نكات مهم در مورد حرام يا حلال بودن پورسانت در كار درصدی

در بازار تجارت جهاني استفاده از ابزارهايي كه باعث افزایش انگيزه و اشتياق افراد، میزان درآمد، استقلال زمانی كاركنان و  سود سرمايه براي كارفرمايان می‌شود، مورد استقبال طرفين در كار قرار مي‌گيرد. اين ويژگي‌ها را نمي‌توان كامل در سيستم‌هايي با حقوق ثابت محقق كرد. به همين علت هميشه كارفرمايان به دنبال قراردادهاي كاري محكم و كامل هستند. يكي از اين قرارداد‌ها، نمونه قرارداد كار درصدی است كه مابين كارفرما و كارپذير منعقد مي‌شود و  تمامي موارد فوق ذكر مانند نحو محاسبه حقوق، درصد سود، ميزان ضرر و زيان و بيمه و…. در آن ثبت مي‌شود. اما نكته اي كه امروزه ذهن اكثر افراد را درگير خود كرده، عدم تناقض در دريافت درصدی يا پورسانت از منظر فقه و قانون شرع است. در مطلب خلاصه‌اي از پورسانت و موارد مربوط به آن را بيان و سپس به موارد شرعي و قانوني آن مي‌پردازيم.

این مطلب را بخوانید: 0 تا 100 آنچه نیاز است درباره کار درصدی بدانیم

پورسانت و خلاصه‌ای از آن

پورسانت در لغت به معنی درصدی از سود حاصله از فروش کالا است که به کارگری که از سمت کارفرما در زمان مشخص یا غیرمشخص استخدام شده است، تعلق می‌گیرد. در این مشاغل مدیریت زمان به عهده خود شماست. مشاغلی که به‌صورت پورسانتی فعالیت می‌کنند عموماً از قانون کار تبعیت می‌کنند و کارفرما موظف است هنگام تنظیم نمونه قرارداد كار درصدی با کارپذیر تمامی حقوق یک کارپذیر در سیستم با حقوق ثابت را برای او هم در نظر بگیرد. در این نوع مشاغل زمان و میزان فروش در اختیار کارپذیر است. همچنین باعث بالا رفتن آزادی عمل کارپذیر و کاهش یکنواختی در کار می‌شود. کارپذیر می‌تواند دوره پرداخت درصد خود را در قرارداد مشخص کند به‌طور مثال می‌تواند این دوره از 15 هر ماه یا از ابتدای هر ماه آغاز شود.

برای پرداخت پورسانت علاوه بر مواردی که توسط طرفین در زمان تنظیم قرارداد ثبت می‌شود لازم است کارفرما به موارد دیگری نیز توجه کند. این موارد، سختی فروش کالا، سابقه کارپذیر، نوع تسویه، هزینه‌های جانبی و… می‌تواند باشد. همچنین کارفرما می‌تواند مبلغی را به‌عنوان کف یا سقف کار برای کارمندان خود قرار دهد. زمانی که کارمند به میزان حداکثر در فروش می‌رسد از سمت کارفرما مورد تشویق قرار بگیرد. درصورتی‌که مبلغ حاصل از فروش از مقدار تعیین‌شده پایین‌تر باشد کارمند مشمول جریمه می‌شود. برای دریافت نمونه قرارداد كار درصدی استاندارد و مطابق با قانون کار، هم اکنون می‌توانید به لینک زیر مراجعه فرمایید.

دانلود قرارداد کار درصدی

در قانون موارد منع یا عدم منع در دریافت پورسانت به‌صورت صریح بیان شده است. درصورتی‌که فرد از مأموران دولتی یا نیروهای مسلح باشد، در ازای خرید محصولی مبلغی را به‌عنوان حق پورسانت خود اختصاص دهد این کار خلاف قانون است. فرد خاطی ملزم به پرداخت جریمه و در مواردی به حبس محکوم می‌شود. درصورتی‌که فرد در زمان تنظیم نمونه قرارداد كار درصدی با شرکت موردنظر مبلغی را به‌عنوان حق پورسانت قرار دهد، قانون این مورد و موارد مشابه آن را منع نمی‌کند.

دريافت پورسانت حرام يا حلال است؟

نظام اقتصادی کنونی این اجازه را به  اشخاص جامعه  برای به‌دست آوردن پول و سرمایه بیشتر، از هر مسیری داده است. بااین‌حال به دلیل بینش و تفکر اسلامی حاکم بر جامعه ما، دین و فقه به افراد جامعه این اجازه را نمی‌دهد که از هر روشی سعی در افزایش سرمایه و سود خود کنند. در تمامی نوشته‌ها و توصیه‌های خود بر این  نکته تأکید شده است که افراد جامعه برای کسب درآمد از کارهای مولد و خلاق استفاده کنند. بنابراین این سؤال مطرح می‌شود که مشاغلی که در هنگام تنظیم نمونه قرارداد كار درصدی مبلغی را به‌عنوان کمیسیون خود ثبت می‌کنند حلال است یا حرام؟

نمونه‌اي از مواردي كه منع شرعي ندارند

مشاغل پورسانتی مابین علما و مراجع تقلید نظرات متفاوتی وجود دارد. در نظر کلی علما پورسانت فی‌نفسه حرام نیست. مانند زمانی که شما با شرکتی قرارداد امضا می‌کنید که در صورت فروش محصول یا بازاریابی محصول موردنظر یا جلب مشتری و آموزش آنها درصدی از سود به دست آمده، به شما تعلق بگیرد.

مورد دیگر مانند زمانی است که فروشنده بدون افزایش بیش از اندازه ارزش محصول درصدی را به همکاران خود در مشاغل وابسته برای معرفی مشتری پرداخت می‌کند. گاهی شخصی واسط پرداخت حقوق از سمت کارفرما به کارگران می‌شود و مبلغی را به‌عنوان حق پورسانت برای خود اختصاص می‌دهد، این کار در صورت رضایت کارفرما مشکلی ندارد. دلال و مشاوران مسکن درصورتی‌که در انجام معامله نقش داشته باشند، می‌توانند مبلغی را به‌عنوان پورسانت مطالبه کنند.

نمونه‌اي از مواردي كه منع شرعي دارند

باید این نکته را بايد به یاد داشت که موارد بالا تنها بخشی از قوانین فقه درمورد حرام یا حلال بودن دریافت پورسانت است. به‌عنوان نمونه کارکنان شرکت‌های دولتی که موظف به تأمین کالای شرکت هستند مجاز به دریافت پورسانت نیستند. همچنین دریافت پول به‌عنوان هدیه فقط نام  آن را تغییر دادن است و بنابراین مجاز نیست. 

در بحث بازاریابی شبکه‌ای شروطی از سمت فقها بیان‌شده که در صورت رعایت آن‌ها می‌توان گفت درآمد حاصل از بازاریابی شبکه‌ای مشکلی ندارد. در بازاریابی شبکه اشخاص کالایی را خود تهیه می‌کنند و بعد از استفاده از آن، کالا را به دیگران توصیه می‌کنند. حال اگر تنها خرید کالا مدنظر نباشد و فقط بالا رفتن در لیست شرکت مدنظر باشد (اصالة‌الفساد) پورسانت به‌دست‌آمده حرام است.

درصورتی‌که کالایی که به شما پیشنهاد داده‌شده خاصیت و سود موردنظر نداشته باشد (بطلان‌العقد بتعذرالوفاء) و نتوان به شرایط ذکرشده در زمان تنظیم نمونه قرارداد كار درصدی پایبند بود، این معامله جایز نیست. در این نوع بازاریابی‌ها، پورسانت به‌دست‌آمده از آموزش به اعضای تازه عضو شده یا فروش واقعی محصول مجاز و حلال است. به‌طور کل نظر فقها در این شاخه بر تحقیق و مطالعه دقیق مفاد و قوانین شرکت موردنظر در هنگام عقد قرارداد است.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

در پايان به ياد داشته باشيد

امروزه به دليل افزايش مشاغل بازاريابي و گنجانده شدن مسائل شرعي و فقهي در مفاد قانوني، نياز است كارپذيران مطالعه دقيق‌تري نسبت به مسائل شرعي و قانوني اين مشاغل داشته باشند.  به همين منظور  بهترين كار براي دسترسي به اين موارد قانوني، استفاده از افراد خبره در هنگام  تنظيم نمونه قرارداد كار درصدی است. شما می‌توانید جهت دریافت مشاوره حقوقی در اين زمينه، از خدماتی که در این مرکز ارائه می‌شود استفاده کنید. همچنين در صورتي كه اين مطالب براي شما مفيد بوده است مي‌توانيد نظرات و انتقادات خود را در اين خصوص در وبلاگ لامينگو  ثبت كنيد.