هیات رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان دولت و مجازات تخلفات اداری

کارمندان دولت به دلیل موقعیت و شغلی که بر عهده دارند تحت شمول قوانین و مقررات خاصی هستند و طبق قوانین مجازات عمومی به تخلفات و جرایم آن‌ها رسیدگی نمی‌شود. به همین دلیل به جای دادگاه‌های عمومی، به تخلفات آنان در هیأت‌های خاصی به نام هیات رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان دولت رسیدگی می‌شود که در قانون رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان دولت بیان شده است. در این گفتار قصد داریم به سازوکار این هیأت، اعضای آن و مجازات تخلفات کارمندان دولت بپردازیم.

‌

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

منظور از کارمند دولت کیست؟

منظور از کارمند دولت، کارمند دستگاه اجرایی است که بر اساس قوانین و مقررات در یک دستگاه اجرایی به خدمت پذیرفته می‌شود. اما نکته اینجاست که در زمینه تخلفات اداری که در قانون رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان دولت بیان شده است تمام دستگاه‌های اجرایی مدنظر نیست. طبق ماده ۱۸ این قانون کارمندانی نظیر اعضای نیروهای مسلح، قضات و اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و اعضای موسسات مشمول قانون کار از بحث ما خارج بوده و به تخلفات آن‌ها در مراجع دیگری غیر از هیات رسیدگی به تخلفات اداری رسیدگی می‌شود.

انواع تخلفات اداری کارمندان دولت

انواع تخلفات اداری کارمندان دولت در ماده ۸ قانون رسیدگی به تخلفات اداری بیان شده است. دسته اول جرایمی مثل تهمت و افترا، اختلاس، رشوه‌‌خواری و استعمال یا اعتیاد به مواد مخدر هستند. دسته دوم تخلفات سیاسی هستند که مواردی نظیر عضویت در تشکیلات فراماسونری و شرکت در تحصن، اعتصاب و تظاهرات غیرقانونی را دربرمی‌گیرد. دسته سوم تخلفات مربوط به وظیفه‌ای است که کارمند باید انجام دهد. ایجاد نارضایتی در ارباب رجوع، تأخیر در انجام وظایف یا انجام ندادن آن‌ها، غیبت غیر موجه به صورت متناوب یا متوالی و سوءاستفاده از مقام و موقعیت اداری از جمله مواردی هستند که در این قانون به عنوان تخلف بیان شده است. دسته چهارم تخلفات مربوط به دین اسلام است که در صورت انجام آن‌ها مجازات اداری را به دنبال دارد. مواردی مثل رعایت نکردن حجاب اسلامی و رعایت نکردن شئون و شعائر اسلامی در این ماده قانونی ذکر شده است.

مجازات تخلفات اداری کارمندان دولت در هیات رسیدگی به تخلفات اداری

مجازات یا تنبیهات اداری برای تخلفات اداری ذکرشده که در هيأت رسیدگی به تخلفات اداری رسیدگی می‌شود، در ماده ۹ قانون بیان شده است. خفیف‌ترین انواع مجازات‌های اداری، اخطار کتبی بدون درج در پرونده استخدامی و توبیخ کتبی با درج در پرونده استخدامی است. مجازات‌های دیگری که نسبت به این موارد شدیدتر محسوب می‌شوند، کسر حقوق و فوق‌العاده شغل حداکثر تا یک سوم از یک ماه تا یک سال، انفصال موقت از یک ماه تا یک سال و تغییر محل جغرافیایی خدمت به مدت یک تا پنج سال هستند. همچنین تنزل مقام و و تنزل یک یا دو گروه از جمله دیگر مجازات‌ها هستند. در مواردی نیز بازخرید خدمت یا بازنشستگی به عنوان مجازات اداری تعیین می‌شود. علاوه بر این در شدیدترین موارد، حکم به مجازات انفصال دائم و اخراج داده می‌شود.

‌

این مطلب را نیز بخوانید: شرایط بازنشستگی در قانون مدیریت خدمات کشوری چیست؟

اعضای هیات رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان دولت

هیأت رسیدگی به تخلفات اداری، متشکل از سه عضو اصلی و یک یا دو عضو علی‌‌البدل است که با حکم وزیر یا بالاترین مقام سازمان مستقل دولتی برای سه سال منصوب می‌شوند. اعضای این هیئت‌ها علاوه بر لزوم اعتقاد به دین اسلام و عمل به احکام آن و اعتقاد و تعهد به نظام جمهوری اسلامی باید متأهل بوده، حداقل سی سال سن داشته و حداقل دارای مدرک فوق دیپلم یا معادل آن باشند. علاوه بر این در این هیأت باید حداقل یک نفر آشنا به مسائل حقوقی عضویت داشته باشد و حداقل دو نفر از اعضای اصلی هیأت‌های بدوی و تجدیدنظر از میان کارکنان همان سازمان یا وزارتخانه با ۵ سال سابقه کار دولتی باشند. منظور از این آشنایی حقوقی، حداقل دارا بودن مدرک کارشناسی حقوق است.

