همه چیز در مورد تنظیم قرارداد خرید و فروش کالا از دیدگاه حقوقی
تنظیم قرارداد خرید و فروش کالا یکی از قراردادهایی است که نهفقط تاجرین و افراد فعال در بازار بلکه حتی افراد عادی نیز به نوعی با آن درگیر خواهند بود. هر خریدی حتی بهصورت تکی نیز در برخی مواقع نیاز به استفاده از این قرارداد خواهد داشت. خیلی از ما تاکنون خواسته و یا ناخواسته با چنین قراردادهایی روبرو شدهایم. مناسبترین و بهترین عکسالعمل در این مواقع چیست؟ در درجه اول شما میتوانید با رسیدن به شناخت کافی درباره شرایط تنظیم این قراردادها و نکات حقوقی مربوط به آنها، خود را از هر چالش حقوقی دور نگه دارید. همچنین لازم است تا با شناخت این شرایط دقت خود را نیز در موقع تنظیم این قرارداد بالا ببرید.
در این مقاله قصد داریم پکیج کاملی از شرایط و نحوه تنظیم این قرارداد را برای شما ارائه نماییم. برای آماده شدن این پکیج از تجربیات چندین ساله مشاورین و وکلای لامینگو استفاده شده و دسترسی به همه این موارد حتی ممکن است نیاز به پرداخت هزینههایی نیز داشته باشد. اما در ادامه بهصورت رایگان میتوانید این آموزش را مهمان ما باشید.
تنظیم قرارداد خرید و فروش کالا در لامینگو
موسسه حقوقی لامینگو با در اختیار داشتن تیمی حرفهای از وکلای پایه یک دادگستری و مشاورین حقوقی، خدمات تنظیم قراردادهای حقوقی را در بالاترین سطح کیفیتی ممکن به کاربران ارائه مینماید. این خدمات به نحوی است که کاربران میتوانند از نمونه قرارداد خرید و فروش کالا موجود در سایت برای حرفهایترین موارد استفاده کرده و تمام چالشهای حقوقی را با این ترفند برطرف نمایند. همچنین در کنار این خدمات کاربران میتوانند از خدمات مشاوره حقوقی برای:
- تنظیم 0 تا 100 قرارداد خرید و فروش کالا
- بررسی قرارداد خرید و فروش کالا در حال تنظیم و تنظیم شده
نیز استفاده نمایند. خوبی در کنار هم قرار گرفتن این خدمات در این است که کاربران میتوانند با خیالی آسوده از بابت نتیجه نهایی کار داشته و بدون دغدغههای معمول، قراردادی محکم و بدون نقص ببندند. برای همیاری بیشتر ما در زمینه تنظیم این قرارداد در لینک زیر منتظر شما هستیم.
مزیتهای آشنایی با نحوه تنظیم قرارداد خرید و فروش کالا
اما آیا واقعاً لازم است که کاربران با نحوه تنظیم چنین قراردادی آشنا باشند؟ به عنوان تیم حقوقی و به قطع عرض میکنیم که آشنایی با مفاد چنین قراردادهایی برای همه کاربران لازم و ضروری است. این قرارداد در برخی مواقع ممکن است برای خرید و فروش یک کالا مورد استفاده قرار گیرد. همین یک مورد نیز در صورت عدم دقت میتواند تبدیل به یک معضل بزرگ حقوقی برای کاربر شود. شخص حقیقی را تصور کنید که برای ساخت خانه شخصی خود در شهر نیاز به خرید مصالح ساختمانی یا آهنآلات داشته باشد. آیا با چالشهای این خرید آشنا هستید؟
- قیمت آهنآلات دائماً در حال تغییر است.
- نحوه تحویل کالای خریداری شده چگونه است؟
- وظیفه حملونقل کالا با کیست؟
- چه کسی مسئولیت تخلیه بار را در محل دارد؟
- دیرکرد در زمان تحویل کالا چه مشکلاتی را برای طرفین ایجاد مینماید؟
- در صورت پایین بودن کیفیت کالا از مورد توافق شده تکلیف چیست؟
یا برعکس این چالشها نیز برای فروشنده برقرار است. فروشندگان نیز در صورت عدم دقت به مفاد چنین قراردادی با معضلات سنگینتری روبرو خواهند بود. به همین دلیل است که اصرار داریم:
- کاربران حتماً باید در حد معقول با شرایط و مفاد قرارداد خرید و فروش کالا آشنا باشند.
