مشاوره تأسیس دفتر اسناد رسمی و شرکت در آزمون سردفتری

دفتر اسناد رسمی که تحت عناوین دیگری مانند دفترخانه و محضر نیز شناخته می‌شود، یک نهاد مدنی است که عقود و قراردادها را به‌صورت حرفه‌ای تنظیم می‌کند و اسناد را به‌صورت رسمی به ثبت می‌رساند. دفاتر اسناد رسمی وابسته به وزارت دادگستری و زیر نظر سازمان ثبت اسناد و املاک کل کشور (که یکی از سازمان‌های قوه قضائیه است) می‌باشند، اما به هیچ نهاد حاکمیتی وابستگی مالی ندارند. تأسیس دفاتر اسناد رسمی توسط اشخاصی صورت می‌گیرد که دانش حقوقی و سابقه کار مرتبط داشته و یا در آزمون سردفتری شرکت کرده و مراحل آن را با موفقیت پشت سر گذرانده باشند. متقاضیان و علاقه‌مندان به این حرفه می‌توانند از طریق دریافت مشاوره تأسیس دفتر اسناد رسمی و همچنین مطالعه این نوشته، اطلاعات لازم درباره شرایط و مراحل تأسیس دفترخانه و همچنین تصدی به عنوان سردفتر یا دفتریار را کسب نمایند.

مشاوره تأسیس دفتر اسناد رسمی

کارکرد و نظارت بر دفاتر اسناد رسمی

مهم‌ترین کار این نهاد مدنی، ایجاد امنیت و تضمین امنیت حقوقی و اقتصادی جامعه است و این امر نیز از طریق تنظیم دقیق اسناد و پیشگیری از ایجاد اختلافات و اشتباهات، تحقق می‌یابد. ثبت نقل و انتقالات و تعهدات در گذشته از جمله امور حاکمیتی محسوب می‌شد که در حال حاضر نهاد مدنی و خصوصی دفاتر اسناد رسمی، به نحو تخصصی متکفل آن است. این دفاتر علاوه بر خدمات ثبتی و تنظیم و ثبت اسناد رسمی، خدمات مشاوره‌ای نیز ارائه می‌دهند.

دفاتر اسناد رسمی به سه بخش تقسیم می‌شوند که عبارت است از دفاتر ثبت اسناد رسمی، دفاتر ثبت ازدواج و دفاتر ثبت طلاق. بر فعالیت این حرفه به دلیل حساسیت بسیاری که امور محوله به آن برخوردار است، نظارت دقیقی صورت می‌گیرد؛ به‌نحوی که به‌طور مستمر و پیوسته توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، اداره کل ثبت استان‌ها، سازمان بازرسی کل کشور، وزارت امور اقتصادی و دارایی و بازرسی کانون سردفتران و دفتریاران از دفترخانه‌ها بازرسی و نظارت به عمل می‌آید.

صلاحیت دفاتر اسناد رسمی

دفاتر اسناد رسمی که به موجب قانون و توسط قانون‌گذار ایجاد گردیده‌اند، صلاحیت تنظیم رسمی اسناد و انواع معاملات را دارا می‌باشند. برخی از معاملات و اسناد به موجب الزام قانونی باید در دفاتر اسناد رسمی ثبت شوند و برخی دیگر نیز به اختیار متقاضیان، قابل ثبت است. علاوه بر این صلاحیت ذاتی دفاتر اسناد رسمی، سردفتر باید از نظر حوزه ثبتی محل مأموریت خود نیز صالح باشد، چرا که ممکن است سندی در خارج از دفترخانه تنظیم گردد و اگر خارج از حوزه ثبتی سردفتر باشد، در این صورت رسمیت چنین سندی مورد خدشه واقع خواهد شد. در ادامه به مهم‌ترین موضوعاتی که در مشاوره تأسیس دفتر اسناد رسمی مطرح است، می‌پردازیم.

