مشاوره حقوقی جرم نشر اکاذیب در فضای مجازی و مجازات آن

امروزه گسترش اینترنت در زندگی افراد و همچنین استفاده از آن جهت رفع نیازهای گوناگون، تبعاتی را نیز به‌دنبال داشته است. به‌عبارت دیگر، می‌توان اینطور گفت که با توجه به اینکه اینترنت بسیاری از امور را راحت کرده است و مزایای بسیاری داشته، اما از سوی دیگر نیز سبب ایجاد مشکلاتی برای اشخاص می‌شود. یکی از این تبعات این است که امروزه جرایم بسیاری در فضای اینترنت اتفاق می‌افتد و سبب ورود خسارات زیادی به اشخاص می‌گردد. جرایمی از جمله کلاهبرداری اینترنتی، سرقت اینترنتی، تخریب اطلاعات، نشر اکاذیب از طریق سامانه‌های اینترنتی و غیره. در همین راستا، هر روزه شکایات‌ بسیاری از وقوع این جرایم نزد مراجع قضایی طرح می‌گردد که در مشاوره حقوقی جرم نشر اکاذیب از طریق رایانه به بررسی مصادیق این جرم و مجازات آن خواهیم پرداخت.

این شکایات ممکن است به نتیجه رسیده و مجرم دستگیر و مجازات شود و یا ممکن است شکایت به نتیجه‌ای نرسد و مجرم هیچ‌گاه دستگیر نشود و در نتیجه بزه‌دیده جرم نتواند خسارت خود را جبران نماید و مجرم، هیچ زمان مجازات نشود. به همین دلیل لازم است اشخاص در حفظ اطلاعات محرمانه خود در این فضا بکوشند و سایر موارد و احتیاط‌های لازم را رعایت نمایند تا مورد ارتکاب وقوع جرم قرار نگیرند. اشخاصی که مورد ارتکاب جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای قرار می‌گیرند باید شکواییه هتک حیثیت و نشر اکاذیب رایانه‌‌ای را تنظیم و از این جرم نزد مراجع عمومی کیفری شکایت نمایند. در این نوشتار به توضیح کامل جرم مزبور، مجازات این جرم و مراحل ثبت شکایت از این جرم خواهیم پرداخت.

مشاوره حقوقی جرم نشر اکاذیب

جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای چه مصادیقی دارد؟

بر اساس قانون مجازات اسلامی، اگر کسی به‌وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر دیگری را تغییر دهد یا تحریف نموده و آن را منتشر کند، به‌نحوی که عرفاً موجب هتک حیثیت وی گردد، مرتکب جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای شده است و به نود و یک روز تا دو سال حبس و یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال و یا هر دو محکوم می‌گردد. علاوه بر این، اگر این تحریف یا تغییر به‌صورت مستهجن باشد، مرتکب به حداکثر مجازات هر دو جرم که در بند قبل به آن اشاره شد، محکوم خواهد شد. جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای در فضای اینترنت اتفاق می‌افتد.

علاوه بر این، در صورتی‌که فردی اقدام به انتشار عکس، فیلم و یا صوت محرمانه یا خانوادگی اشخاص دیگر نماید و یا تصویر، صدا یا فیلم دیگری را بدون اجازه آن فرد در اختیار سایر افراد قرار دهد، در صورتی‌که این عمل سبب هتک آبروی شخص گردد و یا به آن شخص ضرری بزند، این فعل نیز مشمول مصادیق جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای بوده و بزه‌دیده می‌تواند با تهیه و ارائه شکواییه هتک حیثیت رایانه‌ای از مرتکب این جرم شکایت نماید و در صورتی‌که این جرم اثبات شود، این شخص به حبس از نود و یک روز تا دو سال و یا به جزای نقدی از پنج تا چهل میلیون ریال محکوم می‌شود.

