قرارداد الکترونیکی چیست؟ | نحوه انعقاد و قوانین حاکم بر این قراردادها

امروزه پیشرفت تکنولوژی و فناوری‌های نوین موجب شده است تا بسیاری از اعمال و اقدامات از راه دور و به طریق آنلاین و غیرحضوری انجام شوند. حوزه قراردادها نیز از این قاعده مستثنی نمی‌باشد. در این حوزه بحثی تحت عنوان قرارداد الکترونیکی مطرح شده است که چالش‌ها و ابهامات بسیاری به دنبال داشته است. از جمله اینکه نحوه انعقاد این قراردادها چگونه است؟ اعتبار آن تا چه میزان است؟ و غیره. با توجه به همین چالش‌ها و پرسش‌ها درصدد برآمده‌ایم تا در این گفتار، قرارداد الکترونیکی و قوانین و مقررات ناظر بر آن را مورد بررسی قرار دهیم.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

قرارداد الکترونیکی به چه معناست؟

برخلاف قراردادهای سنتی که بر روی کاغذ در یک یا چند نسخه تهیه شده و به صورت حضوری توسط طرفین امضا می‌گردید، قرارداد الکترونیکی فاقد هرگونه نسخه کاغذی می‌باشد. طرفین قراردادهای الکترونیکی، این قراردادها را در بستر فضای مجازی مطالعه و تنظیم نموده و نهایتاً امضاء می‌نمایند. در قراردادهای الکترونیکی، چنانچه طرفین به هر طریقی موافقت خود را با آن اعلام نمایند، از جمله با کلیک نمودن بر روی گزینه تأیید یا هر گزینه دیگری، بدان پایبند خواهند شد. موضوع قراردادهای الکترونیکی مانند قراردادهای سنتی هر امری می‌تواند باشد، از قبیل خرید یا فروش یک کالا، ارائه یک خدمت و غیره.

قرارداد الکترونیکی یک قرارداد الحاقی است

قرارداد الکترونیکی یک قرارداد الحاقی محسوب می‌گردد. قرارداد الحاقی بدین معناست که مفاد قرارداد، همگی پیش‌تر توسط یکی از طرفین تنظیم و مقرر شده است و طرف دیگر تنها موظف به امضاء و تأیید آن می‌باشد. در واقع، طرفین امکان چانه‌زنی در خصوص آن و تغییر بندهای قرارداد را نخواهند داشت.

قراردادهای اشخاص با بانک‌ها، شرکت‌های بیمه و غیره عمدتاً یک قرارداد الحاقی محسوب می‌گردد که فرد با امضای آن قرارداد تنها موافقت خود را با مفاد آن اعلام نموده و قادر به تغییر در آن نخواهد بود.
‌

اعتبار قرارداد الکترونیکی

بسیاری از افراد تصور می‌نمایند که این قراردادها فاقد اعتبار قانونی بوده و تنها قراردادهای سنتی و کاغذی معتبر شناخته می‌شوند. این در حالی است که قانون تجارت الکترونیک مصوب سال 1382 از مفهومی تحت عنوان «عقد از راه دور» سخن به میان آورده است. منظور از عقد از راه دور همان قرارداد الکترونیکی می‌باشد که بند ص ماده 2 قانون تجارت الکترونیک آن را بدین نحو تعریف نموده است «ایجاب و قبول راجع به کالاها و خدمات بین تأمین‌کننده و مصرف‌کننده با استفاده از وسایل ارتباط از راه دور».

با توجه به این تعریف، انعقاد قراردادها از راه دور و به وسیله کامپیوتر، تلفن همراه یا هر وسیله ارتباطی دیگری مانع معتبر محسوب شدن قرارداد نمی‌گردد. قراردادهای الکترونیکی در قوانین کشور ما و نزد محاکم معتبر شناخته می‌شوند.

دریافت مشاوره حقوقی

مفاد قرارداد الکترونیکی

با توجه به اینکه امکان انعقاد قرارداد الکترونیکی در هر حوزه و زمینه‌ای وجود دارد، مفاد قرارداد الکترونیکی نیز با توجه به موضوع قرارداد تغییر می‌یابد. اما آنچه در عمده این قراردادها درج می‌گردد عبارت است از مشخصات طرفین، موضوع قرارداد، راهکارهای حل و فصل اختلافات، ضمانت اجراهای نقض قرارداد و غیره.
‌

جهت آشنایی با امضای الکترونیکی و قوانین و مقررات حاکم بر آن می‌توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: اعتبار امضای الکترونیکی و اسناد الکترونیکی

مسئولیت‌های قرارداد الکترونیکی

طرفین قرارداد الکترونیکی با تأیید یا امضای آن، مفاد قرارداد را پذیرفته و خود را بدان پایبند می‌نمایند. طبیعتاً در این قراردادها نیز چون هر عقد دیگری مسئولیت‌هایی برای طرفین در نظر گرفته می‌شود. طرفین این مسئولیت‌ها و تعهدات مندرج در قرارداد الکترونیکی را پذیرفته‌اند. در صورت نقض این تعهدات توسط هر یک از طرفین، ناقض قراردادی مسئول شناخته شده و طرف مقابل می‌تواند این موضوع را از طریق مراجع قضایی تعقیب و پیگیری نماید.

شرایط خاص قراردادهای الکترونیکی

علی‌رغم اینکه قراردادهای الکترونیکی از نظر اعتبار قانونی تفاوتی با قراردادهای سنتی نداشته و به همان میزان الزام‌آور می‌باشد، اما در برخی موارد تابع شرایط خاصی است که قانون تجارت الکترونیک برای آن تعریف نموده است. شایسته است در صورت بروز هرگونه اختلاف میان طرفین قرارداد الکترونیکی، شرایط خاص مندرج در قانون تجارت الکترونیک نیز مورد توجه قرار گیرد.
‌

کانال تلگرام لامینگو

نتیجه‌گیری

گسترش اینترنت و سایر فناوری‌های ارتباطی، تغییرات بسیاری در سبک زندگی و نوع ارتباط افراد ایجاد نموده است. از جمله اینکه امروزه بسیاری از قراردادها با موضوعات گوناگون در بستر فضای مجازی و از راه دور منعقد می‌گردند. این قراردادها، قرارداد الکترونیکی نامیده شده و بنا بر تصریح قانون تجارت الکترونیک معتبر شناخته می‌شوند. نقض این قراردادها مانند قراردادهای سنتی قابل تعقیب و پیگیری در مراجع قضایی می‌باشد.

در این مقاله تلاش شد تا به صورت مختصر توضیحی از قرارداد الکترونیکی و آثار حقوقی آن برای شما مخاطبان گرامی ارائه شود. در صورت بروز هرگونه سؤال یا ابهامی در این خصوص می‌توانید، پرسش خود را در قسمت دیدگاه‌ها درج نمایید تا توسط کارشناسان متخصص مجموعه لامینگو به آن‌ها پاسخ داده شود. علاوه بر این، این امکان برای شما فراهم شده است تا با مراجعه به قسمت دریافت مشاوره، از خدمات مشاوره‌ای مشاورین متخصص حوزه تجارت الکترونیک بهره‌مند شوید. همچنین، به شما پیشنهاد می‌شود تا با مراجعه به بلاگ لامینگو سایر مطالب منتشر شده در سایت، در حوزه‌های گوناگون حقوقی را مطالعه نموده و دانش حقوقی خود را افزایش دهید.