سردفتر اسناد رسمی کیست؟

بر اساس قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران، اداره امور دفترخانه اسناد رسمی به عهده شخصی است که با رعایت مقررات و بنا به پیشنهاد سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با ‌جلب نظر مشورتی کانون سردفتران و به موجب ابلاغ وزیر دادگستری منصوب و سردفتر نامیده می‌شود. بنابراین سردفتر باید مورد تأیید کانون سردفتران و دفترداران نیز قرار بگیرد. سردفتر ثبت اسناد رسمی، شخصی است که معاملات حقوقی، اوراق و اسناد حقوقی افراد را بر اساس قانون، مورد ثبت و گواهی قرار می‌دهد. سردفتر در دفاتر ثبت ازدواج و طلاق، تمامی امور مربوط به ازدواج و طلاق را به‌صورت شرعی و قانونی انجام می‌دهد. همچنین نکته مهم در مشاوره تأسیس دفتر اسناد رسمی این است که سردفتر، مسئول کلیه امور دفترخانه است. اما به‌طور مشخص، چه اشخاصی می‌توانند به عنوان سردفتر تعیین شوند؟ در ادامه به این پرسش پاسخ می‌دهیم.

اشخاص واجد صلاحیت برای سردفتری ثبت اسناد رسمی

قانون دفاتر اسناد رسمی در این خصوص اعلام می‌دارد اشخاص زیر را می‌توان به سردفتری دفترخانه اسناد رسمی تعیین نمود:

1.‌ اشخاصی که دارای لیسانس حقوق در رشته قضائی یا منقول از دانشکده الهیات یا دانشکده سابق معقول و منقول باشند.

2.‌ کسانی که دارای دو سال سابقه خدمات قضائی یا وکالت پایه یک دادگستری باشند.

3.‌ سایر لیسانسیه‌ها به شرط داشتن سه سال سابقه دفتریاری.

4.‌ اشخاصی که از مراجع مسلم دارای تصدیق اجتهاد طبق آئین‌‌نامه‌ای که به تصویب وزارت دادگستری می‌رسد باشند (تصدیق باید متضمن نام و نام خانوادگی متقاضی و شماره ملی و تاریخ تولد وی با حروف باشد و صحت صدور آن باید به تأیید رییس قوه قضاییه یا مرجع مورد تأیید ایشان برسد. تصدیق‌هایی که دلالت صریح بر اجتهاد متقاضی ندارد و یا بیانگر مراتبی از تحصیلات وی باشد قابل پذیرش نیست).

5.‌ دفتریارانی که دارای گواهی قبولی امتحان مخصوص سردفتری و دفتریاری موضوع شق سوم ماده ۱۰ قانون دفتر اسناد رسمی مصوب ۱۳۱۶‌ باشند به شرط داشتن پنج سال سابقه دفتریاری.

6.‌ دفتریارانی که دارای دیپلم کامل متوسطه باشند به شرط داشتن هفت سال سابقه دفتریاری اول.

7.‌ دفتریاران اول که در تاریخ تصویب این قانون شاغل بوده و ۱۵ سال سابقه دفتریاری اعم از متناوب و مستمر داشته باشند.

این مطلب را نیز بخوانید: امضای دیجیتال چه اعتباری به اسناد شما می‌بخشد؟

اشخاص واجد صلاحیت برای سردفتری ثبت ازدواج و طلاق

بر اساس نظامنامه دفاتر ازدواج و طلاق و همچنین مشاوره تأسیس دفتر اسناد رسمی ، متقاضیان سردفتری ثبت ازدواج و طلاق باید دارای شرایط زیر باشند:

الف. دارا بودن مدرك كارشناسی در رشته‌های حقوق، علوم ثبتی، علوم قضايی، الهيات و معارف اسلامی (گرايش فقه و مبانی حقوق اسلامی يا مدرك سطح دو حوزوی يا بالاتر با تأييد مركز مديريت حوزه‌‌های علميه كه دارای مجوز صدور مدرك حوزوی از شورای عالی حوزه‌ها می‌باشند). همچنين دارندگان مدرك سطح يك حوزه به شرط دارا بودن مدرك تحصيلی كارشناسی در يكی از رشته‌های ادبيات (زبان فارسی يا عربی)، علوم قرآنی و الهيات و معارف اسلامی. در صورتی‌که اشخاص مذكور در این بند دارای مدرك كارشناسی ارشد يا دكتری در رشته‌های فوق باشند، در شرايط مساوی دارای اولوليت خواهند بود.

ب. دارا بودن حداقل ۲۴ و حداكثر ۵۰ سال تمام شمسی؛

پ. داشتن كارت پايان خدمت يا معافيت دائم از خدمت نظام وظيفه عمومی؛

ت. تأهل؛

ث. تدين به دين مبين اسلام؛

ج. اعتقاد و التزام به احكام شرعی و قانون اساسی جمهوری اسلامی ايران؛

چ. حسن شهرت؛

ح. توانايی انجام كار.

