همه چیز درباره ی استاندارد ایزو و انواع آن

ایزو مخفف عبارت (international organization for standardization) یک سازمان بین المللی استاندارد است.

این مجمع بین‌المللی از سازمان­‌های استاندارد کشورهای عضو تشکیل می­‌شود. در واقع ایزو یک سازمان غیر دولتی قدرتمند است که به هیچ دولت یا ارگانی وابسته نیست و به هماهنگ­‌کردن استانداردهای متفاوت جهانی می­‌پردازد.

تاریخچه ایزو

سازمان استاندارد ایزو در سال 1926با همکاری 20 کشور دنیا در ژنو-سوییس با هدف یکپارچه‌­کردن استانداردهای مختلف جهان تشکیل شد.

امروزه قریب به اکثریت کشورهای دنیا عضو این سازمان هستند که موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران از جمله اعضای اصلی آن است.

تاکنون بیش از 170 هزار استاندارد توسط سازمان ایزو منتشر شده‌­است که در حوزه­‌های مختلف و در سطح جهان مورد استفاده قرار می‌­گیرد.

هدف از تاسیس سازمان ایزو چیست؟

در واقع کشورهای دنیا هر کدام استانداردهای خاص خودشان را دارند، به همین جهت در مبادلات کالا و خدمات بین کشورهای مختلف احتمال تناقص وجود دارد. از این رو سازمان ایزو با تدوین استانداردهایی که همه کشورهای عضو آن­ها را پذیرفته­‌اند، به کشورها کمک می­‌کند تا در تبادل کالا از یک استاندارد کلی و مرجع استفاده کنند.

به طور کلی هدف از تاسیس این سازمان یکپارچه­‌کردن تدوین استاندارد در سراسر جهان ، ایجاد سهولت در تجارت بین­‌المللی، حمایت از تولیدکننده و مصرف­‌کننده و توسعه همکاری­‌های علمی ، تکنولوژی و اقتصادی است.

اهمیت استاندارد ایزو

سازمان ایزو هزاران استاندارد را در زمینه­‌ها و موضوعات مختلف تدوین نموده که مورد تایید همه اعضا قرار گرفته­‌است. امروزه رعایت استانداردهای ایزو در تولید و عرضه محصولات و خدمات از چنان اهمیتی برخوردار است که در عرصه تجارت جهانی، استانداردهای ایزو شرط اولیه برای انجام داد و ستدهای بین‌المللی قرار گرفته‌­است. هر شرکتی که از این علایم بر روی محصولات خود استفاده نماید، در واقع تعهد خود به جامعه و مشتریان را اثبات و کیفیت و برتری محصولات خود را به رخ رقبا کشیده‌­است.

سازمان ایزو از کمیته­‌های متعددی شکل گرفته‌است که وظیفه آن­‌ها بررسی و تدوین استانداردهای مربوط به آن کمیته است.

مطرح‌ترین استاندارهای ایزوی جهان به شرح زیر هستند:

استاندارد ایزو 9000

در سال 1987 کمیته فنی 176 سازمان بین­‌المللی استاندارد، سری استانداردهای ایزو 9000 را به جهانیان ارائه نمود. هدف از تدوین این سری استاندارد به وجود آوردن الگویی بین‌­المللی برای پیاده­سازی و استقرار سیستم­‌های مدیریت و تضمین کیفیت بوده که مورد استقبال فراوان در سطح دنیا قرار گرفت. استاندارد ایزو 9000  به یک محصول خاص داده نمی­‌شود ، بلکه فرایند تولید کالا یا خدمات را در یک واحد تجاری مورد ارزیابی قرار می­‌دهد.

از جمله مزایای به‌کارگیری این استاندارد می­‌توان به بررسی مجدد فعالیت­‌های سازمان بر اساس اهداف سازمان و رفع کاستی­‌ها، کاهش هزینه­‌ها،  ایجاد اطمینان برای مشتری، افزایش توان رقابت در عرصه بین‌­المللی اشاره کرد.

