مشاوره حقوقی تغییر جنسیت و مراحل و شرایط این عمل پزشکی در ایران

در مقدمه نوشتار مشاوره حقوقی تغییر جنسیت باید بیان شود که افراد زیادی سرتاسر دنیا وجود دارند که جنسیت خود را مطابق با ذهن خود نمی‌دانند؛ به این معنا که این افراد در ذهن و باطن خود جنسیتی مخالف با جنسیتی که جسم آن‌ها دارد می‌بینند و به‌دنبال این هستند تا تغییر جنسیت دهند. مدت‌های طولانی در ایران و حتی در سایر کشورها به این موضوع به چشم یک ضایعه و اختلال توجه میشد، اما به‌مرور زمان و با گسترش فرهنگ و آموزش، افراد متوجه این موضوع شدند که این مسئله یک مشکل و اختلال نیست و افراد بسیاری در این شرایط هستند. این موضوع سبب شد تا کشورها مجوز تغییر جنسیت به افراد را بدهند. البته در کشور ما ایران، مراجع و فقها بسیار دیر با این موضوع موافقت نمودند و تا مدت‌ها تغییر جنسیت را مغایر با آموزه‌های اسلامی می‌دانستند.

نکته‌ای که باید توجه داشت این است که اشخاصی که به‌دنبال تغییر جنسیت هستند، صرفاً هم‌جنس‌گرا نبوده و این اشخاص به‌دنبال تغییر کلی جنسیت خود هستند و نیازشان فراتر از مسائل جنسی می‌باشد. شخصی که متقاضی تغییر جنسیت است باید مراحلی را برای این کار طی نماید و این موضوع، الزامات حقوقی و قانونی مخصوص به خود را دارد که در این نوشتار به‌تفصیل به آن خواهیم پرداخت. اگر تمایل به دریافت مشاوره حقوقی تغییر جنسیت دارید، پیشنهاد می‌شود با وکلا و کارشناسان حقوقی لامینگو در ارتباط بوده و اطلاعات بیشتر را از این اشخاص دریافت نمایید. شما همچنین می‌توانید سؤالات و ابهاماتی را که در این زمینه دارید، در انتهای همین مطلب با ما به اشتراک بگذارید تا پاسخ آن‌ها را دریافت نمایید.

مشاوره حقوقی تغییر جنسیت در ایران

ترنس سکشوال یک اختلال در برخی از افراد است که این اشخاص جسم و فیزیک و جنسیت خود را متعلق به روان و ذهن خود نمی‌دانند و معتقدند که باید جنسیت دیگری داشته باشند تا جنسیت و ذهن آن‌ها مطابق با یکدیگر باشد. به همین دلیل است که این اشخاص اقدام به انجام عمل تغییر جنسیت می‌کنند تا جنسیت دلخواه خود را داشته باشند. در ایران نیز هم‌اکنون این عمل انجام می‌شود و البته سالیان زیادی است که عمل تغییر جنسیت در ایران مجوز دارد. با این وجود، بسیاری از افراد همچنان نگاه قضاوتی به اشخاصی دارند که اقدام به تغییر دادن جنسیت خود می‌کنند.

این موضوع اما در سال‌های پیش و با گسترش آموزش‌های لازم در این زمینه، از طرف اشخاص زیادی پذیرفته شده است و هر چقدر فرهنگ یک جامعه رشد بیشتری داشته باشد، افراد در آن جامعه با قضاوت کمتری جهت رسیدن به خواسته‌هایشان مواجه می‌شوند. بر اساس آمار پزشکی قانونی، سالانه به تعداد اشخاصی که قصد انجام عمل تغییر جنسیت را دارند افزوده می‌شود و در این میان، افرادی که تمایل به تغییر به جنس مؤنث دارند، بیشتر است.

قانون‌گذار ایران در قانون حمایت از خانواده به این موضوع توجه داشته است و اشخاصی که قصد تغییر جنسیت دارند، باید مجوز لازم را از دادگاه خانواده أخذ نمایند. یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های افرادی که قصد تغییر جنسیت را دارند، شرایط و مراحل این موضوع است. در ادامه مطلب قصد داریم مجوز شرعی تغییر جنسیت، مراحل لازم برای انجام و تشریفات قانونی و حقوقی آن را بررسی کنیم.

مشاوره حقوقی تغییر جنسیت

مجوز و مقررات شرعی و فقهی تغییر جنسیت در ایران

در فقه اسلامی از افراد خنثی که در قالب هویتی مرد یا زن نمی‌گنجند صحبت شده است و بحث‌های مهمی در ارتباط با این افراد از جمله بحث دیه، ارث، مهریه، نفقه و غیره انجام شده است. با این وجود، اشخاصی که ترنس سکشوال هستند تفاوت‌هایی با افراد خنثی دارند. در فقه مدون اسلامی اشاره‌ای به تغییر جنسیت افراد نشده است، اما از آنجایی که با گسترش علم، عمل تغییر جنسیت ممکن شده، برخی از مراجع نواندیش فتاوی مختلفی در این باره صادر نموده و این عمل را از نظر شرعی مجاز دانسته‌اند.

به‌صورت کلی، در فقه و شرع اسلامی، افراد خنثی به دو دسته خنثی مشکل و خنثی غیرمشکل تقسیم می‌شوند؛ افرادی که خنثی مشکل هستند، در ناحیه آلت تناسلی خود دارای اختلال بوده و هم دارای اندام جنسی زنانه و هم مردانه هستند، اما افراد خنثی غیرمشکل، اختلالی در ناحیه اندام تناسلی خود نداشته و صرفاً از نظر روانی با جنسیت خود مشکل دارند. قالب فقهای اسلامی عمل تغییر جنسیت را برای افرادی که خنثی مشکل هستند، جایز دانسته‌اند و این موضوع را مشروط به شرایطی ندانسته‌اند. اما در ارتباط با افراد خنثی غیرمشکل، فقها این موضوع را مشروط به شرایطی دانسته‌اند. برخی از شرایط این موضوع این است که عمل تغییر جنسیت، زمینه ارتکاب فعل حرام نباشد و عمل تغییر جنسیت به‌صورت کامل انجام شود‌ و مشکل ترنس سکشولی فرد ثابت شده باشد.

ضرورت صدور فتاوی اسلامی در ارتباط با تغییر جنسیت

بسیاری صدور این فتاوی را امری لازم می‌دانند تا این عمل از نظر اسلامی و فقهی نیز مجاز باشد‌. دلیل این امر نیز با توجه به مشاوره حقوقی تغییر جنسیت این است که زمانی که فرد تغییر جنسیت می‌دهد، آثار و روابط حقوقی و تکالیف شرعی و فقهی این شخص دچار تغییرات زیادی می‌شود. برای مثال مواردی مانند ولایت قهری پدر بر فرزند، میزان ارث‌بری زوجین و وراث متوفی، آثار عقد نکاح و غیره همه از جمله مواردی است که پس از تغییر جنسیت فرد، دستخوش تغییر خواهد شد.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

دادگاه صالح برای صدور مجوز تغییر جنسیت چه دادگاهی است؟

همانطور که پیش‌تر گفته شد، اشخاص ترنس سکشوال افرادی هستند که جنسیت خود را متعلق به خود ندانسته و متعلق به جنسیت دیگری هستند. در واقع، این افراد اگر ظاهراً زن هستند، تمایل به مرد بودن دارند و اگر ظاهراً مرد هستند، تمایل به زن بودن دارند. ممکن است برخی از افراد گمان کنند افراد ترنس سکشوال دچار انحراف جنسی هستند، در صورتی‌که این موضوع یک انحراف نبوده و تنها یک اختلال است. اشخاصی که قصد انجام عمل پزشکی تغییر جنسیت را دارند، باید بر اساس قانون حمایت از خانواده، اقدام به دریافت مجوز تغییر جنسیت از دادگاه صالح نمایند. دریافت این مجوز به این دلیل اهمیت دارد که عمل تغییر جنسیت به لحاظ حقوقی و قانونی آثار خاصی را بر فرد وضع می‌نماید و به همین دلیل، انجام این عمل تنها پس از صدو  مجوز دادگاه خانواده ممکن می‌باشد.

شخصی که بر اساس قانون حمایت از خانواده توانسته است مجوز تغییر جنسیت را از دادگاه صالح دریافت نماید، می‌تواند پس از انجام مراحل پزشکی، عمل تغییر جنسیت را انجام دهد. در ادامه مطلب به توضیح روند قانونی دریافت مجوز تغییر جنسیت خواهیم پرداخت.

این مطلب را نیز بخوانید: خدمات حقوقی لامینگو به همراه نکاتی در خصوص مشاوره حقوقی آنلاین

مشاوره حقوقی تغییر جنسیت و مراحل قانونی این عمل پزشکی

شخصی که متقاضی دریافت مجوز تغییر جنسیت و سپس انجام عمل پزشکی تغییر جنسیت می‌باشد، باید ابتدا به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نموده و دادخواست صدور مجوز برای انجام عمل تغییر جنسیت را به طرفیت دادگاه خانواده ارائه نماید. این دادخواست از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به دادگاه مربوطه ارجاع می‌گردد و پس از آن در دادگاه خانواده بررسی می‌شود. در مرحله بعد، قاضی دادگاه پرونده فرد ترنس سکشوالی را که درخواست تغییر جنسیت داده است را به پزشکی قانونی ارجاع می‌دهد تا پزشکان پرونده این فرد را بررسی نموده و نظر خود را اعلام نمایند. در این مرحله خود شخص متقاضی نیز باید برای انجام معاینات پزشکی لازم به پزشکی قانونی مراجعه نماید.

توجه داشته باشید پرونده فرد ترنس شکسوال باید حتماً نزد یک روانپزشک معتبر نیز ارسال گردد تا روانپزشک نیز جنبه‌های روانی پرونده فرد ترنس را بررسی کند. پزشکی قانونی باید در یک مهلت زمان مشخص، نظر خود را در ارتباط با لزوم یا عدم لزوم انجام عمل تغییر جنسیت به مراجع قانونی در ارتباط با پرونده فرد تراجنسیتی اعلام نماید. نظر روانپزشک معتمد نیز باید حتماً ضمیمه پرونده گردد و این شخص نیز باید ضرورت انجام عمل پزشکی را تأیید نموده باشد. سپس، قاضی دادگاه نظر خود مبنی بر تغییر جنسیت فرد را با توجه به نظر پزشکی قانونی اعلام می‌نماید و اگر این درخواست مورد پذیرش دادگاه باشد، مجوز انجام عمل تغییر جنسیت از سوی دادگاه خانواده صادر می‌گردد.

راه دیگر أخذ مجوز تغییر جنسیت

موضوعی که باید در اینجا بیان شود این است که بسیاری از اشخاص که دارای اختلال تراجنسیتی هستند، سابقاً برای تشخیص اختلال خود نزد پزشک آناتومی و روانپزشک رفته و دوره تشخیص را سپری کرده‌اند. این افراد می‌توانند نظر پزشک و روانپزشک خود را نیز ضمیمه دادخواست تغییر جنسیت نمایند و در این صورت، دیگر نیازی به مراجعه فرد متقاضی به پزشکی قانونی نیست و در این شرایط پس از آن‌که پرونده متقاضی به تأیید پزشکی قانونی برسد، قاضی می‌تواند مجوز تغییر جنسیت را صادر نماید.

مشاوره حقوقی تغییر جنسیت و مراحل پزشکی انجام این عمل

افرادی که دارای اختلال تراجنسیتی هستند، می‌توانند پس از انجام مراحل قانونی و پزشکی، اقدام به انجام عمل تغییر جنسیت نمایند. البته باید توجه داشت این مراحل کمی پیچیده و دشوار می‌باشد و این موضوع به این دلیل است که باید برای مراجع قانونی و پزشکی قانونی کاملاً محرز گردد که عمل تغییر جنسیت ضروری است و اینکه آیا فرد متقاضی واقعاً دچار اختلال تراجنسیتی است یا خیر. در واقع، پزشکان باید مطمئن شوند که انجام این عمل رضایت‌بخش خواهد بود و متقاضی پس از انجام عمل تغییر جنسیت، خواهان بازگشت به جنسیت پیشین خود نخواهد شد. در همین راستا، پزشکی قانونی شرایطی را برای انجام عمل تغییر جنسیت در نظر داشته است که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.

در ابتدا، فردی که دارای اختلال تراجنسیتی است، باید به یک روانپزشک صلاحیت‌دار مراجعه نماید تا این پزشک، اختلال شخص متقاضی را تأیید نماید‌. برای اینکه روانپزشک این اختلال را تأیید نماید، لازم است تا متقاضی تغییر جنسیت، چندین جلسه به این روانپزشک مراجعه نماید و در جلسات تشخیص حضور داشته باشد. پس از این مرحله، متقاضی تغییر جنسیت باید آزمایش‌هایی را انجام دهد تا مشخص شود که درخواستش برای تغییر جنسیت، صرفاً نتیجه اختلال تراجنسیتی است. پس از اینکه آزمایش‌های لازم انجام شد، پزشکی قانونی اختلال تراجنسیتی را براساس نظر روانپزشک و آزمایش‌های انجام‌شده تأیید می‌نماید و متقاضی می‌تواند درمان‌های لازم از جمله هورمون‌تراپی و جراحی تغییر جنسیت را انجام دهد.

کانال تلگرام لامینگو

کلام آخر

همانطور که از این مطلب متوجه شدیم، اشخاص ترنس سکشوالی که به اختلال تراجنسیتی دچار هستند، می‌توانند با انجام مراحل قانونی و پزشکی، عمل تغییر جنسیت را انجام دهند. این موضوع اما روند مخصوص به خود را دارد و ممکن است صدور مجوز تغییر جنسیت کمی زمان‌بر باشد. به همین دلیل، پیشنهاد می‌شود اشخاصی که قصد انجام این عمل را دارند، در این مسیر از مشاوره حقوقی تغییر جنسیت استفاده کرده و پیش از ارائه دادخواست تغییر جنسیت به طرفیت دادگاه خانواده، حتماً با وکلا و کارشناسان حقوقی در این زمینه مشورت نمایند. موضوع دادخواستی که متقاضی ارائه می‌نماید باید تغییر جنسیت و تغییر نام کوچک باشد و متقاضی پس از ارائه دادخواست، باید سایر تشریفات قانونی و پزشکی انجام عمل تغییر جنسیت را انجام دهد.

در پایان، امیدواریم توانسته باشیم تا مطالبی کاربردی‌ را در زمینه مشاوره‌ حقوقی تغییر جنسیت در ایران در اختیار شما بگذاریم. اگر در خصوص این مطلب پرسشی دارید، می‌توانید پرسش خود را از طریق چت آنلاین از همکاران ما بپرسید و با همکاران ما در ارتباط باشید. شما می‌توانید با ورود به بلاگ حقوقی لامینگو سایر مطالب حقوقی این بلاگ را نیز مطالعه نموده و اطلاعات حقوقی خود را افزایش دهید. لامینگو را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید و ما را به اطرافیان خود نیز معرفی نمایید.