- حتماً باید در این مواقع از خدمات مشاوره حقوقی برای تنظیم این قرارداد استفاده کنند.
همین دو گزینه میتواند راه نجاتی در مسیرهای پرپیچوخم بازار تجارت امروز برای افراد تازهوارد یا باتجربه باشد. بازاری که به هیچکس رحم نمیکند و افراد ناآگاه را بهراحتی میبلعد.
در تنظیم قرارداد خرید و فروش نیاز به چه مواردی خواهیم داشت؟
قرارداد خرید و فروش دارای نکات و موارد متعددی است. بهصورت خلاصه اگر بخواهیم مفاد و موارد مربوط به این قرارداد را دستهبندی کنیم، به سه دسته زیر خواهیم رسید:
- مسائل حقوقی معمول برای همه قراردادها
- مسائل فنی و حقوقی مربوط به نوع کالا
- مسائل و شرایط تنظیم متن قرارداد
برای هر کدام از این سه دسته نیاز به یک بررسی دقیق خواهید داشت. بررسی نکات دسته دوم به نوع کالا مربوط بوده و امکان ارائه شرایط آن در این مقاله وجود ندارد. این مسائل باید بهصورت خاص برحسب شرایط کالا تعیین شود. اما در ادامه سعی کردهایم به بررسی کامل دسته اول و سوم پرداخته و همچنین برخی از مهمترین موارد دسته دوم را نیز برای برخی از کالاها مطرح کنیم.
مفاد قرارداد خرید و فروش کالا
برای تنظیم چنین قراردادی ابتدا لازم است با مفاد عمومی چنین قراردادهایی آشنا شوید. البته باید در نظر داشته باشید که موارد بیان شده برای مفاد قرارداد خرید و فروش کالا در این بخش بهصورت کامل و جامع بیان شده است. از این رو ممکن است برخی از قراردادها بسته به شرایط به برخی از این موارد نیاز نداشته باشند. همچنین نکاتی را درباره کالاهای خاصی نیز بیان میکنیم که کاربران میتوانند از آن برای تنظیم قرارداد خرید و فروش کالای مورد نظر خود استفاده نمایند. این مفاد به شرح زیر هستند:
- مدت قرارداد
- مشخصات طرفین قرارداد
- گارانتیهای لازم
- تعهدات طرفین
- تعیین شرایط حل اختلاف و داوری
- مسئولیت هزینهها
- موارد فورس ماژور
- موضوع قرارداد
- زمان تحویل کالا
- زمان انتقال مالکیت
- عهدهدار حملونقل کالا
- موارد مربوط به خسارتها
- مکان تحویل کالا
- مبلغ قرارداد
- نحوه پرداخت ثمن معامله
- نحوه بارگیری و تخلیه کالا
- فسخ قرارداد
- نسخ قرارداد
- محل تنظیم قرارداد
- ضمانت اجرای تعهدات
در ادامه هر یک از موارد را بهصورت شفاف با هم بررسی میکنیم تا کاربران با نکات مربوط به هر یک نیز آشنا شوند. البته کاربران میتوانند برای تنظیم قرارداد خرید و فروش مواردی مانند خانه، زمین، خودرو، موتور سیکلت و … که اهمیت زیادی داشته و بهصورت مکرر شاهد آنها هستیم، از مقالات تخصصی مربوط در سایت و وبلاگ لامینگو استفاده کنند.
مدت قرارداد
درج مدت در قرارداد خرید و فروش کالا اهمیت بسیار زیادی دارد. بسته به نوع کالا این موضوع ممکن است حتی پراهمیتتر نیز شود. توجه داشته باشید که این زمان قرارداد است که میتواند مشخصکننده مالکیت کالای مورد نظر و یا اتمام توافقات صورت گرفته میان طرفین باشد. در قراردادهای حقوقی مدت قرارداد اهمیت فوقالعاده زیادی داشته و حتماً نیاز است تا بهصورت دقیق در متن قرارداد درج شود.
