تامین دلیل و کاربرد آن چیست و چگونه صادر می‌شود؟

تامین دلیل از جمله مباحث مهم و کاربردی در آیین دادرسی و نحوه طرح دعاوی محسوب می‌گردد. گاه ممکن است فرد، قصد ارائه دلیلی خاص را به منظور دفاع یا اثبات ادعای خود داشته باشد، اما بیم از بین رفتن آن دلیل را داشته باشد. در چنین مواقعی، درخواست تأمین دلیل راهکاری مناسب به منظور حفظ و حمایت از دلیل فوق محسوب می‌گردد. به همین دلیل، در این مقاله قصد بررسی و تعریف تأمین دلیل، کاربرد آن، نحوه درخواست و غیره را داریم.

‌

تامین دلیل چیست؟

مطابق قاعده فقهی «البینة علی‌المدعی» بار اثبات دلیل بر عهده مدعی است. چنانچه فردی موضوعی را نزد دادگاه ادعا نماید، موظف است با ارائه دلیل این موضوع را در دادگاه به اثبات برساند.

در برخی از مواقع، فرد مدعی دلیل خود را جهت ارائه به دادگاه آماده کرده است، اما این احتمال وجود دارد که تا روز جلسه دادرسی این دلیل از بین رفته یا تلف شود. در چنین مواقعی، فرد مدعی می‌تواند با توسل به نهاد تأمین دلیل، دلایل خود را از تضییع و از بین رفتن حفظ نماید. در واقع، منظور از تأمین دلیل، ملاحظه و صورت برداری از این دلایل است. با انجام این کار، حتی با از بین رفتن دلایل، فرد می‌تواند آن‌ها را در روز دادرسی ارائه نماید.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

مرجع صالح جهت طرح درخواست تامین دلیل

درخواست تأمین دلیل ممکن است در حین دادرسی و یا قبل از آن تقدیم گردد. شورای حل اختلاف مرجعی است که جهت رسیدگی به این موضوع و بررسی این درخواست صالح می‌باشد. بنابراین، فردی که متقاضی تامین دلیل است می‌تواند با مراجعه به شورای حل اختلافی که دلایل موجود در حوزه آن قرار گرفته است، درخواست تأمین دلیل را به این مرجع تقدیم نماید.

با توجه به آن که صلاحیت شورای حل اختلاف نافی صلاحیت دادگاه عمومی نیست و اینکه درخواست تأمین دلیل می‌تواند در حین دادرسی نیز تقدیم گردد، در مواقعی که در حوزه استقرار دلیل، شورای حل اختلاف وجود نداشته باشد، فرد متقاضی می‌تواند درخواست خود را تقدیم دادگاهی نماید که به اصل دعوا رسیدگی می‌نماید.
‌

جهت آشنایی با نهاد شورای حل اختلاف می‌توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: شورای حل اختلاف چیست؟

مندرجات درخواست تامین دلیل

وفق ماده 151 قانون آیین دادرسی مدنی، درخواست تأمین دلیل اعم از اینکه کتبی یا شفاهی تقدیم شود، بایستی مندرجات زیر را دارا باشد:

1. مشخصات درخواست‌کننده و طرف او.

2. موضوع دعوایی که برای اثبات آن درخواست تأمین دلیل می‌شود.

3. اوضاع و احوالی که موجب درخواست تأمین دلیل شده است.

دریافت مشاوره حقوقی

اعتبار تامین دلیل

فرد مدعی به موجب تأمین دلیل از دلایل خود در مقابل از بین رفتن و ضایع شدن محافظت می‌نماید. چه بسا تأمین دلیلی که صادر می‌شود ماه‌ها یا سال‌ها بعد در دعاوی مختلفی به عنوان دلیل ارائه گردد. بنابراین، قانون آیین دادرسی مدنی اعتبار مشخصی برای تأمین دلیل تعریف ننموده است و تشخیص درجه اعتبار آن را در موارد استفاده بر عهده دادگاه گذاشته است.

هزینه رسیدگی

ثبت درخواست تامین دلیل مستلزم پرداخت هزینه‌ای است که به عهده فرد متقاضی قرار می‌گیرد. درخواست تأمین دلیل از نوع دعاوی غیرمالی است و این هزینه ممکن است با توجه به نوع دعوا از دویست هزار ریال تا یک میلیون ریال (بیست الی صد هزار تومان) تعیین گردد.

در صورت نیاز به ارائه نظریه کارشناسی، مبلغی جداگانه بایستی پرداخت شود. فرد متقاضی بایستی این مبالغ را به حساب صندوق دادگستری واریز نموده و رسید آن را تحویل شورای حل اختلاف دهد.

کانال تلگرام لامینگو

درخواست تأمین دلیل در چه مواردی تقدیم می‌گردد؟

همانطور که بیان شد، هرگاه فرد مدعی نگران از دست رفتن دلایل خود باشد می‌تواند به موجب تامین دلیل از آن‌ها محافظت نموده و روز دادرسی آن‌ها را ارائه نماید. برای مثال اگر در جریان یک تصادف خسارتی به اتومبیل شخصی وارد شده باشد و فرد قصد داشته باشد این خسارات را پیش از جلسه دادرسی برطرف نماید، می‌تواند درخواست تأمین دلیل از اتومبیل تصادفی را نماید. با این کار، کلیه خسارات وارده به منظور اثبات در دادگاه و دریافت جبران خسارت ثبت و صورت‌برداری شده و فرد می‌تواند اتومبیل تصادفی خود را تعمیر نماید.

البته فرد متقاضی هیچ الزام و اجباری جهت تقدیم درخواست تامین دلیل ندارد. ارائه درخواست تأمین دلیل تنها در خصوص تخلیه عین مستأجره اجباری و ضروری است. مطابق قانون روابط موجر و مستأجر سال 1356، قرارداد اجاره هر ساله تمدید می‌شود (در خصوص اجاره املاک تجاری). حال اگر مستأجر خواهان تخلیه ملک بوده اما موجر از تحویل آن سرباز زند، مستأجر بایستی ابتدا به موجب اظهارنامه از موجر تقاضای تحویل ملک را نماید. در صورت عدم حضور موجر پس از ابلاغ اظهارنامه، مستأجر بایستی ملک را تخلیه نموده و با تحویل کلید به شورای حا اختلاف این موضوع را تأمین دلیل نماید. در صورت عدم ثبت درخواست تأمین دلیل، کلیه تعهدان مستأجر به موجب قرارداد اجاره ادامه می‌یابد.‌

‌

جهت کسب اطلاع درباره اظهارنامه و نحوه نگارش آن می‌توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: اظهارنامه قضایی چیست و چگونه باید آن را نوشت؟

کلام پایانی

هرگاه فردی دلیلی جهت اثبات ادعای خود یا دفاع از خود داشته باشد، اما نگران از بین رفتن این دلیل تا جلسه رسیدگی باشد، می‌تواند به موجب درخواست تامین دلیل از دلیل خود محافظت نماید. به موجب تأمین دلیل، دلایل ارائه شده ثبت و صورت برداری می‌شوند تا حتی در صورت از بین رفتن نیز بتوان آن‌ها را در جلسه رسیدگی ارائه نمود. این درخواست بایستی تقدیم شورای حل اختلاف گردد.

امیدواریم که با مطالعه این گفتار به صورت کامل با موضوع تأمین دلیل و کاربرد آن آشنا شده باشید. شما می‌توانید جهت دریافت مشاوره تخصصی در این زمینه به قسمت دریافت مشاوره مراجعه نموده و با مشاورین متخصص مجموعه لامینگو مشورت نمایید. همچنین، می‌توانید سؤالات خود در این خصوص را نیز در قسمت دیدگاه‌ها درج نمایید تا در اسرع وقت توسط کارشناسان متخصص مجموعه لامینگو به آن‌ها پاسخ داده شود. در پایان، پیشنهاد می‌شود تا جهت کسب اطلاعات حقوقی بیشتر در حوزه‌های مختلف و آشنایی با امور و مسائل حقوقی به بلاگ لامینگو مراجعه کرده و مطالب حقوقی منتشر شده در این سایت را مطالعه نمایید.