بررسی حقوقی ازدواج محجورین و نکات مربوط به آن

همان‌طور که در مقاله‌های پیشین پرداخته شد محجورین از دخالت در امور حقوقی خود منع شده‌اند و اقدامات آن‌ها اگر باطل نباشد، با تنفیذ بعدی قیم، معتبر می‌شود. در این مقاله به بررسی ازدواج محجورین و تبعات حقوقی آن می‌پردازیم.

ازدواج در بسیاری از ادیان ازجمله دین اسلام امری مقدس شناخته‌شده و در آیات و احادیث بسیاری به آن سفارش شده است.

نظام حقوقی ما به‌طور مفصل به ازدواج و احکام آن پرداخته است. در مورد ازدواج محجورین هم قواعدی بیان‌شده است که در ذیل به بیان آن‌ها می‌پردازیم:

همان‌طور که می‌دانید محجورین به سه دسته تقسیم می‌شوند: 1- صغار 2- مجانین 3- سفها (غیر رشید)

هرکدام از این گروه ویژگی‌های مربوط به خود را دارند و امور مربوط به آن‌ها توسط قیم آن‌ها اداره می‌گردد. البته چنانچه ولی قهری آن‌ها حضورداشته باشد ایشان مسئولیت اداره اموال سفیه را بر عهده‌ دارند و در صورت نبود ولی قهری چنانچه وصی از جانب ایشان مشخص نشده باشد دادگاه با رعایت مصلحت محجور اقدام به تعیین قیم خواهد کرد. حال سؤالی که در اینجا مطرح می‌گردد این است که آیا محجورین برای ازدواج نیاز به اذن و یا تنفیذ قیم دارند یا می‌توانند رأساً و بدون اجازه قیم ازدواج کنند؟

دریافت مشاوره حقوقی

ازدواج صغار:

صغیر به دو دسته ممیز و غیر ممیز تقسیم می‌شود. صغیر ممیز کسی است که تا حدی قدرت تفکیک خوب و بد را از هم دارد و به همین دلیل معاملات وی غیر نافذ است. اگر صغیر ممیز پسر باشد تنها با رعایت مصلحت می‌تواند ازدواج کند و نیازی به اجازه کسی ندارد. اما چنانچه صغیر ممیز دختر باشد علاوه بر رعایت مصلحت باید اجازه پدر یا جد پدری را هم داشته باشد که البته این اجازه صرفاً من‌باب ولایت ولی قهری و نظارت ایشان بر ازدواج دختران است.

در ازدواج صغیر غیر ممیز، قانون تفاوتی بین دختر و پسر قائل نشده و برای تمامی آن‌ها اجازه پدر یا وصی و همچنین حکم دادگاه را علاوه بر رعایت مصلحت برای این گروه از افراد لازم دانسته است.

کانال تلگرام لامینگو

ازدواج مجانین:

مجنون کسی است که به‌طورکلی قوه تمیز و ادراک نداشته و به همین منظور معاملات ایشان باطل است و تنها با اجازه قیم می‌توانند اعمال حقوقی خود را انجام دهند. مجانین چنانچه در مقاله قبلی هم به آن اشاره شد دو دسته هستند: 1- مجنون دائمی 2- مجنون ادواری.

مجنون دائمی درصورتی‌که به ازدواج نیاز داشته باشد و این امر توسط پزشک متخصص محرز شود می‌تواند ازدواج کند اما چون ایشان فاقد قصد و اراده هستند و از طرفی هم ازدواج یک عقد است و نیازمند دو اراده انشایی است، لذا قیم یا ولی به‌جای مجنون برای او ازدواج می‌کنند.

مجنون ادواری چنانچه در حالت جنون باشد همان حکم مجنون دائمی را دارا است اما اگر در حالت افاقه باشد برای پسران هیچ‌گونه منعی وجود ندارد و دختران هم تنها نیازمند اجازه پدر یا جد پدری هستند که من‌باب ولایت باید اخذ شود. بدیهی است چنانچه پدر یا جد پدری در قید حیات نباشند مجنون ادواری دختر هم در حالت افاقه به اجازه کسی نیاز ندارد.

تنظیم قرارداد سفارشی

ازدواج سفها (غیر رشید):

سفها تنها از دخالت در امور مالی خود منع شده‌اند و می‌توانند امور غیر مالیشان را شخصاً انجام دهند اما چون ازدواج دارای پاره‌ای آثار مالی نظیر نفقه و مهریه است ازدواج ایشان غیر نافذ است و با اجازه قیم تنفیذ می‌گردد.

درواقع چیزی که من‌باب مصلحت در ازدواج بیان می‌شود قسمت اعظمی از آن مربوط به مهریه و نفقه است. محجورین هم مانند سایر افراد می‌توانند نفقه و مهریه پرداخت یا دریافت کنند اما این کار چون جنبه مالی دارد تنها توسط قیم یا ولی ایشان صورت می‌پذیرد ولی در سایر موارد تفاوتی با سایرین ندارند.

برای مطالعه سایر مقالات می‌توانید به مجله حقوقی لامینگو مراجعه کنید. فراموش نکنید حتما نظراتتان را از طریق کامنت با ما در میان بگذارید.