مجازات قصاص چگونه ثابت می‌شود؟

همانطور که در مقالات گذشته اشاره کردیم، مجازات قصاص مجازات اصلی برای جنایتهای عمدی است. حال سوال این است که این مجازات چگونه ثابت می‌شود؟ چه شرایطی دارد؟ مشاوره حقوقی قصاص با تکیه بر قوانین جدید قانون مجازات اسلامی، پاسخ مناسب را برای شما در نظر دارد، که در ادامه به شرح و تفصیل آنها می‌پردازیم.

همچنین چنانچه نیاز به اطلاعات بیشتر و تخصصی‌تر در این حوزه دارید، ما استفاده مشاوره حقوقی قصاص تیم لامینگو را به شما پیشنهاد می‌کنیم. مشاورین و وکلای کیفری لامینگو با استفاده از دانش و تجربه خود در این مسائل، آماده ارائه خدمات حقوقی به شما هستند. برای دریافت مشاوره حقوقی قصاص لینک زیر را دنبال کنید و با ما همراه باشید:

دریافت مشاوره حقوقی قصاص

مجازات قصاص

قصاص مجازاتی است که در برابر جرایمی که به صورت عمدی رخ می‌دهند، درنظر گرفته می‌شود. گاهی رفتار عمدی متهم به قصاص جان یک فرد را می‌گیرد، که در این صورت قصاص نفس، و گاهی آسیبی به اعضای قربانی وارد می‌کند که در این صورت به قصاص عضو محکوم می‌شود.

مسئله مهم و اساسی در این مورد این است که این مجازات که جز مجازاتهای مهم است چگونه ثابت می‌شود؟

آیا به صرف رفتار عمدی مرتکب و ایراد ضربه یا جنایت بر قربانی، به این مجازات حکم داده می‌شود؟ پاسخ این سوال “خیر” است.

مجازات قصاص از مهمترین و سخت‌ترین مجازاتهایی است که قانون‌گذار آن را در نظر گرفته است. زیرا این مجازات جان یا اعضای بدن یک انسان زنده  را مورد هدف قرار می‌دهد. پس در حکم به آن و اجرای آن باید جانب احتیاط را رعایت کنیم تا به ناحق و از روی ظلم حکم نادرستی را در مورد کسی اجرا نکنیم. استفاده از مشاوره حقوقی قصاص و دریافت نظر کارشناسانه وی برای آگاهی از زوایا و ابعاد این مجازات کمک بسیاری به شما می‌کند.

برای کسب اطلاعات بیشتر این مطلب را هم بخوانید: همه ابهاماتی که مشاوره حقوقی قصاص به آن‌ها پاسخ می‌دهد!

مجازات قصاص چگونه ثابت می‌شود؟

اهمیت اثبات این مجازات به‌حدی است که ترجیح دادیم در مقاله‌ای مجزا و به صورت اختصاصی در مورد آن صحبت  کنیم.

قانون‌گذار ما در مورد شرایط اثبات این مجازات، مواردی را در نظر گرفته که به شرح زیر است:

_شرایط عمومی اثبات مجازات قصاص

_شرایط اختصاصی اثبات مجازات قصاص

شرایط عمومی اثبات قصاص

_تساوی در دین: یعنی اگر مسلمانی، غیر مسلمان را بکشد مسلمان قصاص نمی‌شود. اما اگر مجنی‌علیه مسلمان باشد، غیر مسلمان بودن مرتکب مانع قصاص نمی‌باشد. لازم به ذکر است رعایت این شرط و شرایطی که در ادامه به تفصیل آنها می‌پردازیم در جنایتهای وارده بر اعضا(مادون نفس= کمتر از گرفتن جان) هم الزامی است.

_فقدان رابطه پدری: پدر و جد پدری بخاطر کشتن فرزند خود قصاص نمی‌شوند. مجازات مقرر برای این گروه دیه و در صورت لزوم تعزیر است. اما در صورتی که فرزند جنایتی علیه پدر یا جد پدری خود مرتکب شود که موجب قصاص است، قصاص اجرا می‌شود. این قاعده در مورد مادر اجرا نمی‌شود، به این معنی که مادر بخاطر کشتن فرزند خود قصاص می‌شود. در اسلام هم روایت‌های بسیاری در این زمینه اشاره شده است.

_تساوی در عقل: یعنی قاتل و مقتول هر دو باید عاقل باشند و در صورت مجنون بودن یا زوال عقل هر کدام قصاص منتفی و مجازات جایگزین اعمال می‌شود. طبق ماده 305 قانون مجازات اسلامی مرتکب جنایت عمدی نسبت به مجنون، به پرداخت دیه و تعزیر محکوم می‌شود. در مورد خود مجنون هم به علت زوال عقل و فقدان مسئولیت کیفری قصاص اجرا نمی‌شود. ذکر این قاعده به این دلیل است که عقل یکی از مهم‌ترین دارایی‌های انسان محسوب می‌شود. همین قوه عقل است که بین انسانها و حیوانات تفاوت ایجاد کرده است. به همین دلیل نمیتوان عاقل و دیوانه را در یک ترازو قرار داد.

شرایط اختصاصی برای قصاص عضو

در قصاص عضو علاوه بر شرایط فوق، رعایت شرایط دیگری هم لازم است. این به معنای این است که مثلا اگر پدری مرتکب جنایت بر عضو فرزند خود شود، یا مسلمانی بر عضو غیر مسلمانی جنایتی وارد آورد، به علت عدم وجود شرایط عمومی اجرای قصاص منتفی است.

ماده 393 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 شرایط لازم برای قصاص عضو را برشمرده است که عبارتند از:

• تساوی اعضا در سالم و کامل بودن: عضو مورد جنایت و عضوی که قرار است قصاص شود باید هر دو سالم(بدون عیب باشد مثلا فلج نباشد ) و کامل( مثلا دست هر دو 5 انگشت را داشته باشد) باشند. نکته جالب در قانون این است که اگر عضو جانی ناسالم باشد در برابر عضو سالم قربانی قصاص می‌شود اما عضو ناقص جانی با پرداخت مابه‌التفاوت در برابر عضو کامل مجنی‌علیه قصاص می‌شود.
• تساوی اعضا در اصلی بودن: یعنی اگر جانی عضو زائد مثلا انگشت ششم مجنی‌علیه را قطع کند، اگر خود مرتکب عضو زائد نداشته باشد قصاص منتفی است.

• تساوی در محل عضو مجروح: در مقابل دست راست، دست راست یا در مقابل چشم چپ، چشم چپ قصاص می‌شود. مبنای این شرط به مبنای قصاص که رعایت اصل برابری و مماثله است برمی‌گردد. تنها استثنا در این مورد تبصره ماده 393 است که می‌گوید: در صورتی که مجرم دست راست نداشته باشد، دست چپ و در صورتی که دست چپ نداشته باشد پای او قصاص می‌شود.
• عدم تلف جانی یا عضو دیگر وی: یعنی اگر با اجرای قصاص بیم تلف شدن جان مرتکب یا از بین رفتن عضو دیگر او برود، قصاص اجرا نشده و تبدیل به دیه می‌شود. برای مثال اجرای قصاص در جراحت‌های موجب شکستگی ریسک بالایی را به همراه دارد.
• بیشتر نشدن قصاص از جنایت: مبنای این شرط هم اصل برابری است.

اهمیت استفاده از مشاوره حقوقی قصاص

رعایت این شرایط و درک بهتر آنها استفاده از مشاوره حقوقی قصاص را می‌طلبد. شما می‌توانید برای آشنایی بیشتر با هر کدام از موارد فوق و آگاهی از اصطلاحات حقوقی قصاص و موارد قانونی آن و همچنین شرایط اختصاصی قصاص هر یک از اعضا مانند چشم، گوش، زبان و… از این خدمات استفاده کنید.

کانال تلگرام لامینگو

نتیجه‌گیری

در این مقاله سعی کردیم شما را با ابعاد تازه مجازات قصاص آشنا کرده و به همه ابهامات شما در این زمینه پاسخ دهیم.

مجازات قصاص که به عنوان مجازات اصلی جنایتهای عمدی است برای اثبات، نیاز به رعایت اصول و شرایطی دارد که باید به آنها توجه کرد. دریافت مشاوره حقوقی قصاص و کسب اطلاعات در این حوزه حقوق مجنی‌علیه و قربانی را در این جرایم تضمین می‌کند. شما همچنین می‌توانید برای مطالعه مطالب بیشتر در این خصوص به مجله حقوقی لامینگو مراجعه کنید. درپایان همکاران ما آماده پاسخگویی به سوالات و پیشنهادات شما هستند.