نمونه قرارداد اجاره گلخانه و چند نکته کاربردی در تنظیم اجاره نامه
گلخانهها امروزه یکی از بخشهای کاربردی در عرصه کشاورزی به شمار میآیند. تأسیس و راهاندازی گلخانه یکی از فعالیتهایی است که افراد بهدلیل مزایای بسیاری که دارد، به آن روی میآورند و درصورتیکه شرایط اقتصادی مناسب جهت تأسیس گلخانه را نداشته باشند، با استفاده از نمونه قرارداد اجاره گلخانه به اجاره گلخانه برای مدت محدودی روی میآورند که بتوانند گیاهان مد نظر خود را پرورش دهند و از آنها برای فروش داخلی یا صادرات به کشورهای دور و نزدیک استفاده کنند. نمونه قرارداد اجاره گلخانه قراردادی است که میان مالک گلخانه و مستأجر برای انتقال مالکیت منافع گلخانه برای مدت مورد توافق طرفین منعقد میگردد و مانند هر قراردادی، مندرجات خاص خود را دارد که با سایر قراردادها متفاوت است.
بنابراین ابتدا مندرجات ضروری این قرارداد و سپس قوانین حاکم بر این قرارداد و در نهایت نکاتی را که برای یک قرارداد اجاره قانونی لازم است بدانیم، بررسی خواهیم کرد.
شما میتوانید نمونه قرارداد اجاره گلخانه را از لینک زیر دریافت نمایید:
گلخانه به چه مکانی گفته میشود؟
گلخانه مکانی سربسته و معمولاً با دیوارههایی شیشهای است که شرایط محیطی مناسبی برای رشد گیاهان مختلف را فراهم مینماید. در گلخانه اصولاً بهدلیل اینکه محیط محدود است، این امکان فراهم است که شرایط رشد گیاهان کنترل شود؛ چراکه افراد گلخانه را با تجهیزاتی که برای بهبود شرایط محیطی لازم برای رشد گیاهان مورد نیاز است، میتوانند تهیه کنند. ضمن اینکه گلخانه بهدلیل پوشش شیشهای یا پلاستیکی موجود، در زمستان از یخبستگی گیاهان و در تابستان از نور شدید آفتاب جلوگیری مینماید. همچنین در گلخانهها اصولاً فاکتورهای لازم برای رشد گیاهان از جمله نور، دمای محیط و خاک مناسب کنترل میگردد.
از دیگر مزایای گلخانه، میتوان به این مورد اشاره کرد که اولاً امکان تولید محصولات در همه زمانها وجود دارد؛ درحالیکه در زمینهای کشاورزی بهدلیل شرایط آبوهوایی برخی از محصولات در فصل سرد و برخی از محصولات در فصل گرم تولید میشوند. در گلخانه بهدلیل اینکه از شیوههای نوین علم کشاورزی استفاده میگردد، تقریباً همه محصولات در همه فصول رشد میکنند. ثانیاً علیرغم اینکه به شرایط محیط بیرونی وابستگی وجود ندارد، گیاهان با کیفیت بسیار بالاتری نسبت به زمین کشاورزی عادی رشد میکنند.
نمونه قرارداد اجاره گلخانه چه نوع قراردادی است؟
قراردادهای اجاره قراردادهایی هستند که برای انتقال مالکیت منفعت منعقد میشوند و بر اساس تعریف قانون مدنی، اجاره عقدی است که فردی که مورد اجاره را از مالک اصلی اجاره مینماید، در طول مدت اجاره مالک منفعت میگردد که اجارهدهنده موجر و اجارهکننده مستأجر است و مورد اجاره در نمونه قرارداد اجاره گلخانه را که گلخانه و تجهیزات آن است، عین مستأجره میگویند.
در هر قرارداد، ارکان اصلی قرارداد باید در قرارداد درج شود؛ وگرنه قرارداد باطل است. در قرارداد اجاره، علاوه بر ذکر مشخصات طرفین قرارداد، مشخصات اصلی عین مستأجره، مبلغ اجاره و تعهدات طرفین، نباید فراموش کرد که مدت اجاره حتماً باید درج شود؛ وگرنه اجاره باطل است.