مشخصات طرفین قرارداد
پر کردن مشخصات طرفین نیز هر چند ساده است اما ممکن است چالشهای مختلفی به همراه داشته باشد. در درجه اول باید بدانید که این بند باید بهصورت دقیق و البته درست پر شود. از این گذشته درصورتیکه هر یک از طرفین شخصی حقوقی و یا شرکتی بود، مشخصات شرکت و فرد دارای امضاء در آن باید در این قسمت درج گردد. همچنین در صورت تغییر آدرس نیز مراتب باید سریعاً به طرف مقابل و داور قرارداد اطلاع داده شود.
گارانتیهای لازم در تنظیم قرارداد خرید و فروش کالا
گارانتی ابعاد بسیار مختلفی در قرارداد خرید و فروش دارد. برخی از محصولات به جهت عدم امکان کنترل کیفیت توسط اشخاص معمولی، بایستی توسط شرکتهای معتبر گارانتی شده باشند. دقت به اعتبار گارانتی هم از نظر تاریخ و هم از نظر اعتبار باید قبل از تنظیم نهایی قرارداد خرید و فروش مورد توجه قرار گیرد. از این گذشته گارانتیهای دیگری علاوه بر کیفیت مانند گارانتی اصالت، گارانتی عدم آسیبدیدگی در مسیر حملونقل و مواردی از این دست نیز باید مورد توجه طرفین باشد.
تعهدات طرفین
هر کدام از طرفین قرارداد خرید و فروش دارای تعهداتی هستند که باید بهصورت کامل در متن قرارداد درج شده و هر دو طرف به آنها پایبند باشند. حتی در مواقعی لازم است تا ضمانت انجام تعهدات نیز در قرارداد در نظر گرفته شده و مطالبه گردد. تعهدات خریدار و فروشنده به دو دسته تقسیم میشوند. دسته اول تعهدات ثابتی مانند گارانتی اصالت، تحویل کالا در زمان تعیین شده، پرداخت دستمزد و قیمت کالا متناسب با مقدار و زمان تعیین شده و مواردی از این دست است که طرف هر کدام از این تعهدات مشخص است. پرداخت مبلغ به عهده خریدار است و تحویل کالا نیز به عهده فروشنده. اما بهغیراز این موارد تعهدات دیگری هم هستند که طرف آنها از قبل مشخص نبوده و طی نشستهای قبل از تنظیم قرارداد خرید و فروش کالا بایستی روی آنها توافق شود.
مسائلی مانند حملونقل و هزینههای آن، تخلیه بار و موارد بسیار زیادی که نیاز به یک بررسی جامع دارند. در بررسی این تعهدات استفاده از خدمات مشاوره حقوقی میتواند بهترین تصمیم باشد. دقت کنید که عدم دقت به این موضوع ممکن است شرایط پیچیدهای در ادامه مراحل قرارداد به دنبال داشته باشد.
تعیین شرایط حل اختلاف و داوری
یکی از ملزومات قراردادهای حقوقی مانند قرارداد خرید و فروش کالا، تعیین شرایط حل اختلافات احتمالی در حین اجرای قرارداد است. مسائل و مشکلات مختلفی پیش روی طرفین این قراردادها وجود دارد که حتی ممکن است در هنگام تنظیم قرارداد پیشبینینشده باشد. از این رو در بندی بهصورت خاص بایستی این نوع اختلافات تعیین تکلیف گردند. برای این منظور معمولاً فرد معتمد و یا هیئتی به عنوان داور انتخاب شده و در صورت بروز اختلاف وی عهدهدار قضاوت و تعیین کننده حقوق طرفین خواهد بود. در صورت عدم تعیین داور، این وظیفه به عهده مراجع ذیصلاح قانونی خواهد بود که میتواند باعث پیچیدهتر شدن و طولانیتر شدن مراحل کار شود.
