مشاوره درخواست تأمین دلیل چیست و این درخواست چه کاربردی در دعاوی دارد؟

زمانی‌که فردی اقدام به طرح دعوا در مراجع قضایی می‌نماید، باید دلایل کافی برای اثبات ادعای خود داشته باشد، اما ممکن است این دلایل و مدارک در روند دادرسی از بین بروند و یا استفاده از آن‌ها دشوار گردد. در چنین شرایطی، فرد برای حفظ دلایل، می‌تواند درخواست تأمین دلایل را داشته باشد تا از این طریق، این دلایل حفظ و قابل استفاده تا پایان روند دادرسی باشد. تأمین دلیل به معنای صورت‌برداری از ادله موجود برای استفاده از آن‌ها در آینده و زمانی است که دسترسی به آن ادله در آینده غیرممکن یا دشوار خواهد بود. مشاوره درخواست تأمین دلیل به بیان شرایط و چگونگی طرح این درخواست خواهد پرداخت.

بر اساس ماده 149 قانون آیین دادرسی مدنی در صورتی‌که فردی در دعوایی دارای نفع باشد و احتمال دهد دلایل وی برای اثبات حق در آینده از بین خواهد رفت و غیرقابل استفاده خواهد شد، می‌تواند از دادگاه درخواست تأمین دلیل نماید. البته باید توجه داشت تأمین دلیل از مدارک و دلایلی است که امکان غیرقابل استفاده شدن آن‌ها وجود دارد و در شرایطی که دلایل به گونه‌ای باشد که برای همیشه حفظ شده است، تأمین دلیل معنایی ندارد. برای مثال، اسناد رسمی قابل تأمین دلیل نیستند زیرا این اسناد ثبت و ضبط شده هستند و استفاده از آن‌ها هیچ‌گاه دشوار و غیرممکن نخواهد شد.

دریافت مشاوره حقوقی

مشاوره درخواست تأمین دلیل لامینگو!

در نوشتار مشاوره درخواست تأمین دلیل با ما همراه باشید تا با اوصاف درخواست تأمین دلیل، مرجع صالح برای تأمین دلیل، شرایط شکلی تأمین دلیل، شرایط اعتراض به درخواست تأمین دلیل و مرجع اجرای تأمین دلیل آشنا شویم. پیش از ورود به ادامه مطلب، باید بیان گردد که اگر شما به‌ دنبال تنظیم درخواست تأمین دلیل هستید، می‌توانید وارد بخش دریافت مشاوره لامینگو شوید و درخواست تأمین دلیل خود را با مشورت کارشناسان و مشاوران ما تنظیم نمایید. لامینگو یک استارتاپ حقوقی است که خدمات حقوقی مختلفی ارائه می‌نماید و شما می‌توانید اسناد قضایی مورد نیاز خود را از طریق ورود به سامانه و انجام یک پرسش و پاسخ ساده دریافت کنید.

تأمین دلیل چیست و طرح آن در چه زمانی کاربرد دارد؟

تأمین در لغت به معنای حفظ کردن می‌باشد و تأمین دلیل نیز به معنای حفظ دلایل است. در مواردی که اشخاص ذی‌نفع در دعوا احتمال بدهند دلایلی که برای اثبات ادعای خود دارند ممکن است به دلیل طولانی شدن فرآیند دادرسی و یا هر دلیل دیگری از بین برود و یا استفاده از آن‌ها غیرممکن گردد، می‌توانند درخواست حفظ این ادله و مدارک را داشته باشند.

برای مثال، ممکن است یک تصادف رانندگی رخ دهد و شخصی که اتومبیل وی آسیب دیده است بخواهد و تصمیم داشته باشد تا اتومبیل خود را به تعمیرگاه برده و آن را برای استفاده مجدد تعمیر کند. در چنین شرایطی، اگر صاحب اتومبیل اقدام به جابه‌جایی و تعمیر اتومبیل نماید، مدارک وقوع تصادف رانندگی از میان خواهد رفت و به همین دلیل، این شخص می‌تواند با طرح درخواست تأمین دلیل، از شورای حل اختلاف بخواهد تا کارشناسان خود را برای تأمین دلایل و مدارک تصادف به محل اعزام نماید تا پس از تأمین دلیل، صاحب اتومبیل بتواند آن را مورد استفاده قرار دهد.

