مشاوره حقوقی ازدواج مجدد زوج و مجازات نکاح مجدد بدون رضایت زوجه!

در این مقاله یعنی مشاوره حقوقی ازدواج مجدد زوج، به این موضوع خواهیم پرداخت که آیا زوج حق ازدواج مجدد و حق و اجازه ازدواج مجدد بدون اجازه زوجه را خواهد داشت یا خیر؟ این موضوع در سالیان اخیر بسیار محل بحث و مناقشه بوده و چندین بار در لایحه حمایت از زنان به مجلس شورای اسلامی ارسال شده است. بر اساس فقه و حقوق ایران، بسیاری تصور می‌کنند زوج حق دارد ۴ زوجه همزمان اختیار کند بدون اینکه هیچ کدام از آن‌ها را طلاق دهد. این موضوع اما امروزه به این راحتی نبوده و شرایط و محدودیت‌هایی در این زمینه اعمال گشته است.

در گذشته این امکان وجود داشت که زوج بدون اجازه همسر اول خود همسر دوم بگیرد، اما با توجه به قوانین فعلی، زوج تنها زمانی می‌تواند دوباره با زن دیگری عقد نکاح منعقد نماید که همسر اول اجازه داده باشد. البته به این نکته نیز توجه نمایید که ازدواج دوم زوج، بدون اجازه زوجه امکان‌پذیر است، اما زوج حق ثبت این ازدواج را نخواهد داشت؛ به این معنا که زوج می‌تواند برای بار دوم ازدواج کند و این نکاح صحیح خواهد بود، اما ثبت این ازدواج منوط به رضایت همسر اول وی می‌باشد.

در این نوشتار با ما همراه باشید تا جوانب مختلف ازدواج مجدد زوج را بررسی کنیم‌. ما در این مطلب سعی کرده‌ایم تا مطالب جامع و کاملی را در اختیار شما قرار دهیم. با این وجود اگر پس از اتمام مطالعه این مطلب همچنان نیاز به کسب اطلاعات بیشتر داشتید، می‌توانید با وکلا و مشاوران حقوقی لامینگو در ارتباط باشید. لامینگو، یک استارتاپ حقوقی است که خدمات حقوقی مختلفی را ارائه می‌نماید و یکی از این خدمات، ارائه مشاوره حقوقی در ارتباط با اعمال حقوقی مختلف و قراردادها می‌باشد.

مشاوره حقوقی ازدواج مجدد

آیا زوج می‌تواند بدون رضایت همسر اول ازدواج کند؟

شاید مهم‌ترین سؤالی که در این زمینه برای اشخاص مطرح باشد، این است که با توجه به قوانین فعلی ایران آیا زوج امکان ازدواج مجدد بدون اجازه همسر اول را دارد یا خیر؟ در پاسخ به این سؤال باید اینطور گفت که پیش از اصلاح قوانین خانواده، زوج حق ازدواج مجدد بدون رضایت همسر قبلی خود را تا چهار مرتبه داشت و در هر بار زوج، حق ثبت نکاح جدید را نیز داشت و ازدواجش به ثبت می‌رسید و اگر زوجه خواهان محدود کردن حق ازدواج مجدد زوج می‌بود، باید این موضوع را در قالب یک شرط ضمن عقد نکاح مطرح می‌نمود و در این صورت، ازدواج مجدد زوج منوط به رضایت همسر اول او می‌شد.