همچنین بخوانید: برای اجاره دفتر کار چه نکات حقوقی را لازم است رعایت کنیم؟
چرا افراد به اجاره گلخانه با استفاده از نمونه قرارداد اجاره گلخانه روی میآورند؟
برای تأسیس گلخانه به یک زمین با متراژ بهنسبت بالا احتیاج است؛ لذا تعدادی افراد ممکن است توان اقتصادی لازم را برای خرید یک ملک نداشته باشند. همچنین، گلخانههایی که تأسیس میشوند در شمار مکانهای تجاری هستند و همانطور که آگاهیم، هزینه خرید یک ملک تجاری نسبت به املاک مسکونی بالاتر است و به سرمایه بیشتری نیاز دارد.
علاوه بر این، گلخانه به تجهیزات خاصی نیاز دارد و در بدو تأسیس باید تجهیز گردد که ازجمله این تجهیزات میتوان به سیستم گرمایشی، سیستم سرمایشی و ژانراتور اشاره کرد. در مواردی که مستأحر گلخانه را اجاره میکند، نیازی نیست که هزینه مورد نیاز را برای این تجهیزات بپردازد؛ چرا که این تجهیزات در گلخانه وجود دارند.
ضمن اینکه گلخانهها به مجوز احتیاج دارند تا فعالیت آنها بهصورت قانونی باشد که معمولاً مالک گلخانه از قبل مجوزهای لازم را اخذ کرده است. پس مستأجر نیازی ندارد تا با ارائه مجدد مدارک لازم در مورد بهداشت آب مصرفی و پروانه بهرهبرداری از چاه و کمک گرفتن از کارشناسان در گلخانههایی با فضاهایی بسیار بزرگ بهدنبال کسب مجوز برود.
در نهایت، میتوان گفت افرادی که سرمایه اولیه را برای تأسیس گلخانه ندارند، با استفاده از نمونه قرارداد اجاره گلخانه اقدام به اجاره گلخانه میکنند تا با پرورش محصولات کشاورزی کسبوکار خود را راهاندازی کنند.
آیا مستأجر میتواند گلخانه را به دیگری اجاره دهد؟
یکی از سؤالات بسیار مهم، این است که آیا مستأجر این امکان را دارد که عین مستأجره را به فرد دیگری اجاره دهد یا خیر؟ پاسخ به این سؤال، درصورتیکه قانون مدنی را مورد توجه قرار دهیم، مثبت است؛ زیرا در عقد اجاره آنچه مورد انتقال قرار میگیرد، مالکیت منفعت است. پس بهمحض انعقاد عقد اجاره برای مدتی که مورد توافق طرفین است، مستأجر مالک منفعت میگردد و بهعنوان مالک این حق را دارد که عین مستأجره را، که همان گلخانه است، به دیگری اجاره دهد.
ضمن اینکه این موضوع از نظر قانونی نیز معتبر است و در قانون مدنی بهصراحت چنین حقی برای مستأجر پیشبینی شده است. ماده 474 قانون مدنی بیان میکند: «مستأجر میتواند عین مستأجره را به دیگری اجاره دهد؛ مگر اینکه در عقد اجاره خلاف آن شرط شده باشد.»
آیا موجر میتواند در نمونه قرارداد اجاره گلخانه مانع اجاره ملک توسط مستأجر به دیگری شود؟
ممکن است موجر نخواهد که مستأجر گلخانه را به فرد دیگری اجاره دهد. در این شرایط، موجر میتواند چه اقدامی انجام دهد؟ در امور قراردادها، اصل اراده طرفین قرارداد است و ملاک قصدی است که طرفین هنگام انعقاد عقد داشتند. بنابراین موجر میتواند در شروط ضمن عقد این حق را برای خود ذکر کند که مستأجر حق اجاره دادن ملک به فرد دیگری را نداشته باشد. ضمن اینکه برای اطمینان بیشتر، موجر میتواند شرط کند که اگر عین مستأجره به دیگری منتقل شد، موجر حق فسخ قرارداد را دارد.
نقش قانون روابط موجر و مستأجر در نمونه قرارداد اجاره گلخانه
قانونی که قرارداد تحت شمول آن قرار دارد، از جنبههای گوناگونی حائز اهمیت است؛ بهعنوان مثال، برای تعیین هزینههای موجود در هر قرارداد، اعتبار قرارداد منعقدشده و شروط ضمن آن عقد، تعیین دادگاه صالح هنگام بروز اختلاف و نحوه اجرای قرارداد. یکی از مهمترین نقشهایی که قوانین در قراردادها ایفا میکنند، احکام و شرایط ویژه آن قرارداد است.
در حقوق، دو دسته قانون وجود دارد؛ قوانین عام مانند قانون مدنی و قوانین خاص که به بیان جزئیتر و دقیقتر موضوعات میپردازند.
عقد اجاره و احکام مربوط به آن بهطور کلی در قانون مدنی آمده است. از آنجایی که قانونگذار لزوم بیان یک سری مسائل مربوط به قرارداد اجاره را به جهت اهمیت این قرارداد ضروری دانسته است، دو قانون خاص روابط موجر و مستأجر سالهای 56 و 76 نیز بر عقد اجاره حاکم است.
نمونه قرارداد اجاره گلخانه، قراردادی است که در آن مکانی برای تجارت اجاره داده میشود و طبق ماده یک قانون روابط موجر و مستأجر سال 76، هر محلی که برای تجارت اجاره داده شود، اعم از اینکه نسبت به مورد اجاره سند رسمی و عادی تنظیم شده باشد یا نشده باشد، مشمول این قانون است.
مندرجات اصلی قرارداد در نمونه قرارداد اجاره گلخانه
متن هر قراردادی که میان طرفین منعقد میگردد، صرف نظر از نوع عقد، اصلیترین بخش هر معامله به شمار میرود؛ چرا که این متن است که قاضی هنگام بروز اختلافات به آن مراجعه میکند و همچنین، تعهدات دو طرف که دلیل اصلی انعقاد هر عقدی عمل به این تعهدات است، در قرارداد ذکر میشود. نکته بسیار قابل توجه آن است که هرچه قرارداد جامعتر باشد و تمام مواردی که مد نظر طرفین است در قرارداد درج شود، بهنفع هر دو طرف است. بنابراین میتوانید برای آشنایی با مندرجات ضروری و شروط ضمن عقد از مشاوران حقوقی مجموعهی لامینگو راهنمایی بگیرید.
در نمونه قرارداد اجاره گلخانه، لازم است که مشخصات هویتی دو طرف، ویژگیهای عین مستأجره و مبلغ اجارهبها، مدتزمان اجاره و تعهدات دو طرف بهطور شفاف ذکر شود و مواردی مانند شروط ضمن عقد، نحوه حل اختلاف و تعیین وجه التزام اختیاری است.
مشخصات طرفین
موجر و مستأجر باید مشخصات خود را که برای احراز هویت ایشان ضروری است، در قرارداد بهطور کامل یادداشت نمایند؛ ازجمله نام، نام خانوادگی، نام پدر، شماره شناسنامه و کد پستی. در مورد طرفین قرارداد باید توجه داشت که موجر ضرورتاً مالک منفعت باشد که میتواند مالک اصلی گلخانه یا مستأجری باشد که گلخانه را از مالک اجاره کرده است.
درصورتیکه مالک گلخانه شخص حقوقی همچون شرکتها یا مؤسسات تجاری و حقوقی باشد، باید در قرارداد مشخصات شخص حقوقی یعنی نام شرکت، شماره ثبت شرکت و کد اقتصادی درج شود.
