صدور اجرائیه یا دستور اجرا چه شرایط و مراحلی دارد؟

اجرای حکم یکی از مهم‌ترین مراحل دادرسی و مرحله پایانی آن می‌باشد. به موجب قانون اجرای احکام مدنی، اجرای حکم صادره از دادگاه منوط به صدور اجرائیه یا دستور اجرا از جانب دادگاه نخستین می‌باشد. صدور دستور اجرا منوط به حصول شرایطی خاص بوده و بایتسی مراحلی ویژه طی شود. شرایط و مراحل صدور آن به تفصیل در قانون اجرای احکام مدنی بیان گردیده است. در این مقاله قصد داریم تا با اجرائیه، مراحل صدور و شرایط آن آشنا شده و این موارد را با یکدیگر بررسی نماییم.

‌

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

اجرائیه چیست؟

اجرائیه یا دستور اجرا برگه‌ای است که از جانب دادگاه نخستین صادر شده و اجرای حکم را به اطلاع محکوم‌علیه می‌رساند. صدور اجرائیه از جانب دادگاه منوط به درخواست محکوم‌له یا نماینده قانونی او می‌باشد. به عبارت دیگر، پس از آن که محکوم‌له از دادگاه تقاضای صدور دستور اجرا را نمود و دادگاه نیز آن را صادر نماید و به محکوم‌علیه ابلاغ کند، پس از گذشت مهلت زمان مقرر حکم به اجرا گذاشته می‌شود.

شایان ذکر است که درخواست صدور اجرائیه از جانب محکوم‌له نیز زمانی پذیرفته می‌شود که حکم صادره از دادگاه قطعی شده باشد.
‌

مندرجات برگه اجرائیه و تعداد نسخ آن

مطابق ماده 6 قانون اجرای احکام مدنی، نام و نام‌خانوادگی و محل اقامت محکوم‌له و محکوم‌علیه، مشخصات حکم و موضوع آن و اینکه پرداخت حق اجرا به عهده محکوم‌علیه می‌باشد در برگه اجرائیه درج شده و به امضای رئیس دادگاه و مدیر دفتر رسیده و به مهر دادگاه مهمور می‌گردد.

دستور اجرا به تعداد محکوم‌علیهم به علاوه دو نسخه صادر می‌گردد. نسخ مربوط به محکوم‌علیهم به آنان ابلاغ می‌گردد. دو نسخه دیگر، یکی در پرونده دعوی و دیگری در پرونده اجرایی بایگانی می‌گردد.

مرجع صالح جهت صدور دستور اجرا

وفق ماده 5 قانون اجرای احکام مدنی، مرجع صالح جهت صدور اجرائیه، دادگاه نخستین می‌باشد. به عبارت دیگر، محکوم‌له درخواست کتبی خود مبنی بر اجرای حکم را بایستی تقدیم دادگاه نخستین نماید.

دریافت مشاوره حقوقی

مراحل صدور اجرائیه چیست؟

صدور اجرائیه یا دستور اجرا نیازمند طی چند مرحله به شرح ذیل می‌باشد:

• دادرسی خاتمه یافته، حکم صادر شده و حکم صادره قطعیت یافته باشد.
• محکوم‌له یا وکیل وی از دادگاه به صورت کتبی تقاضای اجرای حکم را نماید.
• دادگاه نخستین دستور اجرا را صادر نموده و این امر به محکوم‌علیه یا وکیل یا قائم مقام قانونی وی ابلاغ می‌گردد.
• پس از گذشت مدت زمان معین در اجرائیه، حکم به اجرا درمی‌آید.

اعتراض نسبت به صدور اجرائیه

قانونگذار برای طرفین دعوا این امکان را در نظر گرفته است تا در برخی از مواقع بتوانند نسبت به صدور اجرائیه اعتراض نمایند. در صورت بروز هرگونه اشتباهی در صدور اجرائیه، هر یک از طرفین یا دادگاه رأسا می‌تواند اجرائیه را تصحیح یا ابطال نموده یا حتی عملیات اجرایی را الغاء نماید.

