تجاوز جنسی چگونه ثابت می‌شود و چه مجازاتی دارد؟

تجاوز جنسی از جمله جرایم مرتبط با نظم عمومی است که آثار مخرب بسیاری برای قربانیان آن به دنبال دارد، صرف نظر از اینکه قربانی مرد یا زن باشد. علی‌رغم اینکه قانون مجازات اسلامی کشور ما صراحتاً از لفظ تجاوز جنسی یا تعرض جنسی استفاده ننموده است، اما این موضوع در قالب زنای به عنف یا لواط به عنف قابل تعقیب و پیگیری است و در صورت اثبات موضوع، مرتکب به مجازات مقرر قانونی محکوم خواهد شد. شناخت این موضوع، مجازات آن و نحوه اثبات آن از اهمیت بسیاری برخوردار است. به همین دلیل، موضوع این گفتار را به بحث مجازات تجاوز جنسی و نحوه اثبات آن اختصاص داده‌ایم.

‌

تجاوز جنسی چیست؟

هرگاه فردی با استفاده از اجبار، اکراه و تهدید، زن یا مرد دیگری را وادار به برقراری رابطه جنسی با خود نماید، مرتکب تجاوز جنسی شده است. مرتکب و قربانی این جرم اعم از زن و مرد است، اما زنان و کودکان عمده قربانیان این جرم را تشکیل می‌دهند.

صرف نظر از عقاید و اعتقادات مذهبی در خصوص برقراری رابطه جنسی در روابط خارج از ازدواج، داشتن رابطه جنسی با اِعمال زور و تهدید در تمامی جوامع امری مذموم بوده و جرم‌انگاری شده است. لزوم وجود رضایت طرفین در برقراری آمیزش جنسی به میزانی مهم تلقی می‌شود که حتی در برخی از جوامع، جرم تجاوز جنسی در روابط زوجین نیز به رسمیت شناخته شده است و هیچ‌کس نمی‌تواند همسر قانونی خود را وادار به آمیزش جنسی نماید.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

تفاوت تجاوز جنسی و آزار جنسی

بسیاری از افراد جامعه آزار جنسی را مترادف با تجاوز جنسی می‌دانند، در حالی که این دو مفهوم متمایز از یکدیگر می‌باشند. تجاوز یا تعرض جنسی تنها به برقراری رابطه جنسی با اعمال زور و تهدید تلقی می‌شود. این در حالی است که دامنه آزار جنسی بسیار گسترده‌تر بوده و می‌تواند اعمال و رفتارهای مختلفی را شامل شود. با این اوصاف، هر رفتاری که جنبه جنسی داشته و موجب آزار، اذیت و رنجش طرف مقابل شود مصداق آزار جنسی تلقی می‌شود، مانند لمس بی‌اجازه بدن فردی در اماکن عمومی یا مورد خطاب قرار دادن فرد با الفاظ جنسی ناصحیح و غیره.

با توجه به تمایز بین آزار جنسی و تجاوز جنسی، مرتکبین آزار جنسی به مجازات مقرر قانونی در خصوص زنای به عنف یا لواط به عنف محکوم نخواهند شد. این مسئله در غالب جرم رابطه نامشروع قابل پیگیری است که مجازات خفیف‌تری خواهد داشت.
‌

جهت آشنایی با مجازات جرم رابطه نامشروع و نحوه اثبات آن می‌توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: رابطه نامشروع و مجازات آن چیست و چگونه اثبات می‌شود؟

شرایط تحقق تجاوز جنسی

عنصر اصلی و ضروری در تحقق جرم تجاوز جنسی، عدم رضایت قربانی به برقراری رابطه جنسی است. زمانی که طرفین با رضایت کامل یکدیگر اقدام به برقراری رابطه جنسی نموده باشند، این مسئله موضوعیتی نخواهد داشت.

