شکواییه اخلال در نظم و آسایش عمومی در چه شرایطی تنظیم و ثبت می‌گردد؟

قانون همواره نسبت به آرامش و نظم عمومی جامعه حساس بوده و هرگونه عملی که سبب از میان رفتن نظم و آرامش شود را مصداقی از رفتار مجرمانه برشمرده است. جرم اخلال در نظم عمومی یکی از جرایمی است که در قانون مجازات اسلامی مصوب 1375، جرم‌انگاری شده از جرایم عمومی محسوب می‌گردد. در مقاله‌های پیشین در بلاگ لامینگو به‌ تفصیل به توضیح جرایم عمومی و خصوصی پرداختیم. به‌طور خلاصه می‌توان گفت جرایم عمومی جرایمی هستند که سبب خدشه‌دار شدن احساسات عموم مردم می‌گردند و به همین دلیل، قانونگذار با این جرایم برخوردی جدی‌تر داشته و مجازات‌های سنگین‌تری برای آن‌ها وضع نموده است. در این‌گونه جرایم که اخلال در نظم و آسایش عمومی نیز یکی از آن‌ها است، حتی در صورتی‌که شاکی خصوصی وجود نداشته باشد و شکواییه اخلال در نظم و آسایش عمومی نیز تقدیم مراجع قضایی نگردد، باز هم رسیدگی به جرم آغاز می‌گردد و دادستان مدعی‌العموم می‌باشد.

نکته مهمی که در این زمینه وجود دارد این است که قانون با اینکه اقدام به جرم‌انگاری عمل اخلال در نظم و آسایش عمومی نموده، اما مصادیق این جرم را صریحاً بیان نکرده است و به همین دلیل، مصادیق جرم اخلال در نظم عمومی عرفی می‌باشند. در این مقاله قصد داریم تعریف مشخصی از این جرم ارائه نموده و به بیان عناصر و ارکان تشکیل‌دهنده جرم اخلال در نظم و آسایش عمومی و میزان مجازات آن بپردازیم.

شکواییه اخلال در نظم و آسایش عمومی

اخلال در نظم و آسایش عمومی چگونه جرمی است؟

جرم ایجاد اخلال در نظم و آسایش عمومی هر عمل و اقدامی است که سبب بر هم خوردن نظم عمومی جامعه و سلب آسایش و آرامش شهروندان می‌گردد. براساس ماده ۶۱۸ قانون مجازات اسلامی 1375، هر کس با ایجاد هیاهو و جنجال یا حرکات غیرمتعارف یا تعرض به افراد موجب اخلال در نظم و آسایش و آرامش عمومی گردد یا مردم را از کسب و کار باز دارد، بزه‌دیده جرم می‌تواند با تنظیم شکواییه اخلال در نظم و آسایش عمومی علیه این شخص شکایت نموده و مرتکب به حبس از سه ماه تا یک سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد. در این ماده، مصادیق این جرم به اختصار بیان شده و این مصادیق شامل موارد جنجال، هیاهو، حرکات غیرمتعارف و تعرض به افراد می‌باشد که البته این موارد بسیار کلی بوده و قانونگذار تفصیل آن را به عرف واگذار نموده است.

در چه شرایطی شکواییه اخلال در نظم و آسایش عمومی قابل ثبت است؟

جرم اخلال در نظم و امنیت عمومی یک جرم عمومی است و در نتیجه، زمانی می‌توان عملی را اخلال در نظم عمومی دانست که سبب ایجاد وحشت و ناامنی میان افراد جامعه گردد و اگر عملی انجام شود و تنها یک نفر از ارتکاب این عمل دچار ناامنی گردد نمی‌توان آن را از مصادیق این جرم به شمار آورد. برای مثال اگر سارقی نیمه‌شب به منزل شخصی وارد شود و اقدام به سرقت اموال وی نماید و در نتیجه، شخص دچار احساس وحشت شود، با اینکه اقدام مرتکب جرم سرقت سبب بروز احساس ناامنی در وی شده، اما این اقدام جرم اخلال در نظم عمومی محسوب نمی‌گردد؛ زیرا اقدام مذکور سبب اخلال در نظم عمومی نشده و تنها یک نفر از این عمل آسیب دیده است. در نتیجه، شخصی که بزه‌دیده جرم سرقت در نیمه‌شب بوده است، نمی‌تواند شکواییه اخلال در نظم و آسایش عمومی، تقدیم مراجع قضایی نماید.

حال تصور کنید شخصی در ساعات اولیه ظهر و در خیابانی شلوغ اقدام به تعرض به افراد در خیابان و سرقت اموال آن‌ها می‌نماید و درنتیجه، شهروندان زیادی دچار وحشت و ناامنی می‌شوند. با وجود اینکه در این مورد نیز مرتکب اقدام به سرقت نموده، اما از آنجایی که این جرم سبب ایجاد بی‌نظم در جامعه و وحشت شهروندان شده، درنتیجه اقدام فوق را می‌توان یکی از مصادیق جرم اخلال در نظم و آسایش عمومی دانست و در این مورد، شکواییه اخلال در نظم و آسایش عمومی قابل ارائه است. با توجه به توضیحات بالا می‌توان نتیجه گرفت که جرمی ممکن است عناوین مجرمانه متعددی داشته باشد و یکی از این عناوین، اخلال در نظم و آسایش عمومی باشد.

شرایط تحقق جرم اخلال در نظم و آسایش عمومی

اولین شرط تحقق جرم اخلال در نظم و آسایش عمومی این است که شخص مرتکب در حالت عادی و با اراده شخصی و کامل اقدام به انجام این جرم نماید؛ به این معنا که مرتکب جرم باید دارای سلامت عقل بوده و در حالت جنون نباشد و علاوه بر این، شخص مزبور باید به سن قانونی ۱۸ سال نیز رسیده باشد. مجنون ادواری در صورتی‌که در حال افاقه مرتکب این جرم گردد، مسئولیت کیفری خواهد داشت اما اگر مجنون ادواری در زمان جنون اقدام به انجام چنین عملی نماید، نمی‌توان وی را مسئول دانست و در صورتی‌که شاکی، شکواییه اخلال در نظم و آسایش عمومی را ارائه و علیه این شخص شکایتی تنظیم نماید، این شکایت به جایی نخواهد رسید.

نکته دیگری که باید ذیل این عنوان به آن توجه داشت این است که اگر شخصی با استفاده از اسلحه اقدام به ایجاد وحشت در جامعه نماید، چنین عملی محاربه می‌باشد و مرتکب به مجازات اعدام محکوم خواهد شد. درنتیجه، باید توجه داشت و مصادیق جرم ایجاد اخلال در نظم و امنیت عمومی را از مصادیق جرم محاربه جدا دانست، زیرا جرایم عمومی که سبب ایجاد اخلال در نظم عمومی و ایجاد و حشت در جامعه می‌شوند، شباهت‌های زیادی به هم دارند اما درنهایت، جرایم متفاوتی ‌هستند.

شرط عمومیت در تحقق جرم اخلال در نظم و آسایش عمومی

یکی دیگر از شرایط بسیار مهم در تحقق جرم اخلال در نظم و آسایش عمومی، عمومیت در این جرم است. همانطور که از عنوان این جرم نیز مشخص است، عمل مزبور را زمانی می‌توان جرم دانست که انجام آن، سبب ایجاد اخلال در نظم عمومی و آسایش شهروندان گردد و این بدین معنا است که این عمل زمانی جرم اخلال در نظم و آسایش عمومی محسوب می‌گردد که بر عده‌ای از افراد، یعنی عموم مردم تاثیر داشته باشد و اگر مرتکب، این جرم را با انگیزه شخصی و نسبت به یک شخص انجام داده باشد، درنتیجه جرم مزبور محقق نخواهد شد. توجه داشته باشید برای آنکه این جرم محقق گردد، لازم است تا تمامی این شرایط در کنار یکدیگر وجود داشته باشند.

ارکان جرم اخلال در نظم و آسایش عمومی

برای اینکه جرمی اتفاق افتد، باید عناصر تشکیل‌‌دهنده جرم در کنار هم قرار بگیرند و اگر یکی از ارکان جرم وجود نداشته باشد، جرم مزبور محقق نخواهد شد. به‌طور کلی عناصر تشکیل‌دهند یک جرم عبارتند از عنصر قانونی، عنصر مادی و عنصر روانی. عنصر قانونی یک جرم، مستنداتی است که جرم بودن عملی ارتکابی را بیان می‌نمایند و عنصر مادی یک جرم، رفتار مادی‌ است که شخص برای ارتکاب جرم باید آن را انجام دهد که این رفتار مادی اعم است از فعل یا ترک فعل و عنصر روانی، سوءنیت شخص مرتکب در ارتکاب جرم می‌باشد. توجه داشته باشید تا این عناصر در کنار هم قرار نگیرند، نمی‌توان شکواییه اخلال در نظم و آسایش عمومی را تنظیم و ارائه نمود.

1. عنصر قانونی جرم اخلال در نظم و آسایش عمومی

براساس قانون، تنها اعمالی به‌عنوان جرم قابل مجازات هستند که توسط قانونگذار جرم‌انگاری شده باشند و عملی را که در قانون جرم‌انگاری نشده است، نمی‌توان مجازات نمود. علاوه بر این، قانونگذار با روشن نمودن مصادیق اعمال مجرمانه، اشخاص یک جامعه را از اعمال مجرمانه آگاه می‌نماید و بدون این آگاهی و درصورت جهل افراد به جرایم، اعمال مجرمانه آن‌ها قابل مجازات نخواهد بود. عنصر قانونی جرم اخلال در نظم و آسایش عمومی، مواد ۶۱۷ و ۶۱۸ قانون پیش‌گفته است که به تعریف جرم مزبور پرداخته است. براساس ماده 618 «هرکس با هیاهو و جنجال یا حرکات غیرمتعارف یا تعرض به افراد موجب اخلال نظم و آسایش عمومی گردد یا مردم را از کسب و کار باز دارد، به حبس از سه ماه تا یک سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد».

علاوه بر این، ماده ۶۱۷ قانون مجازات اسلامی بیان داشته است که «هرکس به وسیله چاقو و یا هر نوع اسلحه دیگر تظاهر یا قدرت‌نمایی کند یا آن را وسیله مزاحمت اشخاص یا اخاذی یا تهدید قرار دهد یا با کسی گلاویز شود، در صورتی‌که از مصادیق محارب نباشد به حبس از شش ماه تا دو سال و تا ۷۴ ضربه شلاق خواهد شد». قانونگذار در ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی نیز به جرم اخلال در نظم و امنیت عمومی اشاره داشته و این‌چنین بیان نموده است «هر کس در اماکن عمومی یا معابر، متعرض یا مزاحم اطفال یا زنان بشود یا با الفاظ و حرکات مخالف شئون و حیثیت به  آنان توهین نماید به حبس از دو ماه تا شش ماه و تا ۷۴ضربه شلاق محکوم خواهد شد».

این مطلب را نیز بخوانید: شکواییه ایجاد مزاحمت برای اطفال و بانوان در اماکن عمومی

2. عنصر مادی جرم اخلال در نظم و آسایش عمومی

برای اینکه بتوان رفتاری را مصداق جرم اخلال و نظم و آسایش عمومی دانست، مرتکب جرم باید رفتاری را که سبب وقوع جرم می‌گردد انجام دهد. در غیر این صورت، اگر شخصی قصد انجام جرم مذکور را داشته باشد اما فعل مادی لازم را انجام ندهد، جرم وقوع نیافته است. فعل لازم برای تحقق جرم اخلال در نظم و امنیت عمومی، انجام رفتاری است که سبب هیاهو، جنجال، ایجاد وحشت و بر هم خوردن نظم جامعه گردد. توجه داشته باشید رکن مادی این جرم، تنها فعلی مثبت است زیرا با ترک فعل نمی‌توان سبب ایجاد هیاهو و جنجال در جامعه شد.

3. عنصر معنوی جرم اخلال در نظم و آسایش عمومی

برای تحقق عنصر معنوی جرم، وجود دو مورد لازم است؛ سوءنیت عام و سوءنیت خاص. سوءنیت عام به معنای قصد مرتکب برای ارتکاب فعل مجرمانه است. بدین معنا که مرتکب جرم باید رفتاری را عمداً و با هدف ارتکاب جرم مزبور انجام دهد. سوءنیت خاص نیز به این معنا است که مرتکب جرم علاوه بر داشتن قصد در ارتکاب جرم، قصد رسیدن به نتیجه خاصی نیز از ارتکاب جرم دارد. در ارتباط با جرم ایجاد اخلال در نظم و آسایش عمومی، سوءنیت خاص، قصد مرتکب برای ایجاد اخلال در نظم و آسایش عمومی می‌باشد.

کانال تلگرام لامینگو

نحوه تنظیم و ثبت شکواییه اخلال در نظم و آسایش عمومی

زمانی که بزه‌دیده قصد طرح شکایت علیه مرتکب جرم اخلال در نظم و آسایش عمومی را دارد، باید شکواییه اخلال در نظم و آسایش عمومی را تنظیم و ثبت نماید. شاکی برای ثبت این شکایت‌نامه، باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه و شکواییه مربوط را تنظیم و ثبت نماید. شاکی باید هر اطلاعی راجع به وقوع جرم و مرتکب آن دارد، ضمیمه پرونده کند. شکواییه مزبور پس از این به‌وسیله دفاتر خدمات قضایی به دادسرای محل وقوع جرم ارجاع می‌گردد و دادسرای مزبور به این پرونده رسیدگی می‌کند. پس از اتمام تحقیقات مقدماتی در دادسرا، اگر دادسرا وقوع جرم را احراز نموده باشد، پرونده را برای رسیدگی بیشتر و صدور حکم به دادگاه کیفری ارسال می‌کند و اگر وقوع جرم احراز نگردید، قرار منع تعقیب صادر خواهد نمود. دادگاه صالح به رسیدگی به جرم اخلال در نظم و آسایش عمومی، دادگاه کیفری دو می‌باشد.

شکواییه اخلال در نظم و آسایش عمومی لامینگو در اختیار شماست!

امروزه اشخاص برای ثبت شکایت علیه مرتکب جرم، دیگر نیاز نیست به دادسرا مراجعه نمایند و افراد می‌توانند برای ثبت شکواییه اخلال در نظم و آسایش عمومی به دفاتر خدمات قضایی مراجعه نموده، شکواییه مزبور را در آنجا ثبت نمایند تا شکایت از طریق این دفاتر به دادسرا ارجاع گردد. در همین راستا، یکی از خدماتی که لامینگو در اختیار شما می‌گذارد این است که شما می‌توانید شکواییه هوشمند جرم مزبور را از بانک اسناد قضایی لامینگو دریافت نموده و این شکواییه را پس از امضا، ثبت نمایید. به همین منظور، شما می‌توانید وارد بانک اسناد قضایی لامینگو شده و پس از پاسخ دادن به چند سؤال ساده، شکواییه مورد نظر را دریافت نمایید.

با امضای الکترونیک لامینگو، شکواییه خود را امضا نمایید!

ازجمله خدمات مجموعه لامینگو، خدمات امضای الکترونیک است. با استفاده از خدمات امضای الکترونیک، دیگر نیازی نیست برای امضای اسناد و مدارک خود به محلی مراجعه نمایید و شما می‌توانید با استفاده از سامانه امضای الکتروینک، اوراق خود را به‌صورت غیرحضوری و اینترنتی امضا نمایید. در همین راستا، شما می‌توانید شکواییه اخلال در نظم و آسایش عمومی را نیز پس از دریافت آن از بانک اسناد لامینگو، با استفاده از امضای الکتروینک امضا و ثبت نمایید. برای استفاده از خدمات امضای الکترونیک، وارد سامانه امضای الکترونیکی لامینگو شوید.

ورود به سامانه امضای الکترونیکی

جمع‌بندی شکواییه اخلال در نظم و آسایش عمومی

اگر شخصی اقدام به ایجاد اخلال در نظم و آسایش عمومی از طریق ایجاد هیاهو یا وحشت یا تعرض به مردم نماید، عمل مزبور بر اساس قانون جرم بوده و مرتکب این جرم به مجازات قانونی محکوم می‌گردد. برای تحقق جرم مزبور، وجود عناصر قانونی، مادی و معنوی در کنار یکدیگر لازم است. به این معنا که عمل مرتکب تنها زمانی مشمول جرم اخلال در نظم و آسایش عمومی می‌باشد که در قانون جرم‌انگاری شده باشد، مرتکب فعل لازم برای ارتکاب عمل مجرمانه را عمداً انجام داده باشد و قصد ایجاد بی‌نظمی در جامعه و وحشت شهروندان را داشته باشد. با اینکه جرم مزبور یک جرم عمومی می‌باشد و حتی اگر شاکی خصوصی نداشته باشد مرجع قضایی رسیدگی به جرم را آغاز می‌نماید، اما اشخاص بزه‌دیده از جرم می‌توانند با تنظیم شکواییه اخلال در نظم و آسایش عمومی، علیه مرتکب جرم طرح شکایت نمایند.

بلاگ حقوقی لامینگو یک پلتفرم هوشمند برای ارائه محتواهای حقوقی می‌باشد و توصیه می‌شود اگر مطالعه مطلب فوق برای شما رضایت‌بخش بوده است، وارد بلاگ حقوقی لامینگو شده و سایر مطالب این بلاگ را نیز مطالعه کنید! در پایان پیشنهاد می‌گردد لامینگو را به دوستان و آشنایان خود نیز معرفی نموده و ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید!