شکواییه ترک نفقه چیست و پرداخت نفقه اقارب در چه شرایطی لازم است؟

نفقه اقارب به‌معنای نفقه نزدیکان است. ممکن است تصور کنید نفقه تنها مختص زن می‌باشد، در صورتی‌که قانون به نفقه اقارب نیز اشاره کرده است. قانون مدنی فرد را در شرایطی ملزم به پرداخت نفقه اقارب کرده است. اقارب شامل اقارب نسبی و سببی می‌شود؛ اقارب سببی، افرادی هستند که خویشاوندی بر اساس ازدواج میان ایشان ایجاد شده و اقارب نسبی، خویشاوندان خونی را شامل می‌شود. البته باید توجه داشت پرداخت نفقه به اقارب، تنها اقارب نسبی را شامل می‌شود. نفقه به‌معنای تأمین هزینه‌های زندگی است و فرد علاوه بر نفقه همسر، باید در صورتی‌که تمکن مالی دارد، نفقه خویشاوندان نسبی خود را نیز پرداخت نماید. در این نوشتار قصد داریم تا نکاتی را در ارتباط با مفهوم نفقه، شرایط پرداخت به اقارب و همچنین چگونگی تنظیم شکواییه ترک نفقه بیان نماییم. پس اگر به‌دنبال کسب اطلاعات در این زمینه هستید، تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.

شکواییه ترک نفقه

نفقه چیست؟

نفقه به‌معنای تأمین هزینه‌های زندگی است. پس از جاری شدن عقد نکاح، زوج وظیفه دارد تا نفقه زوجه را بپردازد. مطابق با قانون مدنی «نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه (لباس‌ها)، غذا، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض». نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که انتقادات بسیاری به این ماده وارد شده است و بسیاری از حقوقدانان معتقدند این ماده تمام نیازهای زن را در برنگرفته است. برای مثال هزینه‌های خرید وسایل آرایشی یا هزینه تفریح در این ماده مورد اشاره قرار نگرفته است و به همین دلیل این ماده اصلاح شد و بر اساس قوانین فعلی، نفقه عبارت است از هزینه‌های متعارف زندگی زوجه.

ممکن است از خود بپرسید میزان نفقه چه مقدار است و این مبلغ بر چه اساسی تعیین می‌گردد. در پاسخ به این سؤال باید گفت نفقه، مبلغ مشخصی نداشته و میزان نفقه هر فرد با دیگری متفاوت است. بسیاری گمان می‌کنند نفقه بر اساس وضعیت مالی مرد تعیین می‌شود، در صورتی‌که اینگونه نبوده و مبلغ نفقه با توجه به شرایط و وضعیت زن تعیین می‌شود. در صورتی‌که زن، شکواییه ترک نفقه را به مراجع قضایی ارائه نماید، دادگاه باید مبلغ نفقه پرداختی را با توجه به شرایط زن، عرف، موقعیت اجتماعی و خانودگی زوجه و سایر ملاک‌های اینچنینی تعیین نماید و زوج، ملزم به پرداخت مبلغ اعلامی دادگاه می‌باشد.

نفقه اقارب چیست؟

همانطور که در مقدمه مطلب بیان شد، پرداخت نفقه تنها منحصر به زوجه نبوده و علاوه بر نفقه زوجه، نفقه فرزندان و اقارب نیز مورد بحث است. قانون مدنی نه‌تنها فرد را موظف به پرداخت نفقه زوجه دانسته است، بلکه فرد وظیفه دارد نفقه فرزندان و در شرایطی که لازم است، نفقه اقارب را نیز بپردازد. منظور از اقارب، افراد و خویشاوندانی هستند که با فرد رابطه خونی دارند. برای مثال پرداخت نفقه پدر یا مادر، از جمله موارد پرداخت نفقه به خویشاوندان است. نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که فرد تنها در شرایطی، ملزم به انفاق به خویشاوندان نسبی خود می‌باشد. در ادامه مطلب شرایط پرداخت نفقه به اقارب را بررسی خواهیم نمود.

