نکات مربوط به کارگزار یا بروکر در تنظیم قرارداد کارگزاری

بروکر (broker) در لغت به معنای دلال است که در قرارداد کارگزاری به اصطلاح کارگزار نامیده می‌شود. قرارداد کارگزاری از جمله قراردادهایی است که در عالم حقوق و تعهدات کمتر به ماهیت آن پرداخته شده است. شاید علت اصلی این امر اختلاف‌نظر حقوق‌دانان در ماهیت این قرارداد و یا جدید بودن آن باشد. در ادامه به شرح بیشتر درباره‌ی وظایف کارگزار و شرایط قراردادی آن می‌پردازیم.

تعریف کارگزار:

کارگزار یکی از طرفین اصلی قرارداد کارگزاری است. کارگزار در واقع نقش واسطه و نمایندگی را میان افراد در بازار کسب و کار ایفا می‌کند. افراد غالباً در میادینی که قدرت کافی و لازم برای حضور را ندارند و یا به عبارت دیگر از اعتبار و توان کافی برای شرکت در این رویدادها برخوردار نیستند، به دنبال کسانی می‌گردند که از طریق آنها بتوانند به صورت غیر مستقیم وارد عرصه رقابت شوند و موفقیت خود را بیشتر تضمین کنند.

ماهیت قرارداد کارگزاری:

حقوقدانان در ماهیت قرارداد کارگزاری مانند خیلی از مسائل نوظهور دیگر عالم حقوق اختلاف نظر داشته و هریک آن را در قالب خاصی جای داده اند که دسته بندی‌های آن به شرح زیر است:

• دلالی
• وکالت
• نمایندگی
• حق العمل کاری
• ماده 10 قانون مدنی

وظایف کارگزار:

کارگزار در طول مدت قرارداد وظیفه مشاوره و راهنمایی طرف مقابل را به عهده دارد تا او را به سر منزل مقصود برساند. در این راستا کارگزار می بایستی بسته به موضوع اصلی قرارداد امور بازرگانی و بازار‌سازی را در قالب شروط قرارداد انجام دهد. از دیگر وظایف وی می توان به جذب سرمایه‌گذار و تنظیم روند فروش کالا یا خدمات موضوع قرارداد اشاره کرد.

کارگزار در خلال پیشبرد اهداف قرارداد باید اقدامات لازم را به عنوان واسطه ای که از طرف افراد انتخاب شده انجام دهد. وی موظف است به عنوان مثال جلسات منظم مشاوره برگزار نماید، مدیریت مالی پروژه را بر عهده بگیرد و در نهایت بهترین گزینه را به عنوان مشاوری امین پیش روی طرف مقابل خود قراردهد.

دریافت مشاوره حقوقی

از جمله خصوصیات مهم کارگزار می توان به صفت امانت و راز داری وی اشاره نمود. در روند قرارداد کارگزاری، کارگزار به مجموعه‌ای از اطلاعات مهم دسترسی پیدا می کند که این اطلاعات می‌تواند نتیجه سال‌ها زحمت و تلاش یک فرد باشد که مهم ترین دارایی او را تشکیل می‌دهد. لذا در نظر گرفتن شرط محرمانگی در ضمن قرارداد کارگزاری و یا انعقاد یک قرارداد محرمانگی جامع و مانع با کارگزار از جمله مواردی است که افراد باید به آن توجه ویژه داشته باشند.

وظایف طرف مقابل در قرارداد کارگزاری

طرف مقابل کارگزار در قرارداد کارگزاری باید ضمن اعتماد به مهارت و دانش کارگزار، از مشاوره‌ها و راهنمایی‌های او نهایت استفاده را برده و همکاری‌های لازم را با کارگزار برای به ثمر رسیدن هدف قرارداد انجام دهد. اطلاعات لازم را در اختیار او نهد و به عملکرد او اعتماد کافی داشته باشد.

از جمله حقوقی که می‌توان برای کارگزار در مقابل طرف دیگر قرارداد قائل شد، شرط منع ورود او به قراردادی است که قبلاً توسط کارگزار کارسازی شده بوده و در آن زمان به دلیلی به نتیجه نرسیده است. یعنی ممکن است در اثر معرفی و ارتباطاتی که کارگزار فراهم کرده‌است، در آینده تفاهماتی میان افراد منعقد شود بدون آن که برای کارگزار سهم و نقشی در نظر گرفته باشند. در هر صورت چون ارتباط اولیه توسط کاگزار شکل گرفته‌است، وی مستحق دریافت حق الزحمه خود خواهد بود.

البته ذکر این شرط در ضمن قرارداد، ظریف کاری های خاصی نظیر در نظر داشتن زمان مناسب سپری شده از اتمام تاریخ قرارداد کارگزاری را شامل می‌شود. 

تنظیم قرارداد سفارشی

حق الزحمه کارگزار:

کارگزار در ازای خدماتی که به عنوان واسطه و میانجی قرارداد کارگزاری اصلی ارائه می‌دهد، مستحق حق الزحمه‌ای است که بنا بر توافق افراد ضمن قرارداد کارگزاری باید به وی پرداخت شود. راه های زیادی برای این امر وجود دارد اما برای مثال می‌توان به روش زیر که از کامل ترین فروض پرداخت است، اشاره کرد:

کارگزار در خلال قرارداد کارگزاری ساعت‌های زیادی را صرف مشاوره و کارسازی در جهت تحقق هدف اصلی قرارداد می‌نماید. صرف نظر از اینکه تلاش‌های او منجر به نتیجه بشود یا خیر، در قبال آن‌ها لایق دریافت حق الزحمه است. اما در صورتی که این تلاش‌ها و مشاوره‌ها به بار نشیند و قراردادی اعم از فروش کالا یا خدمات و … منعقد گردد می‌توان درصدی از مبلغ اصلی قرارداد را به عنوان دستمزد کارگزار در نظر گرفت.

برای مطالعه سایر مقالات می‌توانید به مجله حقوقی لامینگو مراجعه کنید. فراموش نکنید حتما سوالات و نظراتتان را از طریق کامنت با ما در میان بگذارید.