ازدواج بدون اجازه پدر چه شرایطی دارد و موارد ساقط شدن اذن پدر چیست؟

عقد ازدواج در قانون مدنی پیش‌بینی شده است و قانونگذار در این قانون شرایط ازدواج را نیز بیان کرده است. همانطور که همه ما می‌دانیم، یکی از شرایط ازدواج دختر مطابق با شرع و قانون، اجازه پدر برای ازدواج دختر است و ازدواج بدون اجازه پدر تنها در برخی از شرایط خاص ممکن است. ازدواج دختر بدون اجازه پدر یا جد پدری تنها در شرایطی ممکن است که دختر باکره نباشد و اگر دختر باکره باشد و اذن پدر یا جد پدری را برای ازدواج نداشته باشد، در این صورت باید به دادگاه مراجعه کرده و با معرفی خواستگار خود به دادگاه، در این زمینه کسب اجازه نماید. نکته مهمی که باید به آن توجه داشت این است که اجازه دادگاه برای ازدواج دختری که باکره است و اذن پدر یا جد پدری را برای ازدواج ندارد، واجب است.

در این مقاله قصد داریم تا به این موضوع بپردازیم که دختر در چه شرایطی می‌تواند بدون اذن پدر ازدواج نماید و مراحل ازدواج بدون اجازه پدر چیست. در نیتجه، در این نوشتار نیز با ما همراه باشید تا اطلاعات لازم  را در این زمینه کسب کنید و در صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با همکاران ما در تیم حقوقی لامینگو در تماس باشید.

دریافت مشاوره حقوقی

آیا ازدواج دختر بدون اجازه پدر ممکن است؟

همانطور که در مقدمه این مطلب بیان شد، قانون مدنی شرایطی را برای ازدواج و انجام عقد نکاح در نظر گرفته است که یکی از این شرایط، اجازه پدر برای ازدواج دختر است. اما سؤالی که برای بسیاری از افراد ممکن است ایجاد شود این است که اگر پدر موافق ازدواج دختر نباشد و اجازه ازدواج را ندهد، آیا دختر باز هم می‌تواند اقدام به عقد نکاح نماید یا خیر؟ علاوه بر این، در برخی شرایط پدر و یا جد پدری دختر در قید حیات نبوده و یا مفقود‌الاثر هستند که این موارد أخذ اجازه برای ازدواج را غیرممکن خواهد کرد.

در همین راستا در این بخش از نوشتار قصد داریم به سؤالاتی مانند اینکه آیا بدون داشتن اجازه پدر نیز می‌توان ازدواج کرد یا خیر و اینکه شرایط و مراحل ازدواج بدون اذن و اجازه پدر چیست بپردازیم. برای آنکه به این پرسش‌ها پاسخ دهیم باید به سراغ قانون مدنی رفته و مواد این قانون را بررسی کنیم.

ماده 1043 قانون مدنی در ارتباط با اجازه پدر برای نکاح دختر مقرر داشته است که «نکاح دختر باکره اگر چه به سن بلوغ رسیده باشد، موقوف به اجازه پدر یا جد پدر او است و هر گاه پدر یا جد پدری بدون علت موجه از دادن اجازه مضایقه کند، اجازه او ساقط و در این صورت دختر می‌تواند با معرفی کامل مردی که می‌خواهد با او ازدواج نماید و شرایط نکاح و مهری که بین آن‌ها قرار داده شده، پس از أخذ اجازه از دادگاه مدنی خاص به دفتر ازدواج مراجعه و نسبت به ثبت ازدواج اقدام نماید». با توجه به این ماده قانونی، متوجه این موضوع خواهیم شد که اجازه پدر در حالت کلی برای ازدواج دختر لازم است، مگر در شرایطی که در بخش بعدی مطلب به بررسی این شرایط خواهیم پرداخت.

شرایط ساقط شدن اذن پدر چیست؟

همانطور که در بخش پیش بیان شد، اجازه پدر برای ازدواج دختر لازم است، اما بدون اجازه پدر نیز ازدواج ممکن است؛ منوط بر وجود شرایطی که در این بخش به بررسی این شرایط خواهیم پرداخت. بر اساس مواد 1043 و 1044 قانون مدنی، اگر دختر باکره نباشد، در این صورت برای ازدواج به اجازه پدر احتیاجی ندارد. به عبارت دیگر، دختری که باکره نیست می‌تواند بدون داشتن اجازه پدر خود، اقدام به انجام عقد نکاح نماید. یکی دیگر از مواردی که ازدواج دختر بدون اذن پدر را ممکن می‌کند، حاضر نبودن پدر یا جد پدری است. این حاضر نبودن ممکن است به معنای فوت این افراد و یا غیبت در زمان ازدواج دختر باشد.

