حقوق مالکیت صنعتی

حقوق مالکیت صنعتی در قوانین داخلی:

حقوق مالکیت صنعتی یکی از شاخه های حقوق مالکیت فکری است که به چند زیر مجموعه تقسیم می گردد که می توان از علائم تجاری، اختراعات ، طرح های صنعتی و مبدا جغرافیایی، اسرار تجاری، مدار های یکپارچه نام برد. حضور حقوق مالکیت صنعتی در ایران به سال 1310 بر می گردد که در این قانون در مورد اختراعات و علائم تجاری تعیین تکلیف نموده است و حقوق مربوط به این دو موضوع را بررسی کرده است. سپس در سال 1386 با تصویب قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری قانونگذار موضوعات جدیدتر و گسترده تری را در این قانون مطرح نمود و تلاش نمود تا رویکرد نوینی به این حقوق داشته باشد.

اگرچه این قانون برای مدت 5 سال به صورت آزمایشی اجرا شده است و تاکنون چند بار اجرای آمایشی آن تمدید شده است. جالب اینجاست که مهلت اجرای آزمایشی به پایان رسیده است ولی نه این مدت دوباره تمدید شده است و نه قانون جدید در مجلس تصویب گشته است. در حال حاضر نیز لایحه مالکیت صنعتی در مجلس مورد بررسی قرار گرفته است که هنوز به تصویب نرسیده است.

حقوق مالکیت صنعتی در قوانین بین المللی:

ایران در حوزه اموال فکری صنعتی به کنوانسیون پاریس 1883 پیوسته است لذا اموال فکری صنعتی برخلاف اموال فکری ادبی و هنری در سطح بین المللی مورد حمایت قرار می گیرد. بدین ترتیب در صورتی که شخصی در کشور دیگری که عضو این کنوانسیون است یکی از حقوق مالکیت صنعتی شخصی که در ایران حمایت می شود را نقض نماید (یا بالعکس) این موضوع قابلیت پیگیری خواهد داشت. بنابراین ایران با پیوستن به کنوانسیون بین المللی پاریس، ابعاد حمایت از این نوع اموال را گسترده نموده است.

دریافت مشاوره حقوقی

حقوق مالکیت صنعتی اعم است از:

اختراع: همانطور که گفته شد یکی از مصادیق مالکیت صنعتی، اختراعات است. اختراع نتیجه فکر فرد یا افرادی است که برای اولین بار فرآورده یا فرآیندی خاص را ارئه می کند که مشکلی را در فن، حرفه یا صنعتی برطرف می نماید. جالب است بدانید رویه اداره مالکیت صنعتی در قبول یک فرآیند به عنوان اختراع با دقت زیادی صورت می گیرد و به راحتی یک فرآیند را به عنوان اختراع قبول نمی کند. یک اختراع  باید سه ویژگی داشته باشد اول، نو بودن و ابتکاری بودن اختراع، دوم گام ابتکاری و سوم کاربرد صنعتی. برای اطلاع بشتر از بحث ویژگی های اختراع و شیوه ی ثبت اختراع در اداره مالکیت صنعتی در ایران این مطلب را بخوانید.

علائم تجاری: از دیگر موارد حقوق مالکیت صنعتی می توان به علائم تجاری اشاره نمود. نکاتی که در هنگام انتخاب علامت تجاری باید رعایت نماییم، موارد غیر مجاز در انتخاب علامت تجاری مفصلا در مطلب علامت تجاری چیست و انواع آن کدامند مورد بحث قرار گرفت.

اسرار تجاری: اسرار تجاری از دیگر موارد حقوق مالکیت صنعتی است. با این توضیح که در دنیای امروز ایده در هر کسب و کاری نقش مهمی ایفا می نماید.بنابراین اشخاص اطلاعاتی را به عنوان اسرار تجاری دارند و از آن محافظت می نماید تا بتواند در فضای رقابتی ادامه دهد و منحصر بماند. این اسرار تجاری را می توان شامل دانش فنی، فرمول، لیست مشتریان،روش های فروش،  نوآوری یا ترفند های کسب و کار و اطلاعاتی از این قبیل که اشخاص تلاش به حفظ آن دارند.

مشهورترین مثال اسرار تجاری فرمول ساخت نوشابه کوکاکولا است که این شرکت سالهاست از این فرمول تحت قالب اسرار تجاری حمایت نموده است و آن را افشا نکرده است. اسرار تجاری نیاز به ثبت برای حمایت ندارند و تا زمانیکه این اطلاعات سری بماند حمایت ادامه می یابد. بدین صورت است که اشخاص حقیقی یا حقوقی برای حمایت از اسرار تجاری خود اقدام به انعقاد قرارداد های منع افشا می نمایند تا افرادی که با این اسرار، سر و کار دارند آنها را افشا ننمایند.

در ایران این قرارداد های منع افشا طبق ماده 10 قانون مدنی تنظیم می شود و توافق اشخاص در مورد تعیین خسارت یا وجود وجه التزام ضمانت اجرای آن را تعیین می نمایند. بنابراین در قوانین مدنی با مجازات اسلامی به اسرار تجاری اشاره ای نشده است، اگرچه در قانون تجارت الکترونیک در خصوص اسرار تجاری الکترونیکی را تعریف و شناسایی نموده است که می توان نتیجه گرفت که زمانیکه اسرار تجاری به صورت الکترونیکی مورد شناسایی قرار می گیرد، اسرار تجاری غیر الکترونیکی هم مورد حمایت قرار خواهد گرفت.

کانال تلگرام لامینگو

طرح های صنعتی و نشان جغرافیایی: دیگر موارد حمایت از حقوق مالکیت صنعتی است. طرح های صنعتی در موضوعاتی از قبیل طراحی های خودرو، لوازم خانگی، جواهرات و… کاربرد دارد. قانون گذار برای افرادی که طرحی متفاوت و خاص ارائه می دهد حمایت می نماید. به همین دلیل نیز هست که خودرو های تولیدی در چین که عمدتا از طراحی های خودروهای اروپایی و آمریکایی تقلید شده است، اجازه ورود به اتحادیه اروپا و آمریکا را ندارد.

نشانه های جغرافیایی، کالایی است که به دلیل وجود در یک منطقه خاص به همراه آب و هوا، خاک، فن و حرفه ای که مردم آن منطقه سیه به سینه به یکدیگر منتقل کرده اند و  سایر ویژگی هایی که منحصر به آن منطقه است، تولید می شود. قانونگذار از این کالا حمایت می نماید که علاوه بر حمایت داخلی، حمایت بین المللی را نیز شامل می شود. مانند فرش کاشان، پنیر لیقوان و … .

برای مطالعه سایر مقالات می‌توانید به مجله حقوقی لامینگو مراجعه کنید. فراموش نکنید حتما نظراتتان را از طریق کامنت با ما در میان بگذارید.