صلاحیت رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان دولت

رسیدگی توسط هیات‌ رسیدگی به تخلفات اداری می‌تواند با شکایت مردم، کارمندان ادارات، مقامات مافوق اداری یا سازمان‌های نظارتی صورت بگیرد. صلاحیت رسیدگی به تخلفات اداری با هیأت بدوی است. آرای صادره از سوی هیأت بدوی اگر قابل تجدیدنظر نباشد از تاریخ ابلاغ، قطعی و لازم‌الاجراست. اما اگر آن آرا قابل تجدیدنظر باشد، کارمند می‌تواند طی سی روز از تاریخ ابلاغ رأی درخواست تجدیدنظر کند. آرای هیأت تجدیدنظر قطعی و لازم‌الاجراست، اما در موارد خاصی اگر هیأت به اکثریت آرا تشخیص دهد که مفاد حکم صادره از لحاظ موازین قانونی، چه به لحاظ شکلی و چه به لحاظ ماهوی مخدوش است، پس از تأیید هیأت عالی نظارت، اصلاح یا تغییر آن آرا ممکن است. البته اینجا نقطه پایان نیست و همچنان اگر متهم به آرای قطعی صادرشده توسط هیات رسیدگی به تخلفات اداری اعتراض داشته باشد، می‌تواند حداکثر سه ماه پس از ابلاغ رأی در دیوان عدالت اداری شکایت کند.

‌

این مطلب را نیز بخوانید: هر آنچه باید درباره‌ی دعاوی حقوقی، کیفری و اداری بدانید

رسیدگی به تخلفات اداری توسط دیگر مقامات

قانون رسیدگی به تخلفات اداری در ماده ۱۲ این اختیار را برای رئیس مجلس شورای اسلامی، وزراء، بالاترین مقام اجرائی سازمان‌های مستقل دولتی و سایر دستگاه‌های موضوع تبصره  ۱ ماده ۱ این ‌قانون و شهردار تهران به رسمیت شناخته است که چهار نوع مجازات اداری را رأساً و بدون مراجعه به هیأت‌های رسیدگی به تخلفات اداری در‌ مورد کارمندان متخلف اعمال نمایند. این چهار مجازات، اخطار کتبی بدون درج در پرونده استخدامی، توبیخ کتبی با درج در پرونده استخدامی، کسر حقوق و فوق‌العاده شغل تا یک سوم از یک ماه تا یک سال و انفصال موقت از خدمت از یک ماه تا یک سال است. همچنین می‌توانند سه مورد اول را به معاونان خود و دو مورد اول را به استانداران، رؤسای ‌دانشگاه‌ها و مدیران کل تفویض کنند.

‌

کانال تلگرام لامینگو

در پایان

کارمندان دولت به دلیل موقعیت شغلی خاص خود، تحت شمول قوانین و مقررات خاصی هستند و به تخلفات آن‌ها طبق قانون رسیدگی به تخلفات اداری در هیئت‌های رسیدگی به تخلفات اداری در دو مرحله بدوی و تجدیدنظر رسیدگی می‌شود. مجازات‌های اداری مثل توبیخ کتبی، انفصال موقت و دائم، بازخرید و بازنشستگی برای تخلفات اداری مقرر شده است. در این گفتار تلاش کردیم ویژگی‌های هیات رسیدگی به تخلفات اداری و مجازات تخلفات اداری را بیان کنیم. در صورت مواجهه با هر سؤال یا ابهامی در این خصوص، می‌توانید پرسش خود را به منظور پاسخ‌گویی توسط کارشناسان مجموعه لامینگو در قسمت دیدگاه‌ها درج نمایید. همچنین، به منظور بهره‌مندی از خدمات مشاوره‌ای تخصصی مجموعه لامینگو می‌توانید به قسمت دریافت مشاوره مراجعه نمایید. در صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر در زمینه‌های مختلف حقوقی می‌توانید به بلاگ لامینگو مراجعه نموده و مطالب حقوقی منتشر شده در این سایت را مطالعه نمایید.