در نتیجه، اگر در زمانی که دختر باکره قصد ازدواج دارد، پدر و جد پدری او هر دو فوت کرده باشند و یا هر دو در هنگام ازدواج حاضر نباشند و دسترسی به آن‌ها نیز ممکن نباشد، در این صورت دختر می‌تواند بدون داشتن اجازه پدر ازدواج کند. علاوه بر این، اگر پدر و یا جد پدری دختر در هنگام ازدواج او حاضر باشند، اما بدون داشتن عذر موجه با ازدواج دختر مخالفت کرده و اجازه ازدواج ندهند، در این شرایط دختر می‌تواند بدون اینکه اجازه پدر خود را داشته باشد ازدواج کند. موضوعی که باید به آن توجه داشت این است که اگر دختر یک بار ازدواج کرده و طلاق گرفته باشد اما هنوز باکره باشد، همچنان برای ازدواج بعدی به اجازه پدر خود احتیاج داشته و اینکه چند بار ازدواج کرده است ملاک نیست.

 ازدواج دختر بدون اذن پدر چه مراحلی دارد؟

در برخی شرایط، دختر می‌تواند بدون داشتن اذن پدر خود ازدواج کند. در صورتی‌که شرایط ازدواج دختر بدون اجازه پدر فراهم باشد، در این صورت دختری که قصد ازدواج دارد باید اقدام به أخذ اجازه دادگاه برای ازدواج نماید. توجه داشته باشید که اگر دختر باکره نباشد، نیاز به اجازه پدر و اجازه دادگاه ندارد، اما اگر دختر باکره باشد و به هر یک از دلایل فوق موفق به أخذ اجازه پدر خود نشده باشد، در این صورت این فرد باید به دادگاه مراجعه کرده و اجازه دادگاه را برای ازدواج کسب کند. انجام این امر؛ یعنی گرفتن اجازه دادگاه برای ازدواج دختر بدون اجازه پدر، نیازمند طی کردن مراحل و انجام اقداماتی است که در این بخش از مطلب قصد داریم به بررسی آن‌ها بپردازیم. مراحل کسب اجازه از دادگاه برای ازدواج دختر بدون اجازه پدر به شرح زیر است:

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

1. تشکیل حساب کاربری در سامانه ثنا

در مرحله اول، دختری که قصد دارد برای ازدواج بدون اذن پدر یا جد پدری خود از دادگاه مجوز دریافت کند، باید یک حساب کاربری در سامانه ثنا تشکیل داده و سپس مراحل احراز هویت در این سامانه را طی کند. برای تشکیل حساب کاربری در سامانه ثنا متقاضی باید یا به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و یا از طریق ورود به سایت sana.adliran.ir اقدام به تشکیل حساب کاربری نماید. تشکیل حساب کاربری در سامانه ثنا به این هدف است که متقاضی بتواند دادخواست خود را تنظیم و ثبت نماید.

2. تنظیم دادخواست

پس از تشکیل حساب کاربری در سامانه ثنا متقاضی باید دادخواست کسب اجازه از دادگاه برای ازدواج را تنظیم کرده و دادخواست خود را از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت نماید. پس از اینکه دادخواست ازدواج بدون اجازه پدر از طریق دفاتر خدمات قضایی ثبت شود، دادخواست مزبور از طریق این دفاتر به دادگاه صالح برای رسیدگی ارسال خواهد شد.

این مطلب را نیز بخوانید: آموزش قدم به قدم مشاهده ابلاغیه الکترونیکی سامانه ثنا

3. رسیدگی به دادخواست در دادگاه

در مرحله بعد، پس از اینکه پیامک ابلاغیه سامانه ثنا برای دختر ارسال شد، این شخص باید در دادگاه حضور یافته و دلایل خود برای کسب اجازه از دادگاه را بیان کند. این دلایل ممکن است غیبت پدر یا جد پدری او، فوت شدن پدر و یا سایر مواردی باشد که به دختر این مجوز را می‌دهد که از دادگاه اذن ازدواج بگیرد. دختری که قصد ازدواج بدون اجازه پدر خود را دارد باید در دادگاه حاضر شده و خواستگار خود و همچنین میزان مهریه تعیین‌شده را معرفی و اعلام نماید. این امر با این هدف انجام می‌شود که دادگاه قانع شود خواستگار دختر از نظر مالی، اخلاقی و غیره مناسب برای ازدواج دختر است و پدر و یا جد پدری، بدون عذر موجه اقدام به مخالفت با این ازدواج نموده‌اند.

4. احضار پدر و یا جد پدری به دادگاه

بعد از اینکه دختر خواستگار خود را به دادگاه معرفی و میزان مهریه خود را اعلام کرد، دادگاه پدر یا جد پدری دختر را به دادگاه فرا می‌خواند تا اظهارات این شخص را بشنود و پدر و جد پدری نیز در این جلسه دادگاه باید اعلام نمایند که چه عذری برای مخالفت با ازدواج دختر دارند. در این شرایط اگر پدر یا جد پدری در دادگاه حاضر نشوند و یا عذر موجهی برای مخالفت با ازدواج دختر نداشته باشند، در این صورت دادگاه حکم ازدواج را صادر خواهد کرد و دختر می‌تواند برای ازدواج با خواستگار خود به دفترخانه مراجعه کرده و نکاح جاری شود.