استاندارد ایزو 14000

این استاندارد در رابطه با محیط زیست است که در سال 1996 میلادی توسط کمیته فنی 207 سازمان ایزو به وجود آمد. در واقع این استاندارد مساله اصلی فرآیند تولید و به عبارتی پشت پرده عرضه یک کالا است، نه خود کالا.

در واقع این گواهینامه به واحدی اعطا می­‌شود که در درازمدت برنامه­‌های عملی برای کمک به پاکیزه ماندن محیط­‌ زیست داشته باشد و آن­‌ها را به درستی اجرا کند.

از جمله مزایای به‌کارگیری این استاندارد می­‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ایجاد سیستم­‌های مدیریت زیست ­‌محیطی که منجر به حفاظت بیشتر از محیط‌ ­زیست می­‌شود.
• افزایش رعایت مقررات و قوانین مربوط به محیط ­زیست
• استفاده بهینه از منابع طبیعی
• تسهیل تجارت بین­‌المللی

دریافت مشاوره حقوقی

استاندارد ایزو 22000

این استاندارد مجموعه ترکیبی موثری را جهت حصول اطمینان از ایمنی غذا در طول زنجیره غذایی ایجاد می­‌نماید که عناصر کلیدی آن­‌ها شامل ارتباط متقابل، سیستم مدیریت، برنامه­‌های پیشنهادی می‌­باشد.

به‌کارگیری این استاندارد به سازمان­‌های موجود در رده‌­های مختلف زنجیر­ه­ای غذایی، کمک می­‌کند که بتوانند مخاطرات موجود در سیستم خود را شناسایی و کنترل نمایند. کلیه سازمان­‌ها در محدوده زنجیره غذایی شامل تولیدکنندگان مواد اولیه در کارخانه­‌های تولید مواد غذایی و خوراک دام، فروشگاه­‌های خرده ­فروشی و تامین­‌کنندگان خدمات مربوط به غذا، مثل خدمات بسته‌­بندی و… می­‌توانند از این استاندارد بهره جویند.

استاندارد ایزو IMS

این استاندارد یک سیستم مدیریت سازمان یافته چارچوبی ایجاد می‌­کند که در قالب آن افراد می­‌توانند به طور منظم برای سازمان کار کنند و در مقابل درآمد مطلوب با روش کارآمد و موثر به­‌دست بیاورند. سیستم مدیریت می­‌تواند در زمینه­‌های گوناگونی همچون کیفیت، بهداشت و ایمنی و محیط ­زیست مدنظر قرار گیرد که طبیعتا مرکز توجه و تاکید هر یک از اجزای سیستم با دیگری فرق دارد.

به عنوان مثال سیستم مدیریت کیفیت بر نیازهای مشتری تاکید دارد، در حالی که سیستم مدیریت محیط­ زیست به حفاظت از محیط­ زیست تاکید دارد و سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی بر حفظ ایمنی سرمایه­‌ها و بهداشت شغلی نیروی انسانی توجه دارد.

استاندارد ایزو IEC 17020

یکی از استانداردهای تخصصی است که برای معیارهای عمومی برای فعالیت انواع مختلف سازمان‌های بازرسی­‌کننده می­‌باشد. هدف از این سازمان مشخص کردن معیارهای عمومی سازما­ن‌های بازرسی­‌کننده بی‌­طرف، قطع نظر از بخش مورد بازرسی می‌­باشد. این استاندارد برای کلیه شرکت­‌ها و موسسات بازرسی کاربرد دارد.

استاندارد HALAL (حلال)

استاندارد HALAL یکی دیگر از استانداردهای ایزو می باشد که در جهان امروز به خصوص برای کشورهای مسلمان حائز اهمیت است. هرسازمانی که موفق به دریافت این تاییدیه شود ، قادر به برقراری ارتباط با یک چهارم جمعیت جهان از طریق صادرات به کشورهای متقاضی غذای حلال در سراسر جهان خواهد بود ، که با توجه به بالا بودن جمعیت مسلمانان جهان ، ارزش مالی این صادرات بالا خواهد بود.

در این سری از مقالات حقوقی لامینگو به بررسی استاندارد ایزو و انواع آن پرداختیم. با مراجعه به مجله لامینگو، سایر مقالات حقوقی ما را از دست ندهید.