مسئولیت هزینهها
هزینه در قرارداد خرید و فروش تنها قیمت کالای مورد نظر نیست. هزینههای بسیار زیادی دیگری نیز بسته به نوع محصول و شرایط تحویل ممکن است وجود داشته باشد که در هنگام تنظیم قرارداد باید مورد بررسی قرار گرفته و فرد تعیین شده عهدهدار پرداخت آن خواهد بود. برای مثال هزینه بستهبندی و یا حملونقل و حتی تخلیه بار و دستمزد کارگران میتواند از این موارد باشد. هزینههای دیگری مانند مالیات بر خرید و فروش، هزینه نگهداری و موارد بسیار زیاد دیگری که ممکن است بسته به شرایط کار پیشبینی شود. طرفین باید روی این هزینهها به گفتگو پرداخته و به نقطه نظرات مشترکی در این باره برسند.
موارد فورس ماژور در تنظیم قرارداد خرید و فروش کالا
یکی دیگر از بندهای رایج در قراردادهای حقوقی مانند قرارداد خرید و فروش بند فورس ماژور است. این بند به مواردی اشاره دارد که غیرقابلپیشبینی بوده و وقوع آنها مانع از اجرای تعهدات هر یک از طرفین خواهد بود. برای مثال خرید و فروش کالایی را در نظر بگیرید که در اواسط زمان قرارداد از سوی دولت ممنوع اعلام شود. در چنین شرایطی فروشنده امکان تولید و ارائه کالای مورد نظر را نخواهد داشت و این مورد به دلیل شرایط فورس ماژور پیش آمده رخ داده است. مواردی از این دست برای قراردادهای حقوقی زیاد هستند. بروز جنگ، آتشسوزی کارخانهها و مواردی از این دست را این بند در برمیگیرد. با تعریف بند فروش ماژور این امکان برای طرف آسیبدیده به وجود میآید که دیگر ضرر و زیان ناشی از عدم اجرای تعهدات خود در قرارداد را نپردازد.
موضوع قرارداد
یکی از اولین بندهای موجود در قرارداد خرید و فروش موضوع آن است. موضوع نقش تعیینکنندهای در قراردادهای حقوقی دارد. حتی تعیین موضوع میتواند در تعیین مرجع ذیصلاح رسیدگی به شکایات مربوط به قرارداد نیز نقش داشته باشد. موضوع چنین قراردادهایی خرید و فروش کالا است. همین عنوان بهتر است در بالای تمام صفحات قرارداد نیز درج شود. از استفاده از الفاظ دیگر حقوقی که برخی از افراد برای سوءاستفاده دنبال آنها میروند، اجتناب کرده و نسبت به این موضوعات هوشیار باشید.
زمان تحویل کالا
در زمان تنظیم قرارداد خرید و فروش کالا بایستی درباره موارد جزئی مانند زمان تحویل کالا نیز توافق صورت پذیرد. دقت کنید که زمان تحولی کالا برای هر کالایی بسته به شرایط ممکن است اهمیت متفاوتی داشته باشد. در برخی مواقع دیرکرد در زمان تحویل ممکن است باعث بروز ضرر و زیانهای زیادی برای طرف مقابل باشد. یا برعکس دیرکرد در تحویل گرفتن کالا نیز میتواند شرایط مشابهی را برای طرف مقابل داشته باشد. هزینه یک ساعت اجاره ماشینآلات سنگین برای حملونقل کالا میتواند مبلغ گزافی باشد. از این رو زمان تحویل کالا باید بهصورت دقیق در متن قرارداد درج شده و طرفین موظف به رعایت آن باشند. عدم دقت به این موضوع نیز میتواند زمینهساز اختلافاتی در آینده باشد.
زمان انتقال مالکیت
برای کالاهایی که نیاز به انتقال مالکیت دارند، بایستی زمان دقیق انتقال مالکیت نیز تعیین شود. برای این منظور در قراردادهای مختلف از ترفندهای متفاوتی استفاده میشود. در برخی مواقع فروشنده با اعطای وکالت بلاعزل تا زمان انتقال سند و مالکیت، این شرایط را برای خریدار فراهم میآورد که خود برای این منظور اقدام نماید. از این گذشته در صورت عدم اعطای این وکالت، بایستی تضامین و ضرر و زیانهای عرف برای عدم حضور فروشنده برای اعطای مالکیت در نظر گرفته شود. بر فرض اینکه قیمت کالای مورد نظر از زمان خرید تا زمان انتقال مالکیت تفاوت فاحشی در بازار داشته است. آیا این حق برای فروشنده وجود دارد که برای انتقال مالکیت حضور نیابد؟ از این رو حتماً باید به این مورد مهم نیز در هنگام تنظیم قرارداد خرید و فروش دقت نمایید.