آیا اجازه پدر برای ازدواج دختر محدودیت سنی دارد؟

یکی دیگر از پرسش‌هایی که درباره ساقط شدن اذن پدر برای ازدواج دختر وجود دارد این است که آیا اجازه پدر، محدودیت سنی دارد یا خیر؟ به‌عبارت دیگر، ممکن است بسیاری گمان کنند که اگر سن دختر در هنگام ازدواج بالا باشد، در این صورت دیگر نیازی به اجازه پدر برای ازدواج نیست. در پاسخ به این سؤال باید بگوییم که قانونگذار سن به‌خصوصی را برای ازدواج دختر در نظر نداشته و در موادی که به اذن پدر برای ازدواج دختر اشاره شده است، در این مورد مطلبی ذکر نشده است. در نتیجه، از این توضیح می‌توان متوجه شد که اجازه پدر برای ازدواج دختر باکره، سن خاصی نداشته و دختری که باکره است، در هر سنی برای ازدواح به اجازه پدر خود احتیاج دارد.

ضمانت اجرای ازدواج بدون اجازه پدر چیست؟

از آنجایی که قانون مدنی اجازه پدر برای ازدواج دختر را ضروری دانسته، برخی ممکن است تصور کنند ازدواج بدون اذن پدر جرم بوده و مجازاتی به همراه دارد. در صورتی‌که باید بدانید این یک تصور اشتباه است و قانونگذار در هیچ قانونی ازدواج دختر بدون اذن پدر را جرم‌انگاری نکرده است. تنها موردی که در این زمینه وجود دارد این است که اگر دختر در شرایطی که موارد ساقط شدن اذن پدر وجود ندارد، بدون اجازه پدر خود ازدواج کند، عقد نکاح نافذ نبوده و دارای اثر قانونی نمی‌باشد، اما این امر بر اساس جرم نمی‌باشد.

کانال تلگرام لامینگو

جمع‌بندی

در این مقاله درباره شرایط ساقط شدن اذن پدر برای ازدواج دختر صحبت کردیم و به بررسی این موضوع پرداختیم که دختر در چه شرایطی می‌تواند بدون اجازه پدر خود ازدواج کند. مطابق قانون مدنی، یکی از شرایط ازدواج، اجازه پدر است و اگر دختر اجازه پدر را برای نکاح نداشته باشد، نکاح نافذ نمی‌باشد. البته باید بدانید که در برخی شرایط، اجازه پدر برای ازدواج لازم نیست. از جمله این موارد می‌توان به باکره نبودن دختر، فوت شدن پدر یا جد پدری، حاضر نبودن پدر در زمان ازدواج دختر و موجه نبودن عذر پدر برای مخالفت با ازدواج دختر اشاره کرد. با توجه به مطالبی که در این نوشتار بیان شد، نتیجه گرفتیم که دختر باکره در هر صورت برای ازدواج به اجازه پدر احتیاج دارد و اگر شرایط ساقط شدن اذن پدر وجود داشته باشد، در این صورت دختر باید برای کسب اجازه ازدواج به دادگاه مراجعه کند.

دختری که قصد دارد برای کسب اجازه ازدواج به دادگاه مراجعه کند، باید ابتدا دادخواستی تنظیم کرده و دادخواست خود را از طریق دفاتر خدمات قضایی الکترونیک ثبت کند. نکته‌ای که باید در این زمینه در نظر داشته باشید این است که در ثبت این دادخواست، بهتر است افراد از مشاوران حقوقی مشورت گرفته و دادخواست خود را از طریق این افراد تنظیم نمایند. دلیل این امر نیز این است که اگر شخصی اطلاعات حقوقی کافی در این زمینه نداشته باشد، در این صورت ممکن است دادخواست به اشتباه تنظیم شود. در همین راستا شما می‌توانید با دریافت مشاوره حقوقی تلفنی یا حضوری از همکاران ما در تیم حقوقی لامینگو اطلاعات حقوقی لازم در ارتباط با تنظیم دادخواست اجازه ازدواج از دادگاه را کسب کنید و مطابق با این اطلاعات، اقدام به تنظم و ثبت دادخواست نمایید.

بلاگ حقوقی لامینگو را دنبال کنید!

مطلبی که تا به اینجا آن را مطالعه نمودید یکی از هزاران محتواهای تولیدی در بلاگ حقوقی لامینگو است. همکاران ما در تیم تولید محتوای لامینگو روزانه مطالبی را در این بلاگ منتشر می‌کنند که مطالعه آن به افزایش دانش حقوقی شما کمک می‌کند. در همین راستا پیشنهاد می‌شود اگر از مطالعه این مطلب رضایت داشته و مطالعه آن برای شما مفید بوده است، وارد بلاگ حقوقی لامینگو شوید و سایر محتواهای این بلاگ را نیز مطالعه نمایید. شما می‌توانید سؤالات خود در ارتباط با هر مطلب را در انتهای همان مطلب برای ما نوشته و با ما به اشتراک بگذارید. همکاران ما در سریع‌ترین زمان ممکن به پرسش‌های شما پاسخ می‌دهند و ابهامات شما را رفع خواهند نمود. لامینگو را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید و ما را به دوستان و همکاران خود نیز معرفی نمایید.