لازم به ذکر است که مدارك حوزوی اهل سنت بايد مورد تأييد شورای عالی مدارس علوم دينی اهل سنت باشد. همچنین دارندگان مدارك اجتهاد يا افتاء كه به تأييد شورای عالی حوزه‌‌ها رسيده باشد از آزمون كتبی معاف بوده و در زمان صدور آگهی انتخاب سردفتری پس از ثبت نام و احراز شرايط از ساير جهات، صرفاً توسط هيأت مصاحبه‌کننده از آنان مصاحبه به عمل خواهد آمد.

دفتریار کیست؟

همه سردفتران اسناد رسمی، به یک دفتریار نیاز دارند تا در انجام امور و همچنین در مواقعی که سردفتر در دفترخانه حضور ندارد به کارها رسیدگی نماید. بر اساس قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران، هر دفترخانه علاوه بر یک دفتریار که سمت معاونت دفترخانه و نمایندگی سازمان ثبت را دارا می‌باشد و دفتریار اول نامیده می‌شود، ‌می‌تواند یک دفتریار دوم نیز داشته باشد. ‌دفتریار به پیشنهاد سردفتر و به موجب ابلاغ سازمان ثبت اسناد و املاک کشور برابر مقررات منصوب می‌شود. به موجب آیین‌نامه قانون فوق‌الذکر، سردفتر موظف است حداکثر ظرف مدت دو ماه پس از آغاز به کار، شخص واجد شرایط را برای تصدی سمت دفتریاری اول به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور معرفی نمایند. بنابراین سردفتران می‌توانند شخصی را برای شرکت در آزمون دفتریاران معرفی کنند و در صورتی‌که این شخص، حد نصاب نمره را کسب کند به عنوان دفتریار استخدام می‌شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر و در صورت نیاز به دریافت مشاوره تأسیس دفتر اسناد رسمی می‌توانید به قسمت دریافت مشاوره وب‌سایت لامینگو مراجعه کنید.

آزمون دفتریاری

آزمون مذکور به‌طور معمول سالی یک یا دو بار برگزار می‌شود. لازم به ذکر است که دارا بودن مدرک تحصیلی در یک رشته خاص از جمله ملزومات و شرایط شرکت در این آزمون محسوب نمی‌شود، اما دارندگان مدرک لیسانس بدون نیاز به گذارندن دوره کارآموزی و دارندگان دیپلم کامل متوسطه به شرط گذراندن یک سال کارآموزی، می‌توانند به عنوان دفتریار دفاتر ‌اسناد رسمی انتخاب شوند. همچنین داشتن کارت پایان خدمت وظیفه عمومی یا کارت معافیت دائم از خدمت وظیفه عمومی برای آقایان الزامی است و سن دفتریاران در بدو اشتغال نباید کمتر از بیست سال و بیشتر از‌ پنجاه سال باشد‌. سایر شرایط عمومی و اختصاصی مورد نظر در آزمون دفتریاری اسناد رسمی، به موجب دفترچه و یا اطلاعیه ثبت‌نام هر آزمون اعلام می‌گردد که متقاضیان باید پیش از ثبت‌نام، نسبت به مطالعه آن اقدام کنند.

بر اساس آیین‌نامه قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران، چنانچه شخص معرفی‌شده توسط سردفتر در آزمون کتبی قبول شود، پس از طی مراحل گزینش، مصاحبه و احراز صلاحیت، به موجب حکم رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور منصوب می‌شود، اما در صورتی‌که شخص مذکور به عنوان دفتریار انتخاب نشود، سردفتر مکلف است شخص دیگری را معرفی نماید. همچنین شرکت دفتریار در دوره‌های آموزشی که در ابتدای شروع به کار و یا در ضمن خدمت، توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور یا کانون سردفتران و دفتریاران برگزار می‌شود الزامی است.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