عهدهدار حملونقل کالا
حملونقل از موارد بسیار مهم و حیاتی در خرید و فروش و تجارت است. معمولاً افراد تازهکار خیلی روی این موضوع دقت نکرده و آن را مسئلهای ساده میانگارند. در حالی هماکنون پروندههای بسیار زیادی در دادگاه برای عدم اجرای تعهدات طرفین در حملونقل در خرید و فروش کالا در جریان است. در برخی مواقع به دلیل مواردی که امکان پیشبینی آنها وجود ندارد، ممکن است حملونقل هزینههای بسیار زیادی را به دنبال داشته باشد. یا خطراتی که در مسیر متوجه کالا است میتواند این شرایط را پیچیدهتر از قبل نیز نماید. از این رو شرایط حملونقل بایستی بهصورت دقیق مورد بحث قرار گرفته و روی تمام مسائل آن توافق شود. ممکن است یک طرف هزینه حملونقل کالا را به عهده بگیرد و عهدهدار انجام کارهای مربوط به آن فرد مقابل باشد. هر شرایط توافق شده باید در متن قرارداد درج و به امضای طرفین برسد.
موارد مربوط به خسارتها
خسارتهایی هم در هنگام اجرای قرارداد خرید و فروش محتمل است که درباره آنها نیز باید توافقات لازم صورت پذیرد. این خسارتها میتواند ناشی از شرایط نگهداری بد، فاسد شدن برخی کالاها، آب خوردن و خراب شدن کالاها بر سر مسائل اینچنینی و همچنین بروز آسیبهای محتمل دیگر باشد. از این رو طرفین بایستی برای تعیین عهدهدار مسئولیت هر یک از این موارد با هم توافق نموده و در متن قرارداد این موضوع را قید نمایند.
مکان تحویل کالا
اهمیت مکان تحویل کالا نیز به تعیین تعهدات هر یک از طرفین بازمیگردد. از این گذشته این موضوع میتواند در حملونقل نیز تأثیر مستقیم داشته باشد. بهصورت کلی در قانون محل تحولی کالا یا بهصورت عرف تعیین میشود و یا محل تنظیم قرارداد برای این موضوع در نظر گرفته میشود. البته این شرایط تنها در مواقعی است که طرفین در متن قرارداد روی این موضوع توافق نکرده باشند.
مبلغ قرارداد خرید و فروش کالا
هر کالایی قیمتی دارد. جدای از قیمت هزینههای دیگری مانند بستهبندی و مالیات نیز میتوانند در مبلغ قرارداد خرید و فروش کالا مؤثر باشند. از این رو بایستی مبلغ قرارداد بهصورت کاملاً دقیق برآورد شده و در متن آن درج شود.
نحوه پرداخت ثمن معامله
شرایط و نحوه پرداخت مبلغ قرارداد خرید و فروش کالا نیز اهمیت دارد. در هنگام تنظیم قرارداد خرید و فروش کالا طرفین باید روی این موضوع به توافق کامل برسند. پرداخت قبل از تحویل، پرداخت در زمان تحویل، پرداخت درصدی بسته به پیشرفت کار، پرداخت اقساطی و روشهای متداول دیگر را میتوان برای این مورد در نظر گرفت.
نحوه بارگیری و تخلیه کالا
بهصورت مختصر به موضوع بارگیری و تخلیه کالا نیز در میان بندهای قبل اشاره کردیم. این موضوع نیز باید با توافق در متن قرارداد خرید و فروش درج شود.
ضمانت اجرای تعهدات در تنظیم قرارداد خرید و فروش کالا
از موارد مختلفی میتوان برای ضمانت اجرای تعهدات در این قرارداد بهره جست. چک و سفته از معمولترین موارد برای این موضوع هستند. البته این ضمانت بسته به نوع کالا، قیمت و شرایط آن تعیین میشود. هر کالایی معمولاً با عرفهای مشخصی در بازار تجارت ایران خرید و فروش میشود که میبایست به این موضوع دقت نمایید.
