نمونه قرارداد انتقال طلب چیست و در چه قالب‌های قراردادی منعقد می‌گردد؟

انتقال طلب در قانون مدنی ایران یکی از روش‌های سقوط تعهد برشمرده شده است و اشخاص از طرق مختلف می‌توانند اقدام به انتقال طلب نمایند. یکی از این روش‌ها، عقد قراردادی تحت عنوان نمونه قرارداد انتقال طلب جهت انتقال دین به دیگری است و علاوه بر این، عقود معینی نیز در قانون مدنی وجود دارد که نتیجه انعقاد آن‌ها، انتقال طلب و دین می‌باشد که این عقود عبارت‌اند از حواله و ضمان. انتقال طلب ابعاد مثبت و منفی بسیاری داشته و در هر صورت موضوعی که واضح است این است که انتقال طلب نقش پررنگی در روابط تجاری و اقتصادی افراد یک جامعه داشته و به همین دلیل اشخاص مختلف باید از جزئیات مرتبط به این عمل حقوقی آشنایی کافی داشته باشند. در این مقاله سعی بر این داریم تا قرارداد انتقال طلب و همچنین عقودی را که نتیجه آن‌ها انتقال طلب می‌باشد را به تفصیل بررسی نماییم.

بانک قرارداد لامینگو، پلتفرمی هوشمند در زمینه انواع قراردادها می‌باشد که شما می‌توانید با ورود به آن، علاوه بر دریافت قرارداد مد نظر، قرارداد مختص به خود را نیز در این پلتفرم تنظیم نموده و به‌اصطلاحی دیگر، قراردادهای موجود را شخصی‌سازی نمایید. جهت دریافت نمونه قرارداد انتقال طلب می‌توانید با کلیک بر روی لینک زیر وارد صفحه مورد نظر شده و علاوه بر این، می‌توانید با برقراری ارتباط با همکاران ما در تیم حقوقی لامینگو، راهنمایی‌های لازم جهت تنظیم و عقد قرارداد مورد نظر را دریافت نمایید.

دریافت قرارداد انتقال طلب

انتقال طلب چیست؟

انتقال طلب یکی از موارد سقوط تعهدات است زیرا با منتقل نمودن طلب به شخص ثالث، دین از ذمه طلبکار ساقط شده و بر ذمه منتقل‌الیه قرار می‌گیرد. به بیانی ساده‌تر، زمانی که شخصی طلب خود را به دیگر انتقال می‌دهد، خود دیگر تعهدی بابت پرداخت طلب به طلبکار نداشته و پس از این، شخصی که طلب به وی منتقل شده است مسئول پرداخت طلب طلبکار می‌باشد. شاید از خود بپرسید اشخاص با چه هدفی اقدام به انتقال طلب و پذیرفتن طلب دیگران می‌نمایند که در پاسخ باید گفت بسیار پیش می‌آید که شخصی در ازای دریافت طلب خود از دیگری، بدهی‌ای که به شخص ثالث دارد را به بدهکار خود منتقل می‌نماید و بدین ترتیب، تهاتری مالی میان اشخاص صورت می‌گیرد.

انتقال طلب ممکن است به‌صورت ارادی و درنتیجه توافق طرفین نمونه قرارداد انتقال طلب صورت بگیرد و یا ممکن است به‌صورت قهری و درنتیجه فوت شخص مدیون و انتقال طلب وی به ورثه اتفاق افتد که البته هدف ما در این مقاله بیان مطالبی در ارتباط با انتقال طلب به صورت ارادی می‌باشد. در انتقال طلب به شخص ثالث، دین از میان نمی‌رود و تغییری نیز نمی‌کند و  دین موجود همراه با تضمینات آن از ذمه یک نفر به ذمه شخص دیگری منتقل شده و تنها شخصی که متعهد به پرداخت آن است تغییر می‌نماید. علاوه بر این، در انتقال طلب، رضایت شخص مدیون لازم نبوده و تنها شخص ثالث است که باید رضایت بر قبول طلب داشته باشد.