پرداخت نفقه اقارب در چه شرایطی لازم است؟

در این بخش ابتدا باید در این زمینه صحبت کنیم که اصلاً پرداخت نفقه کدام یک از اقارب نسبی واجب است؟ قانون مدنی در این زمینه تعیین تکلیف نموده است و پرداخت نفقه را منحصر به اقارب نسبی دانسته است که در خط عمودی اعم از صعودی یا نزولی ملزم به انفاق یکدیگرند. خویشاوندان نسبی در خط عمودی یا مستقیم، اشخاصی هستند که برخی از آن‌ها از برخی دیگر به دنیا آمده‌اند بدون توجه به اینکه واسطه‌ای میان آن‌ها خواهد بود یا خیر. برای مثال پدربزرگ و نوه در خط عمود و مستقیم خویشاوندی با یکدیگر قرار دارند که البته واسطه‌ای میان آن‌ها وجود دارد و فرزند و پدر، خویشاوندان مستقیم بدون واسطه هستند. لزوم پرداخت نفقه تنها مختص به خویشاوندان مستقیم در خط عمودی است و فرد ملزم به پرداخت نفقه خویشاوندان خط افقی مانند خواهر یا برادر خود نمی‌باشد.

علاوه بر این، یکی دیگر از شرایط پرداخت نفقه به اقارب، تمکن مالی فرد پرداخت‌کننده نفقه است؛ به این معنا که تنها فردی ملزم به پرداخت نفقه اقارب است که از نظر مالی، تأمین بوده و پرداخت نفقه به اقارب، او را با مشکلات مالی مواجه نکرده و در مضیقه قرار ندهد. به‌عبارت دیگر، اگر پرداخت‌کننده نفقه با پرداخت نفقه به اقارب خود، در تأمین زندگی خود از هر نظر دچار مشکلات اقتصادی شود، در این صورت انفاق لازم نیست. علاوه بر این، نفقه تنها به اقاربی تعلق می‌گیرد که این افراد در تأمین مایحتاج زندگی خود با مشکل روبه‌رو بوده و توانایی مالی گذران زندگی خود را نداشته باشند. در نتیجه، اگر فردی خود بتواند مشغول به کاری شود و هزینه‌های زندگی خود را بپردازد، دیگر پرداخت نفقه به این فرد لازم نیست و این اشخاص نمی‌توانند شکواییه ترک نفقه ارائه نمایند.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

نفقه اقارب چه تفاوتی با نفقه زوجه دارد؟

بر اساس قانون مدنی، نفقه اقارب با نفقه زوجه متفاوت است. هر یک از نفقه اقارب و نفقه زوجه، ویژگی‌ها و شرایط مختص به خود را دارد. اولین تفاوت موجود میان نفقه اقارب و نفقه زوجه، پرداخت نفقه گذشته است. همانطور که می‌دانیم، نفقه زوجه نه‌تنها ناظر بر آینده است، بلکه زوج مکلف است در صورتی‌که نفقه گذشته زوجه را پرداخت نکرده است، آن را بپردازد. به‌عبارت دیگر، زوجه می‌تواند برای دریافت نفقه گذشته خود، شکواییه ترک نفقه ارائه نماید. این در صورتی است که نفقه اقارب، تنها ناظر به آینده بوده و نفقه گذشته اقارب، قابل پرداخت نمی‌باشد. یکی دیگر از وجوه تفاوت میان نفقه اقارب و نفقه زوجه این است که زوج در هر حال ملزم به پرداخت نفقه همسر خود می‌باشد حتی در صورتی‌که تمکن مالی ندارد. در صورتی‌که پرداخت نفقه اقارب تنها در شرایطی لازم است که پرداخت‌کننده نفقه، تمکن مالی کافی برای انفاق را دارد.