تضامین سردفتر و دفتریار در مشاوره تأسیس دفتر اسناد رسمی

علاوه بر شرایط و موارد پیش‌گفته، شروع به کار سردفتران و دفتریاران اول و دوم منوط به معرفی ضامن می‌باشد و این کار باید به‌موجب سند رسمی انجام شود. البته حتی با وجود معرفی ضامن، مسئولیت سردفتر یا دفتریار با ضامن خود به‌صورت تضامنی است. لازم به ذکر است که بر اساس آیین‌نامه قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران، مبلغ مورد ضمانت در مورد سردفتر یک میلیارد ریال، دفتریار اول پانصد میلیون ریال و دفتریار دوم سیصد میلیون ریال است. همچنین اشخاص پیش‌گفته که باید نسبت به معرفی ضامن اقدام نمایند می‌توانند به جای معرفی ضامن، معادل مبالغی که مقرر گردیده به سپردن وثیقه نقدی یا ملکی یا ضمانت‌نامه بانکی مبادرت کنند. این ضمانت یا سپردن وثیقه، به منظور جبران خسارات احتمالی وارده به اشخاص و دولت از سمت سردفتران و دفتریاران و یا برای پرداخت جرایم نقدی دادگاه انتظامی، در صورت محکومیت سردفتر یا دفتریار است.

وظایف سردفتر در مشاوره تأسیس دفتر اسناد رسمی

وظایف سردفتر دفاتر ثبت اسناد رسمی عبارت است از تنظیم و ثبت اسناد مالی و غیرمالی از جمله اسناد مالکیت، اجاره‌نامه و… بر اساس قانون، بررسی اسناد لازم به‌منظور احراز هویت طرفین معامله، ارائه رونوشت یا کپی مصدق (گواهی‌شده) از اسناد ثبت‌شده به طرفین معامله و ذی‎‌نفعان و سایر اشخاصی که به‌موجب دستور دادگاه باید به ایشان رونوشت ارائه گردد، بررسی و گواهی صحت امضای اشخاص به منظور پیشگیری از مورد تردید و انکار واقع شدن و همچنین قبول و حفظ اسنادی که نزد دفترخانه به امانت گذاشته می‌شود مانند وصیت‌نامه اشخاص.

همچنین وظایف سردفتر در دفاتر ثبت ازدواج و طلاق عبارت است از بررسی مدارک مورد نیاز به‌منظور ثبت واقعه ازدواج یا طلاق، ثبت و اجرای صیغه شرعی واقعه ازدواج دائم و ثبت یا اجرای صیغه شرعی ازدواج موقت به‌صورت رسمی یا عادی برابر قانون حمایت خانواده، ثبت و اجرای صیغه طلاق، ابطال سند، فسخ و انفساخ وقایع ازدواج و همچنین طلاق مطابق حکم قطعی مراجع قضائی، بذل مدت و رجوع، درج شروط مورد توافق زوجین مطابق قواعد عمومی شامل وکالت طلاق یا سایر شروط در ملاحظات سند و دفتر و اقرار به وصول یا بذل مهریه تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی در ملاحظات دفتر و سند، ارائه معرفی‌نامه به‌منظور انجام آزمایشات لازم پیش از ازدواج، ارائه توضیحات لازم در خصوص شروط ضمن عقد نکاح برای طرفین، برابر اصل نمودن اسناد تنظیمی در دفترخانه و صدور و تحویل رونوشت اسناد ثبت‌شده به ذینفع یا قائم‌مقام قانونی او.

علاوه بر این، مطابق ماده 30 قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سر دفتران و دفتریاران، سردفتران و دفتریاران موظفند نسبت به تنظیم و ثبت اسناد مراجعین اقدام نمایند مگر آن‌که مفاد و مدلول سند مخالف با قوانین و‌ مقررات موضوعه و نظم عمومی یا اخلاق حسنه باشد که در این صورت باید علت امتناع را کتباً به تقاضا کننده اعلام نمایند.

آزمون سردفتری

به‌موجب قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سر دفتران و دفتریاران، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور موظف است هر ساله از طریق سازمان سنجش آموزش کشور نسبت به برگزاری آزمون سردفتری و دفتریاری اقدام نماید. بنابراین متولی برگزاری آزمون سردفتری اسناد رسمی، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور است. داوطلبانی که حداقل هفتاد درصد (۷۰%) امتیاز میانگین نمرات یک درصد (۱%) حائزان بالاترین امتیاز را کسب کنند به عنوان پذیرفته شده، جهت طی مراحل مقتضی به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور معرفی می‌شوند. به‌موجب آیین‌نامه قانون فوق‌الذکر، داوطلبان واجد شرایط، پس از قبولی در آزمون کتبی تستی، توسط هیأتی که به منظور مصاحبه با داوطلبان سردفتری و انتخاب سردفتران توسط رییس قوه‌قضاییه انتخاب می‌شود، مورد مصاحبه قرار می‌گیرند و پس از طی مراحل گزینش، پذیرش می‌شوند. لازم به ذکر است که داوطلبان هنگام ثبت‌نام در آزمون سردفتری نباید در هیچ یک از مشاغل زیر مشغول به فعالیت باشند:

۱. قضاوت و وکالت دادگستری و عضویت در مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و شهرداری‌ها.