ویژگیهای عین مستأجره در نمونه قرارداد اجاره گلخانه
بیان دقیق ویژگیهای عین مستأجره از دو جهت لازم است؛ اولاً مشخصات گلخانه در تعیین مبلغ اجارهبها تأثیر چشمگیری دارد. بهعنوان مثال، هرچه متراژ زمین گلخانه بیشتر باشد، اجارهبها بالاتر است و ثانیاً از آنجایی که در قانون مستأجر این حق را دارد که اگر عین اجاره در حین اجاره معیوب بوده است قرارداد را فسخ نماید، مشخصات دقیق گلخانه باید درج شود. بخشی از این این مشخصات عبارتند از میزان مساحت زمین زیربنای گلخانه، محل قرارگیری گلخانه که در چه محیط جغرافیایی و آبوهوایی است و تجهیزات موجود در گلخانه.
میزان اجارهبها در نمونه قرارداد اجاره گلخانه
یکی از ارکان هر قرارداد، میزان ثمن یا مبلغ قرارداد است که با توجه به توافق دو طرف تعیین میگردد. نحوه پرداخت اجارهبها به این شکل است که اگر اجارهنامه تنظیم شده باشد، بهمیزان موجود در قرارداد است؛ اما اگر میزان معلوم نباشد، دادگاه به نرخ عادلانه زمان اجاره مبلغ را تعیین خواهد کرد. همچنین، مستأجر درصورتیکه عین مستأجره را در تاریخی که در عقد تعیین شده است تخلیه نکند، باید برای هر روزی که ملک را در تصرف دارد، به موجر اجرتالمثل بپردازد.
مدتزمان اجاره در نمونه قرارداد اجاره گلخانه
از آنجایی که عقد اجاره عقدی است که بهواسطه آن برای مدت معینی مالکیت منافع به مستأجر منتقل میگردد، باید زمان آن حتماً مشخص باشد که بهطور مثال شش ماه یا یک سال یا بیشتر است. اما زمان شروع اجاره ممکن است در قرارداد ذکر نشود که در این صورت، تاریخ انعقاد قرارداد زمان شروع اجاره است؛ مثلاً اگر طرفین بهمدت شش ماه عقد اجاره را اول تیر ماه منعقد کردند و زمان شروع اجاره را معین نکردهاند، شش ماه از ابتدای تیرماه آغاز میگردد و در ابتدای دیماه به پایان میرسد. همچنین، طرفین میتوانند در صورت تمایل قرارداد را تمدید کنند.
این مطلب را هم بخوانید: نمونه قرارداد اجاره کارگاه صنعتی چگونه تنظیم میگردد و چه نکاتی دارد؟
تعهدات طرفین در نمونه قرارداد اجاره گلخانه
برای هریک از موجر و مستأجر، در عقد اجاره تعهداتی پیشبینی شده است که عدم رعایت این تعهدات در مواردی منجر به فسخ قرارداد میگردد و در موارد دیگری هزینههایی تحت عنوان خسارت به هرکدام از طرفین تحمیل میکند.
تعهدات موجر
ازجمله تعهدات موجر، میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
تحویل گلخانه
نخستین تعهد موجر، این است که باید عین مستأجره را به موجر تسلیم کند که شیوه تسلیم عین مستأجره در هر قراردادی مانند اجارهی اتومبیل، ملک و غیره، بسته به نوع عین مستأجره، تفاوت دارد که در گلخانه میتواند با تحویل کلید باشد و درصورتیکه موجر عین مستأجره را تحویل ندهد، در مرحله نخست اجبار میشود و درصورتیکه اصلاً امکان تسلیم عین مستأجره وجود نداشته باشد، بهدلیل اینکه دیگر قرارداد نفعی برای مستأجر ندارد، وی اختیار فسخ دارد.
سالم بودن عین مستأجره
موجر وظیفه دارد در بیان مشخصات عین مستأجره صداقت داشته باشد و اگر مستأجر متوجه شود که مورد اجاره عیب داشته است، بهطوریکه مستأجر نمیتواند از عین مستأجره بهره لازم را ببرد، مانند آنکه گلخانه آن شرایط محیطی را که در قرارداد آمده است نداشته باشد، میتواند قرارداد را فسخ کند.
عدم انجام تصرفاتی که در تعارض با قصد مستأجر از اجاره است
موجر حق ندارد در مدتی که مستأجر ملک را برای بهرهبرداری از منفعت در اختیار دارد، تصرفاتی در آن انجام دهد که برای مستأجر مشکلاتی در استفاده از گلخانه به وجود بیاورد.
هزینه تعمیرات اصلی
هزینه تعمیرات و مخارجی که برای استفاده از گلخانه لازم است، به عهده موجر است. بهعنوان مثال، اگر در سیستم گرمایشی یا سرمایشی خرابی به بار آید یا چاهی که آب لازم برای آبیاری گیاهان از آن تأمین میگردد نیازمند تعمیر باشد، هزینه این تعمیرات به عهده موجر است؛ مگر در قرارداد خلاف آن پیشبینی شده باشد.
تعهدات مستأجر
تعهدات مستأجر به شرح زیر است:
پرداخت اجارهبها
اولین وظیفه مستأجر، این است که بهای قراردادی را بهطور کامل پرداخت نماید. تعیین شیوه پرداخت با توافق طرفین است که بهصورت ماهیانه باشد یا در پایان زمان اجاره یا به هر ترتیب که مورد توافق است.
حفاظت از عین مستأجره
مستأجر وظیفه دارد که در آخر قرارداد عین مستأجره را، همانطور که تحویل گرفته است، تحویل دهد و در حفاظت از عین مستأجره تعدی و تفریط نکند؛ چرا که اگر موجر ببیند که مستأجر دارد به عین مستأجره یعنی گلخانه آسیب وارد میکند و توانایی مانع شدن نداشته باشد، موجر میتواند قرارداد را فسخ کند. ضمن اینکه اگر مستأجر تعدی و تفریط کند، مستأجر ضامن خسارت وارده است.
عدم تغییر کاربری
مستأجر باید دقیقاً همان مصرفی را که در قرارداد ذکر شده است انجام بدهد؛ مثلاً در نمونه قرارداد اجاره گلخانه اگر بنای طرفین رشد تعداد خاصی گیاه است، مستأجر این حق را ندارد که استفادهی دیگری بهجز پرورش گیاهان داشته باشد. در غیر این صورت، موجر حق فسخ دارد.
تخلیه عین مستأجره
مستأجر باید بهمحض پایان مدت اجاره عین مستأجره را تخلیه کند و در غیر این صورت، باید هزینه بهرهبرداری از عین مستأجره در روزهای اضافه را به موجر بپردازد.
شرایط فسخ در نمونه قرارداد اجاره گلخانه
عقد اجاره، عقدی لازم است که هیچیک از طرفین حق فسخ قرارداد را به خودی خود ندارند؛ مگر در دو مورد. اول آنکه طرفین در شروط ضمن عقد خیار فسخ برای خود پیشبینی کنند یا آنکه با توجه به مواردی که در قانون پیشبینی شده است، قرارداد را فسخ نمایند.
مواردی که مستأجر حق فسخ دارد:
- اگر عین مستأجره با اوصافی که در اجارهنامه قید شده منطق نباشد.
- اگر در زمان اجاره عیبی در عین مستأجره به وجود بیاید که امکان بهرهبرداری از عین مستأجره نباشد.
- هرگاه مورد اجاره کلاً یا جزئاً در معرض خرابی باشد و قابل تعمیر نباشد یا برای بهداشت و سلامت مضر بوده و باید خراب شود.
مواردی که موجر حق فسخ دارد:
ازجمله مواردی که موجر درصورت وقوع آن حق فسخ دارد:
- درصورتیکه مستأجر کاربری عین مستأجره را تغییر دهد.
- درصورتیکه مستأجر مانع از انجام تعمیرات مورد نیاز در عین مستأجره گردد.
- درصورتیکه مستأجر در بهرهبرداری از عین مستأجره تعدی و تفریط نماید و امکان منع او وجود نداشته باشد.
مرجع صالح برای حل اختلافات در نمونه قرارداد اجاره گلخانه
گاهی اوقات وقتی قرارداد اجاره منعقد میگردد، ممکن است اختلافات زیادی در این بین ایجاد گردد. از جمله این اختلافات، میتوان این موارد را نام برد:
- عدم پرداخت اجارهبها توسط مستاجر؛
- اختلاف در تعیین اجرتالمثل؛
- تخلیه عین مستأجره و یا معیوب بودن عین مستأجره که برای مستأجر حق فسخ ایجاد میکند؛
- تخلف از شروط ضمن عقد؛
- سایر موارد که نیازمند مداخله مرجع قضایی صالح برای رفع اختلاف است و بر اساس قانون دادرسی مدنی دادخواست باید به مرجع صلاحیتدار ارائه گردد.
برای حل اختلافات مربوط به عقد اجاره، سه مرجع رسیدگی وجود دارند که عبارتند از دادگاه عمومی، شورای حل اختلاف و داوری.
دادگاه عمومی حقوقی
اگر طرفین در قرارداد شرط داوری را در نظر نگرفته باشند و مورد در صلاحیت شورای حل اختلاف نباشد، در صلاحیت دادگاه عمومی حقوقی است که تقریباً تمام موارد اختلاف را شامل میشود.
حتماً بخوانید: نمونه قرارداد اجاره سردخانه و بررسی مفاد و قانون حاکم بر این قرارداد
شورای حل اختلاف
تنها موردی که شورا برای دعاوی حقوقی بین موجر و مستأجر صلاحیت دارد، تخلیه عین مستأجره است؛ بهجز دعاوی مربوط به سرقفلی و حق کسبوپیشه که با جمع سه شرط شورا دستور تخلیه صادر میکند:
- عقد اجاره تابع قانون روابط موجر و مستاجر سال 1376 باشد.
- مدت اجاره منتفی شده باشد.
- اجارهنامه در سند عادی با امضای دو شاهد یا در سند رسمی تنظیم شده باشد.
داوری
در قراردادهای خصوصی، ممکن است طرفین بخواهند اختلافهای خود را بدون نیاز به مراجعه به مرجع قضایی حل کنند. در این صورت، در قرارداد شرطی بهنام شرط داوری درج میشود که فردی که مورد اعتماد هر دو طرف است، بهعنوان حکم تعیین میگردد که هنگام بروز اختلاف طرفین به داور مراجعه مینمایند.
در نهایت بهتر است بدانید!
عقد اجاره از عقود رایجی است که برای هر دو طرف موجر و مستأجر تعهدات خاصی در قانون در نظر گرفته شده است تا ضمن حفظ حقوق طرفین، از سوء استفاده جلوگیری شود؛ چرا که موجر در موضع قدرت قرار دارد و قانونگذار برای حمایت از طبقات ضعیف جامعه، مانند مستأجر، کفه ترازوی قوانین را بهنفع ایشان سنگینتر کرده است. اما از طرفی دیگر، هر قراردادی دوطرفه است و قانونگذار برای موجر هم حقوق ویژهای در نظر گرفته است تا عین مستأجره که بهامانت در اختیار مستأجر است، حفظ شود و حقوق مالی او رعایت گردد.
نمونه قرارداد اجاره گلخانه باید با توجه به تمام اصولی حقوقی و مندرجات اصلی و حقوق دو طرف منعقد گردد و با انعقاد آن بهصورت منصفانه، به صنعت کشاورزی و پرورش گیاه کمک شود.
در وبلاگ حقوقی لامینگو مطالب متنوعی از قراردادهای فروش و اجاره تهیه شده است که شما میتوانید با مطالعه این مطالب دانش حقوقی خود را افزایش دهید. از شما دعوت میکنیم از دیگر مطالب بلاگ حقوقی لامینگو دیدن فرمایید.
دیدگاه شما