چک الکترونیکی چیست و امضای دیجیتال چه نقشی در اعتبار آن دارد؟

با پیشرفت و گسترش تکنولوژی در تمام ابعاد زندگی و جامعه، نقل و انتقالات بانکی نیز دچار تغییرات اساسی شده‌اند. بسیاری از فعالیت‌های بانکی مانند صدور چک و سفته، دریافت وام، افتتاح حساب و سایر موارد این‌چنینی آنلاین شده و دیگر نیازی به انجام این امور به‌صورت فیزیکی وجود ندارد. چک الکترونیکی یا چک دیجیتال یکی از همین ابزارهای بانکداری آنلاین است که جایگزین چک‌های کاغذی و فیزیکی شده است. در این مطلب قصد داریم تا درباره چک الکترونیک و مزایای آن صحبت کنیم و علاوه بر آن به تأثیر امضای الکترونیکی در چک الکترونیک و چگونگی احراز هویت صادرکننده و دارنده آن بپردازیم. در این مقاله با ما همراه باشید و در صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید سؤالات خود را با ما در میان بگذارید.

چک الکترونیکی چیست و چگونه کار می‌کند؟

چک الکترونیکی یک انتقال بانکی آنلاین است که پس از صدور این چک، پول از حساب جاری صادرکننده چک برداشت می‌شود و بدون دخالت کارمندان بانک به حساب جاری دریافت‌کننده و دارنده چک واریز و در واقع به این شخص پرداخت می‌شود. در این روش از انتقال پول، اشخاص دیگر از کاغذبازی‌های بانکی رها شده و دیگر نیازی به حضور در بانک و منتظر ماندن در صف‌های طولانی بانک ندارند.

چک دیجیتال از نظر کارایی دقیقاً شبیه به چک کاغذی است و در کاربرد هیچ تفاوتی با این نوع چک ندارد. در ارتباط با قوانین حاکم نیز همان قوانینی بر چک‌های الکترونیکی حاکم است که بر چک‌های کاغذی حاکم می‌باشد و تنها تفاوت این چک‌ها این است که چک‌های دیجیتال استفاده راحت‌تری داشته و امن‌تر است. چک دیجیتال نیز مانند چک کاغذی دارای اطلاعات و شماره‌گذاری است و همان اطلاعاتی که به‌صورت فیزیکی بر روی چک‌های کاغذی درج می‌شود، در سامانه الکترونیک چک‌های الکترونیکی نیز درج می‌شود.

برای استفاده از خدمات چک الکترونیکی باید شماره مسیریابی بانک، شماره حساب جاری به همراه نام شخصی که صاحب حساب است در دسترس باشد. برای اینکه پرداخت الکترونیکی چک تأیید شود، مشتری باید شرایط و ضوابط وب‌سایت پرداخت الکترونیک و ضوابط امضای الکترونیکی چک دیجیتال را بررسی کرده و تراکنش را تأیید نماید. پس از انجام پرداخت الکترونیکی چک، رسیدی ارائه می‌شود که می‌توان این رسید را چاپ کرده و در اختیار داشت.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

ورود به سامانه امضانو

چطور با چک دیجیتال پرداخت انجام دهیم؟

انجام پرداخت‌ها با استفاده از چک دیجیتال پیچیدگی و ابهام خاصی ندارد. با توجه به آن که عملکرد اصلی چک دیجیتال انتقال پول از یک حساب بانکی به حساب بانکی دیگر به صورت آنلاین است، کار کردن با آن بسیار شبیه به کار با چک‌های کاغذی است.
فردی که خواستار انجام پرداخت با استفاده از چک الکترونیکی است، وارد سامانه چک الکترونیکی شده و درخواست خود را به همراه اطلاعات لازم در این سامانه ثبت می‌نماید. تکمیل این درخواست و اعتبار یافتن آن در گروی درج امضای الکترونیکی صادرکننده چک می‌باشد.