عقد نمونه قرارداد انتقال طلب براساس ماده 10 قانون مدنی

اصل آزادی قراردادها یکی از اصول حقوقی پذیرفته‌شده در حقوق ایران است که به اشخاص خصوصی این امکان را می‌دهد تا قراردادهایی را که مد نظر دارند بدون وجود محدودیت با اشخاصی که در نظر داشته و همچنین با اعمال شروطی که تمایل دارند منعقد نمایند. علاوه بر این، قانون مدنی در ماده 10 خود بار دیگر به این اصل حقوقی اشاره نموده است و اشخاص خصوصی مختلف را مجاز به انعقاد قراردادهایی با موضوعات گوناگون دانسته است و درنتیجه، اشخاص در اجتماع می‌توانند توافقات و همکاری‌های مالی و غیرمالی که با یکدیگر دارند را در قالب قراردادی مدنظر وارد نموده و قراردادی را منعقد نمایند. البته ذکر این نکته ضروری است که قانون مدنی شرط اعتبار این قراردادها را تبعیت آن‌ها از مقررات شرعی و قانونی جامعه دانسته است.

در همین راستا و از آنجایی که انتقال طلب یک امر قانونی و مشروع می‌باشد، اشخاصی که قصد جابه‌جایی دیون مالی و غیرمالی با یکدیگر را دارند، می‌توانند قراردادی تحت عنوان نمونه قرارداد انتقال طلب منعقد نموده و ذیل این قرارداد، توافق بر انتقال مطالبات نمایند. این قرارداد یک سند الزام‌آور خواهد بود که طرفین آن باید تا پایان مدت قرارداد به اجرای مفاد آن پایبند بوده و هیچ یک از طرفین این قرارداد یعنی انتقال‌دهنده و انتقال‌گیرنده طلب، حق خروج یکجانبه و بدون داشتن حق فسخ قراردادی از قرارداد را نخواهد داشت.

نمونه قرارداد انتقال طلب در قالب عقد ضمان

ضمان یکی از عقود معین قانون مدنی است که قانون مدنی در یک باب به‌صورت تفصیلی احکام این قرارداد را بیان نموده است. ضمانت نمودن از یک نفر به معنای برعهده گرفتن طلب وی می‌باشد. در عقد ضمان سه طرف قراردادی وجود دارند؛ ابتدا شخصی است که طلبی به کسی دارد، شخص دوم کسی است که از شخص اول طلبکار بوده و شخص سوم نیز شخص ثالثی است که طلب شخص اول را بر عهده گرفته و متعهد می‌گردد که طلب مدیون قرارداد را بپردازد. در عقد ضمان به شخص بدهکار یا مدیون، مضمون عنه، به شخص طلبکار یا دائن مضمون له و به شخصی که پرداخت طلب از سوی مضمون عنه را بر عهده می‌گیرد، ضامن می‌گویند.

عقد صمان یک عقد لازم بوده و هیچ یک از طرفین این قرارداد حق خروج از قرارداد بدون داشتن حق فسخ را ندارند. برای انعقاد عقد ضمان به‌عنوان یک نمونه قرارداد انتقال طلب، رضایت شخص ضامن و مضمون له نیاز بوده و رضایت و یا عدم رضایت شخص مدیون یا مضمون عنه در قرارداد تأثیری نخواهد داشت. پس از انعقاد عقد ضمان، ضامن قراردادی مسئول پرداخت دیون مدیون یا مضمون عنه می‌گردد و مضمون عنه دیگر در ارتباط با پرداخت طلب، مسئولیتی بر عهده نخواهد داشت.

عقد ضمان چه الزامات حقوقی و قانونی دارد؟

شخصی که قصد دارد به‌عنوان ضامن با انعقاد عقد ضمان، مسئول پرداخت طلب دیگری گردد، باید از اهلیت قانونی کامل برخوردار باشد. یعنی این شخص باید عاقل، بالغ و رشید باشد. علاوه بر این، از آنجایی که عقد ضمان و پرداخت دین، نوعی تصرف در اموال می‌باشد، درنهایت اشخاص ورشکسته از ضمانت کردن از دیگران ممنوع بوده و تنها می‌توانند به‌عنوان مضمون عنه یا مضمون له در قرارداد ضمان حضور داشته باشند. اگر شخصی که ورشکسته است و از دخالت در اموال خود ممنوع می‌باشد اقدام به انعقاد عقد ضمان به‌عنوان یک نمونه قرارداد انتقال طلب نماید، مضمون له قرارداد یعنی شخص طلبکار، می‌تواند این قرارداد را فسخ نماید و علاوه بر این، اگر مضمون له قرارداد پس از عقد قرارداد متوجه گردد که ضامن از تمکن مالی کافی جهت پرداخت دین برخوردار نیست، در این صورت نیز حق فسخ قرارداد را خواهد داشت.

علاوه بر این، اشخاص تنها می‌توانند پرداخت دینی را ضمانت نمایند که مشروع باشد و اگر طلب موجود منشاء غیرقانونی یا غیرمشروع داشته باشد و برای مثال طلبی باشد که منشاء آن قمار باشد، در این صورت ضمانت از این دین باطل بوده و درنتیجه عقد ضمان نیز باطل خواهد بود. اگر شخص مضمون عنه یعنی بدهکار چند دین و طلب دارد، ضامن قرارداد باید مشخص نماید که قصد پرداخت کدام دین و به کدام طلبکار را دارد و درنتیجه، موضوع طلب باید روشن و واضح باشد. درصورتیکه اشخاصی قصد عقد نمونه قرارداد انتقال طلب تحت چارچوب عقد ضمان را دارند، باید این قرارداد را مطلق و بدون درج شروط مختلف منعقد نمایند؛ برای مثال، ضامن قرارداد حق ندارد پرداخت دین مضمون عنه را منوط به عدم پرداخت طلب از سوی بدهکار نماید.

نمونه قرارداد انتقال طلب در چارچوب عقد حواله و شرایط قانونی آن

عقد حواله یکی دیگر از عقود معین قانون مدنی است و اثر این عقد، انتقال پرداخت دین به شخص ثالثی که مدیون نیست، می‌باشد. عقد حواله نیز مانند عقد ضمان سه طرف قراردادی دارد؛ طرف اول عقد حواله که محیل نامیده می‌شود، شخصی است که پرداخت طلبی را بر عهده داشته و به شخصی مدیون است و در واقع بدهکار اصلی قرارداد است، طرف دوم عقد حواله محتال نامیده می‌شود که از محیل طلبکار بوده و طرف سوم قرارداد حواله نیز محال علیه می‌باشد که پس از عقد قرارداد حواله، مسئول پرداخت دین شخص محیل یعنی بدهکار اصلی شده است. برای انعقاد عقد حواله رضایت و اراده شخص محتال و محال علیه لازم است و رضایت یا عدم رضایت شخص محیل، تأثیری در انعقاد قرارداد نخواهد داشت. درواقع، انتقال طلب در قالب عقد حواله، با اراده محتال و محال علیه اتفاق می‌افتد.

محال علیه، یعنی شخصی که مسئولیت پرداخت دین محیل را بر عهده دارد، می‌تواند پس از پرداخت طلب، برای دریافت طلب خود به محیل مراجعه نماید. البته باید توجه داشت تمکن مالی محال علیه شرط صحت عقد حواله نبوده اما اگر محال علیه در موعدی که باید طلب را پرداخت نماید همچنان از تمکن مالی برخوردار نباشد، در چنین شرایطی محتال یعنی شخص طلبکار، حق فسخ قرارداد را خواهد داشت. حواله یک عقد لازم و سندی الزام‌آور برای طرفین قرارداد بوده و محال علیه و محتال تنها زمانی حق خروج از قرارداد را خواهند داشت که موارد اعمال حق فسخ به وجود آمده باشد. علاوه بر این، محال علیه و محتال، می‌توانند در صورت توافق و با تراضی یکدیگر، عقد حواله را اقاله نموده و بدین صورت به نمونه قرارداد انتقال طلب خاتمه دهند.

حل‌وفصل اختلافات ناشی از تنظیم و اجرای نمونه قرارداد انتقال طلب

در جریان عقد و اجرای قرارداد انتقال طلب، ممکن است اختلافاتی میان هر یک از طرفین این قرارداد به وجود بیاید که اگر این اختلافات حل نگردد، ممکن است هر یک از طرفین قرارداد اقدام به فسخ نمودن قرارداد نماید. در همین راستا، این اختلافات ممکن است از طرق مختلفی برطرف گردد؛ در وهله اول، ممکن است طرفین نمونه قرارداد انتقال طلب ، اختلافات موجود را از طرق مسالمت‌آمیز مانند مذاکره و سازش برطرف نمایند اما، گاهی ممکن است این اختلافات از این طریق حل نگردد و نیاز باشد تا مرجعی به دعاوی طرفین قرارداد رسیدگی نماید.

طرفین قرارداد انتقال طلب می‌توانند برای پیگیری اختلافات خود به مراجع قضایی خصوصی و عمومی مراجعه نمایند. مراجعه قضایی خصوصی نهادهای داوری می‌باشند که قادر به حل اختلافات اشخاص بوده و طرفین نمونه قرارداد انتقال طلب می‌توانند در ذیل قرارداد، حل اختلاف از طریق داوری را شرط نمایند. البته باید توجه داشت که اگر طرفین قرارداد انتقال طلب که ممکن است عقودی مانند حواله و یا ضمان باشد، قصد طرح شکایت کیفری علیه یکدیگر را داشته باشند، دیگر نمی‌توانند برای ثبت شکایت کیفری به داوری مراجعه نموده و باید دعوای کیفری را از طریق مراجعه به نهادهای قضایی عمومی مانند دادگاه‌ها و شورای حل اختلاف پیگیری نمایند.

کانال تلگرام لامینگو

نتیجه‌گیری

نمونه قرارداد انتقال طلب قراردادی است که اشخاص با عقد آن، نوعی جابه‌جایی مالی انجام داده و دین را از ذمه یک شخص به ذمه شخص دیگری منتقل می‌نمایند. همان‌طور که در این مقاله عنوان شد، اشخاص می‌توانند از طرق مختلف و با عقد قراردادهایی گوناگون، نمونه قرارداد انتقال طلب را تنظیم و منعقد نموده و به اهداف قراردادی خود دست یابند. توصیه کارشناسان حقوقی به افراد این است که تنظیم قراردادهای حقوقی خود را به متخصصین امر قراردادنویسی واگذار نموده تا این افراد بهترین و منحصربه‌فردترین قرارداد ممکن را در اختیار این اشخاص بگذارند. درنتیجه، بهتر است اگر از اطلاعات جامع حقوقی برخوردار نیستید، خود اقدام به عقد قرارداد انتقال طلب ننمایید.

اگر تا به اینجای مطلب را مطالعه نمودید، باید بدانید که مطالعه مطالب اینچنینی با موضوعات حقوقی به شما کمک می‌نماید تا اعمال حقوقی خود را با اطلاعات بیشتری انجام داده و کمتر متحمل خسارت و زیان گردید. پیشنهاد ما به شما ورود به بلاگ حقوقی لامینگو و بررسی و مطالعه سایر محتواهای حقوقی این بلاگ می‌باشد. علاوه بر این، شما می‌توانید نظرات و انتقادات خود را از طریق نوشتن آن در بخش دیدگاه‌ها با ما به میان بگذارید.