‌افزار ارائه نماییم.

طرفین قرارداد طراحی نرم‌افزار

صاحبان کسب‌وکارهای مجازی به‌منظور ارائه خدمات و کالاهای خود و همچنین شرکت‌ها برای ارائه تصویری مناسب از فعالیت‌های خود که اطلاعاتی جامع و مفید را در اختیار مخاطبان قرار دهد، به‌عنوان «سفارش‌دهنده» یا «کارفرما» طرف اول قرارداد طراحی نرم‌افزار هستند.

طرف دوم قرارداد طراحی نرم‌افزار افراد حقیقی یا شرکت‌های فعال در حوزه فناوری اطلاعات می‌باشند که تحت عنوان «مجری» یا «پیمانکار» با توجه به نیازها و درخواست سفارش‌دهنده، وب‌سایت موردنظر وی را طراحی می‌نمایند.

موضوع قرارداد

طراحی و پیاده‌سازی مناسب نرم‌افزار توسط مجری در چارچوب اصول طراحی و موازین استاندارد با در نظر گرفتن نظرات و نیازمندی‌های سفارش‌دهنده که در قالب پیوست قرارداد، جزئیات آن به‌دقت بیان‌شده و به توافق و امضای طرفین می‌رسد.

مبلغ قرارداد

مبلغ قرارداد معمولاً در سه مرحله توسط سفارش‌دهنده به مجری پرداخت می‌گردد:

• پرداخت پنجاه‌درصد مبلغ قرارداد به‌عنوان پیش‌پرداخت در زمان امضای قرارداد
•  سی درصد پس از ارائه طرح رابط گرافیکی طراحی سایت و تائید کارفرما
•  بیست درصد پس از ارائه طرح کد نویسی شده و تائید کلی کارفرما طرح باید کامل بوده و دارای عملکرد صحیح باشد.

 

انواع قرارداد طراحی نرم‌افزار بر اساس نحوه طراحی

استفاده از قالب‌های آماده: مجری با توجه به درخواست سفارش‌دهنده از پیش‌فرض‌ها و قالب‌های آماده موجود برای طراحی استفاده می‌کند. در این نوع طراحی، با توجه به این‌که قالب‌ها از پیش موجود بوده، امکان تغییر توسط سفارش‌دهنده وجود ندارد مگر در موارد جزئی و اندک که غالباً باعث می‌شود تا مبلغ قرارداد مقداری افزایش پیدا کند.

طراحی مطابق با نظر سفارش‌دهنده: سفارش‌دهنده از ابتدا طرحی خاص مدنظر دارد و از مجری می‌خواهد که طرح موردنظر وی را به‌صورت اختصاصی طراحی و پیاده‌سازی نماید. در این نوع سفارش با توجه به این‌که مجری اقدام به طراحی اختصاصی می‌نماید، مبلغ قرارداد بیشتر بوده و سفارش‌دهنده می‌تواند درخواست تغییر ساختار و ویژگی‌های نرم‌افزار را به مجری بدهد.

خدمات پشتیبانی

خدمات پشتیبانی یک نرم‌افزار شامل رفع هرگونه نقص در عملکرد صحیح نرم‌افزار بر اساس ویژگی‌های موردتوافق طرفین و همچنین آموزش نحوه مدیریت و کارکردن با بخش‌های مختلف آن می‌باشد که این خدمات توسط مجری به سفارش‌دهنده ارائه می‌گردد.

در غالب قراردادهای طراحی نرم‌افزار خدمات پشتیبانی از زمان راه‌اندازی به مدت یک تا سه ماه به‌صورت رایگان توسط مجری انجام می‌شود و تمدید آن برای زمان‌های آینده در قالب توافق جداگانه و پرداخت درصدی از مبلغ قرارداد صورت می‌پذیرد.

چنانچه در طول مدت قرارداد پشتیبانی، کارفرما تقاضای ایجاد بک ویژگی جدید یا توسعه محصول در ابعاد تازه‌ای را داشته باشد، باید قرارداد جدید دیگری میان طرفین به امضا برسد.

مالکیت فکری

مالکیت مادی نرم‌افزار طراحی‌شده و نام دامنه آن متعلق به سفارش‌دهنده است، درحالی‌که مالکیت معنوی کدها و قالب‌های استفاده‌شده توسط مجری برای طراحی نرم‌افزار برای ایشان بوده و سفارش‌دهنده نمی‌تواند ادعایی نسبت به آن داشته باشد.

نکته قابل‌توجه دیگر در خصوص مباحث مالکیت فکری در قرارداد طراحی نرم‌افزار توجه به این نکته است که سفارش‌دهنده باید مالک تمامی اطلاعات و دارایی‌های ارائه‌شده به مجری جهت استفاده در نرم‌افزار، ازجمله علامت تجاری، عکس‌ها و طرح‌ها بوده و یا اجازه استفاده از آن‌ها را داشته باشد. همچنین مجری نیز باید مالک قالب‌های استفاده‌شده جهت طراحی باشد یا مجوز استفاده از آن‌ها را داشته باشد.

تعهدات کارفرما

1-     ارائه داده‌های موردنیاز مجری جهت پیشبرد کار

2-     تهیه وسایل و ادوات اولیه کار

3-     پرداخت دستمزد به‌موقع مجری

4-     کارسازی اقدامات لازم جهت حفظ امنیت پروژه پس از تحویل

تعهدات مجری

1-     ارائه چند نمونه طراحی اولیه جهت جلب رضایت کارفرما

2-     اجرای پروژه بر اساس استانداردهای روز دنیا و با تکنولوژی موردتوافق طرفین

3-     دریافت حق‌الزحمه و دستمزد مطابق با پیشرفت کار

4-     رعایت اصول و شرایط منع افشاء و رازداری داده‌های کارفرما

5-     تحویل به‌موقع پروژه

6-     ارائه آموزش‌های لازم به کارفرما یا نماینده ایشان

چند نکته مهم

• در قراردادهای طراحی وب‌سایت یا اپلیکیشن و نرم‌افزار، مشخص نمودن مواعد پرداخت یکی از مباحث مهمی است که باید به آن پرداخته شود. فایده عملی این موضوع زمانی مشخص می‌گردد که اگر در اواسط کار به هر دلیلی همکاری طرفین ادامه پیدا نکرد به میزان فعالیت‌های انجام‌گرفته تا آن برهه از قرارداد، به طراح پرداختی داشته باشیم.

• کارفرما موظف است از میان طراحی‌های ارائه‌شده توسط مجری یک طرح را جهت موضوع قرارداد فی‌مابین انتخاب نماید و هیچ‌گونه حقی نسبت به طرح‌های مشابه نخواهد داشت.

•  مساله پشتیبانی از وب‌سایت یا اپلیکیشن و نرم‌افزار از نکات مهمی است که در قراردادهای طراحی و توسعه مطرح می‌شود. معمولاً طراحان تمایل بیشتری به انعقاد قرارداد جداگانه برای مسئله پشتیبانی دارند. درهرصورت، چه قرارداد جداگانه امضا شود، چه در ضمن همان قرارداد طراحی به پشتیبانی بپردازیم، پشتیبانی ازجمله موارد ناگسستنی پروسه تولید یک وب‌سایت یا اپلیکیشن و نرم‌افزار است.

•  شرایط و تکنولوژی که موضوع قرارداد باید بر اساس آن تشکیل گردد به‌صورت کامل تشریح گردد. بهتر است در قالب یک پیوست همه شرایط توضیح داده شوند.

هم‌اکنون شما می‌تو‌انید قرارداد طراحی وب‌سایت را در لامینگو تنظیم نمایید.