تفاهم‌نامه اولین قدم در مسیر شکل‌گیری یک قرارداد حرفه‌ای!

شاید شما نیز مانند بسیاری از افراد تفاوت بین تفاهم‌نامه، قرارداد و توافق‌نامه را ندانید. در این مطلب به بررسی مفهوم و کاربرد تفاهم‌نامه و تفاوت آن با قرارداد و توافق‌نامه خواهیم پرداخت. درنهایت نیز از اهمیت تنظیم تفاهم‌نامه سخن خواهیم گفت.

تفاهم‌نامه چیست؟

برای طرح هر مسئله و پیشبرد آن ابتدا می‌باید دست به تعریفی از مفهوم موردنظر زد، درنتیجه با طرح این سؤال به شروع ارائه مطلب می‌پردازیم که منظور از تفاهم‌نامه چیست؟

عموماً درروند شکل‌گیری روابط همکاری بين اشخاص پیش از تنظیم قراردادي متناسب با نوع و موضوع فعالیت موردنظرشان، دست به انجام مذاکراتی برای رسیدن به توافق‌های لازم می‌زنند. این مذاکرات که معمولاً به‌صورت جلساتی خاص بین اشخاص است دارای صورت‌جلسه نیز خواهد بود. به‌عبارت‌دیگر این صورت‌جلسات پیش قراردادی همان تفاهم‌نامه هستند. در واقع اگر قرارداد را یک ساختمان در حال شکل‌گیری تصور کنیم، تفاهم‌نامه نقشه اولیه آن ساختمان برای ایجاد و شکل‌گیری خواهد بود. در اصل یک تفاهم‌نامه نقطه تلاقی خواسته‌های طرفین و به‌عبارت‌دیگر توافقات حاصله بدون داشتن وجه الزامی بودن است.

 تفاهم‌نامه، توافق‌نامه و قرارداد: وجوه افتراق 

ابتدا باید توجه داشت آنچه که در رابطه با هر سندی حائز اهمیت است نه نام و عنوان آن بلکه محتوا و قصد واقعی اشخاص تنظیم‌کننده آن اسناد است.

در رابطه با تفاوت بین سه سند تفاهم‌نامه، توافق‌نامه و قرارداد ابتدا باید به ریشه لاتین هر یک از آنها توجه داشت به‌عبارت‌دیگر تفاهم‌نامه که به‌اختصار MOU گفته می‌شود در اصل Memorandum of Understanding است، توافق‌نامه نیز با عنوان اختصاری MOA شناخته می‌شود که همان Memorandum of Agreement است و معادل قرارداد نیز contract است.

شاید بتوان اساسی‌ترین تفاوت تفاهم‌نامه با دو سند دیگر را در بحث الزام‌آور بودن یا نبودن آنها دانست. درواقع تفاهم‌نامه برخلاف توافق‌نامه و قرارداد برای اشخاص ایجاد التزام قانونی نمی‌کند.

درنهایت شاید بتوان این‌گونه بیان کرد که گاهی اشخاص برای دستیابی به یک رابطه باکیفیت و اطمینان‌بخش پیش از هر چیز دست به انجام مذاکره و برداشت صورت‌جلسه از آن که همان تفاهم‌نامه است خواهند زد. زمانی که رابطه‌ی همکاری اشخاص از صرف تفاهم فراتر رفت، آنها به سمت تنظیم یک توافق‌نامه در میان خود پیش خواهند رفت. تنظیم توافق‌نامه نشان‌دهنده قوام بیشتر یافتن رابطه طرفین و توافقات میان آنها نیز خواهد بود و درنهایت در مرحله آخر اشخاص دست به انعقاد یک قرارداد خواهند زد. نکته قابل‌توجه در این زمینه این مسئله است که در مرحله آخر، یعنی با انعقاد قرارداد، کلیه تفاهم‌های قبلی و توافقات بعدازآن به تعهدات و الزامات قراردادی تبدیل خواهد شد که عدم اجرای آنها نیز برای طرفین مسئولیت به بار خواهد آورد.