علاوه بر مواردی که در بالا ذکر شد، در صورتی‌که فردی اقدام به انتشار اکاذیب از طریق سیستم‌های رایانه‌ای و اینترنتی نماید و این کار را به قصد ضرر زدن به دیگری یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی انجام دهد و یا مواردی را که خلاف واقعیت می‌باشد به اشخاص حقیقی یا حقوقی عمومی و خصوصی نسبت دهد، مرتکب جرم هتک حیثیت رایانه‌ای شده است و به مجازات مقرر در قانون محکوم می‌گردد.

ارکان تحقق نشر اکاذیب رایانه‌ای در مشاوره حقوقی جرم نشر اکاذیب

به‌طور کلی، جرایم اینترنتی و رایانه‌ای تفاوت آنچنانی با یکدیگر نداشته و ممکن است یک عمل مجرمانه در فضای اینترنت، مشمول چند عنوان مجرمانه شود. با توجه به تعریفی که قانون‌گذار از جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای ارائه داده است، متوجه می‌شویم که برای تحقق این جرم باید سه رکن وجود داشته باشد. ابتدا باید داده‌ای از شخصی در فضای رایانه منتشر شود و علاوه بر این، این داده که ممکن است صدا یا تصویر باشد، باید توهین‌آمیز و خلاف واقعیت باشد. همچنین مرتکب این فعل باید این فعل را به قصد ضرر زدن به دیگری انجام داده باشد و این فعل باید در قانون جرم‌انگاری شده باشد.

عنصر مادی جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای

عنصر مادی هر جرم، رفتار مادی یا فیزیکی می‌باشد که شخص برای ارتکاب جرم باید آن را انجام دهد و در صورتی‌که این عمل انجام نشود، جرم مزبور محقق نمی‌گردد. در همین راستا، عنصر مادی جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای عبارت است از تغییر یا تحریف اطلاعات اشخاص و انتشار آن. در نتیجه، بر اساس مشاوره حقوقی جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای، می‌توان اینطور گفت که جرم نشر اکاذیب، یک جرم مرکب است و مرتکب این جرم باید دو فعل مادی یعنی تحریف اطلاعات و انتشار آن را انجام دهد.

با توجه به تعریف عنصر مادی این جرم، می‌توان متوجه شد که اگر شخصی صدا و یا تصویر دیگری را بدون تغییر و تحریف در فضای اینترنت منتشر کند و یا شخصی صدا و تصویر دیگری را تغییر داده و در فضایی به غیر از فضای اینترنت منتشر نماید، در این صورت این جرم محقق نمی‌گردد.

کانال تلگرام لامینگو

عنصر معنوی جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای

همانطور که پیش از این در مشاوره حقوقی جرم نشر اکاذیب بیان شد، برای تحقق این جرم، وجود ارکانی لازم است. یکی دیگر از عناصر تشکیل‌دهنده این جرم، عنصر معنوی است. عنصر معنوی جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای این است که شخصی که اطلاعات خصوصی دیگران را تغییر می‌دهد و یا تحریف می‌نماید و در اینترنت منتشر می‌کند، باید قصد ضرر زدن به آن فرد و هتک حیثیت او را داشته باشد و در غیر این صورت، این جرم محقق نخواهد شد. علاوه بر این، جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای در صورتی محقق می‌شود که انجام فعل مادی این جرم، سبب هتک حیثیت اشخاص شود و اگر شخصی قصد هتک حیثیت داشته باشد و فعل مادی این جرم را نیز انجام داده باشد، اما در نتیجه این فعل، ضرری به فرد نرسیده باشد، در این صورت نیز این جرم محقق نخواهد شد.

علاوه بر این، مرتکب این جرم باید عمداً اقدام به انجام این فعل نموده باشد و در صورتی‌که فردی سهواً باعث انتشار اطلاعات کذب و یا در اختیار دیگران قرار گرفتن تصویر و صدای مربوط به دیگران شده باشد، در این شرایط عنصر روانی این جرم محقق نشده است و به همین دلیل، جرم به وقوع نپیوسته است. علاوه بر اینکه شخص باید عمداً مرتکب رکن مادی این جرم شده باشد، باید سوءنیت و قصد ضرر زدن به دیگری را داشته باشد و در صورتی‌که شخصی از انتشار اطلاعات مربوط به دیگران قصد سوء نداشته باشد، در نتیجه جرم مزبور محقق نخواهد شد.