پس از اصلاح قوانین مرتبط با خانواده اما این موضوع دست‌خوش تغییراتی شد و تغییراتی در امکان ازدواج مجدد زوج ایجاد شد. بر اساس قوانین جدید، زوج همچنان امکان ازدواج مجدد بدون رضایت همسر را دارد، اما مردی که بدون جلب رضایت همسر اول خود اقدام به انعقاد دوباره عقد نکاح می‌نماید، حق ثبت قانونی ازدواج خود را نخواهد داشت؛ به این معنا که مرد همچنان می‌تواند بدون موافقت همسر اول خود برای بار دوم ازدواج کند، اما این مرد حق ثبت نکاح مجدد را از دست خواهد داد‌. پس اگر بخواهیم جواب این سؤال که آیا زوج امکان ازدواج مجدد بدون رضایت همسر اول خود را دارد پاسخ دهیم، در جواب باید بگوییم بله، با توجه به مشاوره حقوقی ازدواج مجدد زوج ، مرد این حق را دارد، اما در ادامه با موانعی روبه‌رو خواهد شد و این موضوع ضمانت اجرایی خواهد داشت.

ضمانت اجرای ازدواج مجدد زوج بدون داشتن رضایت همسر اول

همانطور که پیش از این بیان شد، نکاح مجدد زوج وابسته و منوط به اذن همسر اول نخواهد بود و مرد می‌تواند برای بار دوم و سوم و چهارم، بدون داشتن رضایت همسرهای پیشین خود عقد نکاح را منعقد نماید، اما چنانچه شوهر بدون اجازه همسر اول خود اقدام به ازدواج مجدد نماید، اول اینکه نمی‌تواند ازدواج مجدد خود را ثبت نماید و دوم اینکه پس از ازدواج شوهر بدون کسب رضایت و اجازه همسر اول، حق وکالت در طلاق برای همسر اول او ایجاد خواهد شد.

مطابق با آنچه در سند ازدواج درج می‌گردد و مطابق با مشاوره حقوقی ازدواج مجدد زوج، اگر زوج بدون جلب رضایت همسر خود، برای بار دوم ازدواج نماید در این صورت شرط وکالت در طلاق به‌صورت خودکار برای همسر اول او ایجاد می‌شود و همسر اول زوج حق این را دارد که بدون رضایت مرد، از وی طلاق بگیرد.

علاوه بر این، در یک مورد دیگر نیز حق وکالت در طلاق برای زوجه ایجاد می‌شود و آن زمانی است که یک مرد چند زوجه داشته باشد و با عدالت میان این زنان رفتار نکند. در این صورت، اگر عدم عدالت مرد نزد دادگاه ثابت شود، زوجه‌ای که با عدالت با او رفتار نشده است، حق دارد از مرد طلاق بگیرد.

مشاوره حقوقی ازدواج مجدد و عدم امکان ثبت نکاح مجدد!

ضمانت اجرای دیگر ازدواج مجدد زوج بدون اجازه و رضایت همسر پیشین، یک ضمانت اجرای کیفری است. بر اساس قانون، اگر زوج بدون داشتن رضایت همسر اول خود اقدام به عقد نکاح مجدد کند، در این صورت حق ثبت ازدواج جدید خود را نخواهد داشت و مطابق با ماده ۴۹ قانون حمایت از خانواده، عدم ثبت از واج مجدد یک جرم کیفری محسوب می‌شود. در شرایطی که زوج ازدواج دوم خود را ثبت نکند، زن اول او حق دارد شکایت عدم ثبت ازدواج مجدد علیه همسر خود را مطرح نماید و اگر این موضوع در دادگاه به اثبات برسد، زوج محکوم خواهد شد و باید مجازات شود.

نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این است که عدم ثبت ازدواج تنها نسبت به زوج جرم است و زوجه وی مجازات نمی‌شود. در نتیجه، اگر نکاح مجدد مرد تا یک سال ثبت نگردد، مرد به مجازات مقرر که غالباً جریمه نقدی خواهد بود محکوم خواهد شد.

ثبت ازدواج مجدد زوج بدون رضایت زن اول چگونه ممکن خواهد بود؟

مطابق با قانون و آنچه تا کنون در مشاوره حقوقی ازدواج مجدد زوج مطرح شد، زوج حق ثبت ازدواج مجددی که بدون اجازه همسر اول صورت گرفته است را نخواهد داشت، مگر در مواردی استثنا که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت. در یک مورد، اگر زوجه دوم شکوائیه الزام به ثبت رسمی ازدواج را علیه زوج ارائه نماید، ثبت این ازدواج ممکن خواهد بود و مورد دوم زمانی است که مرد اجازه نکاح مجدد را از دادگاه أخذ نماید.

