قرارداد تحقیق و توسعه یک قرارداد انتقال تکنولوژی!

یکی از راه‌های بزرگ کردن یک کسب‌وکار استفاده از دانش و فناوری‌های روز جهت توسعه خدمات و محصولات ارائه‌شده است. ممکن است با استفاده از تکنولوژی‌های روز بتوانید تغییرات مهم و کلیدی در یک محصول ایجاد کنید و یا یک خدمت جدید را با به‌روزترین اطلاعات عرضه کنید. از طرفی یکی از محاسن استفاده از دانش روز فناوران، تولید همان محصول سابق با هزینه تمام‌شده کمتر است. این مهم تنها با انتقال دانش و مجموعه فنون جدید فناوران به یک مجموعه صورت می‌پذیرد. از مهم‌ترین قراردادهای حوزه انتقال تکنولوژی، قرارداد تحقیق و توسعه است. در این مقاله سعی می‌کنیم تعریف درستی از یک قرارداد تحقیق و توسعه استاندارد ارائه کنیم.

قراردادهای انتقال تکنولوژی

به مجموعه مهارت‌های ذهنی و عملی اصطلاحاً تکنولوژی یا فن شناسی گفته می‌شود. زمانی که یک مجموعه تولیدی برای پیشرفت کسب‌وکار خود یک برنامه توسعه مدون و دقیق طراحی می‌کند، قطعاً برای نیل به اهداف مشخص‌شده می‌بایست از آموزش و جذب نیروهای متخصص بهره‌مند شود. به همین منظور امروزه در بسیاری از مراکز موفق و پیشرو جهان، با استفاده از قراردادهای انتقال تکنولوژی خلأ افراد متخصص و دارای دانش روز را جبران می‌کنند.

چگونگی تنظیم یک قرارداد تحقیق و توسعه

تعریف قرارداد تحقیق و توسعه: قرارداد تحقیق توسعه یک توافقنامه مدون است که در آن طرفین به‌منظور دستیابی به راه‌حل مناسب جهت مشکلات موجود و یا ایجاد کالاها با دانش جدید، با یکدیگر به‌صورت منظم همکاری می‌کنند.

تنظیم قرارداد سفارشی

ارکان اصلی قرارداد:

در یک قرارداد دقیق و اصولی می‌بایست دانش و تکنولوژی که موضوع بحث است کامل تعریف شود. همچنین از مشکل اصلی یا هدفی که قرارداد دنبال می‌کند به‌صورت واضح و روشن سخن گفته شود و درنهایت رابطه بین این دانش یا مهارت و حل این مشکل تبیین گردد. تمام طرح‌های توجیهی برای حل مشکلات یا ارائه راهکارها باید طی یک برنامه جامع به‌صورت کتبی ارائه شود که این برنامه به‌صورت پیوست به قرارداد منضم می‌گردد. درواقع از مهم‌ترین بخش‌های یک قرارداد تحقیق و توسعه پیوست‌های آن است. قراردادهایی که موضوع آن‌ها بار فنی و مهندسی وسیعی دارد معمولاً دارای پیوست‌های زیادی هستند.

در نوشتن این پیوست‌ها دقت کنید. پیوست یک قرارداد هم، به‌منزله جزئی از آن و دارای همان اعتبار و ارزش است. معمولاً پیوست‌های فنی توسط افرادی نوشته می‌شود که تخصصی در مسائل حقوقی نداشته و تنها از منظر فنی به کار اشراف دارند. به‌عنوان یک پیشنهاد طلایی این را بدانید که بهتر است پیوست‌های قرارداد به‌منظور جلوگیری از تحمیل تعهدات اضافی، حتماً توسط مشاور حقوقی شما مورد بازبینی (حقوقی) قرار گیرند.

یکی از کلیدی‌ترین مواردی که در یک قرارداد تحقیق و توسعه باید به آن پرداخته شود بحث مالکیت دانش و مهارت موضوع قرارداد است. همان‌طور که می‌دانید یک فناور سال‌های زیادی از عمر خود را صرف تحقیق و پژوهش می‌کند تا یک راهکار بنیادی برای حل یک مشکل یا ایجاد یک محصول پیشنهاد دهد. از طرفی در مدت‌زمانی که یک پژوهشگر در یک موسسه تحت عنوان واحد تحقیق و توسعه آن مرکز فعالیت می‌کند ممکن است به پیشرفت‌هایی دست یابد که پیش از آن نداشته است.