این مطلب را نیز بخوانید: با شکواییه هتک حیثیت رایانه ای و شرایط تحقق این جرم بیشتر آشنا شویم!

مشاوره حقوقی جرم نشر اکاذیب و شرایط وقوع این جرم

یکی از شرایط لازم برای وقوع جرم نشر اکاذیب در فضای مجازی و نشر اکاذیب از طریق سیستم‌های رایانه‌ای، این است که فردی که مرتکب این جرم شده است، از جرم بودن عمل خود آگاه باشد. به‌عبارت دیگر، شخصی که مرتکب این جرم شده است باید بداند عملی که مرتکب شده است، در قانون مجازات جرم‌انگاری شده و مستحق مجازات می‌باشد.

در جرم نشر اکاذیب از طریق سیستم‌های رایانه‌ای، مرتکب جرم باید از کذب بودن موضوع جرم آگاه باشد و در صورتی‌که شخص تصور کند که اطلاعاتی که اقدام به انتشار آن کرده است واقعیت دارد، در این صورت جرم نشر اکاذیب محقق نمی‌گردد. در نتیجه، شکواییه نشر اکاذیب علیه شخصی پیگیری می‌گردد و شخصی به مجازات این جرم محکوم می‌گردد که با سوءنیت اقدام به انتشار و در اختیار دیگران قرار دادن اطلاعاتی نماید که به کذب بودن آن‌ها آگاه است. مورد دیگری که باید وجود داشته باشد تا جرم هتک حیثیت رایانه‌ای و نشر اکاذیب از طریق سامانه‌های رایانه‌ای محقق گردد این است که این جرم باید در فضای رایانه و اینترنت وقوع یابد و در صورتی‌که این جرم خارج از این فضا اتفاق افتد، دیگر مشمول این عنوان نخواهد بود.

مرجع قانونی رسیدگی به جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای

مطابق با مشاوره حقوقی جرم نشر اکاذیب در فضای مجازی، شکواییه جرایم رایانه‌ای که موجب هتک حیثیت اشخاص می‌گردد مانند شکواییه هتک حیثیت رایانه‌ای و نشر اکاذیب در فضای مجازی، از طریق دادسرای مخصوص جرایم رایانه‌ای پیگیری شده و به آن رسیدگی می‌شود.

بزه‌دیده جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای می‌تواند از دو طریق از مرتکب جرم شکایت نماید؛ در روش اول، این شخص می‌تواند با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی، شکواییه مربوط را از سایت قوه قضاییه دریافت نموده و پس از تکمیل فرم شکواییه کیفری جرم نشر اکاذیب در فضای مجازی، شکایت خود را ثبت نماید. این شکایت از طریق دفاتر الکترونیک قضایی به دادسرای جرایم رایانه‌ای ارسال می‌گردد و در آن مرجع، تحقیقات مقدماتی در ارتباط با وقوع جرم مزبور آغاز می‌گردد.

در روش دوم، بزده‌دیده جرم می‌تواند شکواییه نشر اکاذیب و هتک حیثیت رایانه‌ای را از طریق مراجعه به پلیس فتا پیگیری نماید. بدین صورت که این شخص باید با مراجعه به سایت پلیس فتا، شکایت خود را همزمان با اطلاعاتی که از وقوع جرم و مرتکب این جرم دارد، ثبت نموده و در انتظار پیگیری پلیس فتا بماند.

مشاوره حقوقی ثبت شکواییه جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای

مطابق با مشاوره حقوقی نشر اکاذیب در فضای مجازی، اگر قصد شکایت از مرتکب جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای را دارید، باید شکواییه‌ای قانونی در این زمینه تنظیم و شکایت خود را از این طریق نزد مراجع قانونی مطرح نمایید. در این شکواییه شاکی باید اطلاعات کامل خود و هر اطلاعاتی که از مجرم دارد را ثبت نماید. علاوه بر این، شاکی در ذیل این شکواییه باید بیان نماید که جرم مزبور چگونه اتفاق افتاده و هر آنچه درباره چگونگی وقوع جرم می‌داند، باید در شکواییه شرح دهد.