عدم رضایت قربانی، صرفاً از طریق اِعمال زور و فشار جسمانی محقق نمی‌شود. در بسیاری از مواقع، متجاوزین با اِعمال تهدید و فشارهای روانی، قربانی را وادار به برقراری رابطه جنسی می‌نمایند. علاوه بر این، برقراری رابطه جنسی با فرد در حالی که در وضعیت خواب، مستی یا بیهوشی قرار دارد نیز مصداق تعرض جنسی محسوب می‌شود. چرا که فرد در حالت خواب، مستی یا بیهوشی مسلوب‌الاراده بوده و هیچ رضایتی بر انجام رابطه جنسی نداشته است.
‌

به منظور آشنایی با جرم زنا و انواع آن در قانون می‌توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: جرم زنا و مجازات آن چیست و چه انواعی دارد؟ | نحوه اثبات

مجازات تجاوز جنسی چیست؟

همانطور که پیش‌تر اشاره شد، قانونگذار در هیچ ماده قانونی صراحتاً به موضوع تجاوز یا تعرض جنسی نپرداخته است. مجازات این جرم را بایستی در بین مواد مرتبط با موضوع زنا و لواط بیابیم. بند ت ماده 224 قانون مجازات اسلامی، مجازات زنای به عنف و ماده 234 قانون مجازات اسلامی، مجازات لواط به عنف را اعدام دانسته‌اند. بنابراین، با اثبات تحقق تجاوز جنسی، مرتکب به اعدام محکوم خواهد شد، صرف نظر از اینکه قربانی زن یا مرد یا حتی کودک بوده باشد.

مجازات مندرج در مواد 224 و 234 قانون مجازات اسلامی، مجازات حدی است که نوع و میزان آن در شرع اسلام تعیین شده است و قاضی اجازه تغییر، تبدیل یا تخفیف این مجازات را نخواهد داشت.

ازاله بکارت در اثر تجاوز جنسی

موضوع بکارت و دوشیزگی دختران در جامعه و قوانین کشور ما موضوع بسیار مهمی قلمداد شده است. به همین دلیل در مواردی که قربانی تجاوز جنسی، دختر باکره‌ای بوده و بکارت خود را از دست داده باشد، مرتکب علاوه بر مجازات مقرر قانونی به پرداخت دیه ازاله بکارت نیز محکوم خواهد شد.

چنانچه فردی جز همسر زن و بدون رضایت وی موجب ازاله بکارت او شود، موظف به پرداخت دیه خواهد بود. دیه ازاله بکارت مهرالمثل قربانی در نظر گرفته شده است. تعیین مهرالمثل بر عهده دادگاه است. قاضی با توجه به شرایط زن از جمله سن و سال، تحصیلات، درآمد، وضعیت خانوادگی و غیره مهرالمثل او را تعیین می‌نماید.
‌

به منظور کسب اطلاع از مبلغ دیه در سال 1402 می‌توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: جدول دیه سال 1402 | نرخ دیه انسان کامل و دیه اعضای بدن

روش اثبات تجاوز جنسی

فردی که قربانی تجاوز جنسی شده و خواستار احقاق حقوق از دست رفته خود می‌باشد، پس از طرح شکایت کیفری بایستی بتواند ادعای خود را نزد دادگاه ثابت نماید. طرح این ادعا بدون ثابت کردن آن این امکان را فراهم می‌آورد تا طرف مقابل بتواند به اتهام جرم قذف شکایت نموده و خواستار اجرای حد قذف شود، چرا که فرد نسبت ارتکاب زنا یا لواط به او داده و از اثبات این امر ناتوان است. اثبات تعرض جنسی با استفاده از ادله اثبات‌کننده جرم زنا ممکن خواهد بود. این ادله عبارتند از:

دریافت مشاوره حقوقی

1. اقرار مرتکب

جرم تجاوز جنسی از جمله جرایم منافی عفت محسوب می‌شود. ادله اثبات این دسته از جرایم به علت ماهیت ویژه آنان متفاوت از سایر جرایم است. به منظور اثبات کلیه جرایم، اقرار متهم برای یک بار کافیست، اما در خصوص جرایم منافی عفت اقرار متهم برای یک مرتبه اثبات‌کننده هیچ چیز نمی‌باشد. در این دسته از جرایم، متهم بایستی چهار مرتبه اقرار به ارتکاب جرم نماید تا این موضوع نزد قاضی ثابت شود.
‌

جهت آشنایی با جرم قذف، مجازات آن و تفاوت آن با توهین و افترا می‌توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: جرم قذف و مجازات آن چیست و چه تفاوتی با توهین و افترا دارد؟

2. شهادت شهود

شهادت شهود در اثبات تجاوز جنسی نیز به علت ماهیت ویژه جرایم منافی عفت، بایستی دارای شرایطی ویژه باشد. اثبات این موضوع منوط به شهادت چهار شاهد مرد عادل است. شهادت زنان تأثیری در اثبات این جرم ندارد. شهود، علاوه بر دارا بودن شرایط عمومی شهادت، بایستی عمل تعرض جنسی را عیناً دیده باشند. مشاهده فیلم یا شنیدن از فردی دیگر مؤثر در شهادت آنان نخواهد بود.

3. علم قاضی

در برخی مواقع ممکن است قرائن و شواهدی در پرونده موجود باشد که ارتکاب تجاوز جنسی را برای قاضی معین و معلوم نموده و وی با رسیدن به یقین، حکم به اعمال مجازات مرتکب دهد. تحقیقات محلی، نظریه کارشناسی، اظهارات مطلعین، معاینه محل و غیره از جمله مواردی هستند که قاضی را در رسیدن به علم و یقین راهنمایی می‌نمایند.

در بین این قرائن و مدارک، نظریه پزشکی قانونی از اهمیت بسیاری برخوردار است. پزشک با انجام معاینات لازم تا حد زیادی می‌تواند تحقق یا عدم تحقق تعرض جنسی را تصدیق نماید. بهتر آن است که قربانیان تجاوز جنسی پس از وقوع تجاوز و پیش از شست‌وشوی بدن خود به پزشکی قانونی مراجعه کرده و تحت معاینه قرار گیرند تا اثبات این موضوع راحت‌تر انجام شود.

کانال تلگرام لامینگو

نتیجه‌گیری

تجاوز جنسی عبارت است از برقراری رابطه جنسی با فردی از طریق اِعمال زور، تهدید و فشار بدون رضایت فرد. هر فردی ممکن است قربانی این جرم قرار گیرد. وقوع تجاوز جنسی آثار مخرب جسمی و روانی بسیاری برای قربانی به دنبال دارد. متأسفانه در بسیاری از مواقع، قربانیان در این خصوص سکوت نموده و خواستار احقاق حقوق خود نمی‌شوند. در حالی که قربانیان می‌توانند با استفاده از ادله مختلفی چون شهادت شهود، قرائن و مدارک موجود و غیره طرح شکایت نموده و خواستار مجازات مرتکب یا مرتکبین شوند.

با توجه به آن که هر فردی ممکن است قربانی تعرض جنسی قرار گیرد، شناخت این جرم و طرق اثبات آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در این گفتار تلاش شده است تا کلیه اطلاعات لازم در این خصوص بیان شود. شما می‌توانید هرگونه سؤال در این زمینه را در قسمت دیدگاه‌ها طرح نمایید تا در اسرع وقت توسط کارشناسان متخصص مجموعه لامینگو به آن‌ها پاسخ داده شود. همچنین، می‌توانید جهت ارتباط با مشاورین حقوقی و برخورداری از مشاوره تخصصی در این حوزه به قسمت دریافت مشاوره مراجعه نمایید.

مراجعه به بلاگ لامینگو این امکان را برای شما فراهم می‌آورد تا با دسترسی به مقالات حقوقی گوناگون و مطالعه آنان، دانش حقوقی خود را افزایش داده و بسیاری از چالش‌های حقوقی خود را حل نمایید.