همه چیز درباره اقدامات تامینی و تربیتی | موسسه تامینی چیست؟

همه‌ افراد جامعه، معتقدند که مجرم را باید مجازات نمود تا دیگر مرتکب جرم نگردد. در گذشته، مجازات‌ها برای پیش‌گیری از ارتکاب جرم، مجازات‌هایی سنگین و ترسناک بودند، اما گذشت زمان نشان داد که مجازات‌های سنگین و ترسناک همیشه منجر به عدم ارتکاب جرم نمی‌گردند. به منظور حل این مسأله، اقدامات تامینی و تربیتی مطرح شدند تا از اطریق این اقدامات، مجرمین اصلاح گردند و جامعه نیز از خطر مرتکبین جرم در امان باشد.

‌

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

اقدامات تامینی و تربیتی به چه معنا می‌باشند؟

تامین به معنی در امان نگه‌داشتن می‌باشد و منظور اقداماتی است که از ارتکاب مجدد جرم توسط مجرمین دارای حالت خطرناک، جلوگیری می‌نماید و جامعه را از خطر ارتکاب جرم در امان نگه می‌دارد. کاربرد تربیت نیز، تربیت نمودن و اصلاح مرتکین جرم می‌باشد. به همین منظور باید گفت اقدامات تامینی و تربیتی، مجموعه اقداماتی‌ می‌باشند که با کشف علت ارتکاب جرم، در پی جلوگیری از ارتکاب مجدد جرم بوده و یا با انجام اقدامات از طریق موسسات تامینی مانع از ایجاد خطر توسط مجرمین برای جامعه می‌گردند. کشف علت ارتکاب جرم، جلوگیری از ارتکاب جرم و حمایت از جامعه در برابر مجرمین از اهداف انجام اقدامات تامینی و تربیتی می‌باشد.

در برخی موارد، مرتکبین جرم، اطفال و نوجوانان می‌باشند که انجام اقدامات تامینی و تربیتی به منظور اصلاح آن‌ها صورت می‌گیرد و گاهی مجرمین، مجنون بوده و مجازات آن‌ها بی‌فایده است و به همین علت، نگه‌داری آنان در موسسات تامینی به منظور حفظ جامعه از خطر مجرمین فاقد قدرت تشخیص عقلی، صورت می‌گیرد.

حالت خطرناک به چه معنا است؟

ارتکاب جرم، در بعضی موارد به صورت آنی و بدون برنامه‌ریزی قبلی رخ می‌دهد؛ مانند شخصی که در هنگام عصبانیت،به شخص دیگری آسیب جسمی وارد می‌نماید. در بعضی موارد دیگر، مجرمین برای ارتکاب جرم، از قبل برنامه‌ریزی نموده، وسایل و مقدمات لازم را فراهم می‌نمایند تا اقدام به ارتکاب جرم نمایند. مثال این‌دسته، حالتی است که مجرم از قبل اقدام به تهیه سلاح می‌نماید و با کینه‌ قبلی که نسبت به شخصی دارد با دعوت او به محل ارتکاب جرم، اقدام به قتل او می‌نماید. در هر دو دسته گفته شده و به‌ویژه در حالت دوم، ارتکاب جرم با بررسی وضعیت روانی مجرم، حالات او، وضعیت زندگی و سبک تربیتی او قابل‌ پیش‌بینی می‌باشد. وجود احتمال بالای ارتکای جرم در شخص معینی به حالت خطرناک تعبیر می‌گردد که از طریق انجام اقدامات تامینی و تربیتی تلاش می‌شود این حالت از بین برود.

مقایسه اقدامات تامینی و تربیتی با مجازات‌ها

اقدامات تامینی و تربیتی، اقداماتی متفاوت از مجازات‌ها می‌باشند و در ایجاد ترس برای مرتکین جرم و امکان تجدیدنظر با یکدیگر تفاوت دارند. اما هر دوی این اقدامات، مطابق با اصل قانونی بودن جرائم و مجازات‌ها صورت می‌گیرند.

ترسناک نبودن

در خصوص مجازات‌ها تصور بر این می‌باشد که سنگینی و زجرآوری مجازات، باعث ترس مجرمین می‌گردد و در نتیجه این احساس ترس، مجرمین دیگر اقدام به ارتکاب جرم نمی‌نمایند. اما باید گفت که ترس ناشی از مجازات در بسیاری موارد مانع از ارتکاب جرم نبوده‌است. اقدامات تامینی و تربیتی به دنبال ترساندن مجرم نمی‌باشند بلکه با تلاش در جهت اصلاح مجرم، احتمال ارتکاب جرم را از بین خواهند برد.