مشاوره درخواست تأمین دلیل و اوصاف این درخواست

درخواست تأمین دلیل، ماهیتاً یک درخواست است و نه یک دعوا و به همین دلیل نتیجه آن در قالب یک قرار صادر خواهد شد. تأمین دلیل ممکن است از سوی شخصی درخواست گردد که در دعاوی آتی می‌خواهد به‌عنوان خواهان در دعوا حضور داشته باشد و علاوه بر این، خوانده دعوا نیز می‌تواند تأمین دلیل را درخواست نماید. استفاده از تأمین دلیل اصولاً اختیاری است و تنها در یک مورد، قانون‌گذار تأمین دلیل را الزامی نموده است که در ادامه مطلب آن را بررسی می‌کنیم. اگر مبنای رأی قاضی صرفاً نتیجه تأمین دلیل باشد، باید رأساً آن را انجام دهد. بنابراین اگر نتیجه تأمین دلیلی که قبلاً صورت گرفته است مورد وثوق قاضی باشد، می‌تواند صرفاً به استناد آن رأی صادر نماید.

مرجع صالح برای ارائه درخواست تأمین دلیل، کدام است؟

یکی دیگر از مباحثی که در مشاوره درخواست تأمین دلیل به آن پرداخته می‌شود، مرجع صالح جهت ارائه و رسیدگی به این درخواست است. از حیث صلاحیت ذاتی، تأمین دلیل در صلاحیت دادگاه عمومی است، اما در مناطقی که شورای حل اختلاف وجود داشته باشد، این درخواست در صلاحیت شورای حل اختلاف است. از حیث صلاحیت محلی نیز این درخواست در صلاحیت مرجعی است که دلیل مورد تأمین در حوزه آن واقع شده است. در نتیجه، شخصی که قصد ارائه درخواست تأمین دلیل را دارد باید به شورای حل اختلاف محل اقامت خوانده مراجعه نماید و اگر در آن حوزه قضایی شورای حل اختلافی وجود نداشت، رسیدگی به این درخواست با دادگاه محل است.

برای درخواست تأمین در ارتباط با اموال غیرمنقول، باید به شورای حل اختلاف محل وقوع ملک مراجعه گردد. اگر در طرح درخواست تأمین قواعد صلاحیت رعایت نشود، دادگاه قرار عدم صلاحیت صادر نمی‌کند، زیرا این درخواست یک دعوا نیست بلکه دادگاه قرار رد درخواست صادر می‌کند و این قرار قطعی است. البته باید توجه داشته باشید مرجع صالح برای رسیدگی به درخواست تأمین دلیل دادگاهی است که به اصل دعوا رسیدگی می‌نماید.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

ثبت درخواست تأمین دلیل از نظر شکلی چه شرایطی دارد؟

بر اساس ماده 150 قانون آین دادرسی مدنی، درخواست تأمین دلیل، ممکن است در جریان رسیدگی به یک دعوا و یا قبل از اقامه دعوا و به صورت مستقل طرح شود. این درخواست ممکن است به‌صورت کتبی یا شفاهی تنظیم و ارائه گردد. اگر تقاضای تأمین دلیل در جریان یک دعوا طرح نشود و به صورت مستقل طرح شود، چون این درخواست نیاز به ارجاع به یک شعبه دارد باید روی برگه مخصوص دادخواست نوشته شود. برای درخواست تأمین دلیل، باید مشخصات خواهان و مشخصات طرف مقابل؛ یعنی شخصی که این تأمین دلیل در آینده علیه او استفاده می‌شود، درج گردد. البته اگر تعیین طرف مقابل امکان‌پذیر نباشد، می‌توان بدون تعیین وی اقدام به تأمین دلیل نمود.

برای ثبت درخواست تأمین دلیل، باید موضوع دعوایی که برای اثبات آن درخواست تأمین می‌شود و اوضاع و احوالی که موجب تقاضای تأمین دلیل شده است نیز در درخواست ذکر گردد. اگر در ثبت این درخواست شرایط شکلی رعایت نشده باشد، در این صورت اخطار رفع نقص صادر نمی‌شود، زیرا این درخواست یک دعوا نیست و یک قرار است و دادگاه قرار رد درخواست صادر می‌کند و این قرار قطعی است. علاوه بر این، شرایط طرح دعوا مانند سمت، اهلیت، نفع، صلاحیت دادگاه و غیره نیز باید در این درخواست ذکر گردد. در غیر این صورت، قرار رد درخواست صادر می‌گردد.

این مطلب را نیز بخوانید: درخواست تعیین داور از دادگاه چگونه و در چه شرایطی انجام می‌گیرد؟

هزینه ثبت درخواست تأمین دلیل به چه میزان است؟

هزینه درخواست تأمین دلیل را شخصی باید پرداخت نماید که خواهان این درخواست است. این موضوع در مشاوره درخواست تأمین دلیل بیان می‌شود. هزینه درخواست تأمین دلیل از نوع دعاوی غیرمالی است و این هزینه با توجه به نوع دعوا از 200 هزار ریال تا یک میلیون ریال می‌باشد. خواهان درخواست تأمین دلیل، باید هزینه کارشناس رسمی و هزینه تأمین دلیل را به صندوق دادگستری واریز نموده و فیش پرداختی را به شورای حل اختلاف تحویل دهد. پس از این، کارشناس شورای حل اختلاف بررسی دلایل را آغاز می‌نماید و این کارشناس باید نظریه خود را طی 10 تا 15 روز به شورای حل اختلاف اعلام کند.

مشاوره درخواست تأمین دلیل و اجرای درخواست تأمین دلیل

منظور از اجرای تأمین دلیل، صورت‌برداری از دلایل است. بر اساس ماده 22 قانون شوراهای حل اخلاف، اجرای این قرار با شورای حل اختلاف است که با ارجاع قاضی شورا یا رئیس شورا توسط یکی از اعضای شورا قابل انجام است. اگر در مکانی شورای حل اختلاف وجود نداشته باشد، اجرای این درخواست با دادگاه است. اگر تأمین دلیل در جریان رسیدگی به اصل دعوا درخواست شده باشد و فقط نتیجه تأمین دلیل، مبنای حکم دادگاه باشد، باید قاضی رأساً تأمین دلیل را اجرا نماید و یا آنکه گزارش تأمین دلیل باید مورد وثوق وی باشد. اگر موضوع دلیلی که شخص در پی تأمین آن است، نظریه کارشناسی باشد، طبیعی است که بخشی از اجرای تأمین دلیل بر عهده کارشناس قرار می‌گیرد. به این حالت، درخواست تأمین دلیل با جلب نظر کارشناس گویند.

اگر شخصی در مسیر اجرای قرار تأمین دلیل مانعی ایجاد نماید، این قرار به‌صورت قهراً و توسط مأمورین انتظامی قابل اجرا می‌باشد. برای مثال، اگر متصرف ملک از گشودن درب ملک برای معاینه ملک توسط کارشناس یا شخص اجراکننده قرار تأمین دلیل خودداری نماید، مأمورین نیروی انتظامی قهراً وارد ملک شده و اقدام به تأمین دلیل می‌نمایند. اجرای تأمین دلیل نیاز به صدور اجرائیه ندارد زیرا به‌صورت کلی اجرای قرارها نیاز به صدور اجرائیه ندارد.

آیا حضور طرف مقابل جهت تأمین دلیل لازم است؟

برای تصمیم‌گیری در ارتباط با درخواست تأمین دلیل و صدور قرار تأمین دلیل، نیازی به حضور طرف مقابل نیست. بنابراین، درخواست تأمین دلیل به طرف مقابل ابلاغ نمی‌گردد. برای اجرای تأمین دلیل؛ یعنی صورت‌برداری از ادله، نیاز به احضار طرف مقابل است مگر در امور فوری. بنابراین تأمین دلیل اصولاً باید با دعوت از طرف مقابل صورت بگیرد. در صورت دعوت از طرف مقابل، عدم حضور او مانع از اجرای قرار تأمین دلیل نیست و تأمین دلیل حتی در صورت عدم حضور طرف مقابل نیز انجام می‌شود.

مشاوره درخواست تأمین دلیل و قابلیت اعتراض به تأمین دلیل

در خصوص قابلیت اعتراض به قرار تأمین باید توجه داشت که قرار تأمین دلیل قابل اعتراض یا تجدیدنظر نیست و نمی‌توان به قرار تأمین دلیل اعتراض نمود و نقض آن را از مراجع قضایی درخواست نمود. علاوه بر این، قرار رد درخواست تأمین دلیل نیز قابل اعتراض یا تجدیدنظر نیست. با این وجود، اما نتیجه تأمین دلیل قابل اعتراض است؛ یعنی شخصی که تأمین دلیل علیه او مورد استناد قرار گرفته، می‌تواند به نتیجه آن اعتراض نماید. برای مثال، اگر نظریه کارشناس مورد تأمین دلیل قرار گرفته باشد و سپس این نظریه کارشناسی که تأمین شده، در دعوایی علیه شخصی مورد استناد قرار گیرد، شخصی که تأمین دلیل علیه او مورد استناد واقع شده، می‌تواند به نتیجه آن اعتراض نماید و برای مثال، تقاضای کارشناسی مجدد نماید.

مشاوره درخواست تأمین دلیل و موارد رد درخواست تأمین دلیل

اگر برای ثبت درخواست تأمین دلیل به مرجع صالحی مراجعه نگردد و اقدامات لازم برای ثبت این درخواست انجام نگیرد و یا شرایط مورد نیاز برای ثبت درخواست تأمین دلیل وجود نداشته باشد، قرار رد درخواست صادر می‌گردد. علاوه بر این، ممکن است در ثبت درخواست تأمین دلیل، شرایط شکلی درخواست رعایت نشده باشد، برای مثال ممکن است هزینه ثبت درخواست و هزینه کارشناس پرداخت نشده باشد که در چنین شرایطی نیز درخواست رد می‌شود. نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که درخواست تأمین دلیل برای حفظ دلایل موجود است و نه برای تحصیل دلیل جدید و به همین دلیل اگر درخواست تأمین دلیل با هدف تحصیل دلیل جدید باشد، قرار درخواست تأمین دلیل رد می‌شود.

کانال تلگرام لامینگو

جمع‌بندی

تأمین دلیل به معنای حفظ دلایل موجود با هدف جلوگیری از بین رفتن و قابلیت استفاده از این دلایل تا پایان فرآیند دادرسی است. در برخی شرایط ممکن است دلایلی که مدعی برای اثبات ادعای خود قصد دارد به آن‌ها اشاره نماید، از بین برود و یا استفاده از آن‌ها دشوار و غیرممکن گردد. به همین دلیل، در چنین شرایطی افراد می‌توانند با طرح درخواست تأمین دلیل، خواستار حفظ و صورت‌برداری مراجع قانونی از دلایل موجود شوند. موضوعی که باید به آن توجه داشت این است که درخواست تأمین دلیل تنها زمانی مورد قبول واقع می‌گردد که شرایط آن مهیا باشد و اقدامات قانونی و الزامات حقوقی ثبت این درخواست انجام شده باشد. شخصی که خواستار تأمین دلیل است، باید درخواست خود را به شورای حل اختلاف محل اقامات خوانده و یا محل وقوع مال غیرمنقول ارائه و هزینه آن را نیز پرداخت کند.

اگر قصد دارید تا اطلاعات بیشتری در ارتباط با این درخواست کسب کنید و یا تمایل دارید تا درخواست خود را با نظارت متخصصان و کارشناسان حقوقی تنظیم و ارائه نمایید، می‌توانید با کارشناسان حقوقی و وکلای تیم حقوقی لامینگو در تماس باشید. علاوه بر این، توصیه می‌شود تا اگر در ارتباط با این مطلب سؤال یا ابهامی دارید، آن را با همکاران ما در میان بگذارید و پاسخ خود را دریافت نمایید. برای مطالعه سایر مطالب و محتواها با موضوعات مختلف حقوقی، وارد بلاگ حقوقی لامینگو شوید و لامینگو را در شبکه‌های اجتماعی دنبال نمایید.