دریافت مشاوره حقوقی

از بهترین راهکارهای پیشنهادی جهت حل تناقضات میان مالکیت فناوری در قراردادهای تحقیق و توسعه، تقسیم‌بندی آن‌ها به دودسته است: دسته اول مربوط به زمانی است که هنوز مجری یا فناور به واحد مربوطه اضافه نشده و صرفاً در اثر تلاش‌های مستمر خود به این مهارت‌ها دست پیداکرده است و دسته دوم شامل مواردی است که در ضمن فعالیت برای کارفرما به آن‌ها دسترسی پیداکرده است. پس‌ازاین تقسیم‌بندی می‌توانید مالکیت هرکدام از فناوری‌های موجود را مشخص کنید. در این قسمت اهمیت توضیح دانش و فناوری موضوع قرارداد که پیش‌تر به آن اشاره کردیم بیشتر مشخص می‌گردد.

آیا قرارداد تحقیق و توسعه یک قرارداد استخدامی است؟

بسیاری از افراد بر این باورند فردی که در یک کسب‌وکار با عنوان مجری تحقیق و توسعه در حال فعالیت است درواقع نیروی تحت استخدام همان مرکز است. اما در مقابل عده‌ای هم معتقدند که این قرارداد ماهیت استخدام ندارد و تحت شمول قانون کار نخواهد بود!

در جواب این سؤال باید بگوییم نوع قراردادی که شما تنظیم و امضا می‌کنید تنها جواب این سؤال است! اگر قرارداد شما به‌گونه‌ای تنظیم‌شده باشد که مجری را فرد استخدام‌شده در مجموعه شما بشناسد و بر اساس قوانین کار این قرارداد را بنویسید قطعاً قرارداد شما یک قرارداد استخدامی خواهد بود. اما اگر طالب انعقاد یک قرارداد تحقیق و توسعه تمام‌عیار باشید باید بدانید که این قرارداد یک قرارداد انتقال تکنولوژی است و با مجری مانند یک پیمانکار رفتار می‌شود. لذا حداقل‌های قانونی ذکرشده در قانون کار برای ایشان اجرا نخواهد شد. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص قراردادهای پیمانکاری می‌توانید به مطالب نوشته‌شده در این خصوص در همین بلاگ مراجعه فرمایید.

حق‌الزحمه و مدت قرارداد

پرداخت‌های مربوط به قرارداد تحقیق و توسعه معمولاً طی چند مرحله و با وصول اهداف قرارداد، به مجری پرداخت می‌شود. همچنین برای انجام موضوع قرارداد هم مدت معقول و متناسب با آن در نظر گرفته می‌شود که باید در این مدت اهداف مشخص‌شده در قرارداد حاصل گردد.

انتقال و واگذاری به غیر

در این قسمت حتماً باید ذکر کنید که دانش فنی ایجادشده یا مورداستفاده قرارگرفته شده قابلیت انتقال کلی یا جزئی به غیر را دارد یا خیر. همچنین در صورت قابل‌انتقال بودن، شرایط و نحوه آن را به‌تفصیل بیان کنید.

موارد بیان‌شده در بالا تنها تعدادی از کلیدی‌ترین نکاتی بود که باید در یک قرارداد تحقیق و توسعه رعایت شود. فراموش نکنید که تنظیم قراردادهای فناوری محور به دانش و تخصص خاصی در این زمینه نیازمند است. لذا در هنگام تنظیم قراردادهای انتقال تکنولوژی حتماً از مشاوره یک فرد آگاه و متخصص در این حوزه استفاده کنید.

کانال تلگرام لامینگو

برای مطالعه سایر مقالات می‌توانید به مجله حقوقی لامینگو مراجعه کنید. فراموش نکنید حتما نظراتتان را از طریق کامنت با ما در میان بگذارید.