قابلیت تجدیدنظر

مجازات‌ها قطعی و غیرقابل تجدیدنظر می‌باشند تا مجرمین به بهبود یافتن وضعیت خود و کاهش مجازات امیدوار نباشند و پیش از ارتکاب جرم با در نظرداشتن این مساله که تغییری در وضعیت آن‌ها در صورت ارتکاب جرم حاصل نخواهد شد، از ارتکاب جرم صرف‌نظر نمایند. اما اقدامات تامینی و تربیتی قابل بازنگری و تجدیدنظر می‌باشند. علت این امر آن می‌باشد که اگر مجرمین، دستورات تامینی و تربیتی دادگاه را بپذیرند و جهت اصلاح خود، اقدامات مثبتی را انجام داده و اراده‌ خود مبنی بر عدم تکرار جرم را نشان دهند، شایسته تشویق بوده و در حکم آن‌ها تجدیدنظر خواهدشد. برعکس، اگر مجرمین با ارتکاب مجدد جرم و یا سرپیچی از اقدامات تامینی و تربیتی، اقدام به ارتکاب مجدد عمل خلاف نمایند، عدم تاثیر اقدامات تامینی و تربیتی را نشان داده و در این صورت، در حکم آن‌ها باید تغییر ایجاد گردد.

دریافت مشاوره حقوقی

اصل قانونی بودن جرائم و مجازات‌ها چیست؟

به موجب اصل قانونی‌ بودن جرائم و مجازات‌ها، کلیه فرآیند ارتکاب جرم و مجازات مرتکبین جرم باید مطابق قانون باشد و به همین علت، جرم بودن هر عملی و میزان مجازات آن توسط قانون تعیین می‌گردد. این اصل در خصوص مجازات‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی نیز وجود دارد. به همین منظور کلیه اقدامات تامینی که نسبت به مجرمین اتخاذ می‌گردد، نحوه‌ آن‌ها و مدت اعمال آن‌ها همگی باید در قانون معین گردد و شیوه‌ بازنگری نیز در قانون باید مشخص شود.

بررسی اقدامات تامینی و تربیتی در قانون

قانون مجازات اسلامی در دو دسته‌بندی گوناگون، اقدامات تامینی و تربیتی را مورد توجه قرار داده‌است. به شکل صریح به اقدامات تامینی و تربیتی برای کودکان و نوجوانان می‌پردازد و از طریق روش‌های جایگزین حبس یا موارد تخفیف مجازات به صورت غیر مستقیم، اقدامات تامینی و تربیتی را به شکل کلی و برای همه مرتکین جرم  پیش‌بینی نموده‌است.

اقدامات تامینی و تربیتی برای همه‌ مجرمین

قانون مجازات اسلامی، از طریق نهادهایی نظیر جایگزین‌های حبس، تعویق صدور حکم، تعلیق اجرای مجازات، تخفیف مجازات و نظام نیمه‌آزادی، اقدامات تامینی و تربیتی را به شکل غیرمستقیم دنبال می‌نماید. جایگاه برخی از این نهادها در اقدامات تامینی و تربیتی را اکنون مورد بررسی قرار می‌دهیم.

1.‌ تعلیق اجرای مجازات و تعویق صدور حکم

ماده 40 قانون مجازات اسلامی پیش‌بینی نموده‌است که اگر دادگاه و مقام قضایی در خصوص جرایم سبک، اصلاح مرتکب را پیش‌بینی نمایند، می‌توانند صدور حکم مرتکب را به تأخیر یا به اصطلاح به تعویق بیاندازند؛ همچنین می‌توانند اجرای مجازات را تعلیق نماید. برای تعویق صدور حکم یا تعلیق اجرای مجازات ممکن است دادگاه از مرتکب، تعهد بر عدم ارتکاب جرم را بخواهد یا حتی انجام یا عدم انجام دستورات خاصی را مطالبه نماید. تعهد بر عدم ارتکاب جرم و یا حتی تعهد بر انجام یا عدم انجام اقدامات مشخص، از اقدامات تامینی و تربیتی می‌باشند. برای مثال ممکن است ارتکاب جرم در نتیجه حضور مرتکب در مراکز فساد رخ دهد و با تعهد او به عدم حضور مجدد در چنین مراکزی، از ارتکاب مجدد جرم جلوگیری می‌گردد.

قانون مجازات اسلامی در مواردی که در نتیجه تعویق صدور حکم، مرتکب متعهد به انجام یا ترک انجام اقداماتی نموده‌است، اقداماتی را پیش‌بینی نموده‌است؛ مانند حرفه‌آموزی، ترک اعتیاد یا شرکت در دوره‌های تربیتی و اخلاقی. عدم مهارت و نیاز مالی گاهی علت ارتکاب جرم می‌باشند که با فراگیری یک حرفه و اشتغال می‌توان علت ارتکاب جرم را از بین‌برد.
‌

برای آشنایی بیشتر با تعلیق اجرا مجازات این مطلب را بخوانید: شرایط تعلیق مجازات کیفری | کدام مجازات‌ها تعلیق می‌شوند؟

2.‌ نظام نیمه‌آزادی

قانونگذار موردی را پیش‌بینی نموده‌است که شخصی که محکوم به مجازات حبس و زندان شده‌است، در مدتی که باید در زندان سپری نماید، در خارج از زندان، فعالیت‌های حرفه‌ای و آموزشی را فراگیرد. در نظام نیمه‌آزادی در شرایط مشخصی، ممکن است مرتکب جرم متعهد به انجام فعالیت شغلی، حرفه‌آموزی یا ترک اعتیاد گردد که مجموع این موارد، منجر به اصلاح بزه‌دیده شده و اقدام تامینی و تربیتی تلقی می‌گردند. این فعالیت‌ها از طریق مراکز نیمه‌آزادی صورت می‌گیرد. مراکز نیمه آزادی از نهادهای زیر نظر سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی می‌باشند.

اقدامات تامینی و تربیتی برای اطفال و نوجوانان

قانون مجازات اسلامی در مواد 88 تا 95 در خصوص اقدامات تامینی اطفال و نوجوانان صحبت نموده‌است. این اقدامات بر اساس سن مرتکبین جرم به دو دسته تقسیم می‌گردند.

1.‌ اقدامات در مورد کودکان و نوجوانان بین 9 تا15 سال

تسلیم به والدین یا سرپرستان قانونی با اخذ تعهد به تربیت و مواظبت در حسن اخلاق طفل یا نوجوان از اقداماتی است که قانون به عنوان یک اقدام تربیتی برای مجرمین بین 9 تا 15 سال در نظر گرفته‌است. پدر و مادر، سرپرستان فرزند خود می‌باشند و در صورت نبودن پدر و مادر، قانون برای هر طفل، سرپرست تعیین می‌نماید. والدین یا سرپرستان مکلف به تربیت اطفال خود می‌باشند. تربیت صحیح، نقش مهمی در جلوگیری از ارتکاب جرم دارد و انجام اعمالی که منجر به توجه بیش‌تر به مساله تربیت گردد، بدیهی است که باعث کاهش ارتکاب جرم می‌گردد.

دریافت مشاوره از روانشناسان و مددکاران اجتماعی، حرفه آموزی و تحصیل، ترک اعتیاد، محدودیت در ارتباطات اجتماعی اطفال و محدودیت نسبت به حضور طفل در محل‌های معین، مجموعه اقدامات تامینی می‌باشند که قانون همراه با تعهد والدین به تربیت پیش‌بینی نموده‌است که همگی نمونه اقدامات تامینی و تربیتی می‌باشند.

نوجوانانی که بین سنین دوازده تا پانزده سال قرار دارند، ممکن است به جای آن‌که پدر و مادر آن‌ها تعهد نماید، خود متعهد به عدم تکرار جرم گردند. در مورد برخی از افراد، اخطار و تذکر دادن نیز می‌تواند موثر باشد و به عنوان یک اقدام تامینی و تربیتی قلمداد شود. نگه‌داری در کانون اصلاح و تربیت نیز از اقداماتی است که در مورد این نوجوانان اعمال می‌گردد.

2.‌ اقدامات در مورد کودکان و نوجوانان بین 15 تا 18 سال

اگر مرتکب جرم در بین سنین پانزده تا هجده سالگی اقدام به ارتکاب جرم نماید، نگه‌داری در کانون اصلاح و تربیت، مهم‌ترین اقدام تامینی و تربیتی است که قانون به منظور حفظ جامعه از خطر ارتکاب جرم و تربیت مجرمین نوجوان در نظر گرفته‌است.

موسسات تامینی

انجام اقدامات تامینی و تربیتی، از طریق موسسات تامینی انجام می‌گیرد. مهم‌ترین این نهاد‌ها کانون اصلاح و تربیت، سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی، مراکز ترک اعتیاد و بیمارستان‌‌های روان‌پزشکی می‌باشند.

کانال تلگرام لامینگو

سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی

شاید این سازمان را به شکل خاص نتوان یک موسسه تامینی به شمار آورد، اما این سازمان مأمور تاسیس کانون اصلاح و تربیت می‌باشد و  بسیاری از اقدامات تامینی که در زندان نسبت به زندانیان صورت می‌گیرد، از طریق این سازمان و نهادهای مربوط به آن انجام می‌گیرد؛ مانند مرکز حرفه‌آموزی و اشتغال که بخشی از اقدامات تامینی و تربیتی مربوط به نظام نیمه‌‎آزادی زندانیان را انجام می‌دهد. به طور کلی، از مهم‌ترین وظایف این سازمان، برنامه‌ریزی برای اصلاح و تربیت زندانیان و انجام اقداماتی جهت اشتغال زندانیان می‌باشد و می‌توان گفت که نقش مهمی در انجام اقدامات تامینی و تربیتی دارد.

