مشاوره حقوقی الزام فروشنده به تحویل مبیع و شرایط رسیدگی به آن

بسیاری از روابط افراد در دنیای مدرن امروز بر اساس قراردادها است. یکی از رایج‌ترین قراردادهایی که میان اشخاص منعقد می‌شود، قرارداد بیع یا همان خرید و فروش است. قراردادهای خرید و فروش آثاری دارند که یکی از این آثار، تسلیم و تحویل مبیع به خریدار توسط فروشنده است. به عبارتی دیگر، زمانی که قرارداد خرید و فروش منعقد می‌شود در نتیجه با انعقاد این قرارداد، مالکیت مبیع یا همان مورد معامله به خریدار منتقل می‌شود و در نتیجه، فروشنده بر اساس این قرارداد مکلف است که مورد معامله را به خریدار تحویل دهد. تحویل مبیع به خریدار شرایط و الزاماتی دارد که در نوشتار مشاوره حقوقی الزام فروشنده به تحویل مبیع قصد بررسی این شرایط را داریم. در نتیجه اگر قصد انجام قرارداد خرید و فروشی را دارید، پیشنهاد می‌شود پیش از آن حتماً این مطلب را تا انتها مطالعه نمایید و اطلاعات لازم را کسب کنید.
‌

قرارداد بیع چگونه قراردادی است؟

پیش از آن‌که به شرایط تحویل مبیع بپردازیم، ابتدا لازم است تا به تعریف و توضیح قرارداد بیع بپردازیم. قانونگذار در قانون مدنی در تعریف قرارداد بیع اینگونه مقرر کرده است که بیع عبارت است از تملیک عین به عوض معلوم. اگر بخواهیم قرارداد بیع را به زبانی ساده‌تر تعریف کنیم و توضیح دهیم، باید اینطور بگوییم که قرارداد بیع قراردادی است که در آن یک طرف قرارداد با پرداخت ثمن قرارداد، مالک چیزی می‌شود که پیش از انعقاد این قرارداد در مالکیت فروشنده بوده است. در نتیجه پس از تنظیم و انعقاد قرارداد بیع، فروشنده باید اقدام به تحویل و تسلیم مبیع یا همان چیزی که فروخته شده است به خریدار نماید، زیرا با امضای قرارداد بیع، مالکیت مبیع به خریدار منتقل می‌شود.

تحویل مبیع به خریدار به اندازه‌ای مهم است که تسلیم مبیع، یکی از آثار عقد بیع صحیح محسوب می‌شود. توجه داشته باشید که در عقد بیع، طرفین قرارداد حق حبس دارند؛ به این معنا که فروشنده این حق را دارد تا زمانی که مشتری مبلغ چیزی که خریده را نپرداخته است، از تحویل و تسلیم مبیع خودداری نماید و بالعکس. قرارداد بیع یکی از رایج‌ترین و پرکاربردترین قراردادهایی است که میان اشخاص در جامعه منعقد و تنظیم می‌شود و در نتیجه، لازم است تا افراد اطلاعات حقوقی لازم در این ارتباط با این قرارداد را داشته باشند. در بخش بعد از مطلب مشاوره حقوقی الزام فروشنده به تحویل مبیع و شرایط آن، به شرایط تحویل و تسلیم مبیع توسط فروشنده به خریدار خواهیم پرداخت و نکات حقوقی مرتبط را بیان خواهیم کرد.
‌

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

تحویل و تسلیم مبیع چیست؟

یکی از سؤالاتی که در زمینه انعقاد قرارداد بیع ممکن است برای شما ایجاد شود، این است که از نظر حقوقی، تسلیم مبیع به چه معنا است و تسلیم مبیع چه زمانی انجام می‌شود. در پاسخ به این سؤال باید بگوییم که بر اساس قانون، تسلیم مبیع زمانی اتفاق می‌افتد که مال خریداری‌شده به مشتری تحویل داده شود و به تصرف وی درآید به صورتی‌که اگر مشتری قصد استفاده از مبیع را داشت، بتواند از آن استفاده کند. نکته بسیار مهمی که در این زمینه باید به آن توجه داشته باشید این است که استفاده مشتری از مبیع، شرط تحقق تسلیم نیست و همین که مشتری امکان استفاده از مبیع را داشته باشد به این معنا است که تسلیم مبیع محقق شده است. به عبارتی دیگر، تسلیم مبیع زمانی اتفاق می‌افتد که مبیع در اختیار مشتری قرار بگیرد و مشتری امکان تصرف در آن را داشته باشد.