علاوه بر این، در صورت نقض رأی نیز طرفین می‌توانند نسبت به صدور دستور اجرا اعتراض نمایند. آرای صادره از دادگاه‌ها ممکن است تحت شرایط خاصی نقض گردند. در صورتی‌که رأی صادره از دادگاه نقض شده و برای این رأی اجرائیه‌ای صادر شده باشد، اصحاب دعوا می‌توانند نسبت به صدور اجرائیه اعتراض نمایند تا دادگاه اجرائیه را ابطال یا تصحیح نماید.
‌

جهت آشنایی با موارد نقض رأی می‌توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: راه‌های نقض رای دادگاه بدوی چیست؟ | موارد و شرایط نقض دادنامه

اجرائیه ثبتی چیست؟

علاوه بر اجرائیه‌هایی که توسط دادگاه‌ها صادر می‌گردد، یکی دیگر از انواع اجرائیه‌ها، اجرائیه ثبتی می‌باشد. جهت اجرای تعهدات مندرج در اسناد رسمی لازم‌الاجرا، افراد می‌توانند به جای مراجعه به دادگاه به یکی از مراجع صدور اجرائیه ثبتی مراجعه نموده و تقاضای اجرای تعهد را از این مرجع بخواهند.

زمانی که فردی جهت اجرای تعهدات مندرج در یک سند رسمی لازم‌الاجرا به مرجع صادرکننده سند چون دفاتر اسناد رسمی مراجعه نموده و تقاضای اجرای تعهدات را نماید، اجرائیه فوق، اجرائیه ثبتی نامیده می‌شود. به عنوان مثال، خانم‌ها می‌توانند جهت مطالبه مهریه خود که در سند ازدواج درج شده است، به عنوان تعهد مندرج در یک سند رسمی به دفترخانه محل وقوع عقد مراجعه نموده و اجرائیه ثبتی دریافت نمایند.
‌

به منظور آشنایی با تفاوت مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت و دادگاه می‌توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت و دادگاه چه تفاوتی دارد؟

نتیجه‌گیری

اجرای احکام صادره از دادگاه‌ها نیازمند صدور اجرائیه از جانب دادگاه نخستین می‌باشد. احکام بدون صدور اجرائیه یا دستور اجرا نمی‌توانند به اجرا درآیند. بدین منظور ضروری است تا پس از قطعی شدن حکم صادره از دادگاه، محکوم‌له یا وکیل وی به صورت کتبی از دادگاه نخستین درخواست صدور اجرائیه را نماید. پس از آن، اجرائیه صادره بایستی به محکوم‌علیه، وکیل یا قائم مقام وی ابلاغ شده و پس از گذشت مهلت زمان مقرر در آن، حکم به اجرا درآید. اجرائیه از جمله اوراق قضایی است که امکان اعتراض به آن وفق شرایط ماده 11 قانون اجرای احکام مدنی نیز وجود دارد.

امیدواریم که با مطالعه گفتار فوق با اجرائیه، نحوه صدور و شرایط صدور آن به صورت کامل آشنا شده باشید. شما می‌توانید سؤالات خود در این زمینه را در قسمت دیدگاه‌ها درج نمایید تا توسط کارشناسان متخصص مجموعه لامینگو در اسرع وقت به آن‌ها پاسخ داده شود. همچنین، می‌توانید با مراجعه به قسمت دریافت مشاوره با مشاورین مجموعه لامینگو به صورت تخصصی مشورت نموده و از این خدمت نیز بهره‌مند شوید.

در پایان پیشنهاد می‌شود تا به بلاگ لامینگو مراجعه نموده و سایر مطالبه حقوقی منتشر شده در سایت را نیز مطالعه نموده و دانش حقوقی خود را در حوزه‌های گوناگون حقوقی افزایش دهید.