تفاوت سوم میان نفقه زوجه و نفقه اقارب در این است که زوجه در هر شرایطی مستحق دریافت نفقه می‌باشد و وضعیت مالی زوجه تأثیری در پرداخت نفقه ندارد. در حالی‌که پرداخت‌کننده نفقه تنها در صورتی موظف به پرداخت نفقه اقارب است که این افراد، فقیر بوده و در وضعیت مالی بدی باشند. علاوه بر موارد مذکور، یکی دیگر از وجوه تفاوت در نفقه زوجه و نفقه اقارب این است که نفقه اقارب متقابل است؛ به این معنا که ممکن است پرداخت‌کننده نفقه نیز خود در شرایطی قرار بگیرد که مستحق دریافت نفقه باشد و اقارب او باید به این فرد، نفقه بپردازند. در حالی‌که نفقه زوجه متقابل نبوده و زوجه الزامی به پرداخت نفقه به همسر خود ندارد.

این مطلب را نیز بخوانید: ادله اثبات دعوا در امور کیفری و نقش هر کدام در فرایند دادرسی!

شکواییه ترک نفقه چیست؟

مطابق با قانون مدنی، مرد وظیفه دارد نفقه همسر خود را بپردازد. همانطور که پیش از این نیز گفته شد، فقط پرداخت نفقه زوجه دائم بر مرد واجب است. اگر مرد از پرداخت نفقه خودداری نماید و نفقه به زن پرداخت نشود، زوجه می‌تواند شکواییه ترک نفقه تنظیم نموده و از طریق حقوقی و همچنین کیفری از شوهر خود شکایت نماید. قانونگذار در قانون مجازات اسلامی، عدم پرداخت نفقه را جرم دانسته و برای آن مجازات در نظر گرفته است. مطابق با قانون مجازات اسلامی، در صورتی‌که مرد از پرداخت نفقه امتناع نماید، به حبس از سه ماه و یک روز تا پنج ماه محکوم خواهد شد. زنی که قصد ثبت شکایت ترک انفاق دارد، باید ادعای خود را اثبات نماید و روش اثبات این ادعا و وقوع جرم ترک انفاق نیز مانند سایر ادله اثبات جرایم کیفری است.

برای مثال اگر مردی همسر خود را از خانه بیرون کند و یا مخارج زندگی زن را تأمین نکند، زن می‌تواند از شوهر خود شکایت ترک انفاق کند مشروط بر اینکه بتواند جرم مرد را ثابت کند. در اثبات این ادعا زن می‌تواند شاهدین خود را در دادگاه حاضر نماید تا دادگاه اظهارات این افراد را بشنود. علاوه بر این، اگر مرد در دادگاه اقرار به ارتکاب این موارد نماید، در این صورت نیز جرم وی اثبات می‌شود.

موضوع بسیار مهمی که در اینجا باید به آن اشاره داشت این است که از میان تمام اشخاصی که فرد باید به آن‌ها نفقه بپردازد و مستحق دریافت نفقه می‌باشند، تنها زوجه می‌تواند به‌دلیل عدم پرداخت نفقه از زوج شکایت کند و سایر اشخاصی که مستحق دریافت نفقه هستند، چنین حقی ندارند. برای مثال اگر پدر از پرداخت نفقه به فرزندان خود امتناع نماید، فرزندان وی حق ثبت شکواییه ترک نفقه از پدر خود را نخواهند داشت.

ثبت شکواییه ترک نفقه چگونه است؟

زوجه برای ثبت این شکواییه باید به دفاتر خدمات قضایی الکترونیک مراجعه نموده و شکایت خود را ثبت نماید. این شکایت سپس از طریق این دفاتر به دادسرا ارجاع خواهد شد. دادسرا سپس شکواییه را بررسی و پس از اتمام تحقیقات مقدماتی، پرونده را برای صدور حکم مقتضی به دادگاه خانواده ارجاع خواهد داد. نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که جرم ترک انفاق یک جرم خصوصی است و پیگیری این جرم منوط به شکایت شاکی خصوصی است. بنابراین زوج تنها زمانی به جرم ترک انفاق به زن محکوم می‌شود که زن، شکایت کیفری از شوهر خود کرده باشد.

