چرا تشخیص محل انعقاد قرارداد مهم است و چطور مشخص می‌شود؟

انعقاد قرارداد، طرفین قرارداد را متعهد به انجام وظایف خود طبق قرارداد می‌سازد و به همین سبب باید گفت، انعقاد قرارداد و آثار آن می‌تواند وضعیت طرفین قرارداد را از ابعاد مختلف تغییر دهد. اما عوامل گوناگونی بر اعتبار قراداد و آثار آن تأثیرگذار می‌باشند. محل انعقاد قرارداد از این عوامل است که شناسایی آن بر قرارداد و آثار آن تأثیر زیادی را دارد.

‌

محل انعقاد قرارداد کجاست؟

قرارداد با پیشنهاد یکی از طرفین که اصطلاحاً به این پیشنهاد، ایجاب گفته می‌شود و قبول طرف مقابل، منعقد می‌گردد و لذا باید گفت محل انعقاد قرارداد، محلی می‌باشد که ایجاب و قبول واقع شده و قرارداد منعقد شده است. اما امروزه با ظهور ارتباطات مجازی، تشخیص محل انعقاد قرارداد به سادگی ممکن نیست.

در خصوص تشخیص مکان انعقاد قرارداد لازم است که با زمان انعقاد قرارداد آشنا شده و زمان انعقاد قرارداد را تشخیص دهیم. در صورتی‌که هر دو طرف عقد در یک مکان و به شکل حضوری قرارداد را منعقد نمایند، مشکلی در تشخیص زمان و مکان انعقاد قرارداد وجود ندارد. زمان انعقاد قرارداد لحظه‌ای است که یکی از طرفین، پیشنهاد طرف دیگر در خصوص انعقاد قرارداد را می‌پذیرد. لحظه‌ای که قبول به پیشنهاد یا ایجاب ملحق شود، لحظه تشکیل قرارداد بوده و مکانی که طرفین در آن حضور دارند، مکان تشکیل قرارداد خواهد بود.

برخی از قراردادها به شکل سنتی و با حضور دو طرف عقد در یک مکان منعقد نمی‌گردند. در گذشته، با آغاز فعالیت پست و نامه‌نگاری، قراردادهای مکاتبه‌ای مطرح شدند و امروزه با پیشرفت ارتباطات مجازی، قراردادهای الکترونیکی ایجاد شده و تشخیص محل انعقاد قرارداد را با دشواری روبرو ساخته‌ است. در خصوص تعیین زمان انعقاد چنین قراردادهایی چهار نظریه وجود دارد که اکنون مورد بررسی قرار می‌گیرند.
‌

پیش از بررسی نظریات مربوط به زمان انعقاد قرارداد، جهت آشنایی بیشتر با قراردادهای الکتورنیکی این مطلب را مطالعه نمایید: قرارداد الکترونیکی چیست؟ | نحوه انعقاد و قوانین حاکم بر این قراردادها

نظریه اعلام قبول

مطابق این نظریه، قرارداد زمانی منعقد خواهد شد که طرف مقابل پیشنهاد، قبول خود را اعلام نماید. برای مثال، اگر پیشنهاد انعقاد قرارداد از طریق ایمیل به اطلاع طرف مقابل برسد و او در لحظه‌ای که ایمیل را مشاهده می‌نماید آن را قبول کند قرارداد منعقد شده‌ است؛ در حالی‌که ممکن است پاسخ قبول خود را دو روز بعد ارسال نماید.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

نظریه ارسال قبول

قبول‌کننده قرارداد، می‌تواند از قبول پیشنهاد پس از اعلام و پیش از ارسال، منصرف گردد. به همین علت، برخی زمان انعقاد قرارداد را لحظه‌ای می‌دانند که قبول ارسال گردد. در مثال قبل، لحظه ارسال پاسخ ایمیل، لحظه انعقاد قرارداد بوده و مکانی که در آن قبول ارسال شده‌ است، محل انعقاد قرارداد خواهد بود.

نظریه وصول قبول

تا پیش از دریافت قبول توسط موجب یا پیشنهاد دهنده، او از قرارداد ‌مطلع نمی‌گردد و به همین علت برخی اطلاع موجب برای انعقاد قرارداد را ضروری می‌دانند و لحظه انعقاد قرارداد را لحظه‌ای می‌دانند که پیشنهاد دهنده یا موجب، قبول را دریافت می‌نماید.

نظریه اطلاع از قبول

برخی لحظه انعقاد قرارداد را لحظه‌ای می‌دانند که موجب از قبول طرف مقابل مطلع می‌گردد. باید گفت که ممکن است موجب پاسخ را دریافت نماید، اما در همان لحظه آن را مطالعه ننماید و از آن مطلع نگردد و لذا بین تاریخ دریافت پاسخ تا اطلاع از محتوای آن فاصله ایجاد گردد.

در خصوص پذیرش هر یک از چهار نظریه فوق اختلاف نظر وجود دارد. پذیرش دو نظریه اعلام قبول و ارسال قبول منطقی‌تر به نظر می‌رسد و طرفداران بیش‌تری را دارد. در هر صورت، هر یک از نظریات بالا را اگر بپذیریم، پس از تعیین زمان انعقاد قرارداد، مکان انعقاد قرارداد نیز تعیین می‌گردد. محل انعقاد قرارداد، محلی می‌باشد که قرارداد منعقد شده‌ است.