شرایط لازم برای درخواست چک الکترونیکی

اگر افراد قصد دارند تا چک الکترونیک صادر کنند و از خدمات چک دیجیتال استفاده نمایند، باید وارد سامانه چکاد بانک مرکزی شوند. سامانه چکاد، پلتفرم مورد تأیید بانک مرکزی برای صدور چک دیجیتال است. اشخاص با ورود به این سامانه و از طریق امضای الکترونیک، می‌توانند عملیات مربوط به چک را انجام دهند. به‌صورت کلی سامانه چکاد، سامانه انجام عملیات درخواست صدور چک، نقد کردن چک مورد نظر، اطلاع از زمان انتقال چک و استعلام اطلاعات است. در نظر داشته باشید که صدور چک الکترونیک در سامانه چکاد شرایطی دارد و اگر قصد ورود به این سامانه و انجام عملیات آنلاین مربوط به چک را دارید، باید شرایط مزبور را دارا باشید.
از جمله این شرایط عبارت است از اینکه صادرکننده و دارنده چک باید در یکی از بانک‌های معتبر کشور دارای حساب بانکی بوده و همچنین داشتن کد شهاب که همان شناسه هویت الکترونیکی بانکی است و همچنین گواهی امضای الکترونیکی برای صادرکننده و دریافت‌کننده الزامی است. امضای الکترونیکی یا دیجیتال نیز یکی از خدمات نوین و ابزاری برای هویت‌سنجی مدارک و اوراق و اسناد غیرکاغذی و الکترونیک است. این امضا در فضای آنلاین انجام می‌شود و دارای همان آثار امضای دستی است. در ادامه مطلب به توضیح امضای الکترونیک چک الکترونیکی خواهیم پرداخت، اما پیش از آن باید بدانید که یکی دیگر از شرایط صدور چک الکترونیک، عضویت در سامانه‌های چک الکترونیکی بانک مرکزی مانند ساتنا، چکاوک و صیاد است. اعتبارسنجی با کمک سامانه صیاد، تبادل اطلاعات از طریق سامانه چکاوک و پردازش تمامی تراکنش‌ها به وسیله سامانه ساتنا انجام می‌شود.

آیا چک دیجیتال امنیت دارد؟

به‌صورت کلی اعتماد کردن به خدمات آنلاین برای اشخاص دشوارتر از اعتماد کردن به خدمات حضوری است. این مسئله، موضوعی است که همواره با آن مواجه شده‌ایم و به همین دلیل نیاز است تا خدمات آنلاین به‌درستی به افراد معرفی شوند. یکی از دلایل این نگرانی‌ها و عدم اعتماد به بانکداری آنلاین، نگرانی بابت وجود هکرها و مجرمان اینترنتی است که سبب می‌شود اشخاص از انجام تراکنش‌های مالی خود در فضای اینترنت پرهیز نمایند.

اما موضوع جالب این است که چک الکترونیکی حتی از امنیت بیشتری نسبت به چک کاغذی برخوردار است و یکی از دلایل این امنیت این است که چک دیجیتال را نمی‌توان تغییر داد و یا برای مثال پشت‌نویسی کرد و این چک‌ها مانند چک‌های کاغذی دچار خط‌خوردگی نخواهند شد. علاوه بر این، فرایند احراز هویتی که توسط سامانه الکترونیکی بانک مرکزی در ارتباط با چک‌های دیجیتال انجام می‌شود نیز با هدف ایجاد امنیت است و امکان کلاهبرداری را به حداقل کاهش می‌دهد.

کاربرد اصلی چک الکترونیکی

استفاده از چک الکترونیکی کاربردها و مزایای بسیاری را به دنبال دارد. از جمله اینکه استفاده از این چک‌ها موجب سهولت پرداخت‌های مکرر افرادی شده است که بایستی در بازه‌های زمانی مشخصی پرداخت‌هایی را انجام دهند. علاوه بر این، استفاده از چک‌های دیجیتال امنیت زیادی دارد؛ زیرا مشخصات صادرکننده و دارنده این چک‌ها اعتبارسنجی می‌شود و اعتبار شخصی که چک را صادر کرده است و شخصی که مبلغ چک باید به او پرداخت شود، احراز و مشخص می‌شود. در نتیجه امنیتِ فضای الکترونیکی چک دیجیتال، اشخاص نمی‌توانند چک بلامحل صادر کرده و از این طریق مرتکب جرم شوند.

کاربرد مهم دیگری که این نوع از چک‌ها به دنبال داشته و موجب صرفه‌جویی در وقت بسیاری از افراد شده، این است که نقد کردن چک الکترونیکی از طریق پلتفرم بانکی و بدون نیاز به حضور در بانک انجام می‌شود. در نتیجه افراد با مشغله کاری بالا تمایل خواهند داشت که به منظور صرفه‌جویی در وقت از چک‌های الکترونیکی استفاده نمایند.

مزایای استفاده از چک الکترونیکی

از مهم‌ترین مزایای چک الکترونیکی می‌توان به سرعت و امنیت این نوع از چک اشاره کرد. سرعت پردازش و ثبت الکترونیکی این چک‌ها بسیار بیشتر از چک‌های کاغذی است و در نتیجه، انتقال پول از طریق این نوع چک‌ها سریع‌تر خواهد بود.

از جمله دیگر مزایای چک دیجیتال می‌توان به صرفه‌جویی در استفاده از کاغذ، رفع مشکل اتمام دسته چک، اطلاع سریع از وضعیت واریز و وصول، عدم امکان تغییر اطلاعات چک، کاهش برگشت خوردن چک‌های صادره، امکان استفاده از چک دیجیتال در تمام انواع معاملات، پرداخت کارمزد کمتر، امکان مدیریت حساب در دستگاه‌های هوشمند، کاهش جرایم مالی و تسهیل عملیات صدور و حسابداری اشاره نمود.