در شکواییه ترک نفقه باید مشخصات شاکی، مشتکی‌عنه و مشخصات نمایندگان قانونی این افراد ثبت گردد. علاوه بر این، باید دلایل و ضمائم لازم نیز در شکایت‌نامه ترک نفقه درج گردد. موضوعی که باید به آن توجه داشت این است که زوجه تنها در شرایطی حق دارد از زوج به‌دلیل ترک انفاق شکایت کند که در حال تمکین به همسر خود باشد و زوجه‌ای که تمکین نمی‌کند، مستحق دریافت نفقه نیست. در صورتی‌که در دادگاه، قاضی حکم به پرداخت نفقه بدهد مرد باید حکم دادگاه را اجرا نماید و در غیر این صورت به مجازات حبس محکوم خواهد شد.

جمع‌بندی

مرد، علاوه بر اینکه ملزم به پرداخت نفقه همسر خود است، در صورت وجود شرایط لازم، مسئول پرداخت نفقه اقارب نیز می‌باشد. اقارب اشخاصی هستند که با فرد رابطه خویشاوندی خونی دارند و در خط عمودی اعم از صعودی یا نزولی ملزم به انفاق یکدیگرند. پرداخت نفقه به اقارب مشروط به تمکن مالی فرد و اعسار اقارب در تأمین هزینه‌های زندگی خود می‌باشد. در صورتی‌که مرد از پرداخت نفقه به همسر خود امتناع نماید، زوجه می‌تواند شکایت کیفری و حقوقی بابت ترک انفاق را در مرجع قضایی صالح ثبت نماید. مطابق با قانون، ترک انفاق نسبت به زوجه جرم بوده و مجازات حبس دارد. زوجه تنها حق دارد نسبت به نفقه آینده شکایت کیفری نماید و در ارتباط با نفقه گذشته، صرفاً حق ثبت شکایت حقوقی دارد. در ثبت شکواییه ترک نفقه، زوجه باید ادله و مدارک لازم را ضمیمه شکواییه نموده و ادعای خود را در دادگاه ثابت نماید.

کانال تلگرام لامینگو

مشاوره حقوقی شکواییه ترک نفقه

اگر قصد ثبت شکایت ترک نفقه دارید، باید بدانید که ثبت و پیگیری این شکایت بدون داشتن اطلاعات لازم و جامع حقوقی، ممکن است پیچیده و دشوار باشد. به همین دلیل توصیه می‌شود اگر درصدد ثبت شکواییه ترک نفقه هستید، ابتدا با مشاوران و کارشناسان حقوقی مشورت کرده و اطلاعات لازم در این زمینه را از این افراد دریافت نمایید. در همین زمینه، شما می‌توانید با برقراری تماس با وکلا و مشاورین حقوقی لامینگو راهنمایی‌های لازم را در راستای ثبت شکایت خود دریافت کنید. همکاران ما در تیم حقوقی لامینگو به شما کمک می‌کنند تا شکایتی صحیح و قانونی تنظیم و آن را در موعد مقرر به مرجع صالح تقدیم نمایید. لامینگو یک استارتاپ حقوقی و متشکل از متخصصان حقوق است که خدمات حقوقی مختلفی ارائه می‌نماید.

شکواییه هوشمند ترک نفقه را از لامینگو بخواهید!

همانطور که پیش از این بیان شد، برای شکایت از جرم ترک انفاق، زوجه باید شکواییه ترک نفقه را تنظیم و ثبت نماید. یکی دیگر از خدمات تیم حقوقی لامینگو تنظیم شکواییه هوشمند ترک نفقه است و شما می‌توانید علاوه بر دریافت راهنمایی و کسب اطلاعات لازم در زمینه تنظیم شکایت ترک نفقه، این شکواییه را از لامینگو دریافت کنید. شکواییه هوشمند ترک نفقه به‌وسیله همکاران ما در تیم حقوقی لامینگو و متناسب با نیاز و شرایط هر فرد تنظیم و در اختیار شما قرار گرفته است. در نتیجه شما می‌توانید در سریع‌ترین زمان ممکن و بدون مراجعه حضوری، شکواییه مورد نظر را دریافت کنید. علاوه بر شکایت‌نامه ترک نفقه، شما می‌توانید با ورود به بانک اسناد قضایی لامینگو سایر شکواییه‌های مورد نظر را نیز دریافت نمایید. برای مطالعه سایر مطالب و محتواهای حقوقی، وارد بلاگ حقوقی لامینگو شوید و ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید.