داوری الکترونیکی و چالش‌های آن

پیشرفت‌های فناوری و رشد استفاده از اینترنت در سال‌های اخیر، باعث شده است که تغییراتی در روش‌های سنتی انجام امور رخ دهد. یکی از این امور که نوع سنتی آن با تغییراتی روبرو شده است، داوری پرونده‌های حقوقی است که به‌صورت الکترونیکی انجام می‌شود. داوری الکترونیکی، همان داوری به روش سنتی است و تنها به لطف پیشرفت فناوری، روش اجرای آن تغییر کرده است و باعث شده که در اکثر معاملات تجاری به‌منظور حل اختلافات و دعاوی از داوری الکترونیکی استفاده شود. داوری الکترونیکی، چه معاملات به‌صورت اینترنتی انجام شوند، چه به‌صورت غیراینترنتی، روش مناسبی برای حل‌وفصل اختلافات به‌وجودآمده بین طرفین خواهد بود که می‌توان با استفاده از خدمات مشاوره حقوقی نهاد داوری اطلاعات دقیقی از آن به دست آورد.

مؤسسات حقوقی و مراکز بسیار زیادی با استفاده از دانش و تخصص مشاوران حقوقی و وکلای خود اقدام به ارائه خدمات مشاوره‌ای می‌کنند. در این زمینه، لامینگو یکی از معتبرترین و جامع‌ترین پلتفرم‌های هوشمند است که می‌توانید در هر زمینه‌ای از مشاوران آن کمک بگیرید. برای دریافت مشاوره حقوقی نهاد داوری از لامینگو بر روی لینک زیر کلیک کنید.

دریافت مشاوره حقوقی نهاد داوری

واژه‌شناسی داوری الکترونیکی

بر اساس قانون داوری تجاری بین‌المللی، داوری به رفع اختلاف طرفین دعوا در خارج از دادگاه اطلاق می‌شود که به‌وسیله شخص یا اشخاص حقیقی یا حقوقی که توسط طرفین انتخاب شده یا توسط دادگاه منصوب شده باشند، انجام می‌گیرد. داوری الکترونیکی یا سایبری که به آن داوری مجازی یا اینترنتی نیز گفته می‌شود، همان فرایند داوری است که به‌وسیله اینترنت و به‌صورت غیرحضوری انجام می‌گیرد.

برای تعریف داوری الکترونیکی، می‌توان گفت که داوری از محل کار یا منزل یا هر نقطه‌ای از دنیا و از طریق اینترنت انجام می‌شود. در این فرایند، داور یا داوران از محل استقرار خود در هر جای جهان از طریق اینترنت به طرفین دعوا در هر نقطه زمین پیشنهاد حل اختلاف ارائه می‌دهند.

مراحل داوری الکترونیکی

مراحل انجام داوری الکترونیکی، مشابه داوری به روش سنتی است و تمامی موضوعات و مباحث آن را شامل می‌شود و تنها تفاوت آن‌ها در نحوه اجرا و برگزاری جلسه داوری خواهد بود. بر این اساس، مراحل داوری الکترونیکی به شرح زیر است:

شروع داوری الکترونیکی

برای شروع داوری به‌صورت الکترونیکی، مؤسسات داوری وجود دارند که امکان این فرایند را فراهم کرده‌اند. بر این اساس، طرفین دعوا می‌توانند با مراجعه به سایت یکی از این مؤسسات ضمن دریافت مشاوره در مورد پرونده خود، فرم‌های اینترنتی مربوط به داوری را تکمیل کرده و ارسال نمایند. معمولاً در این فرم‌های اینترنتی تمامی اطلاعات موردنیاز از طرفین دعوا مانند توضيح خواسته، منشأ دعوا، تعيين بهای خواسته، آنچه مورد توافق قرار گرفته و تلاش‌های انجام‌گرفته برای حل‌وفصل اختلاف به‌طور کامل ارائه می‌شود.

پس از تکمیل فرم و ارسال اطلاعات و بررسی آن توسط داوران، درصورتی‌که اطلاعات ارائه‌شده کافی نباشد، داور یا داوران می‌توانند از طرفین تقاضای ارائه اطلاعات تکمیلی داشته باشند. بعد از تکمیل اطلاعات و ارائه آن، دیوان داوری موظف است که برنامه زمانی دادرسی را طبق توافق با طرفین و با هماهنگی داوران تنظیم کرده و به ایشان ابلاغ نماید. معمولاً در این مرحله تعیین می‌شود که هریک از طرفین و داوران در چه فاصله زمانی ملزم به مراجعه به دیوان داوری به‌صورت اینترنتی و الکترونیکی هستند تا بتوانند از هرگونه ابلاغ و اخطار ارسالی مطلع شده و در مدت‌زمان تعیین‌شده به آن پاسخ دهند.

تشکیل هیئت داوری

یکی از مزیت‌های داوری الکترونیکی نسبت به روش سنتی، این است که می‌توان داوران دارای تخصص و تجربه‌های مقتضی را به‌سرعت انتخاب کرد. علت این امر، این است که اطلاعات دقیق‌تری از داوران در اختیار طرفین دعوا قرار دارد و آن‌ها می‌توانند بر اساس تجربه و تخصص هر یک از آنان، داور خود را برای رسیدگی به اختلاف تعیین کنند.

حتماً بخوانید: همه چیز درمورد حل اختلاف ازطریق داوری

استماع داوری

همانند فرایند سنتی داوری، با هماهنگی طرفین دعوا و داوران جلسه استماع داوری برگزار می‌شود تا طرفین دعوا بتوانند مدارک، مستندات و ادله خود را در خصوص حقوق خود به داور و داوران ارائه دهند. تنها تفاوت برگزاری جلسه استماع داوری در روش سنتی و الکترونیکی، این است که در داوری الکترونیکی، جلسه استماع داوری به‌صورت غیرحضوری و با استفاده از ابزارهای الکترونیکی و اینترنتی برگزار می‌شود و ممکن است تمامی افراد حاضر در جلسه استماع در یک موقعیت مکانی مشترک حضور نداشته باشند.

در این جلسه، داور یا داوران بر اساس زمان تعیین‌شده به طرفین دعوا مهلت می‌دهند تا مدارک، مستندات و ادله خود را در خصوص موضوع مورد دعوا ارائه دهند.

صدور رأی داوری

پس از برگزاری جلسه استماع داوری و دریافت مستندات و مدارک و ادله طرفین دعوا، داوران جلسات مشورتی برگزار می‌کنند تا با بررسی شواهد و دلایل ارائه‌شده به نقطه‌نظر مشترک رسیده و رأی خود را صادر نمایند. در داوری الکترونیکی، تمامی این جلسات به‌صورت غیرحضوری و با استفاده از ابزار و امکانات آنلاین و اینترنتی انجام می‌شود.

پس از دستیابی داوران به یک نقطه‌نظر مشترک، باید طبق زمان‌بندی که در ابتدای فرایند داوری تعیین شده است در قالب فرم‌های موجود در سایت مؤسسات حقوقی نظر نهایی خود را در خصوص دعوا اعلام نمایند.

ابلاغ رأی داوری

بر اساس قانون آئین دادرسی مدنی کشور، درصورتی‌که طرفین دعوا برای ابلاغ رأی داوری روش خاصی را پیش‌بینی نکرده باشند، ابلاغ رأی صادرشده توسط دادگاه و به شیوه سنتی انجام می‌گیرد. در کشور با راه‌اندازی سامانه ثنا (سامانه ابلاغ الکترونیک قضایی) شرایطی فراهم شده است که افراد بتوانند با ثبت‌نام در این سامانه تمامی مراحل رسیدگی به پرونده خود را به‌صورت الکترونیکی انجام دهند و به‌تمامی ابلاغ‌ها، اطلاعیه‌ها و اخطارها به‌صورت برخط و الکترونیکی دسترسی داشته باشند.

مزایای داوری الکترونیک

استفاده از ظرفیت‌های اینترنتی و الکترونیکی برای امر داوری پرونده‌ها و دعاوی، مزایایی دارد که برخی از این مزایا به شرح زیر هستند:

• امکان انتخاب شخص متخصص به‌عنوان داور
• عدم نیاز به وکیل
• حذف زمان رفت‌وبرگشت داوران
• افزایش قدرت تمرکز بر روی کار و فرایند داوری
• انعطاف در زمان‌بندی
• ارائه خدمات و دسترسی به‌صورت 24ساعته و بدون محدودیت
• دسترسی سریع به داور یا داوران و طرفین دعوا

شاید این مطلب برای شما جالب باشد: صفر تا صد داوری در قراردادها

 معایب‌ داوری الکترونیک

مانند هر روش و ابزاری، ممکن است که انجام داوری به‌صورت الکترونیکی نیز از معایبی برخوردار باشد که برخی از این معایب را در این قسمت مطرح می‌کنیم. مهم‌ترین ایراد و عیبی که به داوری الکترونیکی وارد می‌شود، این است که این نوع داوری فاقد ویژگی ارتباط، احساس، فهم مشترک، روح حاکم بر مسائل و جو حاکم بر جلسات داوری است که این ایرادات به‌هیچ‌وجه قابل‌رفع نخواهند بود؛ به این معنی که ارتباط رودررو و چهره‌به‌چهره طرفین دعوا با داوران مزایایی دارد که داوری الکترونیکی فاقد آن است.

درواقع، مهم‌ترین مشکل و عیب در داوری الکترونیکی عدم حضور فیزیکی و آثار حقوقی روانی‌ ناشی‌ از‌ رعایت حق استماع است که به‌عنوان اصلی‌ترین و بزرگ‌ترین عیب در داوری الکترونیکی به حساب می‌آید.

کانال تلگرام لامینگو

جمع‌بندی

رشد و توسعه فناوری‌های نوین، باعث شده است که بتوان با استفاده از ویژگی‌های آن، بسیاری از امور را به‌راحتی و در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام داد. یکی از این امور، داوری پرونده‌ها و دعاوی است که باعث شده است فرایند داوری سریع‌تر، باصرفه‌تر و کارآمدتر از داوری سنتی باشد و به‌عنوان یکی از روش‌های اصلی برای حل اختلاف در نظر گرفته شود؛ هرچند بسیاری از افراد به این نوع از داوری اعتماد نمی‌کنند و روش سنتی را ترجیح می‌دهند. شما می‌توانید در صورت نیاز، از خدمات مشاوره حقوقی نهاد داوری در موضوع داوری الکترونیکی بهره‌مند شوید. علاوه بر آن، می‌توانید با مراجعه به وبلاگ لامینگو اطلاعات کاملی در این زمینه کسب کنید.