تشریفات مناقصه و مزایده چیست و عدم رعایت آن‌ها چه عواقبی دارد؟

استفاده سازمان‌ها و نهادهای دولتی از بودجه عمومی دولت موجب شده است تا این نهادها به منظور خرید یا فروش کالاها و خدمات مورد نیاز خود نتوانند مانند اشخاص حقیقی یا حقوقی خصوصی عمل نمایند. نهادهای دولتی جهت خرید و فروش کالاها یا خدمات خود موظف به رعایت تشریفات خاصی تحت عنوان مناقصه و مزایده می‌باشند. هر یک از این موارد، کاربرد و تشریفات خاصی دارند که آشنایی با آن‌ها از اهمیت بسیاری برخوردار است. از این رو در این مقاله قصد بررسی تشریفات مناقصه و مزایده و آثار عدم رعایت این تشریفات را داریم.

‌

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

مناقصه چیست؟

هرگاه سازمان یا نهادی دولتی نیاز به تأمین کالا یا خدمتی را داشته باشد، بایستی این موضوع را از طریق برگزاری مناقصه و رعایت تشریفات مناقصه پیگیری نماید. در واقع، سازمان یا نهاد دولتی با اعلام یک فراخوان از افراد متقاضی می‌خواهد تا قیمت پیشنهادی خود را به منظور تأمین کالا یا خدمت مورد نظر مطرح نمایند. در این فرآیند رقابتی، فردی که پایین‌ترین قیمت را پیشنهاد داده باشد، برنده مناقصه اعلام شده و موظف به تأمین کالا یا خدمت مورد نظر خواهد بود.
‌

به منظور آشنایی بیشتر با مناقصه و انواع آن می‌توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: مناقصه چیست و به چند نوع تقسیم می‌شود؟

مزایده چیست؟

مزایده نقطه مقابل مناقصه است. در مزایده هدف این است تا کالا به بالاترین قیمت ممکن به فروش برسد. از این رو مزایده به منظور فروش کالاها برگزار می‌گردد. هر یک از شرکت‌کنندگان در مزایده، قیمت پیشنهادی خود را اعلام نموده و نهایتاً فردی که بالاترین قیمت را پیشنهاد نموده، برنده مزایده اعلام شده و مالک کالای مورد نظر می‌گردد. برگزاری مزایده، بر خلاف مناقصه به نهادهای دولتی اختصاص ندارد و در برخی از مواقع اشخاص خصوصی نیز می‌توانند مزایده برگزار نمایند.
‌

تشریفات مناقصه

برگزاری یک مناقصه نیازمند اجرای تشریفات و مراحل خاصی تحت عنوان تشریفات مناقصه می‌باشد. مناقصه‌گزار موظف است تشریفات مناقصه را به ترتیب ذیل وفق ماده 9 قانون برگزاری مناقصه اجرا و رعایت نماید:

الف. تأمین منابع مالی

ب. تعیین نوع مناقصه در معاملات بزرگ (یک مرحله‌ای یا دو مرحله‌ای، عمومی یا محدود)

ج. تهیه اسناد مناقصه

د. ارزیابی کیفی مناقصه‌گران در صورت لزوم

ه. فراخوان مناقصه

و. ارزیابی پیشنهادها

ز. تعیین برنده مناقصه و انعقاد قرارداد

دریافت مشاوره حقوقی

آیا عدم رعایت تشریفات مناقصه امکان‌پذیر است؟

رعایت و اجرای تشریفات مناقصه امری زمان‌بر و طولانی است. علی‌رغم آن که برگزاری مناقصه به منظور تأمین منافع سازمان یا نهاد دولتی می‌باشد، اما ممکن است برگزاری مناقصه توجیهی جهت حفظ منافع مناقصه‌گزار نداشته باشد یا اینکه زمان کافی برای برگزاری آن وجود نداشته باشد. از این رو قانون برگزاری مناقصات در مواد 27 و 29 خود شرایط ویژه‌ای را تحت عنوان موارد ترک تشریفات مناقصه و موارد عدم الزام به برگزاری مناقصه پیش‌بینی نموده است. در این شرایط استثنایی، نهاد یا سازمان دولتی می‌تواند بدون رعایت تشریفات مناقصه و برگزاری آن، کالا یا خدمت مورد نیاز خود را تأمین نماید.

تشریفات مزایده

برگزاری یک مزایده نیز همچون یک مناقصه، نیاز به رعایت تشریفات خاصی دارد. برگزارکننده مزایده موظف است کلیه اطلاعات در خصوص مال موضوع مزایده، از جمله مشخصات آن، قیمت پایه، زمان و مکان مزایده را در آگهی مزایده درج نماید تا شرکت‌کنندگان اطلاعات کافی از مال موضوع مزایده را کسب نمایند. همچنین، بین تاریخ انتشار آگهی و روز مزایده نبایستی کمتر از ده روز و بیشتر از یک ماه فاصله وجود داشته باشد.

تعیین قیمت پایه نیز از مهم‌ترین ارکان تشریفات مزایده است. قیمت پایه توسط کارشناس تعیین می‌شود. این قیمت، ابتدایی‌ترین و پایین‌ترین قیمت ممکن است و شرکت‌کنندگان در مزایده نمی‌توانند قیمتی پایین‌تر از آن را پیشنهاد دهند.

شرکت‌کنندگان قیمت‌های پیشنهادی خود را پیش‌تر به برگزارکننده مزایده اعلام می‌نمایند. پس از بررسی پیشنهادها، سه نفری که بالاترین قیمت‌ها را پیشنهاد نموده باشند، به ترتیب برندگان مزایده اعلام می‌شوند. در صورتی‌که نفر اول قادر به انجام تعهدات خود نباشد، مال موضوع مزایده به نفر دوم فروخته خواهد شد.

عدم رعایت تشریفات مزایده چه آثاری به دنبال دارد؟

رعایت تشریفات مزایده از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. رعایت تشریفات، نشان‌دهنده صحت برگزاری مزایده است. در صورت عدم رعایت تشریفات مزایده، مزایده به شکل صحیح برگزار نشده و هر فرد ذینفعی حق دارد از دادگاه تقاضای ابطال مزایده را نماید. فرد متقاضی بایستی عدم رعایت تشریفات مزایده را به منظور ابطال آن در دادگاه به اثبات برساند.

کانال تلگرام لامینگو

جمع‌بندی

مناقصه و مزایده فرایندهایی رقابتی هستند که به منظور خرید با کمترین قیمت و فروش به بالاترین قیمت انجام می‌شوند. رعایت تشریفات مناقصه و مزایده جهت برگزاری آن‌ها از اهمیت بسیاری برخوردار است. شخص یا نهاد برگزارکننده مناقصه یا مزایده بایستی به منظور انجام صحیح این فرایند، کلیه تشریفات و مراحل لازم را به دقت پیگیری نماید. هر چند که در برخی شرایط استثنایی که در مواد 27 و 29 قانون برگزاری مناقصات درج شده است، مناقصه‌گزار ملزم به رعایت تشریفات مناقصه نخواهد بود.

در این مقاله تلاش شده است تا اطلاعات لازم در خصوص تشریفات مناقصه و مزایده در اختیار شما قرار گیرد. شما می‌توانید در صورت نیاز به دریافت مشاوره تخصصی در این حوزه به قسمت دریافت مشاوره مراجعه نموده و با مشاورین متخصص مجموعه لامینگو مشورت نمایید. همچنین، سؤالات خود در این خصوص را نیز می‌توانید در قسمت دیدگاه‌ها درج نمایید تا در اسرع وقت توسط کارشناسان متخصص مجموعه لامینگو به آن‌ها پاسخ داده شود. شما می‌توانید با مراجعه به بلاگ لامینگو مطالب حقوقی مورد نیاز خود را که در این سایت منتشر شده را مطالعه نموده و اطلاعات حقوقی خود را افزایش دهید.