موضوع بسیار مهمی که باید به آن توجه داشت، این است که تحویل و تسلیم هر مبیعی، به صورت‌های مختلفی انجام می‌شود و قاعده مشخصی در این زمینه وجود ندارد. برای مثال، تسلیم خانه با تحویل کلید آن انجام می‌شود اما اگر مبیع یا مورد معامله یک خودرو باشد، در این صورت تسلیم و تحویل آن با تسلیم فیزیکی خودرو انجام می‌شود. علاوه بر این، باید توجه داشته باشید که تسلیم زمانی محقق می‌شود که تسلیم توابع مبیع نیز اتفاق افتد. به این معنا که هر آن چیزی که استفاده از مبیع را ممکن می‌سازد، در تسلیم مبیع باید تحویل مشتری شود. برای مثال، اگر مبیع یک وسیله برقی است، در  این صورت در هنگام تحویل وسیله، فروشنده باید علاوه بر خود وسیله، دفترچه راهنمای استفاده از آن، شارژر و سایر مواردی که در استفاده از وسیله برقی مورد نیاز است را نیز به مشتری تحویل دهد.
‌

مشاوره حقوقی الزام فروشنده به تحویل مبیع و زمان و مکان تسلیم

به‌صورت کلی اصل بر این است که تحویل مبیع، همزمان با انعقاد قرارداد اتفاق بیفتد. اما گاهی ممکن است مشتری و فروشنده برای تحویل مبیع زمانی در نظر گرفته باشند که در این صورت، تحویل و تسلیم مبیع مطابق با توافق طرفین انجام خواهد شد و این موضوع به صحت قرارداد بیع خللی وارد نخواهد کرد. نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که اگر مبیع قبل از قرارداد فروش، در تصرف خریدار باشد مثلاً این که خریدار پیش از آن که خانه‌ای را بخرد، به عنوان مستأجر از آن بهره می‌برده است نیازی به قبض جدید و تحویل مجدد نیست.

علاوه بر این، قانونگذار در قانون مدنی به این موضوع نیز اشاره کرده است که قبض مبیع، بدون اذن فروشنده نیز ممکن است و اگر بیع به درستی واقع شده باشد، در نتیجه با عقد قرارداد خریدار مالک مبیع می‌گردد و در نتیجه می‌تواند بدون اذن فروشنده اقدام به قبض مبیع نماید.

در خصوص مکان تسلیم مبیع هم اصل بر این است که مبیع باید در همان‌ مکانی تحویل شود که عقد بیع یا قرارداد فروش در آن‌جا واقع شده است، مگر اینکه بر اساس عرف و عادت لازم باشد مبیع در مکان دیگری تحویل شود یا طرفین عقد یعنی خریدار و فروشنده مکان به خصوصی را برای تسلیم مبیع در نظر گرفته باشند. بر اساس ماده 381 قانون مدنی، هزینه‌های تسلیم مبیع از جمله اجرت حمل و نقل آن به محل تسلیم، بر عهده‌ فروشنده است، مگر این‌که عرف و عادت محل از بابت مخارج، رویه‌ دیگری را مشخص کرده باشد یا طرفین در عقد خلاف آن را شرط کرده باشند و یا پس از وقوع عقد بر خلاف آن توافق نمایند.
‌

این مطلب را نیز بخوانید: تنظیم نمونه قرارداد فروش اقساطی کالا و لوازم خانگی چه نکاتی دارد؟

ضمانت اجرای عدم تحویل مبیع توسط فروشنده

یکی دیگر از مباحثی که در ذیل مشاوره حقوقی الزام فروشنده به تحویل مبیع باید درباره آن صحبت شود، ضمانت اجرای عدم تحویل مبیع توسط فروشنده است. این موضوع یکی از بزرگترین نگرانی‌ها برای افرادی است که قصد انعقاد قرارداد خرید و فروش را دارند. همانطور که پیش از نیز بیان و به آن اشاره شد، بر اساس قانون مدنی، پس از تنظیم و عقد قرارداد بیع، فروشنده مکلف به تسلیم و تحویل مبیع به خریدار است و خریدار نیز ملزم به پرداخت ثمن به فروشنده می‌باشد. در نتیجه اگر هر یک از طرفین عقد بیع از انجام تعهد قانونی خود در عقد امتناع نمایند، در نتیجه به موجب قانون ملزم به انجام خواهند شد.

