تعریف جرائم و جنایت‌های ناشی از تخلفات رانندگی

رانندگی یکی از فعالیت‌هایی است که روزانه با اتفاقات و جنایت‌های مختلفی همراه است. این جرائم دامنه وسیعی داشته و برای حل‌وفصل آن‌ها به پیروی از قانون نیاز است. در ابتدا باید ببینیم چه فعالیت‌هایی در دسته جرایم رانندگی قرار می‌گیرند. ما در این مقاله‌، قصد داریم به «تعریف جرائم و جنایت‌های ناشی از تخلفات رانندگی» بپردازیم. اگر شما سوال یا ابهامی در رابطه با جرایم رانندگی دارید، در این مقاله با ما همراه شوید. همچنین شما می‌توانید سوالات خود را با مشاوران حقوقی جرایم رانندگی ما در میان بگذارید و از متخصصان ما در این زمینه کمک بگیرید.

موسسه حقوقی لامینگو با استفاده از دانش و تخصص کارشناسان خود مشاوره‌های لازم را در این زمینه در اختیار شما قرار می‌دهد. برای دریافت مشاوره حقوقی جرایم رانندگی از پلتفرم هوشمند لامینگو بر روی لینک زیر کلیک کنید.

دریافت مشاوره حقوقی جرایم رانندگی

تعریف جرایم و جنایت‌های ناشی از تخلفات رانندگی

در ابتدا به تعریف جرایم و جنایت‌های ناشی از تخلفات رانندگی می‌پردازیم. باید گفت جرایمی که از تخلفات رانندگی ناشی می‌شود، به دلیل رعایت نکردن مقررات رانندگی به وجود می‌آید.

شما در صورت نیاز به مشاوره حقوقی جرایم رانندگی می‌توانید با مشاوران و متخصصان ما در این زمینه مشورت کنید.

طبق قانون تعزیرات، برخی از جرایم را ناشی از جرایم تخلفات رانندگی دانسته که این جرایم دارای دو جنبه خصوصی و عمومی هستند و صرف‌نظر از جنبه خصوصی و شکایت آن، وظیفه‌ی رییس حوزه قضایی است که این موضوع را تعقیب و بررسی و به آن رسیدگی کند.

برای مثال اگر حادثه‌ای بر اثر تخلف رانندگی رخ دهد که مصدوم بعد از آن به بیمارستان منتقل شود و به کما رود، یا به هر دلیلی نتواند شکایتی انجام دهد و قادر به توضیح نباشد، این امر مانع از تعقیب و بررسی توسط رییس حوزه قضایی نمی‌شود. همچنین بعد از مشخص شدن وضعیت مصدوم، فرد شاکی می‌تواند دیه را مطالبه کند و دعوی مطالبه دیه قابل رسیدگی و پذیرش است.

این مطلب را بخوانید: مشاوره حقوقی جرایم رانندگی به چه مواردی می‌پردازد؟

عنصر قانونی

از ماده 714 تا ماده 717 بخش تعزیرات کتاب قانون مجازات اسلامی مربوط به جنایت‌های ناشی از تخلفات رانندگی است. در این موارد قانون‌گذار فقط به شرح قتل و صدمات غیرعمدی که از تخلفات رانندگی به وجود می‌آیند، پرداخته است، ولی نباید از سایر جنایت‌ها در این زمینه شامل عمد، شبه عمد و خطای محض غافل شد.

اکثر جنایت‌های ناشی از جرایم رانندگی، ارکان مادی و معنوی یکسانی دارند و تفاوت آن‌ها فقط در نتیجه جرم و مجازات آن است. در ماده 714 که مربوط به قتل غیرعمد است، به طور کامل در مورد رکن معنوی و وسایل مربوطه پرداخته و مواد بعدی به ویژگی‌هایی مانند نتایج مجرمانه و مجازات‌های آن‌ها پرداخته است.

چنانچه شما در مورد مشاوره حقوقی جرایم رانندگی، سوال یا ابهامی داشتید، می‌توانید با متخصصان خبره ما در این زمینه مشورت کنید.

عنصر مادی

عنصر مادی این جرایم عبارت است از «رانندگی یا تصدی وسیله موتوری به گونه‌ای که به یکی از صدمات مذکور در قانون منتهی شود». بنابراین رانندگی و تصدی وسیله موتوری، عمل فیزیکی این جرایم محسوب می‌شود. اصلی‌ترین شرط لازم برای به وجود آمدن این جرایم، موتوری بودن وسیله رانده‌شده است. همچنین، نتیجه لازم برای به وجود آمدن جرم، وقوع حادثه و ایجاد صدمات گفته شده در قانون است.

در اینجا منظور از رانندگی همان به حرکت در آوردن و هدایت کردن وسیله نقلیه است. منظور از تصدی نیز، هدایت کردن وسیله غیرنقلیه است. برای مثال هدایت جرثقیل، تله‌کابین، وسایل تفریحی موجود در شهربازی‌ها و غیره می‌توانند تصدی محسوب شوند؛ چون به عمل این وسایل رانندگی گفته نمی‌شود.

در این جا منظور از وسیله موتوری هر گونه وسیله نقلیه یا غیرنقلیه است که با قدرت موتور کار می‌کند. به همین دلیل وسایلی مانند دوچرخه، درشکه و چرخ و فلک دستی مشمول این ماده نمی‌شوند.

عنصر مادی در ماده 714

با توجه به ماده 714، بین وسایل موتوری زمینی، آبی و هوایی تفاوتی وجود ندارد. بنابراین صدمات ناشی از رانندگی یا تصدی وسایل نقلیه یا غیرنقلیه در ایجاد نوع جرم، نقش اصلی را داشته و به دنبال آن مجازات خاص خود را دارد. بنابراین طبق قانون اگر در اثر حادثه، قتلی ایجاد شود، مجازاتی که در ماده 714 آمده، اجرا می‌شود.

عنصر مادی در ماده 715

حال اگر در اثر حادثه، صدماتی مانند مرض جسمی یا دماغی لاعلاج ایجاد شود؛ یکی از حواس پنج‌گانه از بین برود؛ عضوی از اعضای بدن از کار بیفتد؛ یکی از اعضای بدن یا صورت، دچار تغییر شکل دائمی شود یا سقط جنین ایجاد شود، مرتکب جرم بر اساس ماده 715 قانون مجازات اسلامی مجازات می‌شود.

عنصر مادی در مواد 716 و 717

حال اگر در حادثه ایجادشده، صدمات خفیف‌تری مانند این‌که یکی از اعضای بدن مصدوم، دچار ضعف یا نقصان دائم شود، قسمتی از عضو مصدوم بدون این‌که از کار بیفتد، از بین برود، قبل از موعد طبیعی، زن وضع حمل کند، طبق ماده 716 مجازات می‌شود و در نهایت اگر مصدوم دچار صدمه بدنی شود، راننده خاطی طبق ماده 717 مجازات می‌شود.

در صورت نیاز به مشاوره حقوقی شما می‌‎توانید با مشاوران و متخصصان کاربلد ما در زمینه مشاوره حقوقی جرایم رانندگی، تماس بگیرید.

این مطلب می‌تواند برای شما مفید باشد: مشاوره حقوقی جرایم رانندگی + موارد تشدید و تخفیف مجازات جرایم رانندگی

عنصر روانی یا معنوی

عنصر روانی جرایم رانندگی که در مواد 714 تا 717 آمده شامل بی‌احتیاطی، عدم رعایت نظامات دولتی، بی‌مبالاتی‌‌ و عدم مهارت است.

بی‌احتیاطی

منظور از بی‌احتیاطی این است که عرف، انتظار دارد که مرتکب، آن کار را انجام ندهد. برای مثال رانندگی با سرعت زیاد داخل شهر و منطقه مسکونی.

بی‌مبالاتی

بی‌مبالاتی نیز مانند زمانی که شخصی گردش به چپ انجام می‌دهد ولی راهنما نزند.

عدم رعایت نظامات دولتی

منظور از عدم رعایت نظامات دولتی نیز شامل مواردی مانند رانندگی در جهت مقابل خیابان یک‌طرفه یا رانندگی با وسیله نقلیه‌ای که دارای نقص فنی است.

عدم مهارت

عدم مهارت نیز به این معنی است که فرد در رانندگی تسلط کامل نداشته باشد، اعم از این‌که شخص گواهینامه داشته باشد یا خیر.

باید توجه داشته باشید که در تمامی موارد گفته‌شده، چنانچه راننده مقصر باشد و خطا از جانب وی باشد، راننده مسئول است و این مواد شامل وی می‌شود. اما اگر خطا از طرف عابر باشد، راننده هیچ مسئولیتی در مقابل وی ندارد.

بر اساس ماده 718 قانون مجازات اسلامی، هر زمان که متصدی یا راننده وسایل موتوری در زمان وقوع حادثه:

• مست باشد
• از سرعت مقررشده سریع‌تر حرکت کند
• پروانه نداشته باشد
• با وجود نقص مکانیکی موثر در تصادف، آن را به حرکت در آورده باشد
• در محل‌های مخصوص عابر پیاده، مراعات کافی را نداشته باشد

یا

• از مکان‌های عبور ممنوع حرکت کند،

به بیشتر از دو سوم حداکثر مجازات، در مواد گفته‌شده محکوم می‌شود. همچنین دادگاه علاوه بر مجازات فوق، می‌تواند مرتکب را به مدت یک تا پنج سال از استفاده از وسایل موتوری محروم کند.

طبق ماده 719 قانون مجازات، زمانی که حادثه‌ای رخ می‌دهد اگر مصدوم احتیاج به کمک فوری داشته باشد و راننده با وجود این‌که می‌تواند کمک کند و مصدوم را به مراکز درمانی برساند، ممانعت کند و به منظور فرار، مصدوم را رها و محل حادثه را ترک کند، به بیش از دو سوم حداکثر مجازات در مواد ۷۱۴، ۷۱۵ و ۷۱۶ محکوم می‌شود. همچنین باید توجه داشته باشید که در این مورد، دادگاه نمی‌تواند ‌کیفیت مخففه اعمال کند.

در صورت نیاز به مشاوره حقوقی می‌توانید با بخش مشاوره حقوقی جرایم رانندگی ما تماس بگیرید و از متخصصان خبره ما در این زمینه بهره‌مند شوید.

سایر جرایم ناشی از تخلفات رانندگی

به غیر از جنایات گفته‌شده، جرایم دیگری که از تخلفات رانندگی ناشی می‌شوند، وجود دارد. این جرایم در مواد 720 تا 724 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی آمده است.

• اگر پلاک و مشخصات وسیله نقلیه دست‌کاری شود، مرتکب به شش ماه تا یک سال حبس محکوم می‌شود.
• اگر شخصی وسیله نقلیه موتوری را بدون مجوز، اوراق کند، طبق ماده 721 مرتکب به دو ماه تا یک سال حبس محکوم می‌شود.
• اگر وسیله نقلیه‌ یا پلاک آن سرقت یا مفقود شود ولی گزارش نشود، طبق ماده 722 مرتکب از پانصد هزار تا یک میلیون ریال جریمه نقدی محکوم می‌شود.
• اگر شخصی بدون گواهینامه مخصوص رانندگی یا تصدی کند، طبق ماده 723 مرتکب به دو ماه حبس یا جزای نقدی تا یک میلیون ریال در بار اول محکوم می‌شود. در صورت تکرار، به دو تا شش ماه حبس محکوم می‌شود.
• اگر شخصی دستگاه ثبت سرعت وسیله نقلیه را دست‌کاری کند، طبق ماده 724 به مدت ۱۰ روز تا دو ماه حبس یا از پنجاه هزار تا پانصد هزار ریال جزای نقدی محکوم می‌شود. اگر این امر تکرار شود محکوم به دو تا ۶ ماه حبس می‌شود. این جرم زمانی صورت می‌گیرد که دست‌کاری عمدی و از طرف راننده صورت گرفته باشد.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

کلام پایانی

همان‌طور که خواندید، مقاله فوق در رابطه با جنایت‌های ناشی از جرایم رانندگی بود. امیدواریم با مطالعه این مقاله به جواب سؤالات خود رسیده باشید. چنانچه پس از مطالعه این مقاله هنوز نیاز به مشاوره حقوقی جرایم رانندگی داشتید می‌توانید با مشاوران و متخصصان ماهر ما در این زمینه مشورت کنید. پلتفرم لامینگو تمام خدمات مشاوره‌ای در این زمینه را در اختیار شما قرار می‌دهد. در صورتی که به اطلاعات بیشتری در این زمینه نیاز دارید، می‌توانید به وبلاگ لامینگو مراجعه نمایید.