سازش چیست و مراحل و نحوه درخواست آن چگونه است؟

طبیعتاً توسل به صلح و سازش، ساده‌ترین راه جهت پایان بخشیدن به هر منازعه و اختلافی است. طرفین دعوی می‌توانند در هر مرحله از دادرسی این درخواست را مطرح نموده و بدین طریق به اختلاف خود پایان بخشند. مسئله سازش در قانون آیین دادرسی مدنی کشور ما نیز به عنوان یکی از روش‌های خاتمه دعوی مورد توجه و تأکید قرار گرفته است. مواد 178 الی 193 این قانون، موضوع سازش و نحوه درخواست آن را بیان نموده است. در این گفتار نیز قصد بررسی این موضوع را با توجه به قانون آیین دادرسی مدنی داریم.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

سازش چیست؟

سازش در لغت به معنی صلح و حصول توافق میان طرفین می‌باشد. قانون آیین دادرسی مدنی برای هر یک از طرفین دعوی این امکان را به رسمیت شناخته است تا در هر مرحله‌ای از دادرسی بتواند از دادگاه درخواست نماید. جهت طرح درخواست سازش در دادگاه تفاوتی بین خواهان و خوانده وجود ندارد. هر یک از این افراد ممکن است بنا به دلایلی از دادگاه درخواست سازش نماید. حتی در صورتی که خواهان یا خوانده دعوی متعدد باشد نیز هر یک از خواهان‌ها یا خواندگان می‌تواند به صورت جداگانه با طرف مقابل صلح و سازش نماید.

انواع سازش

سازش میان طرفین دعوی یا در دادگاه یا در خارج از دادگاه و یا در دفاتر اسناد رسمی ممکن است حاصل شود. هر یک از این انواع سازش آثار خاصی به شرح زیر می‌تواند داشته باشد:

1. سازش در دادگاه

از آنجا که طرفین دعوی در هر مرحله از دادرسی می‌توانند تقاضای سازش نمایند، اکثر صلح و سازش‌ها، سازش در دادگاه محسوب می‌شود که نزد دادرس انجام می‌شود. با تحقق سازش در دادگاه، صورت‌مجلسی مشتمل بر این موضوع و شرایط آن تحت عنوان سازشنامه تنظیم می‌گردد. این سازشنامه به امضای دادرس و طرفین دعوی می‌رسد و همچون حکم دادگاه به اجرا گذاشته می‌شود.

دریافت مشاوره حقوقی

2. سازش در خارج از دادگاه

سازش می‌تواند در خارج از دادگاه و در مواردی چون معاینه و تحقیق محلی انجام شود. سازشنامه‌ای که در خارج از دادگاه تنظیم می‌شود، یک سند غیررسمی محسوب می‌شود. به همین جهت، طرفین دعوی موظف‌اند در دادگاه حاضر شده و نسبت به صحت این سازشنامه اقرار نمایند.

3. سازش در دفاتر اسناد رسمی

طرفین دعوی می‌توانند به منظور صلح و سازش، به سردفتر اسناد رسمی رجوع نموده و نزد او سازش نمایند. سازشنامه تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی، یک سند رسمی محسوب شده و اجرای آن تابع مقررات راجع به اجرای مفاد اسناد لازم‌الاجرا می‌باشد.
‌

جهت کسب اطلاع از اسناد رسمی و ویژگی‌های آن‌ها می‌توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: اعتبار سند عادی در مقابل سند رسمی چگونه است؟

نحوه درخواست سازش در دادگاه

چنانچه هر یک از طرفین دعوی، از دادگاه درخواست سازش نماید، به دنبال آن درخواست، دادگاه ابلاغیه‌ای جهت سازش برای طرفین دعوی ارسال نموده و آنان را به این منظور به دادگاه دعوت می‌نماید. با حضور طرفین در جلسه تشکیل شده بدین منظور، نخست دادگاه اظهارات طرفین را استماع نموده و سپس سعی در فراهم نمودن موجبات صلح و سازش میان طرفین می‌نماید. البته در این بین ممکن است علی‌رغم تلاش دادگاه، سازشی میان طرفین حاصل نگردد. در این صورت، این موضوع در صورت‌مجلسی درج شده و به امضای طرفین می‌رسد.