به این صورت که اگر هر یک از طرفین عقد بیع از انجام تعهد اصلی خود امتناع نماید، طرف دیگر می‌تواند با تنظیم و ارائه دادخواست تحویل مبیع یا پرداخت ثمن، الزام این شخص را از مراجع قانونی درخواست نماید. علاوه بر این، قانونگذار در قانون مدنی حقی را تحت عنوان حق حبس برای طرفین عقد بیع در نظر گرفته است که پیش از این نیز به آن اشاره شد و این موضوع نیز یکی دیگر از ضمانت اجراهای عدم تحویل مبیع توسط فروشنده می‌باشد. در نتیجه از آنجایی که قانونگذار در ماده 377 قانون مدنی به حق حبس اشاره داشته است، در نتیجه اگر فروشنده از تحویل مبیع خودداری نماید، مشتری این حق را دارد که از پرداخت ثمن به فروشنده خودداری نماید.
‌

جمع‌بندی

مبیع به مالی گفته می‌شود که توسط مشتری از فروشنده خریداری می‌شود. یکی از آثار بیع صحیح، تسلیم مبیع توسط فروشنده به خریدار است. همانطور که در این مطلب یعنی مشاوره حقوقی الزام فروشنده به تحویل مبیع اشاره شد، مالکیت مبیع با انعقاد قرارداد بیع به خریدار منتقل می‌شود و در نتیجه فروشنده یا همان بایع، مکلف است تا به محض انعقاد قرارداد، مبیع را به خریدار تحویل دهد. البته ممکن است بر ای تحویل و تسلیم مبیع زمان مشخصی تعیین شده باشد که در این صورت، فروشنده ملکف است تا در مدت زمانی که تعیین شده است، مبیع را به مشتری تحویل دهد. مبیع به‌صورت کلی باید در همان مکانی به خریدار تسلیم گردد که عقد بیع در آنجا منعقد گشته است، مگر اینکه طرفین قرارداد فروش به نحو دیگری توافق کرده باشند که در این صورت، بر اساس توافق عمل خواهد شد.

از آنجایی که ممکن است برخی از فروشندگان با انعقاد عقد بیع از تحویل مبیع خودداری نمایند، در نتیجه قانون مدنی سازوکارهایی را برای الزام فروشنده به تحویل مبیع پیش‌بینی کرده است که یکی از این موارد، الزام قانونی فروشنده است. در نتیجه اگر فروشنده از تحویل و تسلیم مبیع خودداری نماید، خریدار می‌تواند با تنظیم و طرح دعوای الزام به تحویل مبیع، الزام بایع به تسلیم مبیع را از مراجع قانونی بخواهد. علاوه بر این، خریدار می‌تواند در صورتی‌که فروشنده از تحویل مبیع خودداری نمود، از پرداخت ثمن معامله امتناع نماید و از حق حبس خود استفاده کند.
‌

کانال تلگرام لامینگو

مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری لامینگو

در این نوشتار تلاش کردیم تا هر آنچه لازم است درباره شرایط تحویل مبیع بدانید، بیان گردد و همچنین به ارائه مشاوره حقوقی الزام فروشنده به تحویل مبیع پرداختیم. با این وجود اگر همچنان نیاز به کسب اطلاعات بیشتری در این زمینه دارید شما می‌توانید با همکاران ما در تیم حقوقی لامینگو در ارتباط باشید و مشاوره حقوقی تلفنی یا حضوری را دریافت نمایید. توجه داشته باشید که قرارداد بیع یکی از قراردادهایی که است که حتماً در طول زندگی با آن مواجه می‌شوید و اقدام به تنظیم آن می‌‌کنید و در نتیجه لازم است تا اطلاعات کامل در این زمینه را داشته باشید. علاوه بر این، پیشنهاد ما به شما این است که اگر قصد طرح دعوای الزام به تحویل مبیع یا مطالبه ثمن را دارید، حتماً پیش از طرح دعوا راهنمایی‌های لازم را از مشاوران حقوقی دریافت کرده و در روند دعوای خود مورد استفاده قرار دهید.
‌

دریافت مشاوره حقوقی

بلاگ حقوقی لامینگو