قرار کارشناسی دادگاه و مهمترین نکات در خصوص صدور آن

قرار کارشناسی هنگامی صادر می‌شود که در رسیدگی به پرونده مطرح‌‌شده، قاضی نیاز به توضیحات و نظرات افراد متخصص در آن زمینه داشته باشد. قاضی با کمک گرفتن از نظرات کارشناسان، اطلاعات خودرا در خصوص موضوع پرونده تکمیل می‌کند تا بتواند حکمی صحیح و عادلانه صادر کند. در این مطلب به توضیح مهمترین نکات مربوط به صدور قرار کارشناسی و بررسی شرایط قانونی آن خواهیم ‌پرداخت. همچنین، درصورت نیاز شما می‌توانید برای اطلاعات بیشتر دراین زمینه از خدمات مشاوره حقوقی وبسایت لامینگو استفاده کنید:

‌

دریافت مشاوره حقوقی

پرونده‌هایی که قابلیت استفاده از نظر کارشناس را دارند

طبق آن‌چه در قانون آمده است، چه در پرونده‌های کیفری و چه پرونده‌های حقوقی امکان صدور قرار کارشناسی وجود دارد. در موضوعات کیفری بازپرس و در پرونده‌های حقوقی قاضی، به تشخیص خود یا تقاضای یکی از طرفین می‌توانند با صدور این قرار از نظر کارشناس در خصوص موضوع پرونده استفاده کنند.

موضوعات پرونده‌هایی که قرار کارشناسی برای آن‌ها صادر می‌شود می‌تواند در هر رابطه‌ای باشد. همچنین ممکن است برای روشن شدن بخشی از دعوای مطرح شده و یا موضوعی که با دعوی مرتبط است، از نظر کارشناس استفاده‌شود.
‌

همچنین بخوانید: قرار ابطال دادخواست چیست و چه آثاری دارد؟ | اعتراض به قرار ابطال دادخواست

‌

نحوه انتخاب کارشناس در قرار کارشناسی

قاضی باید یک یا در صورت لزوم چند کارشناس را از میان کارشناسان رسمی دادگستری که در آن زمینه متخصص هستند، به قید قرعه انتخاب کند. البته در صورت نبود یا عدم امکان دسترسی به کارشناس رسمی متخصص در آن زمینه، قاضی امکان انتخاب از میان افراد خبره در آن زمینه را نیز دارد. البته در موارد حقوقی، طرفین می‌توانند فردی را با توافق خود انتخاب و به قاضی معرفی کنند تا از نظر او به عنوان کارشناس استفاده شود.

روند صدور و اجرای قرار کارشناسی

همانطور که گفته‌شد، با درخواست یکی از طرفین دعوی یا خود قاضی، قرار کارشناسی صادر می‌شود. قاضی در قرار کارشناسی صادرشده، مورد یا مواردی را که در خصوص آن‌ها نیاز به نظر تخصصی دارد مشخص می‌کند و از کارشناس می‌خواهد تا در مدتی که در قرار تعیین شده‌است، نظر خود را درباره آن‌ها اعلام نماید.

این مطلب را نیز بخوانید: قرار امتناع از رسیدگی چیست و در چه مواردی صادر می‌شود؟

وظایف کارشناس

کارشناس انتخاب ‌شده از سوی قاضی وظیفه دارد تا در مهلت تعیین شده نظر خود را درباره نکاتی که در قرار کارشناسی مورد سوال است، اعلام‌ کند. در حالتی که کارشناس قادر به ارائه نظر خود و انجام درخواست مطرح شده در قرار نباشد، باید دلایل خود را در عدم انجام مسئولیتی که به او محول شده‌ است، به اطلاع قاضی برساند.

در غیر اینصورت، قاضی تخلف کارشناس را به مرجع ذیربط اعلام خواهد کرد. همچنین ممکن است قاضی از کارشناس بخواهد تا در جلسه دادگاه نیز حضور پیدا کند و به سوالات او در خصوص موضوع پرونده پاسخ دهد. در این حالت نیز کارشناس ملزم به حضور در جلسه و اعلام نظر و پاسخ خود در خصوص سوالات قاضی است.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

ایراد در نظر کارشناس

طبق آن‌چه گفته‌شد، کارشناسی که در قرار کارشناسی از سوی قاضی انتخاب می‌شود، فردی خبره و متخصص در زمینه مورد سوال در پرونده است و نظر او اصولاً باید دقیق و با کمترین مقدار خطا باشد. اما در برخی موارد ممکن است نظری که از سوی کارشناس ارائه می‌شود به نحوی مورد قبول نباشد.

برای مثال در قانون اینگونه پیش‌بینی شده‌ است که هرکدام از طرفین بعد از اطلاع از نظر کارشناس، تا یک هفته می‌توانند نظر خود را درباره آن بیان کنند. همچنین خود قاضی نیز می‌تواند از کارشناس بخواهد که به سوالاتی در ارتباط با موضوع پاسخ دهد.  یا در حالتی که توضیحات کارشناس را ناکافی بداند، قرار تکمیل کارشناسی صادر کند.

درکنار این موارد، در حالتی که قاضی با توجه به شرایط پرونده نظرات کارشناس را غیرقابل قبول و نادرست تشخیص دهد، آن نظرات را در تصمیم‌گیری خود در خصوص پرونده اعمال نمی‌کند.

به علاوه در حالتی که چند کارشناس انتخاب شوند، چنانچه در ارتباط با موضوع ذکر شده در قرار کارشناسی اختلاف نظر داشته باشند و یا در خصوص نظر کارشناسان تردید وجود داشته باشد، قاضی می‌تواند از کارشناسان دیگر نیز استفاده کند و یا نظر افراد متخصص را درباره نظر کارشناسی جویا شود. همچنین امکان انتخاب نظر نهایی با توجه به رأی اکثریت کارشناسان انتخاب شده نیز در قانون پیش‌بینی شده‌ است. در نهایت این مورد نیز در قانون آمده ‌است که هرکدام از طرفین دعوی، در صورت متضرر شدن از نظر کارشناس، امکان دریافت خسارت از او را دارند.

هزینه کارشناسی و دستمزد کارشناس در قرار کارشناسی

طبق قانون، میزان دستمزد کارشناس توسط قاضی تعیین می‌شود که البته نمی‌تواند از تعرفه تعیین شده بیشتر باشد. پرداخت این دستمزد بر عهده کسی است که درخواست ارجاع موضوع به کارشناسی را داشته‌ است.

اما در شرایطی که خود قاضی تشخیص دهد که رسیدگی به موضوع نیاز به نظر کارشناس دارد، در پرونده‌های حقوقی بنا به وضعیت پرونده، پرداخت دستمزد کارشناس با خواهان و یا تجدیدنظرخواه است. در پرونده‌های کیفری، در صورت صدور قرار کارشناسی در زمانی که بازپرس ارائه نظر کارشناس را در خصوص موضوع پرونده لازم بداند، دستمزد کارشناس توسط خود دادگاه و یا به تشخیص قاضی، توسط یکی از طرفین یا هر دوی آن‌ها پرداخت می‌شود.

‌

کانال تلگرام لامینگو

سخن پایانی

در این مطلب سعی شد تا خلاصه‌ای از مهمترین نکاتی که در خصوص نحوه اجرای قرار کارشناسی در قانون ذکر شده‌ است، برای شما بیان شود. با بررسی مواد قانونی و مشاهده آن‌چه در رویه قضایی رخ می‌دهد، مشخص می‌شود که در خصوص استفاده از نظر کارشناس در موضوع پرونده، قاضی اختیارات فراوانی دارد.

این اختیارات چه در خصوص تشخیص لزوم استفاده از کارشناس و چه از نظر انتخاب کارشناس و استفاده از نظر او در تصمیم‌گیری، به قاضی داده شده‌است. قاضی نیز با توجه به شرایط و اوضاع و احوال پرونده و البته دانش خود از این اختیارات در جهت صدور حکمی عادلانه استفاده می‌کند.

در پایان از شما دعوت می‌کنیم سوالات و نظرات خود را درباره این موضوع در قسمت نظرات با ما درمیان بگذارید. همچنین پیشنهاد می‌کنیم برای اطلاعات بیشتر در زمینه مسائل مختلف حقوقی، مطالعه مطالب بلاگ حقوقی لامینگو را از دست ندهید.