این مطلب را بخوانید: تفاوت میان قرارداد، تفاهم نامه و توافق نامه چیست؟

چرا و در چه مواردی به تنظیم تفاهم‌نامه نیاز داریم؟

ابتدا ذکر این واقعیت خالی از لطف نیست که بدانیم اساساً تفاهم‌نامه‌ها ابتدا در سطح بین‌المللی و برای رسیدن به توافقات و تفاهم‌های مشترک میان دولت‌ها تنظیم می‌گردید. به‌عبارت‌دیگر با توجه به طولانی بودن مدت رسیدن به توافقی جامع در میان تمامی دولت‌ها در سطح جهانی و فراملی ابتدا توافقات حاصله از مذاکرات اولیه به شکل سندی مکتوب در میان آنها شکل می‌گرفت. شاید این سؤال به ذهن متبادر شود که چرا دولت‌ها دست به تنظیم این نوع سند در میان خود می‌زدند؟ اولاً برای نشان دادن  جدی بودن خود در امر شکل‌گیری موضوع مورد مذاکره، دولت‌ها توافقات حاصل از مذاکرات را به صورت نوشته درمی‌آوردند. از طرفی با مکتوب نمودن توافقات در قالب تفاهم‌نامه کار قرارداد نویسی نیز راحت‌تر و با سرعت و کیفیت بیشتری انجام می‌شد. درواقع تنظیم قراردادی الزام‌آور، همان تکمیل تفاهم‌نامه اولیه بود.

درنتیجه افراد نیز برای داشتن یک رابطه همکاری باکیفیت‌تر در زمینه‌های مختلف مانند کسب‌وکار، شایسته است که ابتدا توافقات حاصله از مذاکرات خود را در قالب یک تفاهم‌نامه که برایشان الزام‌آور نیز نخواهد بود درآورند و در مراحل بعدی با کمک آن دست به تنظیم یک قرارداد حرفه‌ای و باکیفیت که الزام‌آور نیز هست بزنند. درنتیجه اولاً تفاهم‌نامه را می‌توان سندی مؤثر در پیکربندی و چارچوب دادن به قرارداد آتی میان اشخاص دانست و دوما شرایط و توافقات کلیدی اشخاص در قالب یک تفاهم‌نامه مکتوب خواهد شد. درنهایت باید توجه داشت که باوجود عدم الزام‌آور بودن تفاهم نامه‌ها، درج شرط عدم الزام‌آور بودن در آن امری شایسته خواهد بود و از طرفی قید شرط محرمانگی نیز با توجه به اینکه تفاهم‌نامه اولین قدم در مسیر شکل‌گیری یک رابطه میان اشخاص است نیز تا حدودی می‌تواند برای طرفین اطمینان‌بخش باشد.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

کلام آخر

بسیاری از افراد ممکن است به‌اشتباه این‌گونه تصور کنند که به علت عدم الزام‌آور بودن تفاهم‌نامه تنظیم آن اهمیت چندانی نداشته و درنتیجه نیاز به تخصص ندارد. درحالی‌که تفاهم‌نامه می‌تواند اولین گام در مسیر شکل‌گیری یک رابطه همکاری در آینده باشد درنتیجه همان‌طور که تنظیم یک قرارداد امری حرفه‌ای و نیازمند وجود مشاوره حقوقی و بررسی قانونی است، یک تفاهم‌نامه نیز باید توسط متخصص یا متخصصان حقوقی تنظیم گردد. شما می‌توانید در صورت نیاز با مراجعه به سایت لامینگو از تفاهم‌نامه هوشمند موجود که  متناسب با شرایط و نیازهای خاص شما به‌صورت هوشمند و با نظارت تیم حقوقی ما تنظیم می‌گردد استفاده کنید. چنانچه هرگونه پرسش یا ابهامی در ذهن شما شکل گرفت می‌توانید از مشاوران حقوقی ما نیز کمک بگیرید.

دریافت مشاوره حقوقی

برای مطالعه سایر مطالب ما به مجله حقوقی لامینگو مراجعه بفرمایید.