جرم خیانت در امانت چیست؟

بسیاری از اعمال ناپسندی که در عرف جوامع انسانی ناشایست و مورد نکوهش هستند درواقع در جرم نیستند. یکی از این اعمال خیانت در امانت است. این بدین معنا است که قانون‌گذار تمامی اعمال غیراخلاقی را جرم انگاری نکرده و ما به ازای آن‌ها مجازات مقرر نکرده است. مثلا زمانی که شما برای دیر رسیدن به یک جلسه کاری به دروغ یک عذر غیرواقعی می‌گویید درواقع کار ناپسندی انجام داده‌اید ولی قانون بر این عمل شما جرمی مقرر نکرده است.

همان‌طور که گفته شد یکی از اعمالی که هم در شرع و عرف، و هم در قانون ما ناپسند تلقی شده خیانت در امانت است. قانون برخلاف نظرات عموم مردم که تنها در صورت غیراخلاقی بودن یک عمل آن را ناشایست می‌دانند، برای هر جرمی ارکانی را در نظر می‌گیرد و آن را به‌دقت موردبررسی قرار می‌دهد و در صورت وجود تمامی ارکان مذکور در قانون آن عمل را جرم تلقی می‌کند. در ادامه بیشتر به تبیین جرم خیانت در امانت می‌پردازیم.

دریافت مشاوره حقوقی

تعریف جرم خیانت در امانت

خیانت در امانت از منظر قانون زمانی اتفاق می‌افتد که شخصی مالی را که از آن شخص دیگری است در دست دارد و صاحب آن نیست. درواقع این مال در اثر یکی از عقود قانونی در دست وی امانت است. این امانت درنتیجه عقودی مانند اجاره، رهن، امانت، وکالت و یا هر عمل دیگری که به‌واسطه آن مالی را به دیگری به امانت می‌دهید (خواه در ازای این عمل اجرت مشخص‌شده باشد، خواه مجاناً صورت پذیرد) اتفاق می‌افتد.

چیزی که بین تمام این عقود مشترک است مالکیت مال موردنظر است. در هیچ‌یک از این عقود، مال به مالکیت شخص دوم درنمی‌آید بلکه نزد وی امانت است و باید مسترد شود. حال اگر این شخص امانت‌دار یا به اصطلاحی امین، از مال موردنظر استفاده ناشایستی به عمل آورد که مورد توافق طرفین نبوده (به‌عنوان‌مثال در قرارداد اجاره یک ملک مسکونی را جهت استفاده خود و خانواده‌اش اجاره کند ولی بعد از امضای قرارداد آن ملک را به شخص دیگری اجاره می‌دهد) و یا اینکه آن مال صرفاً نزد او امانت بوده و حق استفاده از آن را نداشته ولی شخصاً از آن مال استفاده می‌کند.

تنظیم قرارداد سفارشی

مثلاً شما کلید منزل مسکونی خود را برای مدتی که در سفر هستید به همسایه خود می‌دهید تا از گلدان‌های شما مراقبت کند ولی ایشان در این مدت تعدادی از افراد خانواده خود را در منزل شما اسکان می‌دهد. یا ممکن است مال مورد نظر را تصاحب کند و یا در صورت تعدی یا تفریط به مال آسیب رسانده و آن را تلف یا مفقود کند، در تمام موارد فوق جرم خیانت در امانت محقق شده است.

اما نکته مهمی که در تمام این موارد که ممکن است از فعل شخص یا ترک فعل او ناشی شود، باید وجود داشته باشد درواقع سوءنیت اوست. درواقع جرم خیانت در امانت زمانی رخ می‌دهد که فردی با سوءنیت، مالی را که در نتیجه یکی از عقود از فرد دیگری در دست او به امانت گذاشته‌شده و می‌بایست مسترد گردد را تلف، مفقود، تصاحب و یا استفاده می‌کند.

مجازات خیانت در امانت

در قانون برای جرم خیانت در امانت مجازات حبس در نظر گرفته‌شده است. بنابرآنچه در قانون مجازات مقرر شده، مجازات جرم خیانت در امانت بین 6 ماه تا سه سال حبس خواهد بود. همچنین در این قانون در ماده 673 بیان‌شده است که مجازات سوءاستفاده از سفید امضا و سفید مهر از یک سال تا سه سال حبس خواهد بود.

برای مطالعه سایر مقالات می‌توانید به مجله حقوقی لامینگو مراجعه کنید. فراموش نکنید حتما نظراتتان را از طریق کامنت با ما در میان بگذارید.