یکی از مواردی که در ارتباط با طرح شکایت از مجرم اهمیت دارد، سرعت عمل در طرح شکایت است؛ بدین معنا که بزه‌دیده باید در اسرع وقت، وقوع جرم را به مراجع قانونی و قضایی گزارش نموده و مراحل طرح و ثبت شکواییه نشر اکاذیب رایانه‌ای را طی نماید. اشخاص برای اینکه بتوانند اقدامات لازم را در زمان خودش انجام داده و شکواییه کیفری را مطابق با قانون تنظیم نمایند، می‌توانند پیش از طرح شکایت، به کارشناسان و مشاوران حقوقی مراجعه نمایند و مشاوره حقوقی لازم را دریافت نمایند و با اطلاعات جامع حقوقی وارد روند ثبت شکایت گردند.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

جمع‌بندی مشاوره حقوقی جرم نشر اکاذیب در فضای مجازی

جرایم رایانه‌ای زیادی امروزه در فضای مجازی در حال وقوع است و همین موضوع سبب شده تا فصلی از قانون مجازات اسلامی به این جرایم اختصاص یابد و همچنین به این جرایم در دادسرای ویژه جرایم رایانه‌ای رسیدگی شود. از آنجایی که ارتکاب برخی از جرایم مانند سرقت و کلاهبرداری در فضای اینترنت، بسیار راحت‌تر بوده و دیگر نیازی به اقدامات فیزیکی ندارد، بسیاری از مجرمین اقدام به ارتکاب جرم در این فضا می‌نمایند. یکی از این جرایم اینترنتی، هتک حیثیت رایانه‌ای و نشر اکاذیب از طریق سیستم‌های رایانه‌ای می‌باشد و این جرم زمانی وقوع می‌‌یابد که شخصی اطلاعات رسانه‌ای دیگری را که شامل عکس، فیلم و صوت می‌گردد را تغییر داده و یا تحریف نموده و سپس آن را در فضای اینترنت منتشر نماید.

علاوه بر این، اگر شخصی با آگاهی از کذب بودن اطلاعاتی راجع به دیگران آن را در فضای اینترنت منتشر نماید، جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای اتفاق می‌افتد. البته در تمام این موارد، شخص باید سوءنیت داشته و عمداً اقدام به انجام این موارد نماید. از سوی دیگر، بزه‌دیده این جرایم می‌تواند شکواییه‌ای تحت عنوان شکواییه هتک حیثیت رایانه ای تنظیم نموده و از این طریق اقدام به شکایت علیه مرتکب این جرم نماید. در تنظیم و ثبت شکواییه، داشتن اطلاعات حقوقی لازم در ارتباط با مصادیق این جرم و مجازات آن بسیار اهمیت دارد و به همین دلیل، بهتر است اشخاص پیش از ثبت شکایت، با مراجعه به مشاوران حقوقی، مشاوره حقوقی جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای را دریافت نمایند. شما می‌توانید در این زمینه به مشاوران حقوقی لامینگو مراجعه نمایید.

بلاگ حقوقی لامینگو پلتفرم هوشمند محتواهای حقوقی

اگر مطالعه این محتوا برای شما مفید بوده است و شما از مطالعه آن رضایت داشته‌اید، پیشنهاد می‌شود وارد بلاگ حقوقی لامینگو شوید و سایر محتواهای حقوقی این بلاگ را نیز مطالعه نمایید. همکاران ما در تیم تولید محتوای لامینگو روزانه مطالبی با موضوعات مختلفی حقوقی، کیفری، کسب‌وکار و قراردادها در این بلاگ منتشر می‌کنند که مطالعه این مطالب به افزایش دانش حقوقی شما کمک بزرگی خواهد کرد. سؤالاتی که در ارتباط با این مطلب دارید را برای ما بنویسید و منتظر پاسخ آن باشید.