امضای چک الکترونیکی چگونه انجام می‌شود؟

همانطور که چک‌های کاغذی باید توسط افراد به‌صورت دستی امضا شوند تا دارای اعتبار باشند، چک‌های الکترونیک نیز برای احراز هویت و اعتبارسنجی باید امضا شوند. اما این امضا متفاوت از امضای دستی سند چک است و چک دیجیتال باید به‌صورت الکترونیکی امضا شود. امضای الکترونیک در واقع هویت شخص صادرکننده چک به حساب می‌آید و از طریق بانک مرکزی اعتبارسنجی و سپس تأیید می‌شود. اطلاعات چک دیجیتال صادرشده تنها زمانی معتبر است که به امضای صادرکننده رسیده باشد و اگر این امضا معتبر نباشد به مفاد چک ترتیب اثر داده نمی‌شود.

با توجه به توضیحات فوق، اگر قصد دارید چک الکترونیک را به‌صورت دیجیتال امضا نمایید، باید وارد سامانه‌های معتبر امضای الکترونیکی شوید و پس از انجام مراحل احراز هویت و صدور گواهی ریشه، چک الکترونیکی را به‌صورت آنلاین امضا نمایید. در همین راستا شما می‌توانید از اپلیکیشن امضای الکترونیک امضانو استفاده نمایید. امضانو سامانه امضای الکترونیک اسناد دیجیتال است و به شما این امکان را می‌دهد تا اسناد و مدارک خود را به‌صورت غیرحضوری و غیرفیزیکی امضا نمایید.

چنانچه قصد استفاده از خدمات امضای دیجیتال امضانو را دارید وارد سامانه امضانو شوید و از خدمات امضای الکترونیک استفاده نمایید. همچنین، در صورتی‌که پرسشی در ارتباط با انجام مراحل لازم جهت امضاکردن چک دیجیتال دارید می‌توانید با همکاران ما در تماس باشید و راهنمایی‌های لازم را دریافت نمایید.

کانال تلگرام لامینگو

جمع‌بندی و سخن پایانی

در حال حاضر خدمات بانکداری نیز مانند بسیاری از خدمات دیگر در حال مدرن شدن و آنلاین شدن است. این موضوع البته به‌صورت کامل انجام نشده است و برای مثال در ارتباط با چک‌های الکترونیکی، در حال حاضر تنها برخی از بانک‌های کشور قادر به ارائه این خدمات هستند. اما موضوعی که واضح و مشخص است این است که در آینده‌ای نه چندان دور، تمام خدمات بانکی به‌صورت آنلاین و غیرحضوری انجام می‌شود. صدور و پرداخت و انتقال چک‌های دیجیتال که یکی از خدمات بانکداری آنلاین است، از طریق سامانه چکاد بانک مرکزی و به‌صورت سریع‌تر و امن‌تر از انتقال، صدور و پرداخت چک‌های کاغذی انجام می‌شود.

با کمک این تکنولوژی و همچنین از طریق امضای الکترونیک چک دیجیتال، اطلاعات مهم چک در سامانه چکاد ثبت می‌شود و دیگر نیازی به کاغذبازی‌های سنتی نیست. با توجه به قابلیت‌ها و مزایای استفاده از چک دیجیتال و همچنین ایجاد استارتاپ‎‌های نوپا جهت ارائه خدمات امضای الکترونیک مانند سامانه امضانو امیدواریم هر چه سریعتر شاهد فراهم شدن زیرساخت‌های لازم برای گسترس استفاده بانک‌ها از خدمات چک الکترونیک باشیم.

این مطلب را نیز بخوانید: بررسی کارکرد حقوقی امضا و تفاوت امضا از طریق سامانه امضانو با امضای کاغذی

بلاگ حقوقی لامینگو پلتفرم ارائه محتوا

در این مطلب از بلاگ لامینگو به بیان نکات و توضیحاتی در ارتباط با چک‌های دیجیتال و تفاوت این چک‌ها با چک‌های کاغذی پرداختیم. اگر از مطالعه این مطلب رضایت داشته و بررسی این نکات برای شما مفید بوده است، پیشنهاد می‌شود وارد بلاگ حقوقی لامینگو شوید و سایر مطالب این بلاگ را نیز مطالعه کنید. شما همچنین می‌توانید مطالبی را با موضوع امضای الکترونیک در این بلاگ مطالعه کرده و اطلاعات خود در این زمینه را افزایش دهید.

در صورتی‌که پرسش یا ابهامی درباره مطلب فوق دارید، می‌توانید سؤال خود را در انتهای همین مطلب با ما به اشتراک بگذارید تا همکاران ما به آن پاسخ دهند. در پایان ضمن تشکر از زمان و توجه شما اگر نظر یا انتقادی درباره محتواهای بلاگ حقوقی لامینگو دارید، نظر خود را در بخش دیدگاه‌ها برای ما بنویسید و آگاه باشید که بررسی این نظرات به ما در بهبود کیفیت مطالب کمک‌کننده خواهد بود.