کانون اصلاح و تربیت

ماده 525 قانون آیین دادرسی کیفری، تاسیس نهادی به نام کانون اصلاح و تربیت، جهت نگه‌داری اطفال و نوجوانانی که اقدام به ارتکاب جرم نموده‌اند را پیش‌بینی نموده‌است. در این کانون، مجرمین زیر 18 سال نگه‌داری می‌گردند و بر اساس سن، جرم ارتکابی و وضعیت تربیتی خود در دسته‌های جداگانه نگه‌داری می‌گردند تا همزمان با گذراندن دوره محکومیت خود، دوره‌های تربیتی و حرفه‌آموزی لازم را فراگیرند. این کانون نیز توسط سازمان زندادن‌ها و اقدامات تامینی تاسیس و مدیریت می‌گردد.

مراکز ترک اعتیاد

اعتیاد به مواد مخدر، منشأ بسیاری از جرائم می‌باشد و ترک اعتیاد می‌تواند نقش مؤثری در کاهش ارتکاب جرم داشته‌باشد. ممکن است در این مراکز، صرفاً به صورت سرپایی خدمات مربوط به  ترک اعتیاد ارائه گردد و داروی لازم را برای معتادان مواد مخدر تهیه نمایند و یا معتادان به مواد مخدر را به صورت دوره‌های کوتاه‌مدت یا بلندمدت بستری نمایند و لذا می‌توان گفت که این مراکز طبقه‌بندی‌های گوناگونی را دارا می‌باشند. با ترک اعتیاد معتادان، گواهی تحت عنوان گواهی تحت درمان معتادان صادر می‌گردد که با داشتن این گواهی، معتادان از تعقیب کیفری به علت اعتیاد معاف می‌گردند.
‌

جهت آشنایی بیش‌تر با ترک اعتیاد و مراکز ترک اعتیاد این مطلب را مطالعه نمایید: مشاوره دریافت مجوز کلینیک ترک اعتیاد یا مراکز درمان سوء مصرف مواد

بیمارستان روان‌پرشکی

افراد مجنون به دلیل فقدان عقل و منطق از نظر کیفری مسئولیتی ندارند و مجازات نمودن آن‌ها برای ارتکاب جرم، عملی غیرمنطقی و غیرانسانی می‌باشد و اقدام جهت تربیت و اصلاح افرادی که از نظر عقلی توانایی تشخیص ندارند، کاری بدون فایده می‌باشد. از طرف دیگر، با ارتکاب جرم جامعه آسیب می‌بیند و به طور خاص، برخی از افراد جامعه نیز به عنوان بزه‌دیده، آسیب می‌بینند. به همین منظور، نگه‌داری این دسته از افراد در بیمارستان‌های روانپزشکی به منظور جلوگیری از وارد نمودن آسیب به سایر افراد جامعه به عنوان اقدامی تامینی ضروری می‌باشد.

سخن پایانی

اقدامات تامینی و تربیتی به منظور اصلاح مجرمین و جلوگیری از ارتکاب مجدد جرم صورت می‌گیرد. امروزه در عمل، کارآمدی این اقدامات ثابت شده‌است و در نهادهای حقوقی کشورهای گوناگون این اقدامات پیش‌بینی شده‌اند. قانون مجازات اسلامی کشور ما نیز این اقدامات را پیش‌بینی نموده‌است که به شکل مختصر با آنها آشنا شدیم. اما برای آشنایی بیشتر با این اقدامات، دریافت مشاوره از کارشناسان حقوقی ضروری می‌باشد. اقدامات تامینی و تربیتی از طریق موسسات تامینی انجام می‌گردند و به همین علت باید با این موسسات نیز آشنا شد. مجموعه لامینگو آمادگی ارائه‌ مشاوره حقوقی در خصوص اقدامات تامینی و تربیتی و موسسات تامینی را دارد. پیشنهاد ما دریافت مشاوره حقوقی تلفنی یا حضوری از کارشناسان حقوقی مجموعه لامینگو می‌باشد.

بلاگ حقوقی لامینگو را دنبال نمایید. در این بلاگ، مجموعه‌ای از محتواهای حقوقی گوناگون گردآوری شده‌است که مطالعه آن‌ها منجر به افزایش اطلاعات حقوقی شما خواهد شد. شما می‌توانید نظرات و پیشنهادات خود را در قسمت دیدگاه شما مطرح نمایید. ضمناً کارشناسان ما آماده‌ پاسحگویی به سوالات شما می‌باشند. با طرح سوالات خود در این قسمت، می‌توانید پاسخ سوالات را دریافت نمایید.