فسخ قرارداد خرید و فروش کالا
درج موارد فسخ قرارداد نیز از جمله موارد مهم در هنگام تنظیم قرارداد خرید و فروش کالا است. بدعهدی هر یک از طرفین، بروز برخی مسائل حاد مانند فورس ماژور و مواردی از این دست را میتوان به عنوان موارد فسخ قرارداد خرید و فروش در نظر گرفت. البته طرفین باید دقت داشته باشند که هر بدعهدی کوچکی نمیتواند زمینهساز فسخ یکطرفه و کامل قرارداد از سوی طرف مقابل آن هم بدون پرداخت حقالزحمه وی باشد. از این رو بایستی در تنظیم این بند دقت زیادی به عمل آورده و از این گذشته حتماً با مشاور حقوقی و وکیل درباره این موضوع مشورت نمایید.
نسخ قرارداد
تعداد نسخ معتبر قرارداد نیز بایستی مشخص شود. دقت کنید که بهتر است قرارداد بهصورت تایپی تنظیم شود تا تمام نسخ آن به یک شکل و شمایل باشند.
محل تنظیم قرارداد
محل تنظیم قرارداد را نیز باید در انتهای آن درج نمایید. این محل نیز در برخی مواقع برای بررسی مسائل حقوقی اهمیت پیدا میکند. البته درصورتیکه به دنبال بستن قراردادهای خرید و فروش بزرگ هستید، توصیه میکنیم حتماً این امر را در دفتر وکالت و یا دفتر ثبت اسناد رسمی انجام دهید. این امر میتواند در حرفهایتر شدن شرایط قرارداد شما را یاری نماید.
نکاتی کوتاه درباره شرایط تنظیم متن قرارداد خرید و فروش کالا
در این بند نکاتی اجمالی و کوتاه را درباره شرایط تنظیم متن قرارداد خرید و فروش کالا مرور میکنیم که تکمیلکننده نکات قبلی هستند. حتماً به این نکات نیز دقت داشته باشید، زیرا میتوانند زمینهساز چالشهای حقوقی باشند.
- از قلمخوردگی و خطخوردگی در متن قرارداد بپرهیزید.
- از غلط املایی در متن قرارداد بپرهیزید.
- متن قرارداد باید ساده و به زبان روان تنظیم شده و از استفاده از کلمات درشت و قلمبهسلمبه در آن خودداری شود.
- تمام موارد درج شده در قرارداد خرید و فروش باید کاملاً شفاف و بیپرده باشند.
- از استفاده از کلمات حقوقی مختلفی که هیچ نیازی به آنها نبوده و بار حقوقی زیادی دارند، اجتناب نمایید.
- قبل از امضای حتماً یکبار بهصورت کامل خط به خط متن قرارداد را مطالعه و بررسی کنید.
- امضای طرفین باید در تمام صفحات قرارداد وجود داشته باشد.
- مراقب باشید که در زمان امضای صفحات مختلف قرارداد از کاربن استفاده نشود.
در انتها باید بدانید
در انتها باید بدانید که تنظیم قرارداد خرید و فروش کالا با چالشهایی که بررسی کردیم، امری بسیار پیچیده بوده و هر بیدقتی میتواند منجر به بروز مسائل و مشکلات حقوقی پیچیدهای برای طرفین بشود. از این رو حتماً در این امر دقت بالایی داشته باشید. همچنین دوباره تأکید میکنیم که استفاده از خدمات مشاوره حقوقی برای تنظیم این قرارداد را فراموش نکرده و با این خدمات خود را از بروز مشکلات حقوقی پیچیده در امان نگه دارید.
کاربرانی که به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستند، میتوانند در بلاگ حقوقی لامینگو مقالات تخصصیتر درباره هر یک از انواع قرارداد خرید و فروش را مطالعه نموده و اطلاعات کاملتری در اختیار داشته باشند. در این مقالات شما میتوانید با جزئیات قراردادهایی مانند خرید و فروش ملک، زمین، خودرو، موتور سیکلت و … آشنا شوید. همچنین در انتهای این مقاله امکان درج نظرات و سؤالات کاربران نیز وجود دارد. مشاورین ما در اسرع وقت آماده پاسخگویی شما عزیزان خواهند بود.
دیدگاه شما