۲. اشتغال به امر تجارت بنا به تعریف ماده یک قانون تجارت.

۳. عضویت در هیأت مدیره و مدیریت عامل شرکت‌های تجاری و بانک‌ها و یا مؤسسات بیمه و مؤسسات دولتی و یا وابسته به دولت.

۴. مدیریت روزنامه یا مجله اعم از مدیر مسئول یا مدیر داخلی و صاحب امتیاز و سردبیر (‌به استثناء نشریه کانون سردفتران و مجلاتی که صرفاً ‌جنبه علمی داشته باشد).

مشاوره تأسیس دفتر اسناد رسمی

استثنائات فعالیت سردفتر در سایر مشاغل

علی‌رغم ممنوعیت‌های بالا، تدریس در دانشکده‌ها و مدارس عالی با اجازه وزارت دادگستری مانع از اشتغال به شغل سردفتری و یا دفتریاری نخواهد بود، مشروط به اینکه مستخدم دولت و یا عضو هیأت علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی نبوده و با اذن رییس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور باشد. ‌همچنین سردفتر یا دفتریار در صورت انتخاب به نمایندگی مجلس یا شهردار انتخابی، با حفظ سمت از اشتغال به سردفتری معذور خواهد بود و ‌در این مدت دفترخانه به تصدی دفتریار واجد شرایط که از طرف سردفتر معرفی می‌شود اداره خواهد شد. مدت نمایندگی سردفتر در مجلس یا‌ خدمت در سمت شهردار انتخابی جزء سنوات خدمات او محسوب می‌شود. همچنین سن سردفتران در بدو اشتغال نباید کمتر از بیست و چهار سال و بیشتر از پنجاه سال باشد. ‌

مشاوره تأسیس دفتر اسناد رسمی و شرایط متقاضیان سردفتری

علاوه بر شرایطی که در قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران و آیین‌نامه آن برای اشخاص متقاضی سردفتری و دفتریاری ذکر شده است، یکسری شرایط و ضوابطی نیز به موجب دفترچه ثبت‌نام آزمون سردفتری که از سوی سازمان سنجش منتشر می‌شود باید توسط داوطلبان رعایت گردد، در غیر این صورت منجر به محرومیت و عدم پذیرش آن‌ها خواهد شد. در این قسمت از مقاله، آخرین اطلاعیه راهنمای ثبت‌نام آزمون انتخاب سردفتر اسناد رسمی که در سال 1401 منتشر گردیده است، مورد بررسی قرار می‌گیرد.

شرایط عمومی و اختصاصی متقاضیان

بر اساس اطلاعیه راهنمای ثبت‌نام آزمون انتخاب سردفتر اسناد رسمی سال 1401، متقاضیان شرکت در این آزمون باید دارای تابعیت جمهوری اسلامی ایران باشند و به احکام شرعی و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اعتقاد و التزام داشته باشند. همچنین متقاضیان مرد لازم است تا در زمان برگزاری آزمون مزبور، دارای کارت پایان خدمت نظام وظیفه عمومی و یا معافیت دائم از خدمت سربازی باشند. از جمله سایر شرایط مذکور در این اطلاعیه می‌توان به عدم سابقه محکومیت و سوء‌پیشینه که موجب محرومیت از حقوق اجتماعی باشد اشاره کرد. نداشتن محکومیت انفصال دائم از خدمات دولتی یا قضائی یا وکالت دادگستری یا محکومیت انفصال موقت از خدمات مذکور در مدت انفصال یا تعلیق به موجب احکام قطعی مراجع قضایی و انتظامی نیز از جمله این شروط است.

علاوه بر موارد فوق‌الذکر، متقاضیان در زمان انتصاب به سردفتری اسناد رسمی باید به تشخیص پزشکی قانونی از سلامتی، تندرستی و توانایی‌های جسمی متناسب و لازم برای انجام امور سردفتری برخوردار بوده و به هیچ یک از انواع مواد مخدر و روان‌گردان اعتیاد نداشته باشند. متقاضیان نباید در زمان صدور ابلاغ سردفتری به شغل قضاوت، وکالت دادگستری، عضویت در مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و شهرداری‌ها، عضویت در هیأت مدیره و مدیریت عامل شرکت‌های تجاری و بانک‌ها یا مؤسسات بیمه و همچنین عضویت در هیأت علمی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی اشتغال داشته باشند.

شرایط سنی متقاضیان آزمون سردفتری

یکی دیگر از شرایط مذکور در اطلاعیه راهنمای ثبت‌نام آزمون انتخاب سردفتر اسناد رسمی سال 1401 محدوده سنی مجاز برای شرکت در آزمون است. بر این اساس، متقاضیان باید حداقل ۲۴ سال (متولدین ۲۵/۹/۱۳۷۷) و حداکثر ۵۰ سال (متولدین ۲۵/۹/۱۳۵۱) داشته باشند. لازم به ذکر است که ایثارگران مشمول بند چ ماده ۸۸ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران از محدودیت سنی مذکور معاف می‌باشند. بر اساس این بند «قوه قضائیه، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، کانون وکلای دادگستری، کانون کارشناسان رسمی، مرکز وکلاء و کارشناسان قوه قضائیه مکلفند سی‌درصد (۳۰%) از سهمیه صدور دفاتر خدمات قضائی و الکترونیک، سردفتری، صدور پروانه وکالت و مجوز کارشناسان رسمی دادگستری را به فرزندان و همسران شهدا، جانبازان … بدون رعایت شرط سنی در صورت واجد شرایط بودن اختصاص دهند». همچنین دفتریاران دفاتر اسناد رسمی متقاضی سردفتری از شرط حداکثر سن (50 سال) معاف می‌باشند.

شرایط علمی متقاضیان آزمون سردفتری

در اطلاعیه فوق اینگونه بیان گردیده است که دارا بودن مدرک کارشناسی و بالاتر حقوق قضائی، علوم ثبتی، حقوق ثبت اسناد و املاک، حقوق سردفتر اسناد رسمی، منقول از دانشکده الهیات یا دانشکده سابق معقول و منقول و یا کارشناسی و بالاتر در رشته الهیات و معارف اسلامی با گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی از دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی معتبر مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، از جمله شروط دیگر شرکت در این آزمون است. لازم به ذکر است که افراد دارای مدرک تحصیلی معادل، مجاز به ثبت‌نام و شرکت در آزمون نمی‌باشند.

متقاضیانی که دارای تحصیلات حوزوی می‌باشند لازم است تا از مدرک تحصیلی حوزوی حداقل سطح دو و بالاتر با تأیید شورای عالی حوزه‌های علمیه (برای طلاب شیعه) و یا دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران و شورای عالی برنامه‌ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت (برای اهل تسنن) برخوردار باشند. همچنین دارندگان مدرک اجتهاد یا افتاء از مراجع مسلم در صورتی‌که صحت صدور مدرک آن‌ها به تأیید رئیس قوه قضائیه یا مرجع مورد تأیید ایشان برسد امکان شرکت در آزمون را خواهند داشت.

علاوه بر این دارندگان مدرک کارشناسی سایر رشته‌ها در صورتی‌که سه سال تمام سابقه دفتریاری داشته باشند و همچنین دفتریاران اول دارای مدرک تحصیلی دیپلم کامل متوسطه به شرط داشتن هفت سال سابقه دفتریاری اول، می‌توانند در این آزمون شرکت نمایند.

این مطلب را نیز بخوانید: مشاوره حقوقی برگ سبز خودرو به‌عنوان سند رسمی و قطعی انتقال مالکیت

مواد آزمونی اطلاعیه راهنمای ثبت‌نام آزمون انتخاب سردفتر اسناد رسمی

بر اساس اطلاعیه فوق، مواد آزمونی که از آن‌ها سؤال طرح می‌شود شامل 9 عنوان می‌باشد که البته به عناوین و موضوعات حقوقی اختصاص ندارد، بلکه شامل دروسی از جمله ادبیات، عربی و… نیز می‌باشد. این مواد عبارت‌اند از:

۱. ادبیات فارسی با ضریب ۲ و 15 سؤال

۲. عربی با ضریب 1 و 15 سؤال

۳. احکام شرعی با ضریب ۲ و 15 سؤال

۴. اطلاعات عمومی با ضریب ۱ و 15 سؤال

۵. حقوق ثبت شامل آیین‌نامه‌ها، قانون حدنگار و کاداستر و مجموعه بخشنامه‌های ثبتی با ضریب ۳ و 20 سؤال

۶. حقوق مدنی به جز مباحث نکاح و طلاق با ضریب ۳ و 20 سؤال

۷. حقوق جزا شامل جزای عمومی و اختصاصی با ضریب ۲ و 20 سؤال

۸. حقوق تجارت با ضریب ۲ و 20 سؤال

۹. قانون دفاتر اسناد رسمی و آیین‌نامه مربوط با ضریب ۳ و 20 سؤال

لازم به ذکر است که پس از پذیرش در آزمون کتبی، داوطلبان باید از سه مرحله گزینش، کارآموزی و اختبار نیز با موفقیت عبور کنند تا حکم سردفتری آن‌ها صادر گردد.

مشاوره تأسیس دفتر اسناد رسمی

بر اساس آیین‌نامه قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران و نظامنامه دفاتر ازدواج و طلاق، پس از ابلاغ پیام الکترونیکی حکم انتصاب سردفتری، سردفتر مکلف است تا حداکثر ظرف مدت سه ماه نسبت به تأسیس دفترخانه و شروع به کار در محدوده محلی که در حکم وی تعیین شده است، اقدام نماید و در غیر این صورت، حکم فوق‌الذکر کأن لم یکن تلقی می‌شود. پس از اینکه محل استقرار دفترخانه تعیین و مورد تأیید اداره ثبت مربوطه قرار گرفت، جابجایی دفترخانه در همان محل باید به تأیید اداره ثبت آن محل برسد. همچنین چنانچه سردفتر قصد جابجایی و تغییر محل دفترخانه از محل تعیین شده در حکم وی به شهر، شهرستان و یا بخش دیگری را داشته باشد، این درخواست باید مورد موافقت رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور قرار گرفته و در این خصوص حکم مقتضی صادر گردد.

شرایط محل دفترخانه

به موجب آیین‌نامه فوق، محل دفترخانه باید از نظر دسترسی و حضور افراد توان‌خواه و سالمند مناسب باشد. همچنین مساحت محل دفترخانه با در نظر گرفتن محل استقرار و تعداد مراجعان، بر اساس نظر سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تعیین می‌شود، اما به هر حال این مساحت نباید کمتر از 50 متر مربع باشد. علاوه بر این در ساختمان‌هایی که فاقد آسانسور هستند نباید دفترخانه در طبقات سوم به بالا استقرار یابد. همچنین تأسیس و استقرار دفاتر اسناد رسمی در مجتمع‌های مسکونی آپارتمانی ممنوع است، مگر اینکه سردفتر مالک محل باشد و رضایت کتبی سایر مالکان و بهره‌برداران را نیز اخذ نماید.

از نظر شرایط و توجهات ایمنی و امنیتی، محل دفترخانه باید مجهز به دوربین مداربسته با قابلیت ضبط صدا و تصویر و همچنین کپسول آتش‌نشانی باشد. لازم به ذکر است که وجود دوربین مدار بسته در محل باید از قبل به اطلاع اشخاص و مراجعان رسیده و اعلام گردد. علاوه بر لحاظ این موارد، مکان استقرار دفترخانه باید به منظور نگهداری اسناد و دفاتر ثبتی، محلی امن باشد. همچنین نصب تابلو مشخصات سردفتر و دفتریار و کارکنان در دفترخانه الزامی است و تابلو و مهر دفترخانه باید بر اساس نمونه مصوب سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ساخته شود و درج عبارات تبلیغی و همچنین القاب در تابلو، مهر و سربرگ دفترخانه ممنوع می‌باشد.

سایر شیوه‌های تعیین سردفتر در مشاوره تأسیس دفتر اسناد رسمی

در تبصره 6 ماده 3 آیین‌نامه قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران ذکر گردیده است که نحوه جذب سردفتر بر اساس این ماده؛ یعنی به موجب آزمون و طی کردن گزینش، کارآموزی و اختبار، نافی صلاحیت رییس قوه قضائیه برای جذب سردفتر بر اساس ماده ۲ قانون نخواهد بود. همچنین ماده 69 قانون اعلام می‌دارد که سردفتر شاغلی که بازنشسته می‌شود می‌تواند شخصی را که بر اساس مقررات، دارای صلاحیت است برای تصدی دفترخانه خود به سازمان ‌ثبت اسناد و املاک کشور معرفی کند. مدت لازم برای معرفی در مورد بازنشستگی الزامی دو ماه قبل از تاریخ بازنشستگی است و در غیر این مورد باید ‌معرفی مزبور ضمن تقاضانامه بازنشستگی به عمل آید.

همچنین ورثه سردفتر متوفی که در زمان فوت، شاغل بوده است تا شش ماه از تاریخ فوت سردفتر می‌توانند ‌مجتمعاً به ترتیب فوق، شخص واجد صلاحیت را معرفی کنند. ‌در صورتی‌که سردفتر یا وراث او در مهلت‌های مذکور، شخص واجد صلاحیت را معرفی نکنند سازمان ثبت اسناد و املاک کشور می‌تواند تصدی دفترخانه ‌را با رعایت مقررات قانون به شخص واجد شرایط دیگری واگذار نماید. بنابراین به جز شیوه جذب سردفتر از طریق شرکت متقاضیان واجد شرایط در آزمون سردفتری، امکان تعیین سردفتر به موجب شیوه‌های فوق‌الذکر نیز وجود دارد.

تغییرات ناشی از قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب‌‌وکار

البته با تصویب قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار، رویه قبلی که به موجب ماده 69 فوق‌الذکر ایجاد گردیده بود تغییر پیدا کرد، چرا که به عقیده برخی کارشناسان، این ماده سردفتری را به یک حرفه وراثتی و در انحصار عده‌ای خاص تبدیل کرده بود. ماده 3 قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار که در واقع اصلاحیه‌ای بر ماده 5 قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سر دفتران و دفتریاران است موجب اصلاح ماده 69 این قانون نیز گردید. در انتهای این ماده ذکر گردیده است که «… هرگونه انتقال موضوع این ماده از جمله انتقال امتیاز موضوع ماده (۶۹) این قانون منوط به قبولی انتقال گیرنده در آزمون مذکور است». بنابراین به موجب ماده 3 قانون تسهیل، علاوه بر اصلاح ماده 5 قانون دفاتر اسناد رسمی، ماده 69 این قانون نیز اصلاح و رویه اشتغال به سردفتری تا حدی از قالب انحصار و وراثت خارج گردید.

کانال تلگرام لامینگو

جمع‌بندی مشاوره تأسیس دفتر اسناد رسمی

همانطور که در این مقاله توضیح داده شد، حکم سردفتری غالباً برای آن دسته از افرادی صادر می‌شود که دارای دانش حقوقی باشند و همچنین در آزمون سردفتری شرکت کنند و مراحل مصاحبه و گزینش، کارآموزی و اختبار را با موفقیت سپری نمایند. هرچند که بر اساس قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور موظف است هر ساله از طریق سازمان سنجش آموزش کشور نسبت به برگزاری آزمون سردفتری و دفتریاری اقدام نماید، اما زمان برگزاری این آزمون‌ها متغیر است و متقاضیان فعالیت در این حرفه باید از طریق اطلاعیه‌های سازمان ثبت اسناد و املاک و همچنین سازمان سنجش، نسبت به دریافت اطلاعات در این خصوص اقدام کنند.

در مشاوره تأسیس دفتر اسناد رسمی که موضوع نوشته فوق است، سعی گردید تا جوانب مختلف این امر از جمله شرایط و مراحل دریافت مجوز دفاتر اسناد رسمی و همچنین ضوابط و مقررات قانونی مربوط به آن مورد بررسی قرار گیرد. با این‌حال، چنانچه در این خصوص به راهنمایی بیشتر و دریافت مشاوره از متخصصان و کارشناسان، نیاز دارید می‌توانید با مراجعه به قسمت دریافت مشاوره وب‌سایت حقوقی لامینگو نسبت به ثبت درخواست دریافت مشاوره تأسیس دفتر اسناد رسمی و تعیین جلسه خود با کارشناس مورد نظر اقدام نمایید.

همچنین چنانچه در ارتباط با این مطلب پرسش و یا ابهامی دارید، می‌توانید آن را از طریق بخش دیدگاه‌ها با کارشناسان و مشاوران لامینگو در میان بگذارید. شما می‌توانید برای مطالعه سایر مطالب و کسب اطلاعات بیشتر در مورد سایر موضوعات حقوقی و کسب‌کاری، به بلاگ حقوقی لامینگو مراجعه نمایید.