آیا وکیل می تواند داور باشد ؟

یکی از روش‌های حل‌وفصل اختلافات بین طرفین در دعاوی حقوقی، داوری کردن است. داوری یکی از روش‌های حل اختلاف در دعاوی حقوقی است که سابقه تاریخی دارد و امروزه به‌منظور تسریع در روند رسیدگی به پرونده‌های حقوقی به‌عنوان نهاد جایگزین با مقررات ویژه در حال گسترش است. در این روش حل اختلاف، ویژگی مهمی وجود دارد که می‌توان به حاکمیت اراده و آزادی طرفین دعوا در رسیدگی به اختلاف اشاره کرد؛ به این معنی که در روش داوری افراد می‌توانند قانون، شخص رسیدگی‌کننده و اصول حاکم بر رسیدگی به اختلاف را تعیین کنند. داوری در محاکم قضایی به‌عنوان روشی برای حل دعاوی به رسمیت شناخته شده و رأی صادرشده از سوی داور الزام‌آور و قابل‌اجرا خواهد بود. برای آشنایی بیشتر در این زمینه، می‌توانید از مشاوره حقوقی نهاد داوری استفاده نمایید.

دریافت مشاوره حقوقی از لامینگو

مؤسسات حقوقی و مراکز مختلفی در زمینه ارائه خدمات حقوقی و مشاوره‌ای فعالیت می‌کنند. لامینگو یکی از معتبرترین مراکز حقوقی فعال در این زمینه است. برای دریافت مشاوره حقوقی نهاد داوری از پلتفرم هوشمند لامینگو، بر روی لینک زیر کلیک کنید:

دریافت مشاوره حقوقی نهاد داوری

اختلاف در چه صورت به داور ارجاع داده می‌شود؟

برای ارجاع اختلاف بین طرفین به داور و حل آن از طریق داوری، طرفین دعوا می‌توانند به دو روش توافق کنند:

• در متن معاهده یا قرارداد اصلی خود بر سر حل اختلاف احتمالی توسط داوری توافق کرده باشند.
• طرفین در قراردادی به‌صورت جداگانه و مستقل به توافق رسیده باشند که در صورت بروز اختلاف، حل‌وفصل آن را از طریق داوری انجام دهند.

اگر رجوع به داوری در قالب یک شرط در قرارداد اصلی توافق شده باشد (مورد اول)، در بیشتر قوانین این امر به‌عنوان یک توافق مستقل در نظر گرفته شده و حتی اگر قرارداد اصلی نامعتبر و باطل باشد، شرط داوری به‌عنوان توافقی مستقل معتبر خواهد بود و اعتبار آن از بین نخواهد رفت. در قانون ایران به این صورت عمل نمی‌شود و پس از بروز اختلاف درخصوص بطلان قرارداد یا فسخ از قرارداد ازجانب یکی از طرفین، ابتدا دادگاه به آن رسیدگی کرده و درصورتی‌که قرارداد اصلی را معتبر تشخیص دهد، آن را به داوری ارجاع داده و درصورتی‌که آن را باطل بداند، دادگاه به اختلاف رسیدگی کرده و رأی نهایی را صادر خواهد کرد.

حتماً بخوانید: همه چیز درمورد حل اختلاف ازطریق داوری

انتخاب داور یا داوران

نحوه انتخاب داور یا داوران در قراردادهای مابین طرفین، به این صورت است که اگر در قراردادی شرط داوری پس از بروز اختلاف ذکر شده باشد، برای رسیدگی به اختلاف طرفین، داور یا داوران توسط طرفین انتخاب خواهند شد. نکته مهمی که در فرایند داوری و تعیین داور وجود دارد، این است که طرفین باید برای تعیین داور مورد نظر خود بررسی‌های دقیق انجام دهند. زیرا بعد از تعیین داور یا داوران امکان عزل آن‌ها ممکن نخواهد بود؛ مگر اینکه طرفین با یکدیگر به توافق برسند. درصورتی‌که طرفین در انتخاب داور یا داوران به توافق نرسند در این حالت باید از دادگاه تقاضا کنند تا داور مناسب انتخاب کند.

مدت‌زمان داوری

طرفین دعوا یا قرارداد می‌توانند بر سر مدت‌زمان داوری اختلاف خود با یکدیگر به توافق برسند و مدت‌زمان آن را تعیین کنند؛ اما درصورتی‌که بر سر مدت‌زمان داوری توافق نکرده باشند، مدت‌زمان داوری بر اساس قانون 3 ماه از تاریخ ابلاغ موضوع به داور خواهد بود. این مدت می‌تواند با توافق طرفین افزایش پیدا کند و داور در تعیین و افزایش مدت‌زمان داوری هیچ نقشی نخواهد داشت. داور تنها درصورتی‌که احساس کند مدت‌زمان رسیدگی و داوری موضوع کوتاه بوده و امکان رسیدگی به آن در مدت‌زمان تعیین‌شده وجود ندارد، می‌تواند از قبول داوری خودداری کرده و یا از طرفین دعوا بخواهد که برای تمدید مدت‌زمان داوری درخواست دهند. مدت‌زمان داوری درصورتی‌که طرفین توافق نکنند، تمدید نخواهد شد.