علاوه بر این، ممکن است یکی از طرفین حتی حاضر به حضور در جلسه دادرسی فوق نشود و یا اینکه پس از دریافت ابلاغیه به صورت کتبی عدم موافقت خود با صلح و سازش را اعلام نماید. طبیعتاً در چنین شرایطی حصول توافق ممکن نیست و این موضوع بایستی توسط دادگاه در صورت‌مجلس قید گردد.
‌

کانال تلگرام لامینگو

گزارش اصلاحی چیست؟

در صورت حصول سازش در دادگاه، ختم رسیدگی اعلام شده و دادگاه اقدام به صدور گزارش اصلاحی می‌نماید. این گزارش نسبت به طرفین دعوا، وراث و قائم مقامان قانونی آن‌ها نافذ و معتبر شناخته می‌شود و مانند احکام صادره در دادگاه‌ها به موقع اجرا گذاشته می‌شود. هرچند که گزارش اصلاحی، از نظر ماهیتی متفاوت از رأی صادره در دادگاه می‌باشد و به همین جهت قابلیت تجدیدنظرخواهی و فرجام‌خواهی را ندارد.

ماهیت سازش حاصل شده در دادگاه همان عقد صلح است که قانون مدنی آن را مورد توجه قرار داده است. بنابراین تابع احکام عقود معین و به ویژه عقد صلح خواهد بود.
‌

جهت آشنایی با عقد صلح و آثار قانونی آن می‌توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: عقد صلح و کاربرد آن | انواع صلح نامه

تفاوت صلح و سازش با داوری

سازش و داوری هر دو روشی جهت حصول توافق میان طرفین دعوی و پایان بخشیدن به اختلاف و منازعه هستند. با این حال، تفاوت‌هایی نیز میان این دو وجود دارد.

نخستین تفاوت در این است که جنبه مسالمت‌آمیز و دوستانه صلح و سازش بیشتر از داوری می‌باشد. زیرا در صلح و سازش طرفین به دنبال این هستند تا خود به توافق رسیده و اختلاف موجود را خاتمه بخشند. این در حالی است که در داوری، شخص ثالثی به عنوان داور در نظر گرفته شده و وی به دنبال حصول توافق میان طرفین اختلاف است. در این بین، داور حتی قدرت صدور رأی نیز خواهد داشت. از آنجا که سازش با توافق طرفین امکان‌پذیر است، فاقد هرگونه جنبه الزام‌آور می‌باشد. اما رأی داور جهت خاتمه اختلاف الزام‌آور تلقی می‌شود.

تفاوت دیگر در این است که سازش، جنبه غیرترافعی داشته و طرفین به صورت دوستانه سعی در حصول توافق می‌نمایند. اما داوری دارای جنبه ترافعی می‌باشد، زیرا طرفین با رجوع نزد داور ادله خود را اظهار نموده و مطابق آن داور اقدام به صدور رأی می‌نماید.
‌

به منظور کسب اطلاع از شرایط و مراحل دریافت پروانه داوری می‌توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: شرایط و نحوه دریافت پروانه داوری | تاسیس نهاد داوری

کلام پایانی

سازش، ساده‌ترین راه جهت پایان بخشیدن به هر دعوی و اختلاف است. هر یک از طرفین دعوی در هر مرحله از دادرسی می‌تواند از دادگاه تقاضای سازش نماید. در مرحله صلح و سازش، اظهارات طرفین در دادگاه شنیده شده و سعی در حصول توافق و جلب رضایت آنان می‌شود. توسل به این روش این مزیت را برای طرفین به دنبال دارد که سریع‌تر امکان پایان بخشیدن به اختلاف فراهم شده و توافق و رضایت هر دوی طرفین نیز در این بین لحاظ می‌گردد.

امید است که با مطالعه گفتار فوق با سازش و نحوه درخواست و اجرای آن آشنا شده باشید. شما می‌توانید جهت دریافت مشاوره تخصصی در این حوزه به قسمت دریافت مشاوره مراجعه نموده و با مشاورین متخصص مجموعه لامینگو در این خصوص مشورت نمایید. همچنین، سؤالات خود در این خصوص را نیز می‌توانید در قسمت دیدگاه‌ها درج نمایید تا کارشناسان متخصص مجموعه لامینگو در اسرع وقت نسبت به پاسخ‌گویی آن‌ها اقدام نمایند. از شما دعوت می‌گردد تا جهت کسب اطلاعات بیشتر در حوزه‌های مختلف حقوقی و بر حسب نیاز خود به بلاگ لامینگو مراجعه نموده و مطالب حقوقی منتشر شده در این بلاگ را مطالعه نمایید.