طرح دادخواست ثبت نکاح از سوی زوجه دوم

گفتیم یکی از راه‌حل‌های قانونی ثبت نکاح مجدد، طرح دادخواست ثبت نکاح از سوی زوجه دوم است. برای ثبت این دادخواست، زن دوم باید به دفاتر خدمات قضایی مراجعه نماید و دادخواست الزام به ثبت نکاح را علیه شوهر خود ثبت نماید. این دادخواست سپس به‌وسیله دفاتر خدمات قضایی به دادگاه خانواده ارجاع می‌گردد تا در آنجا مورد بررسی قرار بگیرد. دادگاه خانواده، ضمن تعیین وقت جلسه رسیدگی، پس از احراز رابطه زوجیت میان مرد و زن، حکم به ثبت نکاح مجدد می‌نماید.

این مطلب را نیز بخوانید: نمونه دادخواست طلاق غیابی از طرف زن و مهم‌ترین نکات مرتبط با آن

أخذ اجازه نکاح مجدد از دادگاه با استناد به ادله

اگر همسر اول مرد با ازدواج مجدد وی موافق باشد، در این صورت دادگاه اجازه نکاح مجدد را به مرد خواهد داد. توجه داشته باشید که این اعلام رضایت به‌صورت لفظی ممکن نخواهد بود و مرد نمی‌تواند به استناد حرف همسر اول خود اقدام به ثبت نکاح مجدد نماید و باید اجازه‌ کتبی از همسر اول خود داشته باشد. علاوه بر این، اگر مرد بتواند در دادگاه ثابت نماید که همسر اول او از انجام تکالیف زناشویی امتناع می‌کند و یا حاضر به تمکین نمی‌شود و یا زندگی زناشویی خود را ترک کرده است، در این صورت دادگاه به زوج، اجازه ثبت نکاج مجدد را خواهد داد.

توجه داشته باشید که این موارد نیز همگی باید در دادگاه به اثبات برسد و تنها در صورت اثبات، دادگاه اجازه لازم را صادر خواهد کرد. مردی که قصد نکاح مجدد را دارد، باید در دادخواستی به طرفیت همسر اول خود، ادله و دلایل درخواست خود برای عقد نکاج مجدد را به دادگاه توضیح دهد. این دادخواست پس از اینکه به دادگاه ارائه شود، دادگاه یک نسخه از آن را برای زوجه ارسال می‌نماید و خود نیز به بررسی آن خواهد پرداخت.

دادگاه سپس با انجام تحقیقات لازم درباره ادله اظهاری زوج برای نکاح مجدد، در صورتی‌که تمکن مالی مرد برای ازدواج مجدد و امکان برقراری عدالت میان همسران را احراز نماید، به زوج اجازه نکاح مجدد را خواهد داد. اما اگر دادگاه تمکن مالی مرد را احراز ننماید و یا قانع نشود که مرد می‌تواند به عدالت میان همسران خود رفتار کند و یا همسر اول راضی به انجام وظایف زناشویی خود باشد، دادگاه با درخواست نکاح مجدد مخالفت خواهد کرد و اجازه ثبت نکاج مجدد را به مرد نخواهد داد.