دعاوی مربوط به داوری

بر اساس ماده 454 قانون آیین دادرسی مدنی کشور، تمامی افراد می‌توانند طبق توافق دعاوی و اختلافات خود را در هر مرحله‌ای، چه در دادگاه طرح شده یا نشده باشد، به یک یا چند داور برای داوری ارجاع دهند. البته برای این ماده استثنائاتی وجود دارد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:

• در مورد قراردادها و معاملاتی که بین اتباع ایرانی و خارجی منعقد شده باشد، تا زمانی که اختلاف رخ نداده باشد، طرف ایرانی نمی‌تواند در قرارداد ملتزم شود که در زمان بروز اختلاف، حل آن باید توسط داور یا داورانی با تابعیت طرف مقابل انجام شود؛ اما درصورتی‌که پس از بروز اختلاف این توافق صورت بگیرد، ایرادی نخواهد داشت.
• دعاوی که راجع به اموال عمومی و دولتی باشند، می‌توانند برای داوری ارجاع شوند؛ با این شرط که توسط هیأت وزیران تصویب شده و با اطلاع مجلس شورای اسلامی صورت بگیرد. در مورد دعاوی که طرف دوم خارجی باشد یا موضوع دعوا از اهمیت بالایی برخوردار باشد، تصویب آن در مجلس شورای اسلامی الزامی خواهد بود.
• دعاوی که موضوع آن به بنیان خانواده مربوط می‌شود، برای داوری قابل ارجاع نخواهد بود. دعاوی مانند اصل نکاح، فسخ آن، طلاق و نسب امکان حل‌وفصل از طریق داوری را نخواهد داشت.
• دعاوی مربوط به ورشکستگی و رسیدگی به جرائم خارج از حدود داوری است.

حتماً بخوانید: آنچه باید درمورد نحوه اعتراض و ابطال رای داوری بدانید!

چه اشخاصی را می‌توان به‌عنوان داور انتخاب نمود؟

طرفین دعوا می‌توانند با توافق یکدیگر هر شخصی را به‌عنوان داور برای رسیدگی به دعوا و اختلاف خود انتخاب کنند. قضات و کارمندان اداری شاغل در محاکم دادگستری افرادی هستند که نمی‌توانند به‌عنوان داور انتخاب شوند. افرادی که اهلیت قانونی ندارند (مانند افراد سفیه، صغیر و غیره) و همچنین اشخاصی که با حکم دادگاه از داوری محروم شده باشند، حتی در صورت توافق طرفین نمی‌توانند به‌عنوان داور تعیین شوند.

به‌طور کلی، افرادی که دارای شرایط زیر باشند نمی‌توانند توسط دادگاه به‌عنوان داور تعیین شوند؛ مگر با رضایت طرفین:

• اشخاص با سن کمتر از 25 سال؛
• اشخاص ذینفع در دعوا؛
• اشخاصی که با یکی از طرفین خویشاوندی تا درجه دوم از طبقه سوم داشته باشند (یعنی فرزندان دایی، عمه، خاله و عمو)؛
• افرادی که به‌عنوان کفیل، قیم یا مباشر یکی از طرفین شناخته می‌شوند؛
• کسانی که خود یا همسرشان از وراث یکی از طرفین باشند.

آیا وکیل می تواند داور باشد ؟

در فرایند رسیدگی به دعاوی از طریق داوری، بدون شک فردی که به‌عنوان داور انتخاب می‌شود باید از اطلاعات حقوقی کافی برخوردار باشد تا بتواند به بهترین شکل داوری انجام دهد. شاید بپرسید که آیا وکیل می تواند داور باشد ؟ برای انتخاب وکیل به‌عنوان داور مانع قانونی وجود ندارد و یکی از بهترین نفراتی که می‌تواند به‌عنوان داور انتخاب شود، وکیل خواهد بود.

کانال تلگرام لامینگو

جمع‌بندی

همان‌طور که گفته شد، وکیل می‌تواند به‌عنوان داور در دعاوی حقوقی انتخاب شود. برای انتخاب داور می‌توانید از مشاوره حقوقی نهاد داوری استفاده نمایید. دریافت مشاوره از مراکز و مؤسسات حقوقی مختلف امکان پذیر است. لامینگو از بهترین و جامع‌ترین پلتفرم‌های آنلاین ارائه خدمات حقوقی است. برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه، می‌توانید به وبلاگ لامینگو مراجعه نمایید.