قرارداد بیمه چه خصوصیاتی دارد و چگونه منعقد می‌شود؟

امروزه قرارداد بیمه تبدیل به یکی از رایج‌ترین قراردادهای موجود در سطح جامعه شده است. افزایش خطرات احتمالی که هر چیزی را تهدید می‌نماید موجب شده است تا افراد با توسل به قرارداد بیمه درصدد حفظ و حراست از اموال خود برآیند. از طرف دیگر، اجباری بودن برخی از بیمه‌ها مانند بیمه شخص ثالث اتوموبیل نیز در گسترش این نوع از عقود تأثیرگذار بوده است. با توجه به اهمیتی که امروزه بیمه در زندگی افراد پیدا کرده است، شایسته است تا افراد با ویژگی‌ها و شرایط انعقاد این قرارداد آشنایی داشته باشند.

‌

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

قرارداد بیمه چیست؟

عقد بیمه مانند عقود بیع، اجاره، رهن و غیره از جمله عقود معین در قانون مدنی برشمرده نشده است. اما طبق ماده 10 قانون مدنی این عقد یک قرارداد خصوصی محسوب شده که در صورت عدم مغایرت با قانون برای طرفین آن صحیح و لازم‌الاتباع خواهد بود.

علی‌رغم عدم توجه قانون مدنی به عقد بیمه، ماده 1 قانون بیمه بدین شرح این عقد را تعریف نموده است: «بیمه عقدی است که به موجب آن یک طرف تعهد می‌کند در ازای پرداخت وجه یا وجوهی از طرف دیگر در صورت وقوع یا بروز حادثه، خسارت وارده بر او را جبران نموده یا وجه معینی بپردازد. متعهد را بیمه‌گر، طرف تعهد را بیمه‌گذار، وجهی را که بیمه‌گذار به بیمه‌گر می‌پردازد حق بیمه و آنچه را که بیمه می‌شود موضوع بیمه می‌نامند.»

مندرجات قرارداد بیمه

قرارداد بیمه بایستی قراردادی واضح و صریح باشد تا بیمه‌گر و بیمه‌گذار با تعهدات خود به صورت دقیق و کامل آشنایی داشته باشند. از این رو قانون بیمه مقرر داشته است که موارد ذیل بایستی در بیمه‌نامه به صورت صریح درج گردد:

1. تاریخ انعقاد قرارداد بیمه

2. اسم بیمه‌گر و بیمه‌گذار

3. موضوع بیمه

4. حادثه یا خطری که عقد بیمه به مناسبت آن به عمل آمده است

5. ابتدا و انتهای بیمه

6. حق بیمه

7. میزان تعهد بیمه‌گر در صورت وقوع حادثه
‌

جهت کسب اطلاع از نحوه پرداخت خسارات در بیمه شخص ثالث می‌توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: بیمه شخص ثالث در تصادف چه خساراتی را پرداخت می‌نماید؟

خصوصیات عقد بیمه

طبیعتاً عقد بیمه نیز بایستی مانند هر قرارداد دیگری از شرایط اساسی صحت قرارداد مندرج در ماده 190 قانون مدنی برخوردار باشد. یعنی جهت انعقاد قرارداد بیمه بایستی قصد طرفین و رضای آن‌ها، اهلیت طرفین، موضوع معین که مورد معامله است و مشروعیت جهت مطالعه وجود داشته باشد. علاوه بر این شرایط، عقد بیمه به دلیل ماهیت ویژه خود از خصوصیات دیگری نیز به شرح زیر برخوردار می‌باشد:

1. عقد بیمه یک عقد الحاقی است

عقد الحاقی قراردادی است که یکی از طرفین، پیش‌تر بندها و شرایط آن را نوشته و مقرر نموده است و طرف دیگر تنها با امضای آن بدان ملحق می‌گردد. در واقع در این نوع از قراردادها امکان چانه‌زنی میان طرفین وجود نداشته و قرارداد به طرف دیگر تحمیل می‌گردد. انعقاد قرارداد بیمه نیز به همین ترتیب می‌باشد. بیمه‌گر مندرجات این قرارداد را از پیش تعیین نموده و بیمه‌گذار با امضای این قرارداد تنها به آن ملحق می‌گردد.
‌

جهت آشنایی با بیمه بدنه اتوموبیل و ویژگی‌های آن می‌توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: نکاتی که درباره بیمه بدنه لازم است بدانیم

2. عقد بیمه از جمله عقود لازم است

در علم حقوق، عقود بر مبنای قابلیت فسخ یا عدم قابلیت فسخ به دو دسته عقود لازم و عقود جایز تقسیم می‌شوند. عقود لازم عقودی هستند که هیچ یک از طرفین قرارداد حق فسخ آنان را جز در موارد معین قانونی ندارد. در مقابل نیز عقود جایز قرار دارد که هر یک از طرفین قرارداد می‌توانند آن را به صورت یکجانبه فسخ نمایند. مطابق این تعریف، عقد بیمه در دسته عقود لازم قرار می‌گیرد که نه بیمه‌گر و نه بیمه‌گذار نمی‌توانند جز در موارد معین قانونی آن را به صورت یکجانبه فسخ نمایند.

تنظیم قرارداد سفارشی

3. قرارداد بیمه یک قرارداد مستمر است

قراردادها از حیث فورین تحقق موضوع تعهد به دو دسته آنی و مستمر تقسیم می‌شوند. در قراردادهای مستمر موضوع تعهد در طول زمان برای طرفین وجود داشته و به آن متعهد می‌باشند. عقود مستمر برخلاف عقود آنی با یک بار تحقق پایان نمی‌یابند. از این منظر، قرارداد بیمه قراردادی مستمر است و بیمه‌گر در طول زمان متعهد می‌شود تا در صورت بروز خسارت برای بیمه‌گذار، خسارات وی را جبران نماید.

4. عقد بیمه یک عقد اتفاقی است

اتفاقی بودن عقد بدین معناست که زمان دقیقی برای تحقق آن وجود ندارد. این خصوصیت ویژگی بارز عقد بیمه برشمرده می‌شود. زیرا زمان تحقق آسیب و بروز خسارت معلوم نیست، اما به محض تحقق آن بیمه‌گر موظف به ایفای تعهد خود مبنی بر جبران خسارات وارده به بیمه‌گذار می‌باشد.

تعهدات قرارداد بیمه

قرارداد بیمه عقدی است دو تعهدی که به محض تحقق، تعهداتی را برای طرفین به دنبال خواهد آورد. برای مثال بیمه‌گذار موظف است حق بیمه را در مهلت مقرر پرداخت نماید، از مال موضوع بیمه به صورت متعارف محافظت نماید، در صورت بروز خسارت در اسرع وقت به بیمه‌گر اطلاع دهد و غیره. در مقابل نیز بیمه‌گذار متعهد می‌شود تا در صورت بروز خسارت آن را به صورت کامل جبران نماید، اسرار بیمه‌گذار را حفظ نموده و هر امری که باعث زایل شدن حقوق بیمه‌گذار می‌شود را در قرارداد درج نماید.
‌

به منظور آشنایی با قانون بیمه بیکاری و موارد استفاده از آن می‌توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: آشنایی با سامانه درخواست بیمه بیکاری و مشاوره حقوقی بیمه تامین اجتماعی

سخن نهایی

قرارداد بیمه قراردادی است که به منظور جبران خساراتی که در آینده ممکن است بر موضوع بیمه وارد گردد بین بیمه‌گر و بیمه‌گذار منعقد می‌گردد. بیمه‌گر متعهد می‌گردد تا در قبال حق بیمه‌ای که بیمه‌گذار پرداخت می‌نماید، در صورت بروز هرگونه خسارت به مال موضوع بیمه تمامی خسارات بیمه‌گذار را جبران نماید. امروزه قراردادهای بیمه نقشی پررنگ در زندگی افراد جامعه پیدا نموده و انواع مختلفی چون بیمه عمر، بیمه بدنه اتوموبیل، بیمه آتش‌سوزی، بیمه سرقت از منزل، بیمه شخص ثالث اتوموبیل و غیره را شامل می‌شود.

با توجه به اهمیتی که قرارداد بیمه در زندگی امروز افراد جامعه پیدا نموده است، در این مقاله سعی شده است تا تعریف دقیقی از عقد بیمه، خصوصیات آن و نحوه انعقاد آن ارائه گردد. چنانچه پس از مطالعه این مقاله با هر سؤال یا ابهامی مواجه شدید، می‌توانید پرسش خود را به منظور پاسخ‌دهی توسط کارشناسان متخصص مجموعه لامینگو در قسمت دیدگاه‌ها درج نمایید. در صورت نیاز به دریافت مشاوره تخصصی در این حوزه نیز می‌توانید با مراجعه به قسمت دریافت مشاوره از خدمات مشاوره‌ای مجموعه لامینگو بهره‌مند شوید.

علاوه بر این، شما می‌توانید با مراجعه به قسمت تنظیم قرارداد سفارشی در تنظیم قرارداد بیمه خود از متخصصین این حوزه کمک گرفته و یا قرارداد خود را مورد بررسی و نظارت آنان قرار دهید. در پایان از شما مخاطب گرامی دعوت می‌شود تا به منظور کسب اطلاعات حقوقی در حوزه‌های گوناگون به بلاگ لامینگو مراجعه نموده و سایر مطالب منشر شده در این سایت را مطالعه فرمایید.