دریافت مشاوره حقوقی

تشخیص محل انعقاد قرارداد چه اهمیتی دارد ؟

در صورتی‌که قرارداد منعقد گردد، طرفین قرارداد متعهد به انجام تعهدات خود طبق قرارداد می‌گردند، اما در این مسیر مسائلی مطرح می گردد؛ از جمله آن‌که قانون کدام کشور بر قرارداد اعمال گردد و  قرارداد در کجا باید اجرا شود؟

تشخیص قانون حاکم بر قرارداد از طریق تشخیص محل انعقاد قرارداد

قراردادها همیشه در چارچوب مرزهای یک کشور منعقد نمی‌گردند و گاهی قرارداد بین‌المللی است. برای مثال یک تاجر ایرانی و یک تاجر چینی با یکدیگر ‌قرارداد منعقد می‌نمایند. در این صورت باید فهمید که قانون کدام کشور بر قرارداد اعمال می‌گردد.

تعیین قانون حاکم بر قرارداد از جهات مختلف بر قرارداد تأثیر دارد. اعتبار قرارداد از طریق تعیین قانون حاکم بر قرارداد، تعیین می‌گردد. ممکن است قرارداد مطابق قانون ایران معتبر باشد و مطابق قانون کشور دیگری از اعتبار لازم برخوردار نباشد. برای تعیین قانون حاکم بر قرارداد باید گفت طرفین، قانون حاکم بر قرارداد را خود از طریق توافق تعیین می‌نمایند، اما در صورتی‌که از طریق توافق در قرارداد تعیین ننموده باشند قانون محل انعقاد قرارداد، قانون حاکم بر قرارداد است.
‌

جهت آشنایی بیشتر با قراردادهای بین‌المللی این مطلب را بخوانید: خرید و فروش بین المللی و قرارداد فروش بین المللی چیست؟

تعیین دادگاه صالح برای رسیدگی به‌وسیله شناسایی محل انعقاد قرارداد

تعیین محل انعقاد قرارداد برای تعیین دادگاه صالح برای رسیدگی به اختلافات اهمیت می‌یابد. دادگاه صالح برای رسیدگی به اختلافات ناشی از قرارداد، دادگاه محل انعقاد قرارداد می‌باشد، مگر آن‌که طرفین به نحو دیگری توافق نموده باشند یا قرارداد مربوط به مال غیرمنقول باشد که در این صورت دادگاه محل مال غیر منقول، دادگاه صالح برای رسیدگی است.

تشخیص محل اجرای قرارداد

قرارداد باید در محل مشخصی اجرا گردد. قانون مدنی در این خصوص بیان می‌دارد «انجام تعهد باید درمحلی که عقد واقع شده به عمل آید مگر اینکه بین متعاملین قرارداد مخصوصی باشد یا عرف و عادت ترتیب دیگری اقتضاء نماید.» مطابق این ماده، طرفین این محل را در قرارداد تعیین می‌نمایند، اما اگر تعیین ننموده باشند و عرف نیز محل اجرای قرارداد را تعیین نکند، محل انعقاد قرارداد، محل اجرای قرارداد نیز می‌باشد. برای مثال اگر در قرارداد، تحویل کالا به خریدار به عنوان تعهد فروشنده مطرح شده باشد فروشنده، کالا را باید در محلی که در قرارداد تعیین شده است به خریدار تحویل دهد و اگر چنین محلی را در قرارداد تعیین ننموده باشند، محل انعقاد قرارداد محل اجرای تعهدات قراردادی و تحویل کالا نیز می‌باشد.

کانال تلگرام لامینگو

سخن پایانی و نتیجه‌گیری

تعیین محل انعقاد قرارداد از جهات گوناگون اهمیت دارد. محل انعقاد قرارداد، قانون حاکم بر قرارداد، دادگاه صالح برای رسیدگی به اختلافات و محل اجرای تعهدات ناشی از قرارداد را تعیین می‌نماید. شناسایی محل انعقاد قرارداد، از طریق شناسایی زمان تشکیل قرارداد صورت می‌پذیرد. امروزه با تشکیل قراردادها به‌صورت مجازی و الکترونیکی، تشخیص این امر دشوار شده‌ است. در هر صورت برای انعقاد قرارداد و اجرای آن باید از ابعاد حقوقی گوناگون مربوط به قرارداد که در خصوص انواع قرارداد می‌تواند متفاوت باشد آگاه بود و به جهت آگاه شدن از این امور دریافت مشاوره از کارشناسان حقوقی ضروری است. پیشنهاد ما دریافت مشاوره حقوقی از کارشناسان مجموعه لامینگو است. کارشناسان ما آمادگی ارائه‌ مشاوره به صورت حضوری یا تلفنی در خصوص موضوعات و مسائل گوناگون حقوقی را دارا می‌باشد.

بلاگ حقوقی لامینگو را دنبال نمایید. مجموعه‌ای از مطالب گوناگون در این بلاگ گردآوری شده‌ است. مطالعه مطالب منتشر شده در بلاگ لامینگو باعث افزایش اطلاعات و دانش حقوقی شما خواهد شد. شما می‌توانید بعد از مطالعه این مطلب یا سایر مطالب منشتر شده در بلاگ، نظرات، پیشنهادات و سوالات خود را در قسمت دیدگاه شما با ما مطرح نمایید. ما آماده دریافت نظرات و پیشنهادات شما و پاسخگویی به سوالات شما می‌باشیم.