قاضی زن تحت چه شرایطی و چگونه فعالیت می‌کند؟ | بازپرس زن | دادیار زن

منصب قضاوت از جمله مهم‌ترین و حساس‌ترین مشاغل در دنیا محسوب می‌شود. قاضی بایستی بتواند استدلال‌های طرفین دعوا را شنیده و مطابق قانون و عدالت جهت رفع اختلاف بین طرفین دعوا حکم صادر نماید. قاضی بایستی از چنان شخصیتی برخوردار باشد که تحت تأثیر احساسات حکم صادر ننموده و در مقابل خواسته‌های نابجا و خلاف قانون هر یک از طرفین ایستادگی نماید. آنچه در جامعه ما رایج است، این است که عمده قضات محاکم را آقایان تشکیل داده‌اند. در این گفتار درصدد هستیم تا بررسی نماییم که آیا در سیستم قضایی کشور ما قاضی زن وجود دارد یا خیر و اینکه نحوه گزینش و ورود به منصب قضاوت برای زنان چگونه می‌باشد.

ورود به حرفه قضاوت در ایران

قضاوت از جمله مشاغل پرطرفدار در بین فارغ‌التحصیلان رشته حقوق می‌باشد. هرساله با برگزاری آزمون قضاوت، تعداد زیادی از افراد تحت عنوان قاضی، جذب سیستم قضایی شده و شروع به کار می‌نمایند. علاوه بر این، فارغ‌التحصیلان دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری دادگستری نیز از ابتدای تحصیل، بورسیه شده و پس از اتمام تحصیلات خود و سپری کردن دوران کارآموزی و قبولی در آزمون اختبار به عنوان قاضی مشغول به کار خواهند شد. حال اینکه سهم زنان در این بین چقدر است و آیا آنان نیز از این طریق جذب می‌شوند را با یکدیگر بررسی خواهیم کرد.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

قاضی زن در نظام قضایی ایران

برخلاف آنچه تصور می‌شود، تمام قضات کشور ما را مردان تشکیل نداده‌اند، بلکه قضات زن نیز در سیستم قضایی کشور ما در حال فعالیت هستند. اما بایستی توجه داشته باشیم که تعداد قضات مرد چندین برابر قضات زن می‌باشد. محدودیت‌هایی که سیستم قضایی برای قضات در نظر می‌گیرد باعث شده است تا تعداد زنان متقاضی منصب قضاوت کمتر از مردان باشد. با این حال، هر ساله پس از برگزاری آزمون قضاوت، تعدادی از زنان نیز در نظام قضایی کشور مشغول به کار می‌شوند. بایستی توجه داشت که سهمیه جذب زنان در آزمون سالانه، کمتر از مردان بوده و حتی در بعضی از استان‌ها تمایلی به جذب زنان وجود ندارد.

شایان ذکر است که ریاست دادگاه، مقامی است که امروزه در کشور ما اختصاص به مردان دارد و زنان می‌توانند در عناوین دیگری از قبیل دادیار، بازپرس و غیره در سیستم قضایی کشور فعالیت نمایند.

 دادستان زن در نظام قضایی ایران

دادستان یا مدعی‌العموم مقامی است که ریاست دادسرا را به عهده داشته و به سه دسته دادستان کل، دادستان شهرستان مرکز استان و دادستان شهرستان تقسیم می‌شود. دادستان به نوعی نماینده مردم و جامعه محسوب شده و در صورت اقتضاء اقدامات قضایی و اداری جهت حفظ منافع عمومی جامعه انجام می‌دهد؛ مثل صدور کیفرخواست، اجرای احکام کیفری، نظارت بر اعمال ضابطان و غیره.

در نظام قضایی کشور ما مقام دادستانی اختصاص به مردان دارد و دادستان زن مشاهده نمی‌شود. زنان تنها می‌توانند به عنوان معاون دادستان مشغول به کار شوند.

دادیار زن در نظام قضایی ایران

دادیار از جمله مقاماتی است که در دادسرا فعالیت می‌نماید. دادیارها عمدتاً قضات جوان و تازه‌کاری هستند که تحت نظر و ریاست دادستان کار می‌نمایند. دادیارها وظیفه انجام تحقیقات مقدماتی درخصوص پرونده را داشته و ممکن است وظایف دیگری نیز از طرف دادستان برعهده آنان قرار گیرد.

امروزه در دادسراهای کشور ما دادیار زن وجود داشته و زنان در این منصب مشغول به کار شده‌اند. دستیابی به این منصب برای زنان غیرممکن نیست و از جمله مناصب مشترک بین زن و مرد در نظام قضایی کشور محسوب می‌گردد.

بازپرس زن در نظام قضایی ایران

بازپرس یا قاضی پرونده نیز از دیگر مقامات دادسراست که وظیفه انجام تحقیقات مقدماتی، بازجویی از متهم، رسیدگی به چگونگی وقوع جرم و غیره را به عهده دارد. علی‌رغم اینکه بازپرس، قاضی پرونده نیز نامیده می‌شود، اما اجازه صدور حکم را نداشته و بایستی این وظیفه را به قاضی دادگاه بسپارد.

امروزه این حق به زنان داده شده است تا بتوانند به عنوان بازپرس در نظام قضایی کشور مشغول به کار شوند. منصب بازپرس از مناصب اختصاصی مردان نیست و امروزه در دادسراها بازپرس زن نیز مشاهده می‌شود.

جهت آشنایی بیشتر با وظایف و اختیارات بازپرس به لینک زیر مراجعه نمایید: فرق قاضی با بازپرس چیست؟ شرح کاملی از مقامات قضایی.

اهمیت افزایش تعداد قاضی زن

با توجه به ظرفیت‌ها و قابلیت‌های بسیاری که زنان دارند، نمی‌توان حرفه قضاوت را حرفه اختصاصی مردان دانست. بلکه زنان نیز این قابلیت را دارند تا به عنوان قاضی مشغول به کار شوند. همچنین، با توجه به افزایش پرونده‌های موجود در محاکم دادگستری، جذب زنان به عنوان قاضی می‌تواند راهکاری در جهت کاهش تورم قضایی باشد.

این نکته نیز حائز اهمیت است که در بسیاری از موارد چون دعاوی خانوادگی، دعاوی مرتبط با کودکان و رسیدگی به جرایم اطفال، زنان به دلیل ویژگی‌‌ها و قابلیت‌های خود می‌توانند موفق‌تر از مردان عمل نموده و به موضوع رسیدگی نمایند.

کانال تلگرام لامینگو

کلام آخر

برخلاف باور عامه مردم، در نظام قضایی کشور ما منصب قضاوت منصب اختصاصی مردان نیست. امروزه تعداد زیادی از زنان در مناصب مختلفی چون دادیار، بازپرس، معاون دادستان و مشاور در دادگاه‌های خانواده، دیوان عدالت اداری، شورای حل اختلاف و غیره مشغول به کار هستند. قاضی زن اجازه صدور حکم را ندارد، به همین دلیل مقام ریاست دادگاه اختصاص به قضات مرد دارد. قانون آیین دادرسی کیفری نیز به زنان اجازه داده است تا به عنوان مشاور در دادگاه‌های اطفال و خانواده مشغول به کار شوند.

در این گفتار تلاش نمودیم تا شما را با شرایط استخدام قاضی زن و وظایف زنان در نظام قضایی کشور آشنا نماییم. در صورت نیاز به دریافت مشاوره در این خصوص می‌توانید به قسمت دریافت مشاوره مراجعه نموده و از این خدمت مجموعه لامینگو بهره‌مند شوید. همچنین، هرگونه سؤال یا ابهام در این خصوص را نیز می‌توانید در قسمت دیدگاه‌ها بیان نمایید تا توسط کارشناسان مجموعه به آن‌ها پاسخ داده شود. به عنوان کلام پایانی، پیشنهاد می‌شود با مراجعه به بلاگ لامینگو سایر مطالب حقوقی در حوزه‌های مختلف دیگر را نیز مطالعه نمایید.