کانال تلگرام لامینگو

ادله امکان نکاح مجدد زوج در مشاوره حقوقی ازدواج مجدد

قانون‌گذار در قانون حمایت از خانواده، فرض را بر ممنوعیت ازدواج مجدد زوج گذاشته و عنوان کرده است که مرد حق ندارد با داشتن همسر اول، اقدام به عقد نکاح مجدد نماید، مگر به استناد دلایل قانونی. این ادله مواردی محدود و در چارچوب قانون هستند و مرد نمی‌تواند به دلیلی خارج از این موارد استناد نماید. رضایت زوجه اول، عدم توانایی زوجه اول در انجام تکالیف زناشویی و تمکین، مبتلا بودن زوجه به امراض صعب‌العلاج و یا جنون، ترک زندگی زناشویی از سوی زوجه، محکومیت زوجه به حبس بیش از ۶ ماه، دچار بودن زوجه به اعتیاد، ناباروری زوجه و مفقودالاثری زوجه از جمله ادله و دلایلی است که زوج می‌تواند با استناد به آن‌ها، اقدام به نکاح مجدد نماید.

در نهایت، به این نتیجه خواهیم رسید که زوج، هر زمان که بخواهد نمی‌تواند اقدام به نکاح مجدد نماید و این موضوع در قوانین جدید اصلاح شده و منوط به مواردی شده است که در قانون نیز مطرح گشته و اگر زوج بخواهد بدون استناد به این دلایل اقدام به ازدواج مجدد نماید، در این صورت حق طلاق برای همسر اول او محرز می‌گردد و از سوی دیگر، اگر زوج با استناد به یکی از این دلایل اقدام به نکاح مجدد نماید، در این صورت دیگر زوجه نمی‌تواند با استناد به قانون، تقاضای حق طلاق داشته باشد.

زوج چگونه باید ادله نکاح مجدد را اثبات نماید؟

همانطور که پیش‌تر در مشاوره حقوقی ازدواج مجدد زوج مطرح شد، مرد برای دریافت اجازه ازدواج مجدد از دادگاه، باید دلایلی آورده و آن‌ها را اثبات نماید. نکته‌ای که باید به آن اشاره داشت این است که اثبات این موارد همیشه کار آسانی نبوده و اتفاقاً در مواردی، بسیار دشوار خواهد بود. مرد از طرق مختلفی می‌تواند ادله‌ای که به آن استناد می‌کند را ثابت کند. برای مثال در صورتی‌که زن به جنون و یا یکی از امراض صعب‌العلاج مبتلا باشد، مرد می‌تواند با مراجعه به پزشکی قانونی و دریافت گواهی پزشک، این موضوع را به دادگاه اثبات نماید.

البته، در این مورد دادگاه خود حکم به مراجعه زن به پزشکی قانونی و بررسی این موضوع توسط کارشناسان پزشکی قانونی خواهد داد. در موارد دیگر، برای مثال در موردی که زن محل زندگی خود را ترک کرده است، مرد می‌تواند با استفاده از شهادت شهود و جمع‌آوری استشهاد اهالی محل، این موضوع را به دادگاه اثبات نماید. دادگاه نیز کارشناسان قوه قضاییه را برای انجام تحقیق محلی به محل ارسال می‌کند تا صحت ادعای شوهر احراز گردد.

آیا زن حق دارد در هنگام ازدواج، حق ازدواج مجدد را از مرد سلب نماید؟

بسیاری از زنان تصور می‌کنند که می‌توانند هنگام ازدواج، ضمن شرطی در عقد نکاح، حق ازدواج مجدد مرد را از وی بگیرند. این تصور اما اشتباه است، زیرا بر اساس قوانین خانواده ایران که غالباً بر اساس فقه اسلامی می‌باشد، ازدواج مجدد یک حق قطعی و مطلق برای مرد است و زوجه حتی با موافقت خود مرد نمی‌تواند این حق را محدود کند. در نتیجه، باید دانست که شرط کردن چنین موضوعی ضمن عقد نکاح جایز نمی‌باشد و این شرط بلااثر خواهد بود. زوجه اما می‌تواند با زوج توافق نماید و حق وکالت در طلاق در صورت ازدواج مجدد مرد را أخذ کند.

بدین صورت، هر زمان زوج اقدام به نکاح مجدد نماید، زن خواهد توانست از او طلاق بگیرد. موضوعی که باید حتماً در نظر داشت این است که این وکالت در طلاق، مشروط بر نکاح دائم مجدد است و در صورتی‌که مرد نکاح موقت نماید، زن وکالت در طلاق نخواهد داشت مگر اینکه در این مورد نیز به‌صورت مجزا میان زوج و زوجه توافقی صورت گرفته باشد.

نکته‌ای که در پایان باید به آن توجه داشت این است که اگر زن و مرد طلاق رجعی بگیرند، یعنی طلاقی که در طول عده زوج و زوجه می‌توانند به یکدیگر رجوع کنند، در این صورت اگر مرد در مدت زمان عده، تصمیم به ازدواج داشته باشد، جلب رضایت همسری که در عده است لازم است و اگر این اجازه کسب نشود، نکاح قابل ثبت نخواهد بود. اما اگر طلاق زوج و زوجه از نوع بائن باشد، دیگر نیازی به کسب رضایت همسر سابق نخواهد بود.

نتیجه‌گیری مشاوره حقوقی ازدواج مجدد

پرسش اصلی که در این نوشتار به‌دنبال پاسخ دادن آن بودیم این بود که آیا ازدواج مجدد زوج بدون جلب رضایت همسر اول، جرم محسوب می‌شود یا خیر؟ در نتیجه و با توجه به آنچه در این مطلب یعنی مشاوره حقوقی ازدواج مجدد زوج مطرح شد، پاسخ این سؤال این است که ازدواج مجدد زوج؛ یعنی صرف جاری شدن خطبه عقد نکاح میان زوج و زوجه دوم جرم نمی‌باشد، اما زوج در صورتی‌که اجازه همسر اول را برای نکاح مجدد نداشته باشد، نخواهد توانست ازدواج دوم خود را ثبت کند و ثبت نکردن نکاح دائم مطابق با ماده ۴۹ قانون حمایت از خانواده جرم خواهد بود و زوج اگر تا یک سال برای ثبت نمودن این ازدواج اقدام نکند به جزای نقدی درجه ۵ و یا حبس تعزیری درجه ۷ محکوم خواهد شد.

زوجه در صورت ازدواج مجدد همسرش، می‌تواند درخواست طلاق نماید. البته باید توجه داشت که اگر ازدواج مجدد مرد در نتیجه ناشزه بودن همسر وی باشد و مرد بتواند این موضوع را در دادگاه احراز نماید، همسر اول وی نه تنها نمی‌تواند تقاضای طلاق نماید، بلکه زوج می‌تواند ازدواج دوم خود را به‌صورت رسمی در دفاتر ثبت اسناد به ثبت برساند و مانعی در این زمینه برای وی وجود نخواهد داشت.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

بلاگ حقوقی لامینگو را دنبال کنید!

در پایان، امیدواریم از مطلبی که تا به اینجا آن را مطالعه نمودید، رضایت داشته و مطالعه این مطلب برای شما مفید بوده باشد. در این نوشتار سعی کردیم تا اطلاعات لازم درباره ازدواج مجدد زوج را مطابق با قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده در اختیار شما قرار دهیم و جوانب مختلف این موضوع را با یکدیگر بررسی نماییم. اگر به مطالعه سایر محتواهای حقوقی علاقه‌مند هستید و مطالعه این محتواها را برای خود مفید می‌دانید، پیشنهاد می‌شود وارد بلاگ حقوقی لامینگو شوید و سایر مطالبی که همکاران ما روزانه در این بلاگ منتشر می‌کنند را نیز بررسی کنید و مطمئن باشید که مطالعه این مطالب به افزایش دانش حقوقی شما کمک بسیاری خواهد نمود.

اگر در ارتباط با این مطلب پرسش یا ابهامی در ذهن دارید، می‌توانید پرسش خود را در انتهای همین صفحه بنویسید تا همکاران ما در تیم حقوقی لامینگو به آن پاسخ دهند. لامینگو را به دوستان و آشنایان